|
2010
|
|
|
XiX. mende erditik aurrera, jada ohartu ziren horretaz gizon emakumeak. horrenbestez, galdera hori erroldan sartzen lehenak izan ziren oinarri demokratiko sendoak zituzten herrialdeak —hala nola erresuma batua— eta beren mugen barruan hizkuntzaaniztasunaren ehuneko handia zutenak —hala nola belgika, Suitza eta austria hungariako inperioa— hau da, eta ezin zen bestela izan, hizkuntza horiei legezko aitortza edo, gutxienez, kultura mailako aitortza handiena eman zieten estatuak izan ziren lehenak, erroldetan bertako hizkuntzen ezagutza mailaz herritarrei galdera egiten. harritzekoa da, ordea, espainiak, hizkuntza aniztasun hain handia izanik, inoiz ez txertatzea erroldan inolako galdera demolinguistikorik. ...da beste datu bat, espainiako demolinguistika oraindik gaztearen adierazgarriago dena. europako berrogeita hamar estatu ingururen artean, badira zortzi beste guztiengandik bereizten direnak, hizkuntzari dagokionez bestelakoa den biztanleria %25etik gorakoa izateagatik. estatuaren hizkuntza aniztasunari dagokionez, zortzi estatu horiek gure kontinentean lehen mailan daudela esan dezakegu. espainiak
|
ez
zuen soilik datu demolinguistikoak jasotzeko lana mende bateko atzerapenez hasi, gainerako zazpiekin alderatuta, eta hizkuntzaren lurralde batera eta galdera sorta tekniko batera mugatuta. horrez gain, gehiengoaren hizkuntza zein den galdetzen ez duen bakarra da, aipatutako zortzi estatuen artean. zalantzarik gabe, gauzak egiteko modu historiko oso bat eratortzen da datu soil horretatik, eta ondo... biztanleen ahozko nahiz idatzizko mailaz, familiaren bidezko transmisioEspainiak bere baitako hizkuntzaaniztasunarekiko historikoki izan duen jarrera izan da hura ukatzea eta hizkuntza bakarra inposatzea.
|
|
2011
|
|
|
Eta harrizko elementu horiez gain bestelakoetan ere gorpuzten direnak, adibidez nazioartekotzeko helburuz burutzen diren ekimenetan edo harri eta ekimen horiek bizidun bihurtzeko ematen zaizkien izendapenetan. Hain zuzen, BEC, Bilbao World Series, Bilbao Arena edo Bilbao Night Marathon bezalakoek
|
ez
dute soilik eraikuntza eta ekimen zehatzetik. Ez dira soilik espazio publikoen erabilpen.
|
|
2013
|
|
|
Erabilera eremu nozioaren arrakasta handiarekin batera haren eduki teorikoa pixkanaka lausotuz joan da. egungo banaketa, bai eta barietate kodifikatuak sortzeko beharra ere, inprentaren asmakuntzarekin batera" Europako lehen iraultza ekolinguistiko handia" (Baggioni 1997) eragin zuen prozesua. Horrelako kasuetan, eta hala nola prentsaren, irratiaren, mezularitza elektronikoaren eta Interneteko sare sozialen kasuan bezalaxe, pentsa daiteke komunikabide berriak
|
ez
duela soilik aurreko eremuen errealitatea zehazten, baizik eta erabilera eremu berriak eratzen dituela, aurretik zeudenekiko autonomoak, bere baldintza soziolinguistiko eta teknologiko propioekin.
|
|
2017
|
|
|
Sarri aipatzen da euskararen biziberritze prozesu malkartsu honetan, oso kontuan hartzeko bi elementu nagusi daudela: ...en ikerketa kuantitatiboek ondo agerian jarri dute euskaldunen artean euskaradun izateko bideak dibertsifikatu direla, eta, beraz, bide horiek erabakigarriak direla euskaldun/ euskaradun izateko moduetan. ebidentzia horren jakitun izanik, interesgarri da espresuki biltzea gaia aztertzen ari diren ikertzaileen lanak. eta horretara dator hemen aurkezten dugun zenbaki monografikoa. izenburuak dionez,
|
ez
ditugu soilik euskararen hiztun berrien inguruko lanak bildu. hiztun berrien gaia, hizkuntzen biziberritze prozesuetan garatzen den gertakaria da, ezinbesteko prozesu komuna. baina hizkuntza komunitate bakoitzak bere ezaugarri propioak ditu, eta ez da beti samurra izaten orokortasunetara heltzea. edozein kasutan, esan daiteke zalantarik gabe, hiztun berriak estrategikoak direla bai euskararentzat...
|
|
|
Gurasoen erabakia euskararen biziberritze prozesuaren barne euskararen biziberritzea ez du soilik euskal abertzaletasunaren erakarmen indarrak azaltzen. Jacqueline urlak dioen bezala, biziberritze estrategien oinarrian" gizarte eremua" dago, adituen ezagutza eta eskatzen dituena. biziberritzeak
|
ez
du soilik euskara euskal nazioaren eta kulturaren sinbolotzat, baizik eta gobernatzeko gaitzat, eta, hortaz, esku hartze teknikoa eskatzen duen gizarte eremutzat (urla, 2012: 14).
|
|
2021
|
|
|
Aldiz, euskara ikastearen beharraren inguruan hitz egitean ñabardurak agerian geratu dira. ...nak kexu agertzen diEuskara ikasteko zenbat eta adin altuagoa izan pertsonak, orduan eta gizarteratzeprozesu sendoagoa du, (harreman sare trinkoagoa) eta motibazio handiagoa euskara ikasteko prozesuan abiatzeko; xede gizarteak hartzen duen papera, beraz, baldintzatzailea izango da. rela ez dutelako beharra ikusten ezinbestean ikasteko, gaztelaniarekin ondo moldatzen direlako edota inolako arazorik
|
ez
dutelako soilik gaztelania ikastearekin.
|
|
|
Izan ere, Bortzirietako Euskararen II. Plan Estrategikoak bere egiten ditu, hortaz, aitzinerago aipatuko ditugu. Ordea, merezi du nabarmentzea harrera planak
|
ez
dituela soilik harrera ekintzak aurreikusten; harreraz haragoko helburu eta jarduerak aurreikusten dira, kultur eta hizkuntza aniztasunaren aitortzarekin zerikusia dutenak, eta euskara ardatz duen jendarte kohesioa jomugan dutenak.
|
|
|
Merezi du nabarmentzea harrera planak
|
ez
dituela soilik harrera ekintzak aurreikusten; kultur eta hizkuntza aniztasunaren aitortzarekin zerikusia dutenak, eta euskara ardatz duen jendarte kohesioa jomugan dutenak ere presentzia dute.
|
|
2023
|
|
|
Hori ez da gertatzen, aldiz, Administrazioan, Hezkuntzan eta Osasunean lan egiten dutenen kasuan. Lantokiak, ordea,
|
ez
du soilik euskararen erabileran eragina, jarreran ere eragiten du, izan ere, gune bateko eta besteko euskaldunen iritziak ez baitira berdinak euskararen sustapenaz ari garenean.
|
|
|
Lehen ideia, artikuluaren hasieran nabarmendutako gaiarekin lotuta dago. Bidegurutzearen paradigmaren garaian sortu dira Euskaraldia eta beste zenbait ekimen, eta bidegurutze horretan hizkuntzak hartuko duen irteera
|
ez
dute soilik euskalgintzatik egiten ditugun lanek baldintzatuko, noski. Korrontearen kontra ari garela azaldu digu Iñaki Iurrebasok bere tesian (Iurrebaso 2023).
|
|
|
Horien bidez bermatu genuen komunitatearen parte hartze zabala eta prozesuaren pausu bakoitza ziurtasunez ematea. Konturatu ginen Lexique proren erabilerak
|
ez
duela soilik aurrerapenak ordenatu eta ikusgarri jartzeko balio, gazteak erakartzeko ere balio izan zuen, ikusten baitzuten teknologia horiek erabiltzen ikastea erraza zela, eta ez zela haiek ezagutzeko aukera izatea besterik behar.
|
|
|
Konturatu ginen Lexique proren erabilerak
|
ez
duela soilik aurrerapenak ordenatu eta ikusgarri jartzeko balio, gazteak erakartzeko ere balio izan zuen, ikusten baitzuten teknologia horiek erabiltzen ikastea erraza zela, eta ez zela haiek ezagutzeko aukera izatea besterik behar.
|