|
2010
|
|
|
Galtxeten solasetarik karrusa zer den anitz ikasi dut:
|
ez
dute horren erranek erakaspen formulaturik bekan baizik, jujamendurik sekulan. Behin euskal kultura solas ari ginelarik, zigarreta biltzean kontatu zidan Afrikako leku batean hirira joaten diren perkuzionistena; beren sorterrira itzultzean, fite fite joaten omen dira herrian berean egon musikari lagunek arte horretan asmatu erritmo berrien ikastera.
|
|
|
Zoriona ez da luzarako. Laster konprenitzen da B ren enbriona dela,
|
ez
duela horrek deus euskaldunik; bi hitzez, proiekturik ez euskaltasunarentzat, euskaldunen jabaltzeko dela. A ren zubi burua edo kaia ezarri dutela hor zentrokoaren deskargatzeko.
|
|
|
Kalipu hori guzia barneko ezarria balitz ez gintezke berdin edo egoera berean. Unai Iturriagaren bertso batek aretoa jaikiarazten badu ona da eta kanpoan
|
ez
dute horren epaitzeko irizpiderik. Alor horretan egiten ditugun indar guziek justifikazio itxura hartzen dute, eta justifikazioak ez du deus hobetzen, kaltetzen izatekotz, susmagarria zaiolako entzuleari.
|
|
|
Taldeentzat errotzea da, diru iturria ere zuzen eta zeharkakoa, lana aipatua baita diru laguntza txostenetan, edo inposatua zaie erresidentziaren truke. Aise ulertuko da
|
ez
dutela horretan interes handirik eta motibapen lodirik. Onak badirela badakit, iruzur handiak ere bai.
|
|
|
Eskolaren helburua citoyen frantses zibilizatuak sortzea baizik ez zen.891 Julien Vinsonen atzetiko, Miguel Unamunok ere, euskaldunak ciudadano espainol zibilizatu behar zirela uste zuen. Euskarak
|
ez
zuen horretarako balio:
|
|
|
—Han egon balitz, bart arratsean alorretik nentorrela ikusiko nian. Gainera, kontua
|
ez
duk hori.
|
|
2011
|
|
|
Soinu epitafio gisa funtzionatzen du kantu honek non Mirandek berak naturaltasunez egingo zukeen moduan ingelesa eta euskara uztartzen diren (bere ustea zen euskal hizkuntzak poesiarako zuen gaitasuna ingelesak baino
|
ez
zuela horren nabarmen, eta Byron bezalako erromantikoak zituen erreferente nagusi). Omenaldi sotil eta esanguratsua.
|
|
|
Itxura txarra daukazu. Oso istorio luzea da, erantzun zion Giovannik, eta orain
|
ez
dut horretaz hitz egiteko gogorik.
|
|
|
Izan ere, bere burua zuritu zuen Brucek, afaltzeko beste hitzordu bat daukat, lan kontuak, badakizu. Lan kontuak?, esan zuen Norak, barkatu baina ez dizut sinesten, zure aurpegiak
|
ez
du hori esaten. gona kontuak esan nahiko duzu, ezta. Ez, lan kontuak, lan kontuak dira, asmatu zuen Brucek, lan kontuak dira zeren eta Anita Ekbergekin elkartzekoa naiz filmaz hitz egiteko eta auskalo.
|
|
|
Euskaraz ba omen zekien, baina gazteleraz baino ez du egiten. Hortaz, hizkuntzari dagokionez, ez zen Peru Abarka bezalakoa,
|
ez
baitzuen horren euskara osoa; ez zen Maisu Juan bezalakoa ere, ez baitzuen horren euskara traketsa. Arlotek euskaraz badakiela noiz edo noiz aitortzen badu ere, erdaldun hutsa da, eta, gainera, erdaldun traketsa:
|
|
|
Euskaraz ba omen zekien, baina gazteleraz baino ez du egiten. Hortaz, hizkuntzari dagokionez, ez zen Peru Abarka bezalakoa, ez baitzuen horren euskara osoa; ez zen Maisu Juan bezalakoa ere,
|
ez
baitzuen horren euskara traketsa. Arlotek euskaraz badakiela noiz edo noiz aitortzen badu ere, erdaldun hutsa da, eta, gainera, erdaldun traketsa:
|
|
|
Neska mutilen amak dira eleberri honetan nortasun sendoa erakusten dutenak. Andreak elkarren herran direlarik, ez diote elkarri ezer esaten;
|
ez
dute horren beharrik: nahikoa dute elkarri begiratzearekin.
|
|
|
Eta izanen dira udazkenak ere gardenak, aratzak zeintzuetan argiak zure malenkonia xukatuko duen. haietan multzokatuko dira uda irazekien oroitzapenak bizitza arrotz eta deigarriz beteak, eta zuk, urtaro sutuaren zurrunbiloan zentzuentzat pietaterik itxaron
|
ez
zenuen horrek, beilatuko dituzu memoriaren irudi barneratuak, urruntasunak haiekiko desadostasun zauritua eraiki dezan... sotilak izanen dira orduan haizeak eta mahastiek lurra glorifikatuko dute zuhaizti eta txaren murmurioz, etengabe bersortzen doan lurra bizidun ororena izanik nehork eskura ez dezakeena, hildakoen atseden eta babesleku eten handiaren ordu hitzartuan....
|
|
2012
|
|
|
Lulagok ezin zuen bere aitaren oimbea ikusi, baina
|
ez
zuen horren beharrik izan paillotera sartzen ikusi zuenean. Gaizki zegoen bere aita.
|
|
|
Badakit hiriko zinegotziek nire gorputza irekitzeko asmoa dutela, ni hil eta berehalaxe, pozoitu ote nauten jakiteko. Berdin da, ni noan tokian
|
ez
dut hori jakiteko premiarik. Baina azken mesedea eskatu nahi dizut:
|
|
2013
|
|
|
—Harritzekoena
|
ez
duk hori tartekatu da inguruzaina. Hemen gauza izugarri larria gertatu duk; hagitz beldurgarria eta zirraragarria.
|
|
2014
|
|
|
Egunotan idatzitako poemak horrelako marko batean irakurtzen
|
ez
dituen horrek ez ditu era egokian ulertuko.
|
|
|
Utzok hori Zurikori... Euskalduna denaz geroz,
|
ez
duk hori gure xingarra.
|
|
|
Borroka politikoak ere, desertu kulturaletik ateratzeko. Haren asmoan ez da hainbeste euskal kultura arazoa baina Euskal Herrian den kultura maila, euskaraz ala frantsesez,
|
ez
du horretan auzirik ikusten, batak bestea hazten duke. Chimeres etan egiten du lan kar handiz, frantsesez zein euskaraz proiektuen arabera.
|
|
|
Herriko etxeek
|
ez
zuketen horretaz axolarik, Ezterenzubiko herriko etxeko paperetan hasteko ez baita lerro bat agertzen, gaia ere ez, informatzaileek eman zizkiguten tobera egunen garaiko. Orduko denetan irakurria zen Escualduna kazetak ahanzten ditu aldi oro.
|
|
|
Entzuten dut antzerkilari kategoria bat saihetsetik esamesaka hasten zergatik diren teoria horiek oro,
|
ez
dugula horren beharrik, funtzionatzen duen ber baliatu behar dela, eta bereziki ez dugula atzerrira joaterik, Parisko gimnasio batera gutxiago oraino jokoaren bila, ez dela hau euskal antzerkia. Preseski gaude euskal antzerkiaren bila.
|
|
|
Galdetu zuten han eta hemen, atera zituzten kontuak eta berehala heldu ziren ohiko ondoriora:
|
ez
genuen horretarako dirurik. Aita bere familiaren hilobian lurperatu genuen, izeba aldi bateko hilobian, gainean panteoirik ez duten horietako batean.
|
|
|
Bazkaltzeko orduan izebak esan zuen berak ikusi zuela hamaika aldiz nola hiltzen ziren oiloak, baina bera ez zela hori egiteko gauza, irtenbidea oiloa hartu eta lehengusu harakinei eramatea zela, akaba zezaten. Amak
|
ez
zuen hori argi ikusten, esaten zuen ez zela hain erraza, oiloa ederra zela eta indar handia zuela. Agian ez zien lehengusu harakinei mesede hori eskatu nahi.
|
|
2015
|
|
|
Halakoez lepo omen dugu bizitza: " guk
|
ez
dugu hori horrela egiten"," ez da hori egin behar"," hori ez da gure estiloa"," hori ez da gure hizkuntzarena"," hori ez da gure kultura"... Baina, esan dudan legez, kontua ez da soilik hori horrela diogun ala ez, kontua praktikoagoa da:
|
|
|
Garailearen erretinetan garaituen kontra egindako errepresioaren eta umiliazioaren irudia geratu zen; sarri garaile hura bera gerraosteko zapalkuntzaren lekuko izan zen, edo konplize, edo eragile. Aberria, edo erlijioa, edo iraultza babesteko halako sarraskirik gauzatzea beharrezko zenik jada
|
ez
du horren argi, hau da, garaile ugarik ez dute ikusten horren argi egindako sarraski hark benetako justifikaziorik izan zezakeenik.
|
|
|
Horregatik idazten dugu halako gertakariei buruz. Inork jokabide hura esplikatu izan balu,
|
ez
genukeen horretaz idatziko; gertatutakoa jakinen genuke eta kitto. Baina ezin esan gertatutakoa jakin badakigula.
|
|
|
/ Errukigabetasuna eta ardoa eskaintzen dizuet. / Ogirik
|
ez
duen hori, nire eguzkiaren argiaz elikatuko da. / Herria, nire fedean ez dago debekurik.
|
|
|
Irabazten zuenean, modu erabatekoan izaten zen eta biribiltasunez. Eta galtzen zuenean, gogorik gabe zegoelako edota ez forma egokienean; hala ere, ez zuten inoiz lurreratzen, inork
|
ez
zuen hori lortu, Gaztañagak zutik aguantatzen zituen asalto guztiak, eta oso justu galtzen zuen puntuetara, oso alde txikiagatik beti. Horrela, Chicagon irabazten bazuen, galdu egiten zuen Massachusettsen, eta Brooklynen irabaziz gero New Yorken galduko zuen.
|
|
|
Esku hartze politiko eta sozialerako bitartekoei dagokienean, ELAk inolako leungarririk gabe gaitzesten du ETAren jarduna," bizia eta askatasuna bezain oinarrizko baloreak erasotzen" dituelako eta euskal gizarteari, batez ere mugimendu abertzaleari," zatiketa, ahulezia, desmotibazioa" dakarzkiolako; 410 alta,
|
ez
du horregatik bere ustea jartzen arestian hain gogoko izan duen joko zelai instituzionalean, zeinetan nagituta dakuski" abertzale asebeteak". 411
|
|
|
Idazkari nagusiaren azalpenak onartzen zuen ELAk ez zuela egoera aldarazi zezakeen giltzarik, baina, aldi berean, horrelako planteamendu bat plazaratzeko askatasuna zuen erakunde bakarra zela uste zuen; izan ere," ENAMen barruan ildo honekin bat egingo luketenak
|
ez
dute horretarako askatasunik" eta EAJren barruan
|
|
|
Hala ere, arma aroaren amaierak lehentasun osoa izaki, ELAk ziurtatzen du
|
ez
duela horretarako aukerarik zapuztu nahi, eta errespetu osoa adierazten die bake prozesuan ari diren eragileei, onartzen baitu langintza horren garrantzia eta konplexutasuna; prest dago, beraz, bi errailen eredua ontzat hartzeko eta alderdien mahaia osatuko duten indarrekin harremanak izateko eta bere iritziak eman eta ekarpenak egiteko ere; zehazten du mahaiko alderdiekin harreman zuzenaren auke...
|
|
|
Ez dut uste basati onaren edo autentikotasun exotikoaren deiak mugitu behar gaituenik. Herri eta hiztun komunitateen arteko trukean
|
ez
dugu horren beharrik, erdipurdikoen arteko harremana da.
|
|
|
Beste fabore politikoa Caja Castilla la Manchak ahalbidetu zuen, eta Barredak inoiz
|
ez
zuen hori oztopatu. Aireportua ustiatzeaz arduratu behar zen sozietate gestorearen akzioen herena aurrezki kutxak zuen, eta gainerakoa lurraldeko hainbat eraikuntza enpresen artean partekatzen zuten —tartean Isolux Corsan zegoen %3rekin.
|
|
2016
|
|
|
—Ez,
|
ez
huen hori esan zuen Guiomarrek bere eskuineko behatz erakuslearekin ere ezetz adieraziz. Nire benetako sekretua jakiteko bihar arte itxoin duk.
|
|
|
" Iztueta etzala trebea ez historiagile izateko, eta ere antzinako dokumentuak aztertzeko". Alabaina, denek
|
ez
dute horren juzgu ezkorra. Etxaide Ithartek, ezer baino lehen liburua apologia dela aitorturik, dituen balioengatik ere azpimarratu zigun, Gipuzkoako deskribapen bezala dituen balioengatik alegia.
|
|
|
Benetan aztoratu zuen lanaren aurrekaria baizik
|
ez
dugu hori. Lehenbiziko emanaldia 1931.ean argitaratu zuen Bilbon Verdes Atxirikarenean, hau da, Itun berria deritzan liburu bilduma osoa.
|
|
|
Akabo bakea, eta akabo ezerezkeria lasaia. Geurea Mañueta 24an dago, txurrodenda bezain zahar, nahiz sekula
|
ez
dugun horren kariaz ozenki kukurrukutu. Zezenen lasterketa burutu ostean, jendez gainezkako uholde oraino hordiegiak Mañuetatik beheiti barreiatzen dira, nire bekaitzaren pizgarri, eta tamalez, krudelaren krudel, kapel politak egiteko sandiak erostera datozkigunak badira ugari.
|
|
|
Bada, Joanek Aitaren historia kontzatzeko izkiriatu testu hori ondoko orrialdeetan ikusten ahal duzu, irakurle. Kontuan izanik egungo euskara idatzia, ez zait egoki iduritu jatorrizkoa izkiriaturik dagoen gisan, gordinean, argitara ematea, bertzenaz, irakurlea ez bada holako testuetara jarria (eta irakurle arruntak
|
ez
du horretara jarria izan beharrik), zailtasunak sortzen baitira lasaitasunez konprenditzeko. Hori bai, ahalik eta gutien ukitu dut, baina ezinbertzez egin behar izan ditut aldaketa batzuk.
|
|
|
Garaitzapenak baino ez du balio. Futbolariek etengabe egiten dituzte plantak arbitroa engainatzeko, aldeko penaltia edo gola eskuratzeko, aurkari bat egotz dezan iristeko eta ea inoiz
|
ez
dute hori dela eta zigorrik jasotzen. Behin futbolari batek arbitroari esan zion iruzurra egin zuela eta sartu berri zuen gola baliogabetzeko eskatu zion, eta munduko komunikabide guztietan azaldu zen eta zintzotasunaren sari berezi bat eman zioten; atera kontuak auzia nola dagoen.
|
|
|
Gero Cairbre hil zen eta attacotak Morann Cairbre ren semeari eskaini zioten erregetza. Hau gizon inteligente eta ikasia zen eta ez zuela onartuko erantzun zuen
|
ez
baitzuen horretarako eskubide hereditariorik. Are gehiago zera esan zuen, idortasuna eta gosea ez zirela amaituko, benetako herederoen bila norbait bidali arte,.
|
|
|
Bere buruaren jabe ezin izana du betiereko zigorra. Ustiagaiak ezin du bere buruaren jabe izan, ezin du gizarteko agintea hartu, ez dago horretarako prestaturik,
|
ez
du horretarako jakituriarik ez garaiera etikorik. Ezta jainkoen oniritzirik ere noski.
|
|
|
militarra beti erregeren zerbitzuan jarduteko dago. Inoiz ez du bere indarra erabili behar erregetzari nagusitzen saiatzeko, militarrak
|
ez
baitu horretarako behar hainbat duintasunik, erregetza jainkoek emana delako. Militarrak aginte gorenetik baztertu beharraren ideia honek baditu, beraz, bost mila urte baino gehiago (batzuren batzuk oraindik ohartu gabe dauden arren), eta indoeuropar arrakastaren gako nagusietako bat da zalantzarik gabe.
|
|
|
" Linbotar guztiok egiten duzuena egingo dut, aurkitzeko inongo federik
|
ez
duzuen horren bila aterako naiz kalera".
|
|
|
Geroztik emakumeak hamaika aldiz kontatu zuen pasadizoa, mutil iraintzailea isiltzeko modua zein zen asmatu zuelakoan. Konspirazio bat hasi zen gauzatzen eta gizonak
|
ez
zuen horren berri.
|
|
2017
|
|
|
" Eta jada gure garaian, Zamorako apezpiku baten anaiak Granadara alde egin zuen, eta Jaungoikoaren Eliza hasi ondoren, milaka izan dira hereje bihurtu direnak, nahiz eta Bizkaiko zaharretakoak izan[...]. Eta ez ziren gutxiago izan Pragan eta Bohemiako parte haietan altxatu zirenak; baina
|
ez
dugu horregatik Zamorako apezpikua erail edo lapurtuko, bere anaia moro bihurtu zelako; ezta bizkaitar guztiak, haietako batzuk heresiak egin dituztelako" (CARTAGENA: 390).
|
|
|
—Ez,
|
ez
dun hori hemen geratu den herensuge bakarra moztu zion Xabierrek, badun beste bat lurralde honetan, eta Orrantia din izena. Herensuge horrek hil zitian Sombreroko gizon prestu eta zintzoak.
|
|
|
" no la tienen por vezino". Horrek esan nahi du, nahiz bordaren jabe izan eta bertan bizi,
|
ez
zuela horrek" bezindade" gradurik ematen. Ez orduan eta ez beste urte sail batean:
|
|
|
Zenbait lekutan egoera da horren gogorra, non irakasle batzuek defentsa pertsonalean trebatu behar/ nahi izan duten broma barik. Zortzi ikasturtean, 193 eraso salatu dira bakarrik Nafarroan—; Ingalaterran urrats bat harago joan dira, jada eskola publikoetako irakaskuntza (publikoa) pakistandar eta indiarren esku utzi dute, bertoko (klase ertaineko zurien artetik) inork ere
|
ez
baitu horretan jardun nahi; hots, Ingalaterran irakaskuntza gurean adineko jendearen zaintzak duen maila berean geratu delarik, behe behean. Modu batean edo bestean, egia bat dago:
|
|
|
Ikasle hauen motibapenak eta helburuak oso desberdinak izan daitezke diraeta, normalean, gaur egun aurkezten zaien helburu bakarra EGA da. Honek, askotan, frustrazioa baizik ez. du eragiten, gehienek lortzen ez dutelako < eta askok
|
ez
dutelako hori bilatzen. batean edo bestean, eskuratzen duten maila ’ edozein izanik ere, pozgarria behar du izan, ez etsipengarria. Baldintzak direla medio (denbora falta, zailtasunak...), hizkun tza ulertzea bakarrik lortzen dutenak, adibidez, Euskararen aldeko irabaziak dira; orain ez du itzulpenik behar kantariak konprenitzeko, bertsolariak ulertzen ditu, irakur dezake... bestaldetik, ez da" oztopoa" ingurukoek Euskaraz egin dezaten.
|
|
2018
|
|
|
Gertatutakoa berreraikitzeko temak benetan gertatu ote zen zalantza egitera darama. Urrun eta sinesgaitz iruditzen zaio, beste inoiz gertatzeko aukerarik
|
ez
duen hori. Inoiz xahutzen ez zen bien arteko harremana behin betiko bukatu zelako.
|
|
|
Aldi berean, estatuak ongi zaintzen du hezkuntzaren egitura, bai baitaki ezinbestekoa zaiola nazio gisa bizi irauteko. Ez du ezartzen goitik beherako kontrol administratibo edo ideologiko zorrotz bat,
|
ez
du horren beharrik, finlandiar estatuarena ez delako klase dominatzaile eta menderatuen logika, aldiz, nazioa bizirik iraunarazteko logika da berea. Horretarako, malgutasunez jokatzen du eta lankidetza sustatzen du noosferako eragile guztien artean:
|
|
|
Baina, kontatu zituzten pasarteen artean, berebiziko garrantzia du kontatu
|
ez
zuten horrek: eskola sistemak ez zuen gertakari horren aurrean erreakzionatu, eta jazotakoaren balorazioa egin gabe ere, kokatu egin behar dira gertakari horiek gure irakaskuntzaren noosferan.
|
|
2019
|
|
|
—El Buenok
|
ez
zuen hori egingo zuk aurrez alukeriaren bat egin ez bazenio.
|
|
|
Pentsatzen nuen ez zenuela nahiko. Baina
|
ez
dugu horregatik haserretu behar —esan zion Eliseok bere garagardo botila luzatuz, topa egiteko.
|
|
|
" Hitz egin Julianekin", esaten nien. Haiek
|
ez
zuten hori nahi, eta ni molestatzen hasi ziren. Bulegoaren atarian bildu eta nire zain egoten ziren, noiz sartuko nintzen edo noiz aterako.
|
|
|
Hori zen Martinek konprenitu nahi izan ez zuena, berak nahikoa eta gehiegi aguantatu zuela Papa Johnen eta bestearen eskuetan, kirofanoa ere sufritu zuela batere premiarik gabe, zeren kalean atxilotu zuten unean bertan esan besterik ez baitzuen ez zela bera bilatzen zuten pertsona, eta ez zuen esan, isildu egin zuen Martin eta biak anaiak zirelako zero momentutik. Martinek
|
ez
zuen hori ulertu nahi izan, eta haserretu egin zen. Eta are gehiago haserretu zen kartzelara bisitan joan eta Papa Johnen engainua onerako izan zela esan zionean, bestela agian bonba batek hilda bukatuko zuela Jesus Fernandez Miguel beste maoista hark bezala.
|
|
|
Produktuen elkartrukerik bada, honek, logikoki lanaren dibisio soziala aldez aurretik jotzen duela esan dezakegu, izan ere, nik neuk ekoizten
|
ez
dudan hori lortzeko elkar trukatzen ditut nire jabetzak gainontzeko ekoizleekin; baina lanaren banaketa soziala elkartrukearen premisa izan arren, produktuen arteko trukeak ez du lanaren dibisio soziala halabeharrez inplikatzen.
|
|
|
Tentuz aztertzeko gaia da. Hitzek — haitz, zidar, malda, malkor... —, bertako hizkuntzan lehenagotik egonagatik ere,
|
ez
lukete horregatik eta besterik gabe, zertan erabiliak izan hasieratik bertatik leku izen moduan. Aurrerago ikusiko dugun harri/ haitz gaiak sortzen dituen zalantzak, horren adibide lirateke. eskuarki itxura luzanga duena zabala baino, eta inguruko erliebeekiko gorago egiten duena nabarmen".
|
|
|
Bi izen" o" batez uztarturik agertzen direnean, gehienetan
|
ez
du horrek esan nahi biak leku bera izendatzen dutenik, baizik eta aipatzen den soroa aldamenekoak diren bi leku horien artean dagoela adierazi.
|
|
2020
|
|
|
" Alferrik da, kra! —esan zuen bele beltz haietako batek— Euskal Herriko gizartearen gehiengoak konbikzio morala dauka, ehunka datutan oinarritua, Paco Etxeberriaren ikerketa eta inkestek indartua, tortura praktika arrunta izan dela Espainiako estatuan; baina indar faktikoek
|
ez
dute hori inoiz onartuko, pentsatzen baitute Estatuaren beraren ardatza hautsiko litzatekeela onarpen horrekin. Badakite, gainera, gizartearen gehiengoa beraiekin dagoela:
|
|
|
—Konponketarik
|
ez
duen hori, hobe bertan behera uztea, esan nahi duzu.
|
|
|
Prosperok gaizki tratatzen du Kaliban, baina badu bere esplikazioa, ondo tratatu zuenean Properoren alaba Miranda bortxatu nahi izan zuelako Kalibanek. Kalibanek
|
ez
du hori ukatzen, esan ere egiten du larrutan egitea eragotzi ez baliote irla kalibantxoz populatuko zukeela. Kalibanek Prospero gorrotatzen du, eta Estepanek hartzen du, irlara heldu den naufragoa, bere jaun eta jabe berritzat.
|
|
2021
|
|
|
Alde batetik, zoriona eta alaitasuna —edo horien ilusio mota positibista bat— gainontzeko emozioei gailentzen zaie eduntainmentean, besterik ez balego bezala, askotan; beste alde batetik, eskola askok Gardner-en edo Goleman en irakaspenei jarraitzen dietela esan arren, oso gutxi dira emozioak kudeatzen erakusten duten eskolak. Kasu askotan, irakasleek teoria ezagutu arren, oso gutxitan jartzen dute praktikan, benetan horretan sinesten ez dutelako, denborarik aurkitzen ez dutelako, betikoa egitera ohiturik daudelako edo, besterik gabe,
|
ez
dutelako horretan sartu nahi — irakasleriak ere ez du emozioak kudeatzeko prestakuntza egokirik jaso; azkenik, paradigma berriak kale egiten du emozioak auto-estimuarekin lotzen saiatzean. Auto-estimu gutxi izatea kaltegarria izan daitekeela denok dakigun arren, kontrakoa ez da hobea, auto-estimua izugarri handitzeak ez baitakar ezer onik, arrakasta ez ziurtatzeaz aparte, espektatiba eta perspektiba erabat irrealak sortu daitezkeelako horrek dakarren larritasunarekin.
|
|
|
Ez bakarrik baikortasunaren izurritearen ondorio edo albo kalte gisa bakarrik, bestelako indar askok baitute ume eta gazteen inozokerian erantzukizunik. ...itikarien buruetan ez baitago ume eta gazteak benetan ondo prestatzea, inozokeria hedatzea baizik —edo, besterik gabe, ume zaintzarako eta familia kontziliaziorako burbuila aparkalekuak irekita mantentzea— Horren adibide adierazgarria ezagutu berri dugu, eta ez komunikabideetan agertu delako —gazteleraren eta erlijioaren inguruko eztabaidak komunikabide guztietan agertu dira, ordea,
|
ez
baitute horren inguruan ezer esan, ezkutuan mantendu izan baita. Zorionez, REF (Red Española de Filosoña) erakundea adi egon da eta azpijokoaren berri eman digu oihartzun handirik izan ez duen hedatutako idazki baten bidez. Honakoa dio Hegoaldean etortzeke dagoen LOMLOE edo" Celaa" lege berriaren inguruan:
|
|
|
belardiak, arrosak, urezko ahapaldiak xuxurlatzen dituen iturri bat, aingirak igeri dabiltzan urmael estaliak, baratze bat eta usategi txuri bat. Hari esker —emakume mardul beroa, zure azken ohaidea, zure mezenas eskuzabalena—, ihes eginen diozu hondarrean miseriaren mehatxuari, Erroman inoiz erabat utzi
|
ez
zintuen horri. Mahai ongi hornituan janen duzu.
|
|
2022
|
|
|
Ez dute zalantzarik. Aitzitik,
|
ez
dugu horren argi Lanpedusan hemeretzi egun luzeren ostean lehorreratu zirenen kasuan, bizipen horrek egiaz aberastuko ote zituen afrikar kontinenteko Odiseo berrien bizitzak.
|
|
|
Horrela ba, bere iritzian eta jarreran aldaketarik egiten ez duen aitaren jarrera oso gogorra egiten zaie; eleberrian aurrera eginda ikusten dutelako denbora pixka bat igarota ere aitak ez duela onartu semearen egoera eta jarraitzen duela munstro bat legez ikusten, ez duela azalpenik ez arrazoirik entzun nahi. Oso jarrera gogorra eta beraien ustez guztiz mugigaitza den heinean, Gregoriok lan eta sakrifizio handia egin duelako familiaren alde eta orain aitak
|
ez
duelako hori kontuan hartzen, bere semearen" akatsa" baino ez duelako ikusten," erru" handi bat. Horrela erakusten du Kafkak irakurle gazteen ustetan Gregorioren eta bere aitaren artean dagoen alde izugarria; ezin dutela elkar ulertu, ez elkar onartu.
|
|
|
Fundizio lantegikoa ote? Ez, galdategikoek
|
ez
zituzten-eta horren manera onak. Trenez etorriko zen, hori ziur.
|
|
|
Baina badu gizon honek halako begiratu patxadatsu bat, tribulazioen erlatibizazio bat. Ez du aukerarik ikusten seguritate arloko kaosari eta bahiketen oldeari epe laburrean aurre egiteko, gobernuak
|
ez
du horretarako gaitasunik. Baina aro hau pasatuko dela dio.
|
|
|
Politikoa baino lehenago ia, kulturala. Gu
|
ez
gaituk hori. Andonik zuzenduko nau oker banago pluralean hitz eginda, baina nik gogoan dudanaren arabera, zalantzarik ez zigun sortu auziak.
|
|
|
Azkenean, lotzen du txakurra eta galeriara igotzen da berriro. Etxea ez da berea, baina lotan dagoenak
|
ez
du horren berri. Pentsakizun horrek bultzatu du lotan dagoenarengana.
|
|
2023
|
|
|
...izitzan goizago edo beranduago ikasi beharreko lezioa nik aldiz larrutik baina betirako dut ikasia ez zaitez nitaz errukitu, errukitu zaitez zeure buruaz eta hori esandakoan sorbaldak zuzendu zaizkio eta haren burua beste mahaikideenen artean gailentzen ikusi dut ezusteko gehiago ditu guretzat prestaturik bere entzule umil eta mireskor bihurtu gaituenontzat plazer sexuala ere izan du hizpide berak
|
ez
duela horretarako sekula arazorik izan ez senarrarekin ezta ondorengo maitaleekin ere eta alboan eserita dagoen belaunaldi gaztearen testigantza eman duenak jauzi txiki bat egin du aulkian oharkabean, ia lurrera eroriz saioa amaitu ostean mokadutxo bat eskaini digu udalak jardunaldietako izar, guztiek hitz egin nahi dute harekin halako batean ikusi nau eta niregana hurbildu da zorionak eman dizki... Basaurin izan da, Bilbo Handian, euskaltasunaren ertzean euskararen azentu eta ahoskera (omen) desegokiak nekez onartuko zaizkigun inguru berean ezpain margoa hortzetan txikia, argala eta ile eskasduna da ahotsa ozta ozta ernatu zaio hitz egiten hasi denean burua sorbaldetan sartua baimen eske bailitzan nazionalek aita hil izanak ondorio latzak ekarri zizkiela etxekoei guda ondokoak direla bere bizitzako lehen oroimenak hastapen tristeak, harrotasunez beteak bi esaldi besterik ez eta isiltasunak zapaldu du aretoa amak eta amonak, aspaldi joanak, familia aurrera atera zuten aberatsen arropak garbitzen, bata, patatak saltzen, bestea, bi emakume horien oroimena dela bera urte haietako onena, ahizpa nagusiarekin partekaturiko sekretuak eta jolasak izan zirela igande arratsaldeko dantza herriko enparantzan oraindik neskatila herabe bat besterik ez zela bertan ezagutu zuen laster Euskal Herrira lan bila etorri behar izan zuen mutil laguna jabetzerako haurdun eta ezkondu berri zegoen urte gutxitan ugalduz joan ziren etxe orratz horietako baten zortzigarren solairu batean ume zain senar zain etxekoengandik urrun handik herri honetara etorri zela baina herri honetara iritsi baino lehen bazela hemengoa ez diela bere sorburuari uko egin nahi baina hemengoa dela errepikatu du isildu eta txanda pasatu dio albokoari gogora datorkit osasun zentrora etorri zen lehen aldia hamabi bat urte badira alaba nagusiak lagunduta, behartuta gizonarekin arazoak zituela horixe da orain gogora ekar dezakedana hori eta bera bezalako emakume zorigaiztokoak kontsultatik irteten zirenean haien destino petrala bizi ez izateagatik hitza hartu du berriro baina oraintxe esaten ari dena ezaguna zait lau seme alaba izan zituela gizon horrekin bi mutil eta bi neska baina ia hasieratik jakin zuela ez zela izango bere bizitzako gizona holakorik balego, gehitu du gizon horrekin gelditu zen seme alabak nagusitu arte eta gauzek txarrera egin zutenean etxeak eta atariak garbitzen jarri senarrarengandik apartatzerakoan pisu berean bizitzen jarraitu zuen seme alabekin laster gizonak etxe erdia eskatu zion baina beste erdia eta aurreztuta zeukanarekin pisu txiki bat erosteko adina diru bildu zuen gaur egun berea duen etxebizitza seme alabek ikasketak eta lanbide onak dituztela eta pozaren pozez bizi dela orain berea den etxe horretan bizitza osoan izan duen altxorrik preziatuena horrelaxe amaitu du bere mintzoa azken mahaikidearen hitzaldia bukatu ondoren entzuleen txanda izan da emakume adinduaren ezagun batek eskua altxatu du zorionak eman dizkio erakutsi duen kemenagatik guztiok gaude zurekin esan dio eta gogotik sentitzen duela berak bizi izandakoa, senar onik ez izana eta horren gaizki pasatu izana berehala moztu dio ondo baino hobeto dakit neure bizitza ez dela erraza izan ondo baino hobeto dakit zuk senar ona izan duzula baina hori ez da berez zorion bermea zuri esaterako, jarraitu du, ez zaizu hori batere lagungarri izan gaizki zaude orain, senar ona izanik senarra faltan ez baituzu bakarrik bizitzen ikasi izan eta horixe da ikaskuntza nagusia emakumeon bizitzan goizago edo beranduago ikasi beharreko lezioa nik aldiz larrutik baina betirako dut ikasia ez zaitez nitaz errukitu, errukitu zaitez zeure buruaz eta hori esandakoan sorbaldak zuzendu zaizkio eta haren burua beste mahaikideenen artean gailentzen ikusi dut ezusteko gehiago ditu guretzat prestaturik bere entzule umil eta mireskor bihurtu gaituenontzat plazer sexuala ere izan du hizpide berak ez duela horretarako sekula arazorik izan ez senarrarekin ezta ondorengo maitaleekin ere eta alboan eserita dagoen belaunaldi gaztearen testigantza eman duenak jauzi txiki bat egin du aulkian oharkabean, ia lurrera eroriz saioa amaitu ostean mokadutxo bat eskaini digu udalak jardunaldietako izar, guztiek hitz egin nahi dute harekin halako batean ikusi nau eta niregana hurbildu da zorionak eman dizkiot hitzaldiagatik eta haren bizitzaren kontakizunarekin jarraitu du ez dago ubera geldiarazterik senarrarengandik dibortziatzera ailegatu ez zenez hura hildakoan pentsioa gelditu zitzaiola eta gaur egun zoriontsu bizi dela asteburuetan lagunekin ateratzen da erretiratuen egoitzako dantzaldira joateko neskatilatan bezala, dio irribarrez, hori bai, ezkontzeko premiarik gabe ama keinu batez atzamarra pasatu dit aho ingurutik ezpain margoa ezpainetatik kanpo atera omen zait berari ere antzera gertatu ohi zaiola haginak zikintzen dituela behin eta berriro senarrak ezin zuela hori jasan esan du irribarre lotsati eta maltzurraz etxetik alde egiteko agindu zion egunean bertan andregai berriak, bai, harek bazekiela ondo janzten eta haren burua apaintzen bota zion aurpegira ez bera bezala, ezpainak ere behar den moduan margotzeko gai ez zela eta barre egin du berriro, erruz oraingoan eder eta dotore nagoela esan dit gero beno, beti bezala, gaineratu du baina aurrean ispilurik ez izan arren ezabatu ezinean nabilen neure irribarrea harenaren aldean metalezkoa dela sumatu dut bisitak semearekin joan naiz jaio nintzen herrira gure lehen etxea bisitatu dugu herriaren goiko partean trenbiderik ez duen geltokiaren alboan hantxe izan da semea pozarren kamera eskuan paretak zeharkatzen dituen huntzari denboraren usaina erretratatu guran bigarren etxe atzeko errekastoa eta aurreko zelaia txikitu egin dira urte hauetan guztietan amaren eskolak herri osoa besarkatzen du bere tronutik inoiz bukatu ez zen Engañako tuneleraino ere iritsi gara gure aitak eskolak eman zizkien beharginen umeei erdi eraitsitako etxeak alaitu dira gu ikustean argazki honetan bi gorputzen itzalak azaltzen dira sarrerako lokatzaren gainean, iluntasunari begira barruan gordetako sekretuak asmatzeko ahaleginean uda gorri honetan Zamorara eraman ditugu seme alabak eta ilobak haurtzaroko paisaiak eta jabetzak ikustatzera
|
|
|
Basaurin izan da, Bilbo Handian, euskaltasunaren ertzean euskararen azentu eta ahoskera (omen) desegokiak nekez onartuko zaizkigun inguru berean ezpain margoa hortzetan txikia, argala eta ile eskasduna da ahotsa ozta ozta ernatu zaio hitz egiten hasi denean burua sorbaldetan sartua baimen eske bailitzan nazionalek aita hil izanak ondorio latzak ekarri zizkiela etxekoei guda ondokoak direla bere bizitzako lehen oroimenak hastapen tristeak, harrotasunez beteak bi esaldi besterik ez eta isiltasunak zapaldu du aretoa amak eta amonak, aspaldi joanak, familia aurrera atera zuten aberatsen arropak garbitzen, bata, patatak saltzen, bestea, bi emakume horien oroimena dela bera urte haietako onena, ahizpa nagusiarekin partekaturiko sekretuak eta jolasak izan zirela igande arratsaldeko dantza herriko enparantzan oraindik neskatila herabe bat besterik ez zela bertan ezagutu zuen laster Euskal Herrira lan bila etorri behar izan zuen mutil laguna jabetzerako haurdun eta ezkondu berri zegoen urte gutxitan ugalduz joan ziren etxe orratz horietako baten zortzigarren solairu batean ume zain senar zain etxekoengandik urrun handik herri honetara etorri zela baina herri honetara iritsi baino lehen bazela hemengoa ez diela bere sorburuari uko egin nahi baina hemengoa dela errepikatu du isildu eta txanda pasatu dio albokoari gogora datorkit osasun zentrora etorri zen lehen aldia hamabi bat urte badira alaba nagusiak lagunduta, behartuta gizonarekin arazoak zituela horixe da orain gogora ekar dezakedana hori eta bera bezalako emakume zorigaiztokoak kontsultatik irteten zirenean haien destino petrala bizi ez izateagatik hitza hartu du berriro baina oraintxe esaten ari dena ezaguna zait lau seme alaba izan zituela gizon horrekin bi mutil eta bi neska baina ia hasieratik jakin zuela ez zela izango bere bizitzako gizona holakorik balego, gehitu du gizon horrekin gelditu zen seme alabak nagusitu arte eta gauzek txarrera egin zutenean etxeak eta atariak garbitzen jarri senarrarengandik apartatzerakoan pisu berean bizitzen jarraitu zuen seme alabekin laster gizonak etxe erdia eskatu zion baina beste erdia eta aurreztuta zeukanarekin pisu txiki bat erosteko adina diru bildu zuen gaur egun berea duen etxebizitza seme alabek ikasketak eta lanbide onak dituztela eta pozaren pozez bizi dela orain berea den etxe horretan bizitza osoan izan duen altxorrik preziatuena horrelaxe amaitu du bere mintzoa azken mahaikidearen hitzaldia bukatu ondoren entzuleen txanda izan da emakume adinduaren ezagun batek eskua altxatu du zorionak eman dizkio erakutsi duen kemenagatik guztiok gaude zurekin esan dio eta gogotik sentitzen duela berak bizi izandakoa, senar onik ez izana eta horren gaizki pasatu izana berehala moztu dio ondo baino hobeto dakit neure bizitza ez dela erraza izan ondo baino hobeto dakit zuk senar ona izan duzula baina hori ez da berez zorion bermea zuri esaterako, jarraitu du, ez zaizu hori batere lagungarri izan gaizki zaude orain, senar ona izanik senarra faltan ez baituzu bakarrik bizitzen ikasi izan eta horixe da ikaskuntza nagusia emakumeon bizitzan goizago edo beranduago ikasi beharreko lezioa nik aldiz larrutik baina betirako dut ikasia ez zaitez nitaz errukitu, errukitu zaitez zeure buruaz eta hori esandakoan sorbaldak zuzendu zaizkio eta haren burua beste mahaikideenen artean gailentzen ikusi dut ezusteko gehiago ditu guretzat prestaturik bere entzule umil eta mireskor bihurtu gaituenontzat plazer sexuala ere izan du hizpide berak ez duela horretarako sekula arazorik izan ez senarrarekin ezta ondorengo maitaleekin ere eta alboan eserita dagoen belaunaldi gaztearen testigantza eman duenak jauzi txiki bat egin du aulkian oharkabean, ia lurrera eroriz saioa amaitu ostean mokadutxo bat eskaini digu udalak jardunaldietako izar, guztiek hitz egin nahi dute harekin halako batean ikusi nau eta niregana hurbildu da zorionak eman dizkiot hitzaldiagatik eta haren bizitzaren kontakizunarekin jarraitu du ez dago ubera geldiarazterik senarrarengandik dibortziatzera ailegatu ez zenez hura hildakoan pentsioa gelditu zitzaiola eta gaur egun zoriontsu bizi dela asteburuetan lagunekin ateratzen da erretiratuen egoitzako dantzaldira joateko neskatilatan bezala, dio irribarrez, hori bai, ezkontzeko premiarik gabe ama keinu batez atzamarra pasatu dit aho ingurutik ezpain margoa ezpainetatik kanpo atera omen zait berari ere antzera gertatu ohi zaiola haginak zikintzen dituela behin eta berriro senarrak ezin zuela hori jasan esan du irribarre lotsati eta maltzurraz etxetik alde egiteko agindu zion egunean bertan andregai berriak, bai, harek bazekiela ondo janzten eta haren burua apaintzen bota zion aurpegira ez bera bezala, ezpainak ere behar den moduan margotzeko gai ez zela eta barre egin du berriro, erruz oraingoan eder eta dotore nagoela esan dit gero beno ...izitzan goizago edo beranduago ikasi beharreko lezioa nik aldiz larrutik baina betirako dut ikasia ez zaitez nitaz errukitu, errukitu zaitez zeure buruaz eta hori esandakoan sorbaldak zuzendu zaizkio eta haren burua beste mahaikideenen artean gailentzen ikusi dut ezusteko gehiago ditu guretzat prestaturik bere entzule umil eta mireskor bihurtu gaituenontzat plazer sexuala ere izan du hizpide berak
|
ez
duela horretarako sekula arazorik izan ez senarrarekin ezta ondorengo maitaleekin ere eta alboan eserita dagoen belaunaldi gaztearen testigantza eman duenak jauzi txiki bat egin du aulkian oharkabean, ia lurrera eroriz saioa amaitu ostean mokadutxo bat eskaini digu udalak jardunaldietako izar, guztiek hitz egin nahi dute harekin halako batean ikusi nau eta niregana hurbildu da zorionak eman dizki...
|
|
|
Lotarioren ustez, zentzugabea da proposamena, eta ez du inola ere emaitza onuragarririk ekarriko: emakumeak tentazioari eusten badio,
|
ez
du horregatik senarra maiteago izanen; baina, aitzitik, tentazioan eroriz gero, senarra bera izanen da desohorearen eragilea. Eta disuasio hitzaldi horren erdian, Lotariok" Erreinaldos zuhurraren" pasartez baliatzen da, hark Orlando haserre izeneko narrazioan kontatutako proba arbuiatu baitzuen:
|