|
2001
|
|
|
Pertsona maltzurra, makurra, gaiztoa, azpijanean ari bada, sugearen antzekoa dela esaten dugu. Gure artean, sugeak
|
ez
du izen onik.
|
|
2004
|
|
|
Azken honek, Iztuetak plazaratu zuen artikulutik honako zati hau dakar bere ihardespenean: . Deustuko Unibertsitateak euskarari ematen dion tratuak
|
ez
du izenik eta ez dago inolako justifikaziorik?. Egia esan, unibertsitate horretan irakasle den Navarrori ez zitzaion gehiegi gustatu Iztuetaren tonua, eta tonuaz gain kritikaren mezua oso, diskutigarria?
|
|
2006
|
|
|
Eta txarrena zen gaixotasunak
|
ez
zuela izen zehatzik, ez eta etiologia ezagunik ere. Bartzelonako espezialista batek esan zidan sindrome kroniko bat zela, jatorri genetikoa zuena,. Hirschprung?
|
|
|
Gainera, ezin ahaztu Klemente aita santuak
|
ez
zuela izen egokia hartu, bihozbera izan ordez zorrotz eta gogorra izateko asmoa baitzuen, eta ez zeukan salbuespenik egiteko inolako gogorik, ezta Beatrice Cenci bezalako neska eder eta estimatu batengatik ere. Horrez gain, Cencitarren ondasunen administrazioa Klemente aita santuaren iloba maitearen eskuetan geratuko zen familiakoak deserriratu, zigortu edo hilez gero, eta hori ere ez zitzaion batere gaizki etorriko Klementeri, bide emango baitzion Erroma edertzearren eta Elizari behar adinako lustrea ematearren egin berri zituen lanen gastuak kitatzeko...
|
|
2008
|
|
|
Beñardo, berriz, zera? eskribaua edo izan litekek, idazten eta irakurtzen ikasiko balu; egia da eskribauek
|
ez
dutela izen onik inguruotan, baina ez dik goseak hilko gutxienez.
|
|
|
–Senarrak berorri egin dionak?
|
ez
du izenik, bekatu mortala ere bada?
|
|
|
gaur monagiloa dela eta bihar, agian, apaiza. Beñardo, berriz, zera... eskribaua edo izan litekek, idazten eta irakurtzen ikasiko balu; egia da eskribauek
|
ez
dutela izen onik inguruotan, baina ez dik goseak hilko gutxienez.
|
|
|
–Senarrak berorri egin dionak...
|
ez
du izenik... bekatu mortala ere bada... –Reginak lurrera begira ahoskatzen zituen hitz multzoak, baita, tarteka egiten zituèn pausetan, begiak markesa anderearen norabidean jaso ere, bizi senak edo eragindako erreakzioan–, baina Elizak... betiko ezkontza agintzen du... eta ez dut desiratzen... markes jaunaren damua baizik.
|
|
2009
|
|
|
–Champagne, Picard, Bourguignon, Casquaret, Basque...? Antza, lekaioak
|
ez
du izenik, bere lurraldea edo herria da? –probintzia?.
|
|
|
Ikusi al duzu Chinatown, Roman Polanskyren film miresgarria? Chinatownek
|
ez
du izen txarrik New Yorken. Egiazko txinatarrak bizi dira han.
|
|
|
Batzuetan Nora da errazen ikusten dena, kamera aurrean baitago, gaizki enfokaturik, beste batzuetan jende artean dago, ia gordeta. Batek ere
|
ez
du izenik. Zenbakia besterik ez.
|
|
|
–Barkatu atzo hain harrera hotza egin banizun, baina ohitu duzu. Egin zenuenak
|
ez
baitu izenik.
|
|
|
–esan zion Maria Bibianak izututa, Domingok ahotik bekatu mortal bat egotzi balu bezala?. Osabak etxekoekin hautsi eta alde egin zuen, eta horrek
|
ez
du izenik! Aitak argi eta garbi esan zigun orain dela urte batzuk.
|
|
|
–Atzo fabrikako langilearekin egin zenuena karitatezko ekintza laudagarria da, baina, hortik aurrera, urrunegi joan zinen, anbulantzia bidean baitzegoen, eta zuk aitarekin hausteak
|
ez
baitu izenik. Okerra zuzentzeko garaiz zabiltza, ordea?
|
|
|
–Nahi duzuna esango duzu, baina aitak arrazoi du, egin diozunak
|
ez
baitu izenik, esan ere, halaxe esan zion, ahots sendo bezain ziurtasun handiz?. Fabrikako medikua, don Fabiano, gaixo dago, lunbagoak jota; hortik aurrera, anbulantziari deitzea zen zure aitaren betebeharra, eta ongitxo bete zuen, zuk zeuk aitortu duzunez.
|
|
|
–Domingok egin duenak
|
ez
du izenik, eta arrazoi duzu, ama.
|
|
|
–Aita, esan zion, lorik gabeko gaua egin ondoren?, Domingok atzo gurean egin zuenak
|
ez
du izenik? –une hartan, baina, isilune bat zabaldu zen (burua ezker eskuin mugitzen zuen Teofilo Mariak, barne korapilo bat askatu nahi eta ezinean balebil bezala), harik eta barrua askatzera deliberatu zen arte, ahotsa dar dar batean ipinita?:
|
|
|
–Barkatu atzo hain harrera hotza egin banizun, baina ohitu duzu. Egin zenuenak
|
ez
baitu izenik.
|
|
|
–Aita –esan zion, lorik gabeko gaua egin ondoren–, Domingok atzo gurean egin zuenak
|
ez
du izenik... –une hartan, baina, isilune bat zabaldu zen (burua ezker eskuin mugitzen zuen Teofilo Mariak, barne korapilo bat askatu nahi eta ezinean balebil bezala), harik eta barrua askatzera deliberatu zen arte, ahotsa dar dar batean ipinita–:
|
|
|
–Atzo fabrikako langilearekin egin zenuena karitatezko ekintza laudagarria da, baina, hortik aurrera, urrunegi joan zinen, anbulantzia bidean baitzegoen, eta zuk aitarekin hausteak
|
ez
baitu izenik. Okerra zuzentzeko garaiz zabiltza, ordea...
|
|
|
–Nahi duzuna esango duzu, baina aitak arrazoi du, egin diozunak
|
ez
baitu izenik –esan ere, halaxe esan zion, ahots sendo bezain ziurtasun handiz– Fabrikako medikua, don Fabiano, gaixo dago, lunbagoak jota; hortik aurrera, anbulantziari deitzea zen zure aitaren betebeharra, eta ongitxo bete zuen, zuk zeuk aitortu duzunez.
|
|
|
–Domingok egin duenak
|
ez
du izenik, eta arrazoi duzu, ama.
|
|
|
–Ez esan hori gero! –esan zion Maria Bibianak izututa, Domingok ahotik bekatu mortal bat egotzi balu bezala– Osabak etxekoekin hautsi eta alde egin zuen, eta horrek
|
ez
du izenik! Aitak argi eta garbi esan zigun orain dela urte batzuk.
|
|
2010
|
|
|
–Guk hautsi dugu, bai, baina zuk ez hautsi, ahal baduzu??; Teok, hala ere, berandu gabe zapuztu zuen nire ahalegina: . Bibik bakarrik utzi ninduen, eta horrek
|
ez
du izenik: eskertuko dizut, ondorioz, gehiago hitz egiten ez badidazu horretaz??; alfer alferrik nenbilen, zinez.
|
|
|
zeramikak, eskulturatxoak, argimutilak, lanparak, koadroak, ispiluak? ispiluak batez ere, zeren, guztia deigarria zen arren, ispiluenak
|
ez
baitzuen izenik: gogoratzen al zara, Gabino?
|
|
|
" Guk hautsi dugu, bai, baina zuk ez hautsi, ahal baduzu..."; Teok, hala ere, berandu gabe zapuztu zuen nire ahalegina: " Bibik bakarrik utzi ninduen, eta horrek
|
ez
du izenik: eskertuko dizut, ondorioz, gehiago hitz egiten ez badidazu horretaz..."; alfer alferrik nenbilen, zinez.
|
|
|
Gelak ongi apainduta nahi izaten zituen: zeramikak, eskulturatxoak, argimutilak, lanparak, koadroak, ispiluak... ispiluak batez ere, zeren, guztia deigarria zen arren, ispiluenak
|
ez
baitzuen izenik: gogoratzen al zara, Gabino?
|
|
2011
|
|
|
Mutilek
|
ez
zuten izenik deitzeko. Haurraren bila zebiltzanekin elkartu ziren.
|
|
|
–Luzaz, debekatuta eduki dugu eremu publikoetan zulueraz hitz egitea. Ulertzen
|
ez
genituen izen ingelesak jartzen zizkiguten. Guztiarekin ere, esaterako, nire gurasoek Mathabo esaten zidaten.
|
|
|
Zorrotza bezain egokia Crystalen ñabardura. Inondik ere, gizateriaren historia osoan gizakiak inoiz sortu duen sorkaririk txundigarrienetakoa dugu hizkuntzarena, eta sormen liluragarri horren bizia bermatzeko merke zurrean jokatzeko aitzakiak
|
ez
du izenik. Hizkuntza zaurgarriak bizirik atxikitzea giza espeziearen askotariko aniztasuna erreproduzitzea baldin bada, ez al gara ari gizatasunaren eta duintasunaren aldeko ahalegin betean?
|
|
2012
|
|
|
–Ez, ez duzu ezagutzen, zuk ez. Eta
|
ez
du izenik, ezin dugu horretaz hitz egin.
|
|
2013
|
|
|
Gure mitologiaren arabera, izena duen guztia omen da. Versusek oso gogoan zuen esakun hori, eta bere uharteak
|
ez
zuen izenik. Silogismoaren sokari jarraituz eta abar...
|
|
|
Azalpen bat behar zuten, bertzela erranda, eta ez nolanahikoa, berak. Hamzak? etxekoei egin zienak
|
ez
baitzuen izenik ez neurririk.
|
|
|
Niretzat, halaber, munduan dagoen gauzarik ederrena duk emakumea. Horregatik nagok haserre, Libiarekin egin duanak
|
ez
baitu izenik. Esan ere esango niake Libiari barkamena eskatu hiokeela, berandu ez balitz?
|
|
|
Koldok ez zuen egun osoan txintik ere atera: begiz ikusi zuenak, izan ere,
|
ez
zuen izenik; edo bai, bazuen izen bat, ezin izan zitekeena oihu lazgarri bat baizik, edo mila oihu, haragi errukarriak jaurtiak, besterik ez baitziren Mendebaldeko industriak saldutako armek eta minek erauzitako haragi puska haiek, zutik zirauèn haragi kolpatuaren mihiz mintzo zirenak, akatsez akats; nola hitz egingo zuen, bada, begietan etengabe zuèn oihuak hitz egitea eragozten bazion!; afalt... baita guztiak lotara joan zirenean ere, herrixkara jo, berandu gabe bildu zitzaion Loren atzetik?
|
|
|
Badu zerbait, alabaina, besteok ez duguna eta emakumeei deigarria egiten zaiena. Zerbait horrek
|
ez
du izenik beharbada, baina emakumeek berehala antzematen diote eta liluratu egiten ditu edo galbidean jartzen ditu, horrela esan badaiteke. Nire emaztea bereganatzeko ere badakit ez zuela pausorik eman, aski izan duela atea irekitzea.
|
|
|
zertan ibili ote zen lauzpabortz urte haietan eta zergatik... Azalpen bat behar zuten, bertzela erranda, eta ez nolanahikoa, berak –Hamzak– etxekoei egin zienak
|
ez
baitzuen izenik ez neurririk.
|
|
|
Koldok ez zuen egun osoan txintik ere atera: begiz ikusi zuenak, izan ere,
|
ez
zuen izenik; edo bai, bazuen izen bat, ezin izan zitekeena oihu lazgarri bat baizik, edo mila oihu, haragi errukarriak jaurtiak, besterik ez baitziren Mendebaldeko industriak saldutako armek eta minek erauzitako haragi puska haiek, zutik zirauèn haragi kolpatuaren mihiz mintzo zirenak, akatsez akats; nola hitz egingo zuen, bada, begietan etengabe zuèn oihuak hitz egitea eragozten bazion!; afalt...
|
|
|
Niretzat, halaber, munduan dagoen gauzarik ederrena duk emakumea. Horregatik nagok haserre, Libiarekin egin duanak
|
ez
baitu izenik. Esan ere esango niake Libiari barkamena eskatu hiokeela, berandu ez balitz...
|
|
2015
|
|
|
Burutazio horietan zebilela, neska bat hurbildu zaio. Ulertu
|
ez
duen izen bat esan dio, eta bi muxu eman dizkio; berak Iker izena duela esan dio neskari, burura etorri zaion lehen izena. Grazia egin dio neskari, eta. Casillas bezala?
|
|
|
Handik hiru ordu laurdenera hasten zen Trinitateko Ermitako mus txapelketa madarikatu hura. Kaxerok barrabilak ukituta ere,
|
ez
zuen izenik eman behar; ez zuen musean jokatzeko ideia putarik eta erridikulua baino ez zuten egingo. Jota erabat emozionatuta zegoen ordea kontu harekin eta mehatxua Tintinen izena berriz ez aipatzeko nahikoa izango zela pentsatu zuen Errek.
|
|
|
Ez du gehiegi arakatu nahi izan. Berez,
|
ez
dute izen itxurarik ere. Izenordeak, asko jota.
|
|
|
Nafarroako baskoiek bat egin zuten erromatarrekin, haien laguntxoak bihurtu ziren drama handirik gabe, baina hemengo indigenek (zeintzuek
|
ez
duten izen propiorik ere, jatorri zeltiberiarreko gizagaixoak besterik ez, bideoaren arabera beste behin ere) aurre egin zieten erromatar kohorteei, Euskal Herriko (edo dena delako herriko) erromanizazioa odolik gabe gauzatu zelako topikoari hozkada on bat emanez, mendebaldetik bederen. Wild, wild west.
|
|
|
Zertarako jakin nahi zuen Boris III.a izan zela azken erregea edo Rilako monasterioa arte obra zoragarritzat jotzen dela? Behin galdetu zion nongoa zen, eta errepikatzen jakingo
|
ez
zuen izen bat esan zuen Heidik. –Hori zer dago, Sofiatik gertu??, eta ezetz emakumeak.
|
|
|
Hura ez da, beraz, sinbolo bat, are gutxiago enkriptaturiko sinboloa. Baina, alderantziz, nire lagun Martak «betiko keyworda sartu» idatzi badit ohartxoan, eta nik
|
ez
badut izen giltza hori gogoratzen nire ordenagailua martxan jartzeko, mezua, datu baino areago, sinbolo bihurtu da. Sinboloek esanahiak gordetzen dituzte, euretatik haragoko informazioa.
|
|
|
Nolanahi ere, bada bereziki nabarmentzen den pertsonaia bat. Nabarmentzen da
|
ez
duelako izenik, ez zaigulako bere jaiotzaren berri ematen, eta deus egiteke erlijio gudu historiko bati azkena ematen diolako. Horrexegatik eman dio agian Urrutiak liburu osoari ipuin horren izenburu ederra:
|
|
2016
|
|
|
CHU TEH. Chu Teh mariskalak, Maoren Ibilaldi Luzeko estratega nagusiak, bere oroitzapen liburuan kontatzen du bere amak
|
ez
zuela izenik. Dirudienez, Txinako nekazarien artean arrunta zen emakumeek izenik ez izatea, oiloak edo behiak balira bezala.
|
|
2017
|
|
|
Hori ikaragarria da, eta ez dira konturatzen zer nolako mina egin dezaketen. Baliteke bat gaixorik egotea, burua galduta edukitzea, perbertso bat izatea, baina jendeak ez erreakzionatzea, horrek
|
ez
du izenik.
|
|
|
Eta obsesio apur bat. Duela bost minutu arte
|
ez
zuen izenik Aintzanerentzat, orain bere atmosferan sartu da. Borondate eta obsesiorik gabe.
|
|
|
–Saiakera ona, inspektore. Baina
|
ez
dut izenik aipatzeko asmorik –Drexler hobeki jarri zen eserlekuan– Egia erran, lapurretak ustekabean harrapatu gintuen. Ez genuen astirik gorpuaz libratzeko.
|
|
2018
|
|
|
–Galdetu gure adiskide kolorekoei ea izenak axola duen edo ez. Zergatik esklaboek
|
ez
dute izenik, ugazabak jarri diena izan ezik??. Emazteek, estalduraren legearen mende zeudenean, senarrak esandako lekuan bizi behar zuten; horrez gainera, haien diru sarrerak senarrarenak ziren, eta haien umeen jabea ere senarra zen, emakume esklaboaren haurren jabea ugazaba zen bezalaxe.
|
|
|
|
ez
zuen izenik.
|
|
2019
|
|
|
–Katuek
|
ez
dute izenik izaten, erantzun zion.
|
|
|
Izar Gorridun Gurutzearen Zaldunak, Bohemiako Santa Ainesek XIII. mendean sortutako erakundea. Badirudi plaza horrek
|
ez
zuela izen hori hartu 1870 urtera arte, eta aurrez Zubiko plaza deitzen zitzaiola, besterik gabe.
|
|
|
Behin desiratu baitzuen, gogotik desiratu ere, Athleticek irabaz zezan eta Errealak galdu, eta ez baitzion hura bere buruari aise barkatzen, hartarako arrazoiak izan zituen arren, bere emazte Klarak behin baino gehiagotan aitortuak, baina berari askotan sasi arrazoiak iruditzen zitzaizkionak. Diruaren irrikan bere ohorearen gordailua zulatzeak
|
ez
baitzuen izenik, eta irekitako zuloa iturri agortezin bat baitzen jada, zeinari likido likits ezin beltzago bat baitzerion. Prestige txapapotea bezala, nolabait esatearren?, bere izena zikintzen zuena.
|
|
|
Eta, orain, gorputz zikin eta odoleztatu hauek osatzen duten lerro hau korri dezagun, besoa besoaren ondoan daude etzanik, noiz txaluparatuko zain, batzuek begiak irekita dituzte oraindik, begi zuloetatik erdi aterata eta zerurantz, beste batzuek betazalak ñarrotu dituzte eta irri egiteko gogo izugarriari eusten diotela dirudi, zauri erakusketa bat da, euliek zanpa zanpa jaten duten zauri irekien erakusketa, ez dago jakiterik gizon hauek zeintzuk diren edo zeintzuk izan diren, bere lagun hurkoenek baizik ez zituzten haien izenak ezagutuko, toki berberetatik haiekin etorri zirelako edo elkarrekin egin zietelako aurre arrisku berberei, Aberriaren alde eman zuten bizia, esango zuen erregeak heroiei azken omenaldia egitera etorri izan balitz, baina On Afonso Henriquesek bere kanpamentua eta bere hildakoak ditu, ez du hain urrutitik etorri behar, mintzaldirik egiten badu, une honetan beste alderako txartelaren zain dauden guztientzat eginda bezala ulertu da, bitartean auzi garrantzizkoak eztabaidatzen ari dira, esaterako ea nortzuk osatuko dituzten txalupetako eskifaiak edo eta nor geldituko den fajinan hilerrian, zuloak prestatzeko. ...rearen zelaian erori zen, hau dotoreagoa da gauzak garbi adieraztea baino, Mairu putakume batek hor goitik harri bat bota eta burua zanpatu zion, armada hauek ez dute oraindik erroldarik, eta jeneralek, gehienez, eta gutxi gorabehera, badakite hasieran ekarri dituztela hamabi mila gizon, eta hemendik aurrera egin behar dutena da egunero zenbaki horri bakar batzuk kentzea, frontean dagoen soldaduak
|
ez
du izenik behar, Aizu, piztia hori, atzera egiten baduzu tiro bat sakatuko dizut adar artean, eta soldaduak ez zuen atzera egin, eta harria erori, eta hil egin zuen. Galindo zuen izena, honako hau da, gelditu den moduan erditu zuen amak ere ez luke ezagutuko, burua zanpaturik, alde batetik, eta gainerakoa dena odol idorrez estalirik, eta bere eskuinean Remigio dago, geziz zulatua, bik alderik alde zeharkatu dute, aldi berean jo puntutzat aukeratu zuten bi mairuek belatzaren begia eta Sansonen besoa zeukaten, baina hauek ere ez dute luze itxaron beharrik izango, egun gutxi barru haiei iritsiko zaie txanda, eta hauek bezala, eguzkitan utziko dituzte, noiz lurperatuko zain, hiri barruan, hiria setiaturik dagoenez ezin baita iritsi hilerrira, non galiziarrek litezkeen profanaziorik gaitzesgarrienak egin baitituzte.
|
|
2020
|
|
|
Ezetz, erantzun zidan berak, ez niola inoiz errukirik eman; kontrakoa, eragiten nion sentimendua beste bat zela, baina
|
ez
zuela izenik aurkitzen, ez baitzen samurtasuna ere, harriduratik ere izango zuela zerbait, berak ez baitu uste ni bezain pertsona motzik egon daitekeenik, baina motza ere ez dela hitza, nire moztadea landua delako, berariaz landua eta ez berezkoa, eta beharbada horretantxe zegoela nire xarma, soiltasun horretan. –Nire lagun gizonezkoen artean gero eta lumadun gehiago daude eta zurea lumaren kontrakoa da.
|
|
2022
|
|
|
Ez Paciniren baizik eta Ruffiniren korpuskuluek ondo nabaritzen dutena, hauek baitira tenperaturaren pertzepzioaz arduratzen diren errezeptoreak. (Azalean gordeta ditugun errezeptore guztiek
|
ez
dute izen italiarra, baina hauek biek bai.) Hemen da berriz, bere ezkerraldean eserita. Arnasa sakon hartu du albo horretara begiratu aurretik.
|