|
2001
|
|
|
A rgi dagoena hauxe da, iraganean bezala orain ere aurresan gabeko eta aurresan ezinezko sorpresak izango ditugula. XIX. mende amaieran nork imajina zezakeen denbora gutxira Eisntein ek honakoa proposatuko zuela, hots, ezerk
|
ezin
duela argia baino abiadura handiagoz bidaiatu. Edo berehala aurkituko zela unibertsoa zabaltzen ari dela?
|
|
2002
|
|
|
Gaueko zeruaren alde mobilizatzen ari dira kolektibo ekologistak. Espezie asko daude gaueko habitatekoak direnak, lehen hirietan oso ondo bizi zirenak (tximeleta, hegazti, karraskariak…) eta orain bizi
|
ezin
dutenak argi kolpeka bota ditugulako.
|
|
2003
|
|
|
Eta beroa xurgatzeko sistema bat dute, eguzki osoko egunetan argia aprobetxa dadin, baina gela barruko tenperatura igo gabe. Argi dago tubularrek
|
ezin
dutela argi artifiziala guztiz ordezkatu, egun lainotuetan nahikoa ez delako eta, bistan denez, gauez ez dagoelako argi naturalik. Baina eguzki argiaren berotasuna aprobetxatzeko eta elektrizitate kontsumoa eta, beraz, fakturaren kostua murrizteko modua dira.
|
|
2005
|
|
|
Zelan bururatu zaio mozkortzea holako egun batean, dena jokoan dagoenean? Orain
|
ezin
du argi pentsatu, burmuinak erdi anestesiatuta balitu legez. Nire erruagatik ia hil dugu.
|
|
|
Gobernu eta alderdien aldetik ere ekologiaren arlo hau, nola edo hala, gogoan izaten den kontu bat da. Denek uste dute lan esparru hau gutxienez errespetatu egin behar dutela eta, itxurak gordetzearren bada ere,
|
ezin
dutela argi eta garbi defendatu naturaren kontrako erasorik, ezta justifikatu ere. (Arlo honetan gure herrian salbuespenga rrantzitsuak badirela aitortu behar dut:
|
|
2008
|
|
|
Gosea, pobrezia, milioika hildako eta desberdintasun sozial onartezinak eguneroko ogi diren honetan, Lehen Mundu deiturikoaren bizi mailak bere horretan jarraitu
|
ezin
duela argi dago. Mendebaldeko gizartearen ongizatea eta kontsumoa da inoiz mundu osora hedatu.
|
|
2009
|
|
|
Gero, gaua eta ezereza. Itzartu bazara ere,
|
ezin
duzu argia piztu, segi isilik, egon argiaren zain, nola datorren ikusi, nola hasten duen etxea argitzen. Egun argi berriarekin leihoan, berriro izaten hasiko dira logelan formak, gauzak, hormako laukia, eserlekua, bart utzitako arropak.
|
|
2011
|
|
|
ea noren labak lortzen duen bestearena estaltzea... Ekialdeko gure filosofo bat ematen duzu Marco!, eten zion neskak,
|
ezin
duzu argixeago azaldu?
|
|
2012
|
|
|
Atearen kolpearekin batera trumoia entzun du berriz. Aurrera egin du pasillotik itsuka,
|
ezin
du argirik piztu, umea esnatuko den beldurrez. Bat, bi, hirugarren gelara itsuka heltzear dagoenean, estropezu egin du berriz.
|
|
2013
|
|
|
Sobietar erregimenean Ajmatova zentsuratuta eta marjinatuta egon zen. Annak oso ongi zekien bere poesiak
|
ezin
zuela argia ikusi sobietar erregimenean eta, hala ere, idazteari ekin zion temati, Salbador Zapirainek egin zuen bezala. Idatzi eta puskatu, berriro idatzi eta berriro puskatu, poema bilduma kasik buruz ikasi arte.
|
|
2014
|
|
|
Gelara sartzean lanpara falta dela ohartu da Xabi,
|
ezin
du argia piztu. Maindire gabe dago bere ohea.
|
|
|
Buruko mina zuen oraindik,
|
ezin
zuen argiegi pentsatu, atzera eta aurrera ibili zen gelatik berriro, tapakia eskuetan. Alaba sartu zitzaion buruko minen artetik, oso bizi gogoratu zuen, tapakia eskuan ibiltzen zelako umea ere askotan, etxean, korridoreetan, egongelan.
|
|
|
Korrika hasi ziren makurtuta gero. Irenek mendebaldera begiratu zuen, pertsona asko zetorren handik, aldrak, urrun oraindik baina arin,
|
ezin
zuen argi ikusi, korrika ari zen, makurtuta. Italiarrak, pentsatu zuen Irenek, serbiarrak.
|
|
2015
|
|
|
–Ni erabat nahastuta nago, maitea, kraskatu zaio ahotsa Carmeri?. Egia esan, ez nengoen prest honetarako, eta orain
|
ezin
dut argi pentsatu. Zer esango diogu umeari?
|
|
2017
|
|
|
Bat batean, argia piztu zuen eta Nikolas urduritzen hasi zen. Nikolasek kablea hanketan zeukan, baina hala eta guzti
|
ezin
zuen argia itzali. Agurea palanka jaistera zihoanean argia joan egin zen eta Nikolasek burdinak apurtu eta, agureak eta sorginak ikusi gabe, ihes egin zuen.
|
|
|
mila milioi urtetik behera zituen unibertsoak, argi izpi horiek sortu zirenean. Egungo teknologiarekin,
|
ezin
dugu argi iturri horien kokapena erabat zehaztu, eta kalkuluen bidez egiten dugu lan. Hurrengo belaunaldiko teleskopioei esker, Lurraren eta espazio sakon horren arteko distantzia zehatz mehatz jakin ahal izanen dugu.
|
|
|
Etxebizitza bloke zahar baten eraiste lanetatik bueltatzen ari nintzela, autoa errepidearen bazter batean gelditu behar izan nuen aberia baten ondorioz. Ulertu
|
ezin
nituen argiak agertu zitzaizkidan lehenengo, eta soinua etorri zen ondoren. Autoa gelditu egin nuen, aurrean eta atzean triangeluak jarri nituen eta aseguruari deitu.
|
|
|
Are gehiago, aplikazio mugikorrak dituzte, edozein unetan aparatuaren funtzionamendua kontrolatzeko etxean egon gabe. Truco3 Hotzaren kontrako burbuila plastikoa Zoritxarrez, familia asko egoera ekonomiko larrian daude, eta
|
ezin
dute argiaren eta gasaren faktura handitu. Litekeena da batzuek berokuntza zentralik ez izatea, bizpahiru hilabeteko hotz «bizia» egiteko.
|
|
|
Ilargiak
|
ezin
du argi garbiagorik eman
|
|
2018
|
|
|
Kartzela baten zimendupean gaude, laztantxo. Gordeleku seguruagoa iruditu zaigu, zaie, baina niretzat?
|
ezin
dut argiegi esan?, arrazoi nagusia izan da zeurekin bakarrik egon ahal izatea, baflearen eremu murritz eta zaratatsuan ezin bainintzen lasai bildu zugana. Noizean oroitze bizkor bat, tentsioak etena, edo tunelgintzak irentsia.
|
|
|
Espainiako Gobernuak, ETB3 ikusi ahal izateko lizentziak eman ordez, isunak jarri eta mehatxuak egin dizkie telebista kate hori Nafarroan hedatzen saiatu diren erakunde eta elkarteei. Eta Espainiak sinatutako Eskualdeetako eta Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutunak
|
ezin
du argiago esan: Espainiak bermatuko du hizkuntza horietako" irrati eta telebista emisioak modu zuzenean jasotzeko askatasuna", eta hitzematen du" EZ duela irrati eta telebista emisioen aurka eginen" (11.2 artikulua).
|
|
|
Bilduma horietan ere posizio hegemonikoa bereganatua zuen subjektu gaztelaniadunak ez dio uko egingo biolentzia sinbolikoaren erabilerari, subjektu euskaldunaren egoera subalternoa bortizki nabarmenduta. Iruñeko lehiaketan 1610ean aurkezturiko poemei egindako oharrean, Luis de Morales biltzaile eta editoreak
|
ezin
du argiago adierazi bere erdeinua euskaraz idatzitako romance gehienen aurrean: " No huuo mas de un Romance bueno en bascuence, y no me espanto, que es propio desta lengua faltar en Romace" (Morales, 1610:
|
|
|
Batzuetan
|
ezin
duzu argi ikusi.
|
|
2019
|
|
|
Itsasargiaren distirak ozta ozta lortzen zuen ingerada hura marraztea, baina Leire hain zegoen argi dorretik hurbil, non, dirdaiek itsututa,
|
ezin
baitzuen argi ikusi berarengandik bi pauso baino gehiagora zegoena. Arraun taldeko arropak itzultzeko hurrengo egunera arte itxaron nahi ez izateagatik bere burua madarikatzen zuen bitartean, idazlea zalantzan egon zen aurrera jarraitu ala atzera egin.
|
|
|
Bazekien hori zela errealitatea, harik eta zalantzan hasten zen arte, iluntzean batez ere, leihotik saguak ikusten zituenean, igelak petrilen gainetan. Harrezkero ez zegoen seguru, ideiak
|
ezin
zituen argi ordenatu, lar goiz esnatzen zenetan, esate baterako, eta katamixarrak ikusten zituenean hoditerian gora. Bazitekeen egia izatea, debekua basurdeengatik izatea, otsoengatik, bazitekeen bera egotea oker, Axle ingeniaria, goi funtzionarioa, burua lausotuta zeukalako, hainbeste denbora eta gero.
|
|
2021
|
|
|
Baso pedagogikoa bizi dugu egun, Marina filosofo eta pedagogoaren hitzetan; pedagogia ildo asko eta asko loratu eta nabarmen hasi dira baso zarbatsua osatuz, zeinetan irakasleok
|
ezin
duten argirik ikusi jada. Batzuk zuhaitz hostotsu jakin baten gerizpean gozo gozo geratzea hautatzen duten bitartean, beste batzuk frustraturik jarraitzen dute argiaren bila, alferrik.
|
|
2022
|
|
|
Ondoren, Ana Botin Banco Santanderreko presidentea harro zegoen etxean berogailua 17 gradura jaitsi zuelako. Pandemia eta Ukrainako gerra aitzakiatzat hartuz, argindar konpainiak prezioak igotzen ari dira, eta familia askok
|
ezin
dute argiaren faktura ordaindu. Badirudi energiaren prezioaren igoerak ez duela sabairik ukitzen, eta hornidura falta izateko arriskua dago.
|
|
|
frakasora kondenaturik dagoen nahi eta ezinean jarraitu edo porrota onartu. Azeleraturik mugitzen da etxeko gela batetik bestera, eta horrelakoetan
|
ezin
du argi pentsatu, baina egia esan ez dago asko hausnartu beharrik, nahiko agerikoa da hautua. Frustrazioa lepagainean, masailak lotsatuta, aurretik haserrea, beldurra, are samurtasuna sentitu izanak amorru biziz jarri du, sututa, zergatik pasa ote du bere egun libre bakarra landare zikin horrekin bueltaka.
|
|
|
Hau da, ultraprozesatu gehien kontsumitzen duten pertsonek arrisku handiagoa dute gaixotasun horiek izateko. Hala ere,
|
ezin
dugu argi eta garbi esan ultraprozesatuek eragiten dituztela gaixotasun horiek. Zientzian, ebidentzia maila bakoitza azterketa zientifiko mota batetik lortzen da.
|
|
|
Iberdrolak, Endesak, Naturgyk eta EDPk osatzen duten oligopolioak elektrizitatearen prezioa ezartzen duelako. Ikus ditzagun ordaindu
|
ezin
duenari argia mozten dioten enpresa hauen irabaziak: 2021ean Iberdrolak 3.885 milioi euroren irabazi garbia lortu zuen, Endesak 1.435 milioi euro, Naturgyk 1.214 milioi euro, eta EDPk 657 milioi euro.
|
|
2023
|
|
|
Orain
|
ezin
dut argi eta garbi erantzun, baina, ziur aski, gogoa seguru izango dugula. Ez dakit bi urteren buruan, bost izango diren...
|
|
|
Edozein etxe da ruka maputxeentzat, ala erabilera berezia dutenak baino ez? Bera da bikainen bilduma egiten duena, holako gaietan batez ere, baina mundu misteriotsu eta ezezagun batean murgilduta sentitzen da, magia darien izenek inguratuta, eta
|
ezin
du argi pentsatu. Hori ere, ordea, ez da haren loezinaren sorburua.
|