|
2001
|
|
|
Kondaira hori, alde batetik, guk egin genuen, onerako edo gaitzerako; ez bestetik ibili ziren Artetxek eta Artetxeren lagunek7 Luzearrek eta Luzearren aldamenekoek egin zuten, nik ere hartan parte nuela, beste askoren artean. Eta
|
ez
dut sekula esan ez esango eraku  tsi zidaten bidea gogo gaiztoz hartu nuenik.
|
|
|
Halaz guztiz, oraindik inor aspertu ez denez gero, esango genuke ez dela gaia agortu, ezta agortuko ere noski gizona gizon deino. Gezurrik gabe esan da gertaera hori, gizonari gerta dakizkiokeen beste zenbait gertaera nagusiren gisa, beti berria dela, lehengoak bezalakoa izan arren
|
ez
duela sekula lehengoen antzik. Nahikoa da esatea Leturiak sentitu zuenaren berriaren berriak ez duela berritasunik ez jatortasunik galdu Txillardegiren luman.
|
|
|
Hauxe gehituko nuke, haatik: gaztelaniaz txukun antzean idatzi nahi dutenek
|
ez
dute sekula categorÃa hitza adiera horretan erabiltzen, eta ez dut ikusten zergatik hartu behar duen euskarak erdal gaiztoaren kutsurik. Aristotelesen, Kanten eta besteren kategorien beharrean gara; hor aipa  tzen direnen premian, ez erdaraz eta ez euskaraz, ni, behintzat, ez.
|
|
|
Jainkoak daki, eta liburu honetakoak irakur ditzakeenak ere badakike,
|
ez
dudala sekula uste izan inguruko eta ez hain inguruko hizkuntzak bazter ditzakegunik luzaroan anitz sailetan27 Ahal balitz ere, ez deritzat, gainera, komeni litzatekeenik. Irakaskintzan Aita Mokoroak euskarari ipintzen dizkion zedarriak, ordea (ik.
|
|
|
Nik, berriz ere esango dut,
|
ez
dut sekula ezer agindu(" eta agintzen duenak eztizu erregutzen"). Behartu nindutelako, bide bat eskaini nuen:
|
|
2002
|
|
|
Beraz, sorterrira bueltatze orokor haren ondotik, astero Arriaga atzean bildu ohi ginenon lagunarteak, urritu ez ezik, soildu egingo ziren jendez, desagertzeraino. Guztiarekin, garaiz iristeko ohitura
|
ez
genuen sekula galduko, eta ikusmiran egotea denbora pasa arintzeko modu bat baino ez, ordu arte gure itxaronaldietako entretenimendu nagusi bilakatuko zen. Hala, joandakoen lekua beteko zuten estudiante gipuzkoar gazteetara arreta jarri, eta guk emandako pauso guztiak errepikatzen zituztela deliberatuko genuen.
|
|
|
informatuagoak, argiagoak, kitzikagarriagoak, atseginagoak, asaldatzaileagoak. Baina askatasun sentsazio aurkitu berriak
|
ez
gintuen sekula ere abandonatu, eta are egun ere, kritikoren batek kondenatutako liburu batez goza  tzean edo laudorio beroez hartutako beste bat bazter  tzean, errebeldia sentimendu hura oraindik ere argi eta garbi gogoratzen dudala uste dut.
|
|
2003
|
|
|
Jadanik amatxirekin hitz egin zezakeen, honek ikastaldietako heskuara hau arrunt espainola zela leporatzen zion arren. Frantxisen trufarik ez jasateko
|
ez
zuen sekula nahikoa ikasten eta gauak gauari aditzak, Â deklinabideak eta gramatika puntuak beretu zituen. Frantxis, berez, euskaraz analfabetoa, ahoa bete hortz geratzen zen Txoko hitz egiten behatzean.
|
|
|
Pentsamendutan jardun genuen hainbat segundoz, eta izuz beterik ohartu ginen inork ez zekiela non zeuden begiraleak, ezta ba ote zuten laguntza posturik  edo salbamendu txaluparik edo helikopterorik. Ezjakintasun hura neurri batean normala zen, batek
|
ez
baitu sekula interesik jartzen ustez behar izango ez duenaren berri jakiten. Eta guk behar izango al genuen ba akaso salbamendu patruilaren zerarik, ura pinguinoak baina zitezen modukoa bazegoen?
|
|
2005
|
|
|
Ondorio horietako behienena zera dugu, mugarik gabeko hazkunde ekonomikoak erabat kanpo uzten duela lurrak mugak badituelako ideia; horregatik, natur baliabide askok doaneko baliabidetzat hartzen dira, muga orotatik kanpo ustiatzeko modukotzat. Ildo beretik, garapen iraunkor kontzeptupean munduko gobernuek
|
ez
zuten sekula zalantzan jarri bere" aurrerapen" interesei halako zerbitzu bikaina eskaintzen zien ingurumen politika finkatua, eta ez zuten ulertu nahi gizarte berdintasuna ezin zela lortu aldagai ekologikoa kontuan hartzeke.
|
|
2006
|
|
|
Beharbada izango zuen errezeloren bat, eta beharbada horregatik jarri zion Ernesto bere nobelako protagonistari, hura bezala neu ere" gaur bat probatu, bihar beste bat dastatu" nenbilelakoan. Nolanahi ere,
|
ez
genuen sekula gai hori atera, eta aurrera egin baino lehen, esan dezadan garbi: Umberto eta ni ez ginen behin ere harreman sexuala hitzekin ezagutzen dugunaren atari aurrera ere hurbildu.
|
|
|
ohetik kanpo ez baitago beste inolako loturarik, bat ez da bestearen maizter bihurtzen. Nik
|
ez
dut sekula ikasi ohea beste modu batean partekatzen, eta ez naiz damu. Hori, behintzat, zor diot Nerinari.
|
|
|
Ulertzen diat Triestetik alde egin nahi izatea, hiri hau
|
ez
duk sekula toki segurua izan, horixe bera esan nian hona agertu hintzen arratsalde hartan, gogoratzen haiz?, baina laster, hiri hau inoiz baino arriskutsuagoa bihurtuko duk gu bezalakoentzat, esan zidan Umbertok nahiko modu enigmazkoan.
|
|
|
Ez dizut endredorik eragin nahi, benetan diotsut. Nolanahi ere, jakizu
|
ez
dudala sekula ahaztuko inolako baldintzarik gabe erakutsi didazun eskuzabaltasuna.
|
|
|
|
ez
zuten sekula
|
|
|
Nafarroako Gobernua da, Euskal Herrian, hizkuntza eskubideen urratzaileen prototipoa. Sortu zenetik, euskararen legearekin edo gabe,
|
ez
du sekula euskaldunon hizkuntza eskubideak bermatzeko itxurazko politikarik egin, eta behin eta berriz, sistematikoki, eta konstantzia harrigarriz, hizkuntza eskubide horiek urratu egin ditu. Bada, Nafarroako Gobernua bera da Bartzelonan onartutako Hizkuntza Eskubideen Deklarazio Unibertsala izeneko testuaren argitaratzailea.
|
|
2008
|
|
|
Gauza batean arrazoia zeukan behintzat:
|
ez
dut sekula amaitu Foucaulten liburu bat, behin baino gehiagotan saiatu naizen arren, inguratzen nauen giro intelektual zein sentimentalak bultzatuta. Baina horrek axola gutxi du orain, Euskal Herrira itzuliko naizen honetan.
|
|
|
Hori gutxi balitz, Zeus beraren atzetik Patuaren kontzeptua agertzen da, zeina ez baita batere mitologikoa. Zeus pertsonalak eta Patu inpertsonalak bat eginen dute judutarren Jainko Kreatzailean, baina grekoek
|
ez
zuten sekula urrats hori egin, Zeus demiurgo huts bihurtuko baitzen horrela, naturaren ordena soilik ordezkatuko lukeen eite alegorikoko figura, eta Patua, aldiz, egiazko Jainko, izan Fortuna moduan, izan Ideia inpertsonal moduan edo Lehendabiziko Kausa moduan. Ondorioz, drama ezin izanen da aurrerantzean jainko izaerari buruzko irakastokia eta teologiaren zientziak ordezkatuko du".
|
|
|
–Zuk aldiz
|
ez
duzu sekula maite izan, garrasi egin diot.
|
|
|
Begiratzen zidanean, beti errespetuz izaten zen, ez ninduen biluzten, eta hitz egin ere errespetuz hitz egiten zidan,
|
ez
ninduen sekula iraintzen, askotan agertzen zen gasolindegira kamioiko depositua betetzeko aitzakiarekin, igual bete betea zeukan, baina berdin zion, gasolina oso aitzakia ona zen elkar ikusteko, eta bulegotxoan sartzen zen ordainketa egitera eta oparitxo bat ematen zidan, kolonia bat, ezpain margo bat gorri gorria, lepoko zapi bat, berorri ez zaio gauza asko irudituko, baina oparitxo batzuk ziren...
|
|
|
Telebistan eta oso erraz esaten dute zer egin behar den horrelakoetan, zer dira ba lerde jale gibel  beltzak, poliziarengana joateko aholkatzen dute, nire Tomasek hau eta hau egin dit, eta kalera irtendakoan, zer?, Tomasi besotik heldu eta goazen etxera esango al nion, zatoz, laztana, gozatu bat emango dizut beti bezala... Ez diot errespetua galdu nahi, jauna, ez da nire asmoa, eta barkatuko ahal dit atrebentzia, baina berorrek uste du berori eta Tomas, berorren emaztea eta ni hain desberdinak garela?, berorrek beharbada ez dio sekula eskurik jarri emazteari, seguru dago
|
ez
duela sekula egingo horrelakorik, baina zin egingo luke aurrean daukan liburu lodi horren gainean?, nik ikusi dudanagatik iruditzen zait gizonezko guztiek duzuela grina hori, barka beza berorrek, esan diot ez niola errespetua galdu nahi, ez zait halakorik pasatu burutik!, baina hitzek beren bidea hartzen dutenean, zaila egiten zait atzera egitea, horixe da gertatzen zaidana, eta begira orain, ez ... galdetzen zidanean, nik esaten nion, oso ondo, zeruan bezala, eta ahaztu egiten zitzaion ordubete lehenagoko jipoia, ahaztu bakarrik ez, seguru nago pen  tsatzen zuela ez ninduela jipoitu, ez zegoela berak baino hobeto tratatuko ninduen gizonik, eta loak hartzen zuenean, ni ohetik jaikitzen nintzen eta komunera joanda, zauriak eta garbitzen nituen ur oxigenatuarekin...
|
|
|
Nik edozer konparatzeko joera daukat, eta diot: ez dut, zenbaitek bezala, hildakoekin, eta
|
ez
dut sekula hitzegin hilketaz hildako inorekin, baina torturatuekin naiz, eta esan ohi dutena da, batere erretorikarik eta erretolikarik gabe, hobe dela hiltzea torturatua izatea baino. Beraz, dakidanagatik, eta hildakoen hitza falta zaidala jakinik, heriotza aukeratzen dut neuretzat:
|
|
|
Fedabideetan, albisteak aurkezteko erari begiratu ezkero," gure jendeak"
|
ez
du sekula bere bururik hiltzen; hilik agertzen da huts hutsik eta txit naturalki. Gure jendea hain da bat eta betea, non ez baitu bere buruaz beste egiten; gure jendea hain da ona, non ezin baitiezaioke gutar bati, bere buruari?
|
|
|
Arrazoiak ez dauka egiarekin ezkontzerik nahita ere; ez du haren berririk,
|
ez
du sekula ukitu, ez du ezagutu ere egiten. Arrazoiak zientzia ezagutzen du, errealitatea ukitzen du, badu erlijioaren berririk.
|
|
|
Baina guzti horien azpitik dagoen hizkuntzaz... nork zer erranen du? Konparazio batera, munduan barrena edozeini galdetu ezkero zergatik egiten duen hizkuntza (menoxtu) batean,
|
ez
luke sekula esan behar, adibidez," nere/ gure hizkuntza delako", eta ezta" gogoak ematen didalako" edo beste edozein" lako" ere, baizik eta" ez dakit" betiere eta" ez dakit" huts hutsik: horixe da erantzun zuhur eta eraginkor bakarra, zeren ezin egon baitaiteke arrazoirik gauzen azpitik dagoen hizkuntzaren azpitik.
|
|
|
Zuentzat, irakurle estimatuak, idatziko dut liburu hau, bai, baina, neurri handi batean Enara Fuhanentzat ari naiz, nora goazen jakitea bezain garrantzitsua baita nondik gatozen jakitea. Gure Enara txikiak
|
ez
du sekula jakingo nondik etorri zen, ekialdetik, bai, baina datu horrek ez dio askorik lagunduko bere iragana sortzeko garaian?, eta hutsune horrekin bizi du betiko. Bere motxila partikularra izango da, eta galderez gainezka egongo da.
|
|
2009
|
|
|
Ni pozez zoratzen nago, lumari jira eta buelta. Gure etxean
|
ez
dut sekula halakorik ikusi!
|
|
|
zerbait ikasi orduko, nik bildutako oparia zuri eskaini ahal izatea. Doktrina batek, litekeen goratsuena eta osasungarriena izanda ere,
|
ez
ninduke sekula beteko, baldin nik bakarrik ezagutuko banu. Jakituria baldintza batekin eskainiko balitzait, dakidantxoa ez zabaltzeko eta ezkutuan gordetzeko baldintzarekin alegia, uko egingo nioke delako jakituria horri:
|
|
2010
|
|
|
Arrazoin duk, denak zapartarazi behar ditiau sarri, ze! familia huntan
|
ez
duk sekula deus pasatzen, biba hi, bestaldi bat izanen duk... are saka, zak puttil! (Ateratzen da).
|
|
|
Inutil ez deusa! Gure etxen
|
ez
duk sekula nehor kanpotik sartu, ni hire aitarekin ezkondu nuk, ene aita amarekin, aitatxi amatxirekin, eta beti hola izan duk, eta kanpotik jina izan bada ere, etxekotu duk, hola izan duk orai arte! Ez zuekin bezala!
|
|
|
–Raimundok
|
ez
du sekula bere argazkirik gorde, antza, baina nik lortu ditut kale garbitzaileenak. Ziur nago hauen artean azalduko dela Raimundo.
|
|
|
Akilesek
|
ez
du sekula dortoka harrapatuko, baldin eta dortoka lehenago hiltzen ez bada, eta jakinekoa da dortokak luzaz bizi izaten direla?, edo baldin eta dortokak ibilbidearen gune batean itxoiten gelditzea erabakitzen ez badu.
|
|
|
Beste muturrera iritsi zuten biek. Eta Zenonen susmoa zuzena baldin bazen, Akilesek, nahi bezain arin laster eginagatik ere,
|
ez
zuen sekula harrapatuko dortoka, hura beti pixka bat harago egongo baitzen, eta horrenbestez ezin harrapatuzkoa izango zen beti.
|
|
|
Solbesek berak aitortu zigun hori, ohore egiten dion zintzotasunez, handik hiru urtera, Kongresuko diputatu zela, europar komisario izendatua izan aurretik Ardanza Lehendakariari agur esatera etorri zenean. Ajuria Enean Solbesek ezan zigun berak
|
ez
zukeela sekula onartuko PPk onartu zigun bezalako negoziaziorik. Ez zukeela inoiz onartu zerga berezien bilketaren eta PFEZen gaineko negoziaziorik; horiexek izan ziren, hain zuzen, sozialistei planteatu genizkienak.
|
|
|
Hauteskundeetako galtzaileek eratu zuten Jaurlaritza; eta, gainera, kritika garratza egiten zioten irabazleari, Lehendakaria izendatzeko ekitaldira aurkezteagatik. Begien bistakoa da PPk eta PSE EE PSOEk badakitela
|
ez
zutela sekula Legebiltzarrean gehiengo osoa lortuko, guztiok ordezkatuak egon bagina; eta badakite, halaber, ez zutela inoiz gobernua lortuko, alderdi guztiek Legebiltzarrean ordezkaritza izan balute.
|
|
|
Horrez gainera esaten du ederki badakiela Fco eta Pelaio Reteguy anaia oiartzuarrek Elama errentan nola erabili zuten urte batzuetan, baina
|
ez
zuela sekulan ikusi inongo meatzaririk aritu zenik haientzako lanean:
|
|
2011
|
|
|
Haietako inor ere ez zen ausartuko gauez hara joatera. Guk, halere,
|
ez
genuen sekula inolako arazorik izan, ez genuen ezer berezirik sumatu... Baina aipatu dudan morroi zaharrak buruari eragiten zion:
|
|
|
Bitxia da, gogo onez onartzen dugu gure semeak heroi izatea, gure maitaleak ordea... edo behintzat, hobetsi gaitzatela geu, jar gaitzatela euren heroismoaren gainean eta heroismoa eskain diezagutela opari gisa. Ez,
|
ez
dut sekula maite izan René, pentsatu zuen?. Ez nintzen zoriontsu izan harekin".
|
|
|
Nik ez dakit denok geunden urduritasun egoeragatik izango zen ala gutako norbaiten adarjotzea zen, baina kontua da nik
|
ez
dudala sekula ikusi gurea bezain mahai arinik, gure eskuen azpian hain bortizki inarrosten zenik, horma batetik bestera oldartuz, ekaitzak astinduriko itsasontzia balitz bezala; halako eskandalua jartzen genuen ze gure gurasoak etortzen baitziren beste jolas moduren bat aurki genezan erregutzera. Esaten ziguten mahai madarikatu haren triki traka eta fusil tiroen danbadak benetan jasanezinak gertatzen zitzaizkiela eta zahartzaroari hori baino begirune gehixeago zor zaiola.
|
|
|
Adibidez, Kartak izeneko kontakizunean, emakume dantzari apetatsuegi baten patua oldartu egingo da tarotaren iragarpena betetzeko, gainean daraman zaldizkoa amilarazten duen zaldi asaldatua bezala. Amarru horietan ikusten dugu egileak
|
ez
zituela sekula ahaztu, haur bakarra izaki, aspertasunari aurre egiteko asmatzen zituen jolasak; hala," bere inguruneko pertsona nagusiak abenturarik harrigarrienetan nahasten eta inoiz itxura fantastikoz hornitzen zituen2".
|
|
|
Monjeu saldu genuenean, han zeuden altzari guztiak ahizpak eta biok erdibana hartu genituelako. Georgesek
|
ez
zituen sekula saldu nahi izan, izan ere, zioenez, zeuden egoeran ez omen ziguten zeukaten balioaren erdia ere ordainduko, eta hobe zen etxean edukitzea harik eta halako batean zaharberritzen genituen arte. Familia behartsu guztietan oso ohikoa da esamolde hori:
|
|
|
A, izan nuen buruhausterik asko! Bizibide hori daukan gizonak
|
ez
luke sekula ezkondu behar, gehitu zuen ahapeka eta, axolagabeki, bere azkazalei begira geratu zen.
|
|
|
utziko diat, utziko diat noski arnasa hartzen, polita duk arnasa, arin arina duk eta ez diagu ikusten, ez gaituk konturatu ere egiten zein inportantea den arnasa, hi konturatu haiz noski, konturatuko ez hintzen ba, utziko diat arnasa hartzen, bai, baina, lehendabizi, esadak non gordetzen duzuen multikopista. ...ezetz?, heuk esan diguk-eta lehentxeago multikopista non dagoen, baina atxilotua ez da gogoratzen horrelakorik esan duen ala ez, ez daki poliziak jarritako tranpa bat den, baina askako ur zikina ikusten ari da, ez luke berriro eramango beste buru murgilketa bat, nahiago luke hilik egon, eta ahal duena egiten du, ahal duena esaten hasten da, ez, bai, ez dakit, ez dakit, ez dakit, nik ez dakit ezer,
|
ez
dut sekula multikopista bat gobernatu, eta burura etorritako batzuk esaten ditu, baina ez entzun nahi dituztenak.
|
|
|
–Ondo dago. Hemen nagoenetik
|
ez
dut sekula lantegian hutsik egin eta, egun bigatik, konponduko dira ni gabe. Ziurrenera, auzokoak etorriko dira zertan ote naizen ikusten.
|
|
|
Nik
|
ez
nuen sekula entzuna" tomar evangelios" istorio hori, eta zer ote zen galdetu nuen: " Era como unos rezos o algo que se hacÃa en Sto Cristo de Lezo para que los niños se portaran bien, no lloraran y eso".
|
|
|
Eta orain bada onartzen ez dudan puntu bat eta inolaz onartuko
|
ez
dudana sekulan, eta da Euskal Herrian badagoela oraindik ere, zoritxarrez, gogorkeriaren eta biolentziaren kultura bat. Txertatua dago gure izatean eta garai batean justifikatutzat ematen genuen, Hegoaldean, Erregimenaren kontra, Francoren kontra, eta bueno, dena zen zilegi eta abar, baina gaur egun horiek denak galbahetik pasa lirateke eta begiratu lirateke kontzientzia estuago batekin.
|
|
2012
|
|
|
Onartu behar du trebea dela Mari Tere halako egoerei konponbidea bilatzen. Berak
|
ez
du sekula diziplina arazorik eduki ikasleekin, hala ere badaki haiekiko duen jarrera bera ez litzatekeela komenigarriena seme alabekin aritzeko. Uste du aita hobea izango dela haiek helduagoak izan daitezenean; honezkero zerbait igartzen hasia ere bada Iranzurekin, edo hori sinetsi nahi du behintzat.
|
|
|
Eta hain zuzen, halaxe bizi zarete Loulou jaio zenetik, lehenagotik ez bada; horra nola bizi zareten. Gainera,
|
ez
duzu sekula maite izan; ni maite izan nauzu. Aizu, entzun, zatoz hona.
|
|
|
Baina inoiz ez du entzun halakorik gertatu den berririk: eliz jendeak, ez Falceskoak ez beste inongoak ere,
|
ez
du sekula galderarik egiten zerutik mana gisa erortzen zaien diruagatik.
|
|
|
Baina jende aurrean
|
ez
zuen sekula homosexualak mindu zitzakeen ezer esaten.
|
|
|
nagusitu izan zaio beti arazo pertsonalari. Pianistak
|
ez
du sekula kontzertu bakar bat hondatu, eta gaur ere, Milango Scalatik etorri berri den sopranoari sarrera ematerakoan, behazuna irentsi du. Burutik kentzea lortu du sopranoa dela zuzendariaren azken konkista, eta gogoan daukan bakarra, ariaren sarrerako pianoren lehen konpasetan jokatzen dela sopranoak piezari aterako dion etekina.
|
|
|
Etxearen eta munduaren arteko muga da. Munduak
|
ez
du sekula izango ate barrutik gertatzen den eta esaten dugun gehienaren berri.
|
|
2018
|
|
|
Helene jada ez zaio ari, aspaldiko, hamarka urte lehenagoko gertakariez. Lorearen munduaz ari da, eta Loreak
|
ez
du sekula entzun, ez pentsatu, desberdintasunean oinarritzen denik bere mundua. Baina zentzu betea dauka Helenek dioenak.
|
|
|
Ongi esan ohi da talde batek ez duela kontzientziarik; baina kontzientzia duten gizonen elkartea, elkarte kontzientziatsua da. Legeak
|
ez
ditu sekula gizonak apurtxo bat ere zuzenagoak egin; eta, harenganako errespetua dela eta, zintzoak ere zuzengabekeriaren agente bihurtzen zaizkigu egunero. Legearekiko errespetu desegokiaren ondorio natural eta arruntaren adibidetzat, ikus dezakezu soldadu lerro bat(...) gerretara martxan, gogoz kontra eta, ai ene!, senaren eta kontzientziaren kontra".
|
|
|
Eta bada esaten duenik Aldiniren laguntzailea egun hartan bertan hil zela bihotzekoak jota, hartutako sustoa dela-eta. Nolanahi ere, kontua da Aldinik
|
ez
zuela sekula santan esan hildako bat berpiztu zitekeenik. Berak oso ondo zekien elektrizitatea zela nerbio sisteman eta giharretan eragiten zuena.
|
|
|
Beltzez jantzita zihoazen goitik behera, burukoa izan ezik, zuria baitzen; mojagai apurrek, berriz, abitu zuriak zeramatzaten, argi ilun haren azpian argizari kolorekoak ziruditenak. Handiagoa zen hotza kapera hartan komentuan baino, eta hozmindua hezurretaraino sartzen zitzaien guztiei, birabarkia bailitzan; izan ere, komentu hartako serorek
|
ez
zuten sekula guztian surik pizten barruan, penitentzia gisa. Ez zen hura, ez eta hurrik ere, Etengabeko Adorazioren izenean egiten zuten penitentzia bakarra; eta oinazegarri horiek gehienak gogor askoak zirenez, gero eta mojagai gutxiago zegoen komentuan:
|
|
|
Barrezka hitz egin zidan, baina haren hitzetatik atera nuenez, ez zuen ziria beretzat hartu. Sarri jokatzen zuen hala, eta nik
|
ez
dut sekula jakin haren burmuinetako moztadeari, belarrietako gorrari edo mingaineko pozoi hutsari egotzi behar ote nion jokabidea. Edozein izanda ere arrazoia, garbi zegoen Briskotek nahiago zuela nire opilaren azal errea ikusi, bere gari sail kiskalia baino:
|
|
|
–Ihes egin beharra daukat. Borreroak ohartuko dira noizbait ibaiaren erdian aurkitutako atorrak
|
ez
duela sekula nire biluztasunik estali, bide ertzean aurkitutako zaldi hila ere ez duela zaldizko batek lehertu. Amarruez konturatuta, ehiza zakurrak baino urduriago hasiko dira, atzera egin, eta hiriko bazterrak miatzen, galdutako arrastoaren bila.
|
|
|
Kostata hasi nintzen dena ulertzen. Eta behingoz pozoi guztia isuri zuenean, aginduarazi nion
|
ez
zuela sekula gutunaren aipamenik egingo, edozein gauza gertatuta ere, mihia txuloan edukiko zuela.
|
|
2019
|
|
|
–Baina
|
ez
dute sekula aski, independentzia eskatzen dute, noraino joan daitezkeen ez dakiten arren. Ororen buru, terrorismoak terrorismoa hazten du, elikatzen, biderkatzen, gorrotoaren labakietan sufrikarioaren bihiak ausarki ereinez.
|
|
|
–Batzuen arabera, semea hil zitzaidan... ez, semea hil zidaten, hil zidaten semea... mintzo dira, baina
|
ez
dute sekula egia den bezala erraten... zer eginen dut nik?
|
|
|
Haietarik bat errealitatea zen. Literaturak
|
ez
zuen sekula deus konpondu, ez zuen sekula odola zainetan zerien gizonek eragin minak sendatzea lortu. Baina ezinbestekoa zen, noiz ala noiz gogoetaren labakiak hitzen, elkartasunaren eta jendetasunaren haziz ereiten berriz hasteko.
|
|
2020
|
|
|
Marianne izan zen beste gauza ba  tzuk ere posible zirela erakutsi ziona. Bizitza desberdina izan zen horren ondoren; beharbada
|
ez
zuen sekula ulertu zeinen desberdina izan zen.
|
|
|
Aurreko astean, Connellek" mamua" zeritzon zerbait aipatu zuen. Mariannek
|
ez
zuen sekula entzun eta zer zen galdetu behar izan zion. Connellek bekainak jaso zituen.
|
|
2021
|
|
|
Mugikorra gau mahaian utzi, eta begiak itxi zituen. Seguru asko, egin zutena
|
ez
zutela sekula egin behar esan baino lehen, bihotzera zuzenean iritsi zitzaion jipoi latz hura jaso baino lehen, salto batean irtengo zen ohetik LucÃari deitzeko. Baina orain ez.
|
|
2022
|
|
|
Manuela de Eceizak telebistan zioenez, senarra bost urte lehenago hil zen, penak jota,
|
ez
zuelako sekula jakingo zer gertatu zitzaion alabari eta haren sabelean zegoen haurrari.
|
|
|
Eta Vicençen amak inoiz ere ez du irri egiten ia ia. Martinak
|
ez
du sekula Vicençen ama ezagutuko, sekula ez baita Vicençekin haren herrira joango. Elkar ikusiko dute arratsalde eta iluntze eta gaurkoa bezalako egun gehiagotan, Bartzelonan, eta elkar ikusteari utziko diote gero.
|
|
|
Eta basoan barrena eta, haren bizkar zabala eta haren gaineko orkatza ongi ikusteko, Ballador aitaren ondotik zihoala, bat batean pentsatu zuen Vicençek bizitza guztian
|
ez
zuela sekula gehiago bere aita eder indartsuak basoan barrena orkatz hura garraio zihoala eskaini zion baino deus ere ederragorik ikusiko. Ez zegoen ordukoz dardaraka, eta zuhaitzen hostoen artetik iragazten hasia zen eguzkia.
|
|
|
Barrutiko Haur Damutuak, erakunde miresgarri bat, ohitura txarren aferetan sartutako adingabeen moraltasuna berreskuratzeko helburua zuena. Péricand jaun zaharrak
|
ez
zuen sekula ezkutatu hiltzean diru kopuru bat utziko ziola antolakunde hari, baina, modu amorragarri samarrez, ez zuen inoiz zehazten zenbat. Plater bat gustatzen ez bazitzaion edo bilobatxoek zarata handiegia egiten bazuten, bat batean lozorrotik esnatu eta ahots ahul baina argiz esaten zuen:
|
|
|
Katuena bezalako portaera zuen, gogogabea eta krudela; esku gozoak zituen, adierazkorrak; eta Zesar baten aurpegia, gizen samarra. Soilik Florenceri, haren maitale titularrari, uzten zion berarekin ohean geratzen goizera arte, besteek
|
ez
zuten sekula lo egiten haren ondoan?; beraz, Florence bakarrik izango zatekeen gai esateko nola hasten zen egunsentian haren maskara atso zahar koket batenaren antza hartzen: bi poltsa zurbil beheko betazalen azpian eta emakume bekainak, meheak, finegiak.
|
|
|
Egun batzuk lehenago ia erotzeraino izututa alde egin zuen Parisetik; orain, arrisku ukaezinak pasatu eta gero, guztiz lasai eta buruhotz zegoen; gainera, konfiantza hartu zuen beti eta nonahi estuasunetik irteteko zeukan trebezian; edozein egoeratan ezin aiseago eta erosoago konpontzeko zuen egiazko dohainean. Moldakortasun hura, buruargitasun hura, axolagabekeria hura oso baliagarri gertatu zitzaizkion bere karreran eta amodioetan, baina
|
ez
zuen sekula usteko bizitzan ere balioko ziotenik, izan egunerokoan, izan ezohikoan. Orain, Corbini arrenka babes eske ibili zitzaiola oroitzean, erruki irritxo batek egin zion ihes.
|
|
|
" bada, Céline haiz, eta gustatuko litzaidakek hik jakitea nik idazten dudana idazten dudala, nireak eta bost bizi izan ditudala: ...ian Fort Worthen, txakurrentzako pentsu fabrika batean egin nian lan, kondena bete nian etsaien number one izateagatik (a ze zortea nirea!); ostu nian eta ostu zidatean; odola galdu nian ospitaleetan; puta guztiekin eta azeri eme ero guztiekin endredatu ninduan; ikaratzeko lanak, ikaratzeko emakumeak, denetik, eta ia ezer ez duk agertzen oraindik nire poesian, oraindik ez nauk nahiko gai eta agian
|
ez
nauk sekula izango; La Grande Ronderen azken alean esaten ditek lakarra naizela, nire ortografia oso txarra dela eta sekulako kolpe gaiztoa ematen zidatek bertan[...] Jende gehienak ez dakiena duk nire ortografia ez bada ere oso puntakoa, askotan mozkortuta idazten dudala, hatzek huts egiten didatela tekleatzen ari naizela, eta biharamuneko entenga mingarriegia izaten diat ezer irakurtzeko, eta i... (Charles Bukowski, La enfermedad de escribir).
|
|
|
Italo Svevok aingirak harrapatzen zituen eta Sigmund Freud-i oparitzen zizkion bere ikerketetarako. Svevok esaten zuen
|
ez
zuela sekula ezagutu hain pertsona onestik, harrigarria zela psikoanalisiaren sortzaileak zer nolako trenpu neurritsu eta ozpin gabearekin eusten zion haren tesien kontrako libelo eta erasoen ekaitzari. Haien aurrean erakusten zuen duintasunari deitzen zion Svevok onestá.
|
|
|
Ez nuke jakingo esaten, edozeri buruz, sinisten dudan edo ez dudan sinisten. Sinistu aditza haundiegia geldituko litzaioke nere gogo xaloari, eta
|
ez
nuke sekula erantzuten jakingo sinisten dudan edo ez, eta hori edozeri gagozkiola, esanda bezala. Horra nere gogozko birjintasunaren funtsa.
|
|
|
Gero, bestenaz, neurosi aurrerakari edo gibel beldurti bat ere badagoela dirudi: liburu" onegia" egiteko beldurra, zeren, onaren onez, etsiak hartuko baldin bagintu
|
ez
dugula sekula on hura baino hoberik egiten, hautsiak geldituko bailirateke aurrerantzean idazteko gogoa eta gu geu. Hiper euskaraz esanda:
|
|
|
Ea, ez da Emeterio Arresek 1913an idatzi zuen hura?" Euskal Herriko baztar maitetik yankitar hoien aldera/ zorigaiztoan etorri nintzan ez dakit zer egitera"?; baina ez dut sekula partekatu nire adinkide askok harako erakutsi duten grina. Alegia,
|
ez
nukeela sekula eskatuko New Yorkeko liburutegi publikoan bekarik, eta ondorioz, win win, ez zenukete jasan handik bidalitako podcastik?. Egia esan, New Yorken baino lehenago pasako nuke astebete Lexantzü Zunharreko Juguberrian.
|
|
|
Futbolaz esango nuke
|
ez
dudala sekula testuotan hitz egin, izango da oraindik noizbait futbolari buruzko zutabe bat emango didaten esperantza daukadalako?. Eta badakit testu hau futbol hitzarekin hasi izanak nire irakurle gutxietako gehienak galtzea ekarriko didala, hain imajinatzen zaituztet kultureta.
|
|
|
Baina Bartleby izkribatzailearen aldean, nire erresistentzia pasibo honek badu paper gainean jar daitekeen motibaziorik. Ez da hainbeste kutsatzeari beldurra âtira, pixka batean bai, bestela ez nintzateke joango kaletik eslalomeanâ; ez da hainbeste berriz jendearekin elkartu beharraren nagia âtira, pixka batean bai, nahiz urruntze sozialak asko errazten duen suediarrarena egiteaâ; ez da hainbeste konfinamendu aurreko erritmora itzultzeko zailtasuna âbatez ere konfinamendu aurreko erritmorik
|
ez
dudalako sekula edukiâ. Da, kontxo, etxeko bizimodu bare, lasai, patxada  tsua erabat laketgarri zaidala.
|
|
2023
|
|
|
Telefonoa nahiko gertu zegoen, eta, noski, perretxiko hitza askotan azaldu zen gure solasaldian. Nik
|
ez
dut sekula perretxikoen inguruan ezer bilatu mugikorrean, eta ez dut horren zaletasunik eduki inoiz. Bada, hiru ordu eta gero, afaldu baino lehen, zer  nolako edukia jaso nuen Instagramen storie batetik bestera swipe egindakoan?
|