|
2000
|
|
|
Eta beno, kontua da galdetu didala ea zer egingo nuen arrastian, askotan azpimarratuz berarekin joateko paseatzera, eta orain nahi
|
ez
banuen ere, ba behintzat geroxeago, eta horrela. Eta ikusita ze txapa ari zitzaidan ematen, kakatara bidali dut birritan pentsatu gabe.
|
|
|
Gure mingainek bat egin dute, eta hortik aurrera zurrunbiloa etorri da. Ordena gogoratzen
|
ez
badut ere, Rocíoren belaun batek igurtzi egin dit atseginaren okelan, eta nik haginka egin diot bere azala baino are ilunagoa den titiburuetako batean. Nire ezpain txikienek musu ematen zioten sabelpe horretaraino ailegatu den bere esku jostariari; eta musu ematen zioten, hain zuzen ere, esku horrek abileziaz aurkitu duelako bilatzen ari zen garau txikerra.
|
|
|
Banekien ze arropa jantzi behar nuen, termostatoak hamar minutu behar zituela ura berotzeko, Seat zaharra estarterraren bidez jarri nuela martxan, inork errespetatzen ez duen stop seinalea ehun metro harago zegoela, bariante berria, bihurgune baten atzetik osaba Pedroren baserria. Bere ardiak ikusten banituen arratsaldean euririk egingo
|
ez
zuela ere banekien, eta gero egunero aurreratzen ninduen zoroa zegoen (kilometro batzuk lehenago edo geroago, beti erakusten zizkidan bere atzealdeko pegatinak: Pachá diskotekarena bata;" Salamanca es guay" dioena, bestea), eta banekien nor agurtu, zer esan, nondik joan eta nora heldu.
|
|
|
Mattin, beraz, primua zen —primu eta heredero, aitak hala erabaki zuelako—, eta, nola, bertzalde, sendoa zen eta argia zen, hala, mundu guztia berari beha izaiten zuen, deus ere egiten
|
ez
bazuen ere, zeren ardatz baitzen; ni, berriz, bigarrena nintzen, eta, nola bigarren dena ez baita ikusia izaiteko baina ikusle izaiteko, hala egokitu zitzaidan hari beha eta mundu guztiari beha bizitzea, eta hala zolitu zitzaizkidan neurrigabeki begiak eta behakoa, baita belarriak eta entzutea ere.
|
|
|
Baina, erran bezala, ez guztiz. ...zionearen ondotik, sosegatzen nintzen, behatzen nion aitak egin presentari, eta ohartzen nintzen ezen hobe zela etxe hartan bigarren izaitea hirugarrena baino, nola baitziren gure etxeko morroi neskame ezkonduen haurrak, haietarik nehork ere ez baitzuen halako jostailurik, guztiak ere hutsaren hurrengo; eta jostailua eskuan hartu, eta haur haienganat joaiten nintzen, ni haiekin nahastea amak laket
|
ez
bazuen ere, ikusterat nola zabaltzen zitzaizkien begiak, ez dakit inbidiaz edo harriduraz, eta sentitzerat nola haiek zabaldu begiek ditxaren hegiak zabaltzen zizkidaten niri.
|
|
|
—Zergatik bilatu, bada, oinazea, zergatik eta zertarako, baldin badakigu ezen oinazea gure bila dabilela dagoeneko eta, nahi badugu eta nahi
|
ez
badugu ere, orain ez bada gero, edozein kale kantoitan edirenen gaituela. Eta zergatik, bitartean, oinazearen beldur izan, baldin beldur horrek oinazea areagotzen badigu, alde batetik, eta baldin badakigu, bertzetik, zer errepuesta eman zion Kristok nekeari eta sufrimenduari, eta guk haren etsenplua atxiki behar dugula, eta ez dugula bertze aterabiderik?
|
|
|
Ez dakit. Soilik dakit ezen goiz osoan urduri egon nintzela, osaba Joanikot noiz agertuko, bere ezpatarekin edo bere eskopetarekin, zeren eta huraxe izan baitzitekeen haien erabiltzeko mementua, bertzenaz kasik nehoiz erabiltzen
|
ez
bazituen ere... Baina hura ez zen agertu.
|
|
|
bata, aita Bartolomerekin aitortu nahi zutenena, luzea, inurriena baino luzeagoa; bertzea, don Frantziskorena, laburra, jondone Pedro Ermitauak bere haitzuloan hartzen zituen bisitariena baino laburragoa; ordea, ikusirik zein betilun ateratzen ziren aita Bartolomerekin konfesatzen zirenak, berehala iragan ziren errenkada luzean zeudenak don Frantziskorenerat, luze zena labur egiten zelarik, eta labur zena luze, minutu guti batzuen buruan. Eta, oroitzen
|
ez
badut ere don Frantziskok jarri zuen aurpegia, betilun imajinatzen dut alde batetik, ikusirik zer penitentzia zetorkion gainerat jende uholde harekin, baina baita betilunetik betargirat egiten ere bertzetik, loratzen zitzaiolarik, finean, ezpainetan, irri ezkutu bat, zeina izan baitzitekeen, hitzetarat bihurtua, apezak eliztarrei xuxendu komentario balizkoa, malizios bezain inozenta:... " Zer?
|
|
|
—Ai, Pedro Huizi! Maite nian eta maite diat, Italiarat joan zenetik ikusi
|
ez
badut ere. Zeren Pedrok berak erran baitzidan harako hura:
|
|
|
Eta, etxe jabetzarik
|
ez
banuen ere, Rosarekin egoiten nintzenean, etxedun sentitzen nintzen, zeren eta etxetxo hura baikenuen, letrak eta estrofak harri eta hormatzat zituena eta arimaren hatsa leihotzat.
|
|
|
hi eta ni; eta saindu bakarra: Galileo, sainduetan sinesten
|
ez
badut ere.
|
|
|
Zeren eta, aitona Nikolasek ez bezala, aitak ez baitzuen azeptatzen eta ontzat hartzen gure arbasoek Noainen eta Amaiurren izan zuten jokabidea; izan ere, aita garaile izaiteko jaio zen eta segur zegoen ezen Nafarroako gerla eta gudualdi haietan ere garaileetarikoa zatekeela, eta errege katolikoaren jarraitzaileetarik bat, ondorez, baldin berari han egoitea egokitu izan balitzaio. Eta ideia haiek, aitona Nikolas bizi izan zen artean, hain klar adierazi
|
ez
bazituen ere, argi eta garbi mintzatzen hasi zen aitona hilez gero, kasik segidan, mementu haren goait balego bezala.
|
|
|
Eta, etxeko kontuetarat berriro gatozela —zeren itzultzeko bidaian ez baitzen deus berezirik gertatu—, amak jakinarazi zigun ezen, artzapezpikuaren manuz, lekuz aldatu zutela apez don Frantzisko, Leraingo parrokiarat, eta apez don Laureano —zeina baitzen aita Bartolomeren lagun min bat, nortasun eskasekoa, uzkurra eta koldarra, harekin konparaturik— ekarri zutela Urbiainerat haren orde: anitzetan pentsatu izan dut geroztik, orduan pentsatu
|
ez
banuen ere, ezen zerikusi xuxena izan zutela hartan bai aita Bartolomek berak eta bai gure amak ere, zeren Urbiaingo jauregiko jaunak beti izan baitzuen Urbiaingo apez izendatze haietan parterik, gure arbasoak desterrutik Urbianerat itzuli zirenez geroztik, eta zeren aita Bartolomek bere asmoak baitzituen, hagitzez ere hobeki bete zitzakeenak don Laureano bezalako apez koldar batekin, zeina bere ...
|
|
|
Hantxe zegoen, bai, arestian idisko oldartsua zirudien gizona idi zahar flako bihurturik! Eta ez Ama Birjina ez bertze saindu guztiak sinesten
|
ez
banituen ere, promes egin nien behin eta birritan ezen ez nintzela berriro etxe galdu haietarat joanen, baldin galtzak berreskuratzen banituen. Zeren eta Mignon galdu bainuen, nik gau hartan hiru tituluz edertua:
|
|
|
—Hire anaiak errateko koskoilik
|
ez
badu ere, nik ez diat halako problemarik. Eztarriko zuloraino gauzkak oraintxe.
|
|
|
Behartuz gero, hortxe aurkituko nauzu. Baita laneko aferekin ikustekorik
|
ez
badu ere. " Lisboan" kopa bat hartu nahi bazenu, edo...
|
|
|
—Ikusi
|
ez
banu ere, putakume horren aurpegia ez duk aise ahanztekoa.
|
|
|
Piztia aluak dituk: aurkitu nahi hauenak beti aurkitzen hau, baita nahi
|
ez
duanean ere, baina gaur egun ez haiz deus honelako trasterik gabe.
|
|
|
—Hara, Saragueta —Togasek, gozo eta aldi berean erronkari; ezker begia argi bulegoko beirateaz harata, eskuin begia ilun nire aldera— Hik uste
|
ez
baduk ere, Ana kazetari ona duk, arras. Nik, bederen, zuzendariari proposatuko zioat, praktikaldia bukatuta, egunkarian erredaktore geldi dadin.
|
|
|
Eta hori ez zen koska bakarra. Isabel Sanjoseren merezimendua jendaurrean inoiz onartuko
|
ez
banuen ere, niri, bederen, egundaino ez zitzaidan gogoratu gure hiri probintziano eta eskas honek terrorezko filmeek jendarteratutako figura horretarik ere bazuenik ere. Eta irakurle gehienak hein berean zeudekeen.
|
|
2001
|
|
|
Onartu nahi
|
ez
badu ere, pixka bat erakartzen du neska isil eta serio horrek. Bere gusturako argalegia izan arren.
|
|
|
Gauekoak joan direnean motxilatik bere uniformea osatzen duten jertse gorria eta militar tankerako galtza grisak atera eta aldatzeari ekin dio. Onartzen
|
ez
badu ere lotsa pixka bat ematen dio besteen aurrean eranzteak. Tripa puta.
|
|
|
Marcos Lisboan zegoen Romarekin, horregatik ari ziren Maria eta Lucas telebista ikusten arratsaldeko bostetan, bestela paseoan ibiliko ziren hirurak, uda zelako, eta oporrak," baina badakizu, gazteak", eta" ondo egiten dute", eta" ondo egiten
|
ez
badute ere, honezkero eginda izango dute egin beharrekoa, han, Lisboako hotel batean, ezkonduta egon ez arren". Edo are diabolikoagoak diren kanpin batean.
|
|
|
Erizainek ere agur esan zioten, zuriz. Gutxienez ehun eta hirurogeita zazpi urte izan behar zituen emakume batek aditu ez zuen aholku bat eman zion eta Lucasek, ezer ulertu
|
ez
bazuen ere, esan zion" zeu ere irtengo zara egunen batean".
|
|
|
Eta elurrik egiten
|
ez
zuenean ere, gauez izarrik hotzenekin leia egiten zuen sarritan, eta patioko ur putzuak izoztuta topatzen genituen goizargitze zurbiletan.
|
|
2002
|
|
|
Edozein gizon sor eta gor utziko lukeen itsasoaren burrunba trumoitsu, zaratatsu eta etengabeak lokarrarazi zituen. Beste ezerk baretzen
|
ez
bazituen ere, izaki beldurgarri haiek itsasoaren burrunba etengabe hura behar zuten lo egiteko, umeei lo eragiteko sehaska kantak behar izaten diren bezala.
|
|
|
Luze iritzita, amorru biziz ari ziren deiadarka, gaztearekin haserre baleude bezala, eta hari kontuz ibiltzeko esaka: ekarri duzuna ez bazaigu gustatzen geuk zatikatuko zaitugu, gorgonek egin
|
ez
badute ere.
|
|
|
Hauxe da garai eta leku egokiena Hiru Emakume Urdinak topatzeko. Ibil zaitez arreta handiz eta ea ez zaituzten ikusten zuk haiek ikusi aurretik, hirurentzat begi bakarra besterik
|
ez
badute ere begi horrek begi arruntek adina ikusten du eta.
|
|
|
Begia, ordea, han zegoen beti Izuikararen eskuan, izar bat bezain distiratsu, hiru ahizpek, erabat itsu, distiraren txinparta txikiena ikusten
|
ez
bazuten ere.
|
|
|
Simetria hautsia. Simetria hautsia eta ikara galanta, horren zergatia oso garbi
|
ez
bazuen ere. Zerbait izugarria gerta zitekeen bihozkada zeukan.
|
|
|
Larrainean bost katu daude, ia aldi berean sortuak. Hiru amek ematen diete titia bostoi, bereak
|
ez
dituztenei ere bai.
|
|
|
Nagusiaren edo ezagunen kotxea datorrenean, adibidez, ez dute zaunkarik egingo. Denbora luzea agertu gabe egon banaiz ere, ni nabilen baserrietako zakurrek nire ahotsa entzun orduko, ikusten
|
ez
banaute ere, pozez saingaz hasten dira. Batez ere denbora guztian lotuta egoten direnak.
|
|
|
–Pasatzen
|
ez
baduzu ere, ospatu egingo dugu. Gogoratu Zorbaren pelikula.
|
|
2003
|
|
|
Gustave Bardy historialariak erran zuen horrengatik: . Hizkuntzen ezberdintasunak
|
ez
badu ere kasu batzuetan eragozten fedearen batasuna, aztertu behar da zergatik, beste aldi batzuetan, ezberdintasun horrek berak ireki dituen leizarte gaindiezinak?.
|
|
|
Dutxa inportanteagoa da. Dutxa katarsi tipo bat da, etnografoek sinistu nahi
|
ez
badute ere. Horregatik guztiagatik dutxatzen zen Matias arratsaldean; horregatik guztiagatik eta nagia ematen ziolako goizean dutxatzeak, dena esan behar bada.
|
|
|
Ez omen nuen zalantzarik izan, ez omen nuen galdetu ere egin. Gauzak aldez aurretik erabakita baleude bezala, bere etxerantz abiatu omen nintzen, eta bidean adeitsu, sentibera eta samur, bereziki samur egon omen nintzaion, hori errepikatzen zuen etengabe Monikak, eta zerbait urruna gogoratzen duenaren aurpegia jartzen zuen, nik bidean zer egin genuen gogoratzerik inoiz lortzen
|
ez
banuen ere. Sekula ez zituen ohekoak aipatzen; ez nire giharrek egin zioten inpresiorik, nonbait, ez nire berotasunak utzi zion inon erredurarik.
|
|
|
" Artearen arrabal ilunetan ospearen argiraino iritsi nahirik pilatzen den jendailaren artean oso azkar bereizten dira miseriatik ihesi datozenak eta etxe onekoak, eta etxe onekoa zen Romain, zein etxetakoa zen inoiz jakin
|
ez
bagenuen ere –dio gaztetako beste adiskide batek– Esnobismoagatik murgildu zen beharbada hiriaren zabortegietan, gaztetako errebeldia merkeak bultzatuta nahastu nahi izan zuen giza hondakinekin, ezagutu nahi izan zituen gertutik etsipenera kondenatuak, jo nahi izan zuen berak ere bere oinekin bizitzaren hondoa eta dastatu nahi izan zuen gauak, galerak eta porrotak duten distira beltza.... Desberdina izan nahi zuen seguruenik, heterodoxoa, eszentrikoa, eta lortu zuen alafede!".
|
|
|
Liburuek dezenteko oihartzuna izan zuten eta gutun bitxirik ere jaso nuen, gehienak Von Britonen nobela gehiago itzultzeko eskatuz. Baten batek itzulpenarekin kontu gehixeago edukitzeko ere erregutu zidan, alemanetik fideltasun gehiegiz itzultzen nuela aurpegiratuz, inoiz alemanetik itzuli nuenik agertu
|
ez
banuen ere –esan zuen eta zigarrokinari azken atxiki batzuk emateko gerturatu zen hautsontziaren bila. Gelan alderik alde ibiliz hitz egiten zuen orain eta, bere ibiltzeko eragatik, pauso bakoitzean zerbait biguna, zerbait delikatua, zapaltzen zuela ematen zuen.
|
|
|
Beharbada nik ere bere obraren ezaupide hurbila nuen, tamalez berarekin lotura iraunkorrik
|
ez
banuen ere. Leihotik patiora begira geratu zen isilik une batez eta, bat batean erietxeko arauekin gogoratu balitz bezala, paseora ateratzeko ordua zuela esan zuen.
|
|
|
Ai, bai, Joxeperen buruhaustea, seigarren manamenduarekin batez ere! Zeren eta, irudi lizunetan pentsatu behar
|
ez
bazuen ere, haiek gero eta ugariagotuz joan baitzitzaizkion. " Ez dut emakume lizunetan pentsatu behar, baina hori diodan bitartean, emakume lizunetan pentsatzen ari naiz":
|
|
|
" Her heart speaks the language of her mother and that of her mother’s mother, and that of her mother’s mother’s mother..." (Bihotza bere amaren hizkuntzan mintzo zaio, eta bere amaren amarenean, eta bere amaren amaren amarenean...). Oraindik txukun egiten
|
ez
banuen ere, nire bihotzeko hizkuntza euskara zen. Nire amaren hizkuntza zelako hain zuzen, nire amaren amarena eta neure familiaren oroimena luzatzen ahal zen ama guztiena.
|
|
|
Horrek bihurtzen du zaborra urre. Ezertarako balio
|
ez
duenak ere baduelako baliorik. Izan zelako.
|
|
|
Esperientzia berriak bizi izan zituen hirira iritsi zenetik. Eta edozein modutan, hori besterik egiten
|
ez
bazuen ere, herritik alde egin izanak merezi zuela garbi zegoen. Pozik zegoen Oskar.
|
|
2004
|
|
|
baldin eta euskaldunok hizkuntza eta kultura politika totalitario bat egiteko biderik aukeratuko bagenu ere, politika arbuiagarri hori gure etxean egingo genuke, ez besterenean, espainolek eta frantsesek egin duten moduan. Beraz, dena esaten hasita, esan genuke, Arregiren ideologiak demokraziaren izenean legitimatzen duen hizkuntza politika erdaldunek besteren etxean egindakoa dela, orain guk hori bera egiteko zilegitasunik
|
ez
badugu ere geurean.
|
|
|
hona, beraz, errealitate soziolinguistikora egokitzeko gaitasun pragmatikoa duen modernoa izan nahi duen euskalduna. Integrazio zalea, integrazioaren mekanismoen inplikazioak ezagutzen
|
ez
baditu ere. De facto hizkuntza eta kultura arrotzean bizi behar baldin bada, bizi egingo da.
|
|
|
Beharbada, euskal hiztun izateari dagozkion ezaugarrietan dago gure arteko aldea, ezaugarri horien zer nolakoan. Batzuen irizpidean oroz gain ikasi aditzaren zentzua azpimarratzen da, hots, dena delakoak jakin badakiela edo ez dakiela euskaraz, erabili, erabiltzen
|
ez
badu ere. Aldiz, erabileraren irizpideari jarraitzen gatzaizkionok, berriz, erabiltzeko moduan ikasi duen gaitasun komunikatiboa hartzen dugu irizpide nagusitzat.
|
|
|
Askotan horiek izaten dira gaiztoenak, eta gaitz handia egiten diote euskarari. Eta besteak, berriz, ikasten
|
ez
badu ere, ez du gerrarik egingo, eta eginahalak egingo ditu ikasteko. Horiengandik gehiago espero dut espainol euskaldun hotz horiengandik baino.
|
|
|
kultura baten eduki identitarioak, imajinatiboak, harremanezkoak, tradiziozkoak eta beste aztertzen ditu eta horrek guztiak ez dauka zertan zerikusirik izan behar eduki biologistekin. Gure artean kulturaren kontzeptua ez da jakin nola erabili, eta kulturari etnizitate deitu dionik asko dago, antropologia garaikideak hitz hori aspalditik erabiltzen
|
ez
badu ere?. 418
|
|
|
bihurtu, esatekoak esanda daude. Baina bada oraindik itxaropena galdu
|
ez
duenik ere unibertsitateko irakasleen artean. Ikuskera kontua izango da agian, Mintegik aipatu berri digun ikuskera euskaldunaz baliatzeko betaurreko kontua.
|
|
|
Signora Maria gaztea izan zen noizbait, horrek dakartzan zoramen guztiekin. Gaztea izateaz gain, terriblea ere izan omen zen, eta guapa, ze gauza batek bestera garamatza, ordena zein den inporta
|
ez
badu ere. Garai batean, antza, Ponte a Emako iraultza izan omen zen.
|
|
|
Lotsaz esan du, ematen
|
ez
badu ere. Galdera zirudien, beste ezer baino gehiago.
|
|
|
Gero jango dute edo botako dute, berdin dio horrek, baina hortxe izango dute gerezia, begien bistan, gaueko sua bezain gorri. Eta ikusi nahi
|
ez
duenak ere ikusi du, edo begiak itxi.
|
|
|
–Mutil ausarta zara, Oskar –erantzun zidan, hunkiturik– Eta zure leialtasuna merezi
|
ez
badut ere, esker onez hartuko dut zure laguntza. Hil edo biziko kontua da hau niretzat, eta ez dakit nik bakarrik burutu nukeen –eta eskua nire sorbaldan estutuz, zera gaineratu zuen, ahotsari sendotasun apur bat eman nahirik–:
|
|
|
Hazpegiak keinu pentsakor batek hartuta zituen Del Vallek. Argazkiko ofizialaren arrastorik aurkitu
|
ez
bazuen ere, aldizkari haien irakurketak oso sentipen berezia utzi zuen bere baitan. Espero izatekoa zen betiko erretolika militarista eta arraza arioaren dohainen goraipamena aurkitzea.
|
|
|
Hobe dut traste hau arropa azpian janztea –jaka erantzi eta, armaren zorroa hartuta, sorbaldetatik sartu nituen uhalak. Sekula halakorik jantzi
|
ez
banuen ere, ez nuen arazo handirik izan. Mitxelena isilean begira gelditu zitzaidan, uhalak estutu eta pistola zorroa ezkerreko besazpian egokitzen nuen bitartean.
|
|
|
34an germaniar musikako katedra lortu zuen. Egun unibertsitatean ia eskolarik ematen
|
ez
badu ere, hitzaldi eta ikastaro franko ematen ditu, batez ere SSetako soldadu zein ofizialentzat. Bere karreran zehar artikulu anitz argitaratu ditu germaniar musikaz eta Erdi Aroko historiaz, Germanien hilabetekarian batez ere, baita Das Sippenzeichen aldizkarian ere(" Arraza eta musika"," Erromantizismoko musikagileak eta paganismo berria" eta" R.
|
|
|
Edozein txosten idaztean, bazkaria prestatzean, leihotik begiratzean... kapitainak aurikularrak jarri eta Mireia Elosegi haren elkarrizketak eta sekretuak entzuten zituen, zuzenean. Horrela egiten
|
ez
zuenean ere, guztia grabatuta gelditzen zenez, gauero pare bat ordu hartu eta neskaren zaratak entzun eta aztertzeari ekiten zion.
|
|
|
Feynmanek bere burua fisikari hustzat zeukan arren, eta nahiz eta Wittgensteinen arrakastak filosofiaren alorrekoak izan, fisikari gaztea filosofo austriarraren nortasun indartsuak liluratuta zegoen. Austriarrak hitzik egiten
|
ez
bazuen ere! – Txoriak hezten ibiltzen omen da.
|
|
|
–Orain arte, entzun nahi
|
ez
baduzu ere, saiakera guztiak saboteatzea lortu dugu, eta horretan jarraitzen dugu. Horrexegatik dabiltza pixka bat galduta, non eta zer bilatu behar duten ez dakitela.
|
|
|
Edo: " Zer axola zait aukeratzen
|
ez
banauzu ere, nik zu aukeratu baitzaitut jada?". Eta beldurtzen ere hasi nintzen, halako batean, ezusteko mezu hura jaso nuenean:
|
|
|
–Jainkoak egin zidan gorputza, baina zuk sinatua daramat, gau hau pasatuta gero zeurea izango bainauzu betiko, nahi baduzu eta nahi
|
ez
baduzu ere...
|
|
|
–Nik ere ez zurekin, zer uste duzu, bada, harroputz horrek? Pobreok ere geure duintasuna baitugu, aberatsek sinetsi nahi
|
ez
baduzue ere!
|
|
|
Bada, halaxe erantzuten zuen gutxi gorabehera futbolari hark, kanpoan jokatu behar izaten genuenean: " Nik uste dut puntutxoren bat aterako dugula, eta beno, baina, ateratzen
|
ez
badugu ere, ziur egon ahaleginak egingo ditugula, eta beno, elastikoa izerditan blai utzi arte, eta beno..."; eta, etxean jokatu behar izaten genuenean, berriz, honelatsu: " Nik uste dut irabazi egingo dugula, eta beno, baina, irabazten ez badugu ere, ziur egon ahaleginak egingo ditugula, eta beno, elastikoa izerditan blai utzi arte, eta beno...".
|
|
|
" Nik uste dut puntutxoren bat aterako dugula, eta beno, baina, ateratzen ez badugu ere, ziur egon ahaleginak egingo ditugula, eta beno, elastikoa izerditan blai utzi arte, eta beno..."; eta, etxean jokatu behar izaten genuenean, berriz, honelatsu: " Nik uste dut irabazi egingo dugula, eta beno, baina, irabazten
|
ez
badugu ere, ziur egon ahaleginak egingo ditugula, eta beno, elastikoa izerditan blai utzi arte, eta beno...". Horraino ezer berezirik ez.
|
|
|
Denboraldi erdira arte jokatu
|
ez
banuen ere, urtarrileko jaiegun batean –Errege egunean– jarri ninduen entrenatzaileak, eskuin hegaleko aurrelari titularraren ordez.
|
|
|
nork exhibi zezakeen, bada, hura bezalako neska pertxenta bat, besteen aurrean? Eta, halakorik pentsatzen
|
ez
nuenean ere, hots, lagunek arrazoi izan zezaketela bururatzen zitzaidan bakoitzean, maitasunaren mirariak guztia aldatuko zuela erabakitzen nuen eta, handik harat, beste bat izango zela Montse, emazte leial bezain garbia.
|
|
|
agure xahar bat, alegia, nire ondoan jarrita! Eta, bainujantzian ikusi
|
ez
banuen ere, ikustekoak izango ziren haren giharrak, bigunak eta ajeak joak...! Ez zuen, bada, mokadu ederragorik Montsek etxean!
|
|
|
postumoa baita, baina ez guztiz. Hots, hasi eta buka dena berea duzu, bere atal guztietan berak honelaxe bururatua liburu bezala, azkenekoa izango zuen ideian zalantzarik gabe, eta bizi zela argitaratu
|
ez
bazuen ere, utzi dituen beste mila nota eta paper sakabanatuen artean, hau argitalpenerako prest bezala aurkitu da, txukun txukun eta dena bukatua, hitzaurretxoak eta guzti. Berehalaxe nabaritzen da azken urteetako lana dela, heriotzak markatua jada, bizi iraganari eta argitaraturiko obrari so.
|
|
2005
|
|
|
Orain, berriz, txorimaloa ematen dun ile hori artifizial horrekin! Eta, nahi badun eta nahi
|
ez
badun ere, hi ez haiz Marilyn?
|
|
|
Martxa honetan, soberan egongo dira hiztegi guztiak aurki! , euskararen erabilera zuzenak ere kezkatzen baitzuen amona Kontxi, klasearteko borrokak adina kezkatzen
|
ez
bazuen ere.
|
|
|
Tartean tartean biak zopa beroa hartzen doaz, gorputza, berogailuarekin bat eginda, berotzen doala. Paketekoa izateko ez da hain txarra, Urko bezain zaletu bihurtuko direnik uste
|
ez
badute ere.
|
|
|
Eta testak jarraitu egin du: ...xikar edo amerikarrak); Kaiku eta ez Pascual (eta gure baserritarren esnea den guztia, ez dugu beste inongoa behar); Renault eta ez Seat (esan nizun amak txikia nintzela erosi zuen lehen autoa R5 bat izan zela...); denda txikiak eta ez amerikar estiloko zabalera handiko saltokiak; Orbea bizikletak, Arabako Errioxako ardoa, Havana 3 kubatetan, eta oraindik instalatzeko eta probatzeko aukerarik izan
|
ez
badut ere, seguru nago, urratsa ematea erabakitzen dudanean, Linux eta ez Windows.
|
|
|
Zintzoa izateko, bere buruari ez dio ezkutatu baiezkoa hain erraz lortzeak egin dion mina. Agian lehengusinak gogoa ere bazeukan korapilo honetatik ateratzeko, gertatzen ari denarekin bere burua nahastuta ez ikusteko, gai hori ezertarako aipatu
|
ez
badute ere. Bestalde, naturala izan daiteke jaioterrira itzultzeko gogoa, gurasoak ikustekoa, hamalau urtetan etxea izan duen Buenos Aireseko kaleetatik galtzekoa...
|
|
|
Ez dut uste zirimiria izango zenik, Bilbokoa baino ahulagoa baitzen, eta ideiak ugertu baino lehen ateri baitzegoen. Ezin dut pikutara bidali ere, badakidalako behar nauela, beste ezertarako aintzat hartzen
|
ez
banau ere. Aitor ezazu:
|
|
|
Hasieran erantzun
|
ez
badu ere, badirudi Ametsek ontzat eman duela ideia. Erabakitzeko tarte handirik ere ez dute, hara joateko iritsi berri diren geltokian jaitsi behar dute.
|
|
|
Uste dut ziria sartzea lortuko dudala. Zuek lasai, aditzen
|
ez
baduzue ere. Gauza da, Ametsek buruan duenak ez ei dituela Linux en protokoloak onartzen.
|
|
|
–Askatzen
|
ez
banauzu ere, zure limoizko tartak berriro dastatzea espero dut.
|
|
|
Aurretik duten gau laburrean lo egingo
|
ez
badute ere berdin dio, hegazkinean horretarako ordu asko izango dute eta. Orain atseginaren gorenean kontzentratu da, berak bakarda dean lortutakoekiko aldea ondo dastatzeko.
|
|
|
Lurdisek ez zidan ulertuko, seguru. Oparo mintzatu baina entzun gutxi; ia ikasi gabe sekulako notak ateratzen dituzten pribilegiatu horietako bat zen, eta, ikasi asko ikasten
|
ez
bazuen ere, irakurri agian osaba Pellok baino are gehiago. Azkarra eta dibertigarria zen, baina urruti sentitzen nuen.
|
|
2006
|
|
|
* Moisesen aipamen hori William Faulkner-en nobela baten izenburutik hartua dago, abestiaren edukiarekin erlazio oso zuzenik
|
ez
badu ere. Beltzen altxamendua Detroit hirian eta Harlemen gertatu zen batez ere.
|
|
|
Honek frogatzen duena –pentsatuko litzateke–, doi doi alderantzizkoa da logikoki: alegia, euskal arrazak (herriak) kulturarik ekoiztu
|
ez
badu ere berak, euskarak (hizkuntzak) gaitasuna baduela kultura espresatzeko, gutxienez besteri hartutakoa. Hizkuntzak ez luke arazorik, berriz ere hori egiten jarraitu nahi badu" kultur kontzeptu" famatu horiekin.
|
|
|
Onartu nahi izan
|
ez
badu ere zain egon da. Zain dago.
|
|
|
Nereak beti jakin duelako egunen batean heldu behar zitzaiola Karlosen berri. Onartu nahi izan
|
ez
badu ere, beti jakin du helduko zela egun hori. Desagertuak ere noizbait agertzen direlako.
|
|
|
Orain ez. Baina, ikusi nahi
|
ez
badu ere, ezin ditu Karlosi buruzko galderak burutik kendu. Nola ote dagoen.
|
|
|
Saltsa amerikanoa, saltsa berdea. Inoiz entzun
|
ez
badu ere, iruditu zaio Bittoriren ahotsa entzuten duela errezeta haiek amari diktatzen. Flana, intxaur saltsa.
|
|
|
Librakoa, bere amak eta izeko Doloresek esaten duten modura. Eta benetan sentitu zuen libra bateko harriaren pisua lepo gainean, onartu nahi
|
ez
bazuen ere, amari aurretik ere zerbait gertatzen ote zitzaion kezka buruaren gainean bueltaka zeukalako. Hilzorian dagoen aberearen gaineko putre taldearen modura zeukan kezka hura buru gainean bueltaka, eta horrek errudun sentiarazi zuen.
|
|
|
Nire ustez, irakurri ondoren aitonak erre egiten zituen. Ez dakit zergatik
|
ez
zituen ere suntsitu, baina aitonak egindako ezeri ez diot logikarik ikusten.
|
|
|
Baina bere aitona zen, zer arraio! Eta, ezagutu
|
ez
bazuen ere, ez zitzaion ongi iruditzen haren oroitzapena lohitzea. Bestalde, gogoz kontra bazen ere, aitortu behar zuen argazki albumak hunkitu egin zuela.
|
|
|
Hartaz inoiz hitz egiten
|
ez
badugu ere, sarri askotan topatzen dut neure burua Hankapaloz pentsatzen. Non ote dabilen, zer egiten ote duen, nola ote doakion...
|
|
|
Ez nintzen lehenengoa. Aurretik beste batzuk izan omen ziren, jakin nuenez, haien berri xeherik izan
|
ez
banuen ere. Bakarrik, Julianek berak bota zituela denak.
|
|
|
Ez dakit nola esan. Aldi berean, ordea, hura dena gogorra zela sumatu nuen, bizia itzali egiten zela, eta elurra beltza ere izan zitekeela, esaera hori ordura arte inoiz ulertu
|
ez
banuen ere.
|
|
|
Izena ez zuen Hankapalo, noski, baina herrian gutxik jakingo zituen haren benetako izen abizenak. Nik bai, gutunontzian ezer jartzen
|
ez
bazuen ere, notarioarenean eskriturak eta gainerako patrifilioak egiten ibili ginen garaian esku artean izan bainituen haren agiriak. Iñaki zuen izena, nik neuk bezaka; Iñaki Samaniego Gorroño paperetako matrikula osoa, baina Hankapalo deitura bakarra.
|
|
|
Gure artekoak sexutik ez zuen deus, alde bateko desira eta sublimazioa izatekotan, baina egia da bazela menderakuntza joko bat: neuk inor menpean hartzerik bilatu
|
ez
banuen ere, zeuk ematen zenidan zeure burua opari, piztia otzandu baten gisan, nahieran joka nezan. Joko hori ez nuen maite ordea; alferrikako umiliatze bat iruditzen zitzaidan zure aldetik; zer lortu nahi zenuen zeure burua horrela zigortuta?
|
|
|
Zeure onera itzuli, dardarizoari eutsi, eta ikasketak behintzat ez uzteko eskatu zenidan, etorkizunean aukera berriak zabalduko zizkidan atea zela, eta, klaseetara etortzerik
|
ez
banuen ere, matrikula bertan behera ez uzteko gutxienez. Ez zenekien, noski, besterik ezean eman nuela izena ikastaro hartan, eta ez zenuen ikusi nahi ez nintzela ikasle aparteko eta berezi haietakoa ere.
|
|
|
Inperiaren arinkeriak eta hainbat zor kitatu ezinak bultzatuta, konde jaunak bere burua bota zuen Veneziako zubi dotore haietako batetik, eta, itotzeko bere asmoa lortu
|
ez
bazuen ere –igerilari trebea baitzen–, zeharo nabarmen geratu zen hiriko zaldunen artean, zoritxarrekoen ikurra kopetan ezarria balu bezala. Inperiak, erabat damututa, negarrari eman zion, uste baitzuen, agian arrazoi handiegirik gabe, beste emakumeak ez bezalakoa zela, bihotz gogorra eta errukirik gabea.
|
|
|
1908 urtean Felix Oxfordera joan zen legeak ikastera, 1912 urtera arte sarrerako azterketa gainditzerik lortu
|
ez
bazuen ere.
|
|
|
Mediku forentseek jasoko zuten, agian, zientziaren izenean, erlikia kontuetan behin ere seguru egoterik ez badago ere. Hor ziren lehen ere san Joan Bataiatzailearen bi buru-hezur, bata Salomek mozteko agindutakoa eta bestea hemezortzi urteko gaztetxoa zenekoa– Horretaz erronkan ibiltzeko aukera handiegirik ez daukagunok ondo dakigun bezala tamainak zerikusirik
|
ez
badu ere, ezin ukatu halako trangabera batek piztuko zuela hainbat grina, jakin minarena besterik ez bazen ere...
|
|
|
Emakumeen eriak niregana noratzen ziren gazteluko patioan, eta ferekaren baten oparia egiten zidaten, buruan, haien ondotik pasatzean. Ramonak berak, zakarkeriaren bat errateko ez bazen behin ere begietara begiratu ez zidanak, hitz politak izan zituen niretako, azkenak ongi konprenitu
|
ez
banituen ere:
|
|
|
Roger izeneko pikari bat baizik ez zen etorri nirekin. Bankarra zen, baina bere burua Idotzingo jaun Joanes Jatsukoaren sasiko baten ondoko egiten zuen, Nafarroa Handikoa, beraz, horren frogabiderik inoiz agertu
|
ez
bazuen ere. Aspaldidanik ezagutzen nuen, Garrüzeko goarnizioan izana baitzen.
|
|
|
Ezin bizi eta ezin hil egindako asteetan, eldarnioak zenbat giza irudi ez ote zizkidan ekarri, gisa berekoak, gero ohantzearen inguruan dantza mantzan aritzen zitzaizkidanak. Migel Mailu, Gilen Abaurre, Estefania, Ramona, Domingo... oroimenaren jabe nintzenez geroztik nirekin ikustekoren bat izan zuten guztien bisita izana nuen, baita entzutez baizik ezagutzen
|
ez
nituenena ere. Birramatxi Maria, Iruñeko larru apaintzailearen alaba, izan zen horietariko bat.
|