2000
|
|
Nire adinekoa edo zelarik, burutsu eta adimendutsu zen Jesus, sinagogako doktoreen doktore eta jakintsuen jakintsu, baina nago
|
ezen
berak ere ez ziola osabari hirugarren lezione hartarik fitsik ere endelegatuko, enekin batean egon izan balitz; baina nola, alde batetik, ekialdeko leihotik ilargi zuria deika ari baitzitzaigun, bere sekeretutxoak erakutsi nahian, nik uste, eta nola, bertzetik, teleskopiotik behatzea zen ene orduko gutizia gutiziatsua, baietz ihardetsi nion, guztiz ulertu niola. Eta hark, orduan:
|
|
—Orthezerat itzuli ondoren, ene lagun protestant batek, zeinari Jacques de Bela baitzeritzan, gutun bat skribatu zidan, non jakinarazi baitzidan
|
ezen
berak ere gutun bat jaso zuela eta kontuz ibili beharra nuela, zeren baitzirudien, gutunak zioenaren arabera, ezen bizkondearen aldeko jende batzuk goganbehartsu zeudela nitaz, Mathalasen buruaren kontu hura zela kausa: " espainiarraz" goganbehartsu zeudela, alegia, zeren frantsesentzat espainiar bainintzen, are espainiarrago gauzak okertzen hasi zirenean —eta, behakoa iluntzen zenuela, zeure etorkizunaren berri bazeneki bezala, erantsi zenuen—:
|
|
Baina gaur erran diezazueket ezen hemendik urte guti batzuetarat Urbiaingo markesa izanen naizela, eta ez Nahinuke koa: izan ere, Villagrandeko dukeak promes egin dit
|
ezen
berak ere ahaleginak eginen dituela ene nahiaren eta ene gutiziaren betetzeko, Espainiako armadari lotuko nauen tratua eta engaiamendua akabatu bezain sarri —eta, pausa luze bat egiten zuela eta irri zabal batek begitartea guztiz hartzen ziola, erran zuen—: Eta orain dator onena, zeren eta, tratuaren sinatzeko eta neure esker onaren agertzeko, geure etxerat gonbidatu baitut dukea.
|
2009
|
|
formazioak eta irudi geometriko erregularrak egituraren oinarrian, jakiteko zein zen bakoitzaren lekua, zeinetik inortxo ere ezin baitzen milimetro bat ere aldendu, zigorraren eta giltzapearen mehatxupean; sekretu haiek, sekretutik ezer gutxi zutenak, hain ziren agerikoak ikusi nahi zuenarentzat? ...n neurrian, nazka eta higuina gailendu zitzaion Domingori, ez bakarrik sarjentuaren aurkakoa, estamentu militar osoaren aurkakoa ere bai; han, izan ere, burazagiek hitz handiak erabiltzen zituzten, sarjentuak handienak?, aberria ala hil; ez dago bandera baten erabilpen hoberik heroien hil jantzi bihurtzea baino???, berak ere, maila batean, onartuak zituenak, ez al zion, bada, aitari inoiz adierazi
|
ezen
berak ere moro fedegabeen aurka ekingo ziola, zerutik mana berria banatzeko asmotan, pin pan pun??, baina testuinguru hartan beste begi batzuekin ikusten zituenak, zeren, galdera bat egitearren, berak ordura arte ikusi izan zituen bezalakoak ote ziren gerretako heroiak, sarjentu putakume hura bezalakoak, adibidez?
|
|
Heldulekurik gabe zegoen, eta hantxe heldulekua, neurri neurrikoa! Konbertsio bat bezalakoa izan zen, buru buruan sartu baitzitzaion
|
ezen
berari ere fraide hegalariaren etorkizuna zetorkiola: hark bezala, Domingok ere txoriekiko mirespena zuen, baina bazuen, gainera, Cupertinoko Josek ez bezala, jainkozko marka edo seinale bat, ez baitzuen jada dudarik ezen marka hura jainkozkoa zela?, bera jaio zen egunean leihotik kanario bat sartu, sehaska ertzean bere kanta kantatu eta berriro itzuli baitzen leihotik, auskalo nora; seguru fraide hegalariari ez zitzaiola antzekorik gertatu, bestela aipatuko baitzuen, bai, apaizak, makalak ziren-eta sermolariak horrelako ñabardurak ahazteko!
|
|
zenbatetan gogoratzen zitzaion, sarjentuak ezkerretarako agindua ematen zuenean, eskuinetarakoa egitea, baita alderantziz ere, Teofilo Mariarekin jauregian inoiz egin zuen bezala, baina ezin...!; Domingo, gainera, gero eta gehiago konturatzen zen zertarako zen egitura hura guztia: ...gailendu zitzaion Domingori, ez bakarrik sarjentuaren aurkakoa, estamentu militar osoaren aurkakoa ere bai; han, izan ere, burazagiek hitz handiak erabiltzen zituzten, sarjentuak handienak –" aberria ala hil; ez dago bandera baten erabilpen hoberik heroien hil jantzi bihurtzea baino"... –, berak ere, maila batean, onartuak zituenak –ez al zion, bada, aitari inoiz adierazi
|
ezen
berak ere moro fedegabeen aurka ekingo ziola, zerutik mana berria banatzeko asmotan, pin pan pun? –, baina testuinguru hartan beste begi batzuekin ikusten zituenak... zeren, galdera bat egitearren, berak ordura arte ikusi izan zituen bezalakoak ote ziren gerretako heroiak, sarjentu putakume hura bezalakoak, adibidez?
|
|
Heldulekurik gabe zegoen, eta hantxe heldulekua, neurri neurrikoa! Konbertsio bat bezalakoa izan zen, buru buruan sartu baitzitzaion
|
ezen
berari ere fraide hegalariaren etorkizuna zetorkiola: hark bezala, Domingok ere txoriekiko mirespena zuen, baina bazuen, gainera, Cupertinoko Josek ez bezala, jainkozko marka edo seinale bat –ez baitzuen jada dudarik ezen marka hura jainkozkoa zela–, bera jaio zen egunean leihotik kanario bat sartu, sehaska ertzean bere kanta kantatu eta berriro itzuli baitzen leihotik, auskalo nora; seguru fraide hegalariari ez zitzaiola antzekorik gertatu, bestela aipatuko baitzuen, bai, apaizak, makalak ziren-eta sermolariak horrelako ñabardurak ahazteko!
|
2021
|
|
38.6l Ezen ere —edo ezi (k) aldaera— maiz erabiltzen da, azalpenezko partikula gisa19: Segur naiz plazer eginen diodala,
|
ezen
bera ere kantari pollita da (Xalbador). Perpausaren hasieran joan ohi da, baina perpaus barnean ere, tartekatua, ager liteke:
|
|
Ez dut agurtu, bada ez dut ezagutu; Eraman ezazu, bada on egingo dizu2 Ezen —edo ezi (k) — Iparraldeko euskalkietan erabiltzen da kausazko adieran: Segur naiz plazer eginen diodala,
|
ezen
bera ere kantari pollita da (Xalbador). Zeren eta zergatik (eze) formak n edo baitmenderagailuekin erabiltzen dira maizenik, baina haiek gabe ere erabiltzen dira, aurrerago ikusiko den moduan:
|