2000
|
|
—Jainkoa pentsatu nahi duenak, galtzen du azkenean Jainkoa. Aldiz, pentsatzen duenak ezen Jainkoak pentsatzen gaituela, eta Elizak pentsatzen gaituela,
|
ez
du Elizaren manuen betetzea bertze buruhausterik.
|
2001
|
|
Baina berriro diot: testuak
|
ez
du Elizaren edo gerrarenaurka ezer esaten (esplizituki, alegia); esaten duenaren atzean igartzen ditugu geuk, irakurleok, kritikak eta salaketak, esaten zaigunaren inplikazioak eratortzean.
|
2003
|
|
Laster etorriko da belaunaldi berria, ez bakarrik sinesgarritasunik
|
ez
zuen eliza baina eliza oro arnegatuko duen belaunaldia: –Euskaltzaleen Jainkoa hil behar dugu!?
|
|
–ezin nuen sinetsi– Ea! Hau dena
|
ez
dugu Elizan Iriondo jaupariaren paperak agertu direla-eta hasi?
|
2004
|
|
Eta hori lehen aldiz sumatzea harrigarria izan zen niretzat. " Hau
|
ez
duk elizara ere joaten, zer pasatzen da hemen. Gu zer gaituk edo hau zer duk?".
|
|
Ni trajez eta txoriz jantzita joan nintzen; Montse, berriz, soineko zuriz, hamar metro luze zituèn isatsa zintzilik, zuriz jantzitako dozena erdi bat haurrek zeramatela. Esana nion nik Montseri
|
ez
nuela eliz atarian luzaroan zain egon nahi, eta, hala, elkarrekin joatea erabaki genuen azkenean, Montse hartu behar zuèn automobilak –arrosa zuriz jositako mercedes zuri handi batek– ni ere hartzen ninduela.
|
2005
|
|
Gogoetarik ez apezen desagertzeaz. Istudiante batek ikerketa bat egin du apezgaigoa utzi duten 20 bat euskaldunez.170 Nolaz
|
ez
du Elizak berak egin ikerketa hori, Frantzia mailan, ikusteko zergatik hustu diren seminarioak, elizak. Zergatik ez den apezgairik gazte sinesdunetan?
|
2006
|
|
Oro auzoa: Egun
|
ez
du elizarik baina garai batean San Martin eta San Juan ermitak (egun baserri bihurtuak) izan ziren auzo honetan.
|
2008
|
|
Karmeldar oinutsen santa fundatzailearen maxima aintzakotzat hartuz, solo Dios basta?, arimaren biluztasuna predikatzen zuen, halakoa baitzen bere joera estetikoa ere. Kultuari dagokionez,
|
ez
zituen elizako irudiak fedearen oinarritzat hartzen, guztiz onartzen bazuen ere eliztar batzuei lagungarri gerta zekizkiekeela; esan nahi baita ontzat ematen zituela irudiak, bai, baina espazioaren ardatz bihurtzen ez ziren bitartean, hain zegoen sinetsia hutsa zela edozein espaziotan funtsezkoa eta irudia anekdotikoa; ondorioz, zenbat eta irudiak barrokoago, orduan eta estimu eskasagoan zituen, ... honela erantzuten ziola:
|
|
Markes jauna, beraz, simil botaniko bat erabiliz, onttoa zen, eta markesa anderea alga, edo hura zen alga eta hau onttoa, biak gizakiak, bai, baina bi espezietakoak balira bezala, alegia?; dena dela, elkarren aurka eta elkar azpiratzen ibili beharrean, markes jaunak, voltairezalea zèn neurrian,
|
ez
zuen Elizako hierarkia ontzat hartzen, baina, kontraesana badirudi ere, ontzat hartzen zuen emazteak eta bi alabek kalonje jaun bat, jauregira noiznahi etortzen zena, aita espiritualtzat hartu izana, sinetsia baitzegoen, bestalde, Espainiako gizartearen aldaketak pixkakakoa behar zuela eta ez bat batekoa, justiziaren eta ordenaren arteko hautua egitekotan ordena aukeratuko baitzuen, bere jarrera ... eskandalu eragilea, agian, hobeto, bere eskutik sortutako iskanbilak eta kalapitak lotuagoak baitzeuden gizartearen aurkako kritika azaleko bati sakoneko bati baino?, markes jaun andereek halako harreman sinbiotiko bat landu zuten, baita espazio berri bat sortu ere, elkarrenganako begirunea eta gutxieneko konfiantza oinarri zituena, halako moldez, non, bakoitzak bere bizimodua egiten zuen arren, markesa anderea noiznahi biltzen zen bere lagun amabirjinazaleekin, eta markes jauna bere adiskide min batekin, kontsula bera, urte luzeetan Ameriketan ibilitako pentsalari askea?, beti aurkitzen baitzuten, haatik, tarteren bat beren maitasun sinbiotikoa azaltzeko?
|
|
Karmeldar oinutsen santa fundatzailearen maxima aintzakotzat hartuz –solo Dios basta–, arimaren biluztasuna predikatzen zuen, halakoa baitzen bere joera estetikoa ere. Kultuari dagokionez,
|
ez
zituen elizako irudiak fedearen oinarritzat hartzen, guztiz onartzen bazuen ere eliztar batzuei lagungarri gerta zekizkiekeela; esan nahi baita ontzat ematen zituela irudiak, bai, baina espazioaren ardatz bihurtzen ez ziren bitartean, hain zegoen sinetsia hutsa zela edozein espaziotan funtsezkoa eta irudia anekdotikoa; ondorioz, zenbat eta irudiak barrokoago, orduan eta estimu eskasagoan zituen, ... " Arima, bere egoerarik gorenean, horman irekitako hutsune bat da, guk geuk ireki eta guk geuk hustu behar duguna, Jainkoari lekua egiteko, lekua dagoen lekuan bakarrik sar baitaiteke Jainkoa.
|
|
Markes jauna, beraz, simil botaniko bat erabiliz, onttoa zen, eta markesa anderea alga, edo hura zen alga eta hau onttoa –biak gizakiak, bai, baina bi espezietakoak balira bezala, alegia–; dena dela, elkarren aurka eta elkar azpiratzen ibili beharrean –markes jaunak, voltairezalea zèn neurrian,
|
ez
zuen Elizako hierarkia ontzat hartzen, baina, kontraesana badirudi ere, ontzat hartzen zuen emazteak eta bi alabek kalonje jaun bat, jauregira noiznahi etortzen zena, aita espiritualtzat hartu izana, sinetsia baitzegoen, bestalde, Espainiako gizartearen aldaketak pixkakakoa behar zuela eta ez bat batekoa, justiziaren eta ordenaren arteko hautua egitekotan ordena aukeratuko baitzuen, bere jarrera ...
|
2009
|
|
Sorak
|
ez
zuen eliza erdian hitz egin nahi; abadeak sakristiara sartu zituen neba arrebak. Andreak oihalak tolesten jarraitu zuen kaliza garbitu ondoren.
|
2010
|
|
Zerorrek argitu duzu
|
ez
duzula Eliza utziko; baina zer aukera gelditzen zaizu Eliza barrutik aritzeko?
|
|
demagun aurrez aurre ditugula bi eraikin: ...izugarria da, bistan da, baina zein da bien arteko aldea, funtsean?; ez dago, zeren lege fisiko berberak baitzituzten oinarrian, eta erortzea edo ez erortzea akzidente hutsa da; bada, personekin eta beren mundu psikologikoarekin, halatsu gertatzen dela iruditzen zait; beste hitz batzuetan, gizakia ezin dela erabat erruduntzat hartu esaten ari natzaizu, erabat libre ezin izan daitekeen bezala, eta
|
ez
dudala Elizak dogmatzat duen infernuan sinesten, ondorioz; ez naiz ezer asmatzen ari, badakit, zuk ere antzeko zerbait diozu zeurean, ñabardurak ñabardura?, esaten ari natzaizuna deterministek eta esaten zutenarekin oso lotua baitago, azken batean; horrekin, baina, ez naiz libertatea ez gizakiaren balizko erruduntasunaren kontzeptua ukatzen ari, gizakiak, zentzu praktiko bat ere baduen neurrian... gizartea antolatzeko, eta hor hasten baita beste historia bat:
|
|
Izan ere, gauza bat da Itun Zaharra eta beste bat Itun Berria...". " Eta zergatik
|
ez
du Elizak Itun Zaharra baztertzen, edo onartzeko moduko idazki gutxi batzuetara laburbiltzen?" erantzuten dizut nik; aldiz, onartu egiten du. Jainko on batek, ordea, nola egingo luke bere buruaren eta bere ontasunaren aldeko propaganda horrelako bat, kontrapropagandatzat ere har daitekeena?
|
|
demagun aurrez aurre ditugula bi eraikin: ...izugarria da, bistan da, baina zein da bien arteko aldea, funtsean?; ez dago, zeren lege fisiko berberak baitzituzten oinarrian, eta erortzea edo ez erortzea akzidente hutsa da; bada, personekin eta beren mundu psikologikoarekin, halatsu gertatzen dela iruditzen zait; beste hitz batzuetan, gizakia ezin dela erabat erruduntzat hartu esaten ari natzaizu, erabat libre ezin izan daitekeen bezala, eta
|
ez
dudala Elizak dogmatzat duen infernuan sinesten, ondorioz; ez naiz ezer asmatzen ari, badakit —zuk ere antzeko zerbait diozu zeurean, ñabardurak ñabardura—, esaten ari natzaizuna deterministek eta esaten zutenarekin oso lotua baitago, azken batean; horrekin, baina, ez naiz libertatea ez gizakiaren balizko erruduntasunaren kontzeptua ukatzen ari, gizakiak, zentzu praktiko bat ere badue... izan ere, edifizio bat erortzen da eta bestea ez, eta hori da kontua... eraikinak azpian harrapatzen bazaitu, zer esanik ez.
|
|
Bereziki deigarriak dira Santa Maria Fundazioak egindako inkestaren datuak: batetik gazteak Elizarengandik aldenduta daudela azpimarratzen da, baina bestalde argi frogatuta gelditzen da gazteok Elizaz duten irudia askoz ezkorragoa dela Elizarekin harremanik
|
ez
dutenen artean Eliza ezagutzen dutenen artean baino. Alegia, apaizen inguruan dauden aurreiritzi faltsuek elikatuta dagoen antiklerikalismoa egon badago, inor eta ezer bereizi gabe zabaltzen ari dena.
|
2012
|
|
Olentzero herri askotara gaur etorriko da, nola Baionara barkuz. Bizar beltzarekin
|
ez
du elizetan sartzerik inon ukanen, nonbait Jesusen jaiotza jakinaraziz ari baldin bada ere. Itxurak nagusi dira edonon, edukiari ez da kasurik ematen.
|
|
Liburuetan, buruzagi espiritualtzat? definitzen dute, baina
|
ez
zuen elizarik sortu, ez zuen erlijiorik sortu, edo arau sortarik bizitzan zuzen portatzeko. Gizaki bakoitzaren kontzientziaren esnaketa, ernalketa sortu nahi izan zuen, Zen filosofiak dioen harira:
|
|
Eskumuturrera begiratu eta garaiz iritsiko zinela ziurtatu zenuen. Elizkizuna hasten zenerako ailegatu nahi zenuen,
|
ez
zenuen elizako eskaileretan itxaroteko intentziorik eta ez zenuen inorekin hitz egin nahi. Beti iruditu izan zaizkizu friboloak hileta baten aurreko elkarrizketak.
|
|
Historiari begira erromatar inperioaren sasoietatik hasi eta bigarren munduko gerrara arte, Europako urak odolez zamaturiko kolore lohia izan dute, eta argi erakusten digute kontinenteak ez duena zertan harrotu. Ohartu besterik
|
ez
dugu Eliza Katolikoak Jainkoaren Izenean egindako sarraskiak, mundu zabaleko hainbat lurraldek jasandako inperialismo bortitza (egun oraindik dirauena), eta agintari ustez demokratiko eta bakezale batzuen konplizitatearekin hogeigarren mendean munduak ezagutu duen gerrarik bortitzena eragin zuen faxismoren oldarraldi lotsagarria besteak beste. Oro har, munduan gerra zer den inork erakutsi badu, Europa izan da horretan irakasle aparta, eta mundu mailan sortu diren hainbat eta hainbat hiltzaile odoltsuk haren ereduari jarraiki jokatu dute.
|
2013
|
|
Elizkizunaren atalean ostera, eliza bera nola egokitzen zuten erakutsi gura izan dugu; horretarako, gordeta zegoen Angiozarko hilkutxa atera dugu. Aipatu behar da, garai baten, hildakoa
|
ez
zutela elizara eramaten baina, hala ere, hilkutxa bat muntatzen zuten. Horrez gainera, eskelak eta urteurreneko oroigarriak ere badaude eta baita mapa bat ere.
|
|
Umeak sailean abiatzen ziren urtero baserrietatik apaiztegietara edo komentuetara, errenkadak osatzen zituzten tren geltokietan. Aukera onargarria zen haientzat eta haien gurasoentzat, eskola dohainik baitzen, eta ostatua ere bai; baina baita latza ere, inhumanoa,
|
ez
baitzuen Eliza Katolikoak milaka ume haiek barruan, odolean, kode genetikoan zeramatena kanpora zedin nahi. Zinez, ez zuen haien gorputzik onartzen, soilik haien entelekia bat," arima" deitzen zutena.
|
2014
|
|
Jesus ez baitzen kristaua, judua baino. Eliza kristaua Pauloren asmazioa da, Jesusek
|
ez
zuen Elizaren batean inoiz pentsatu ere egin160 Aitzitik, legearen erlijioaren aurka, eta fariseuen aurka, bihotzaren erlijioa predikatu zuen; beraz, pertsonala, ez instituzionala. Apezgoaren eta apezen erlijioaren zuzeneko aurkaria izan da.
|
|
Baina hemengo aski pribatua zait bekatu hori. Apezek
|
ez
zuten elizako biltzeak, meza edo beste errituak, bezainbat kontrolatzen ahal konfesiotik ez bada. Hots, Duny Petreren barurari pentsarazten dit.
|
|
" Bihar ez da emazterik erdituko, ez da nehor ezkonduko, eta hobe du nehork ez eritu eta ez hil! Hautatu duzuen jaun merak nahi gaitu elizgizonak peoi ezarri, zeren
|
ez
baitu Eliza amak egun oroz egiten dituen obra handiez ohartu nahi". Gaur goizean, bide egitera joan da Leon Etxeberri, errana lege, zer gerta ere, lepo aitzinekoa altxaturik eta sotana laburra jauntzirik.
|
2015
|
|
Ignacio Arakistain: " Guk
|
ez
ditugu elizako kantak jotzen, musika obrak interpretatzen ditugu"
|
|
Errespetua ematen duen tresna da; handia, itxuraz eta soinuz. Jendeari atzerakoa ematen dio elizan dagoelako, baina guk
|
ez
ditugu elizako kantak jotzen, guk musika obrak interpretatzen ditugu. Bakoitzak bere literatura bizi behar du; letrek letrena eta musikak musikarena, ez dute zertan bat etorri.
|
|
Umeak sailean abiatzen ziren urtero baserrietatik apaiztegietara edo komentuetara, errenkadak osatzen zituzten tren geltokietan. Aukera onargarria zen haientzat eta haien gurasoentzat, eskola dohainik baitzen, eta ostatua ere bai; baina baita latza ere, inhumanoa,
|
ez
baitzuen Eliza Katolikoak milaka ume haiek barruan, odolean, kode genetikoan zeramatena kanpora zedin nahi. Zinez, ez zuen haien gorputzik onartzen, soilik haien entelekia bat," arima" deitzen zutena.
|
|
Etorkinek diru-laguntzekin ustez egiten dituzten gehiegikeriak salatu zituen Javier Maroto (PP) Gasteizko auzapezak eta pentsamolde horren sustengatu, zabaldu eta bultzatzeko sortu zen ‘Ayudas+ Justas’ plataforma. ‘Ayudas+ Justas’en kanpaina siñatzeari uko egin dioten eliztarrek" mehatxuak eta presioak" jasan dituztela salatu dute apezek eta plataformaren helburuak
|
ez
duela elizaren baloreekin deus ikustekorik.
|
|
Zergatik? Adituen arabera Erromak artoski so egiten du dohatsutzeek edo saindutzeek ez ote duten sinesmen desberdinak dituen estatu bat gaitzituko; eta Foucaultren kasuan jakina da Tuaregen artean zelarik eraila izan zela, arrotz sinesmenak dituzten estatuak
|
ez
ditu Elizak saindutze baten gaitik kaltetu nahi. Aditu batzuek diote oraino, Izturitzeko Frantxua Dardan dohatsua saindutua izan gabe" utzia" dela, Frantzia errepublikarraren ez gaitzitzeko.
|
2017
|
|
Izadiaren deia eta Jainkoaren deia elkarren aurka jarri beharrean ez ote litzateke zuzenago, egokiago, bidezkoago, izadia Jainkoaren egintza eta emari, errainu eta ispilu den heinean, elkarren osagarri eta indargarri jartzea? Ez ezazula pentsa, adiskide horrek, izadia eta Jainkoa elkarren pare jartzen ari naizenik, ez naiz zozoa ez zoroa eta
|
ez
dut elizaren hereseen zerrenda beltz luzea gizendu nahi, bai baitakit izadia ez dela ezer Jainkoak nahi ez badu, eta Jainkoak nahi duen neurrian ageri zaigula eder, lerden eta lirain. Baina, hauxe dut nik gogai:
|
|
Nexkatoa mutikoa baino zikinagoa daitekeelakoan iduriz(!). Eta gaur, Eliza katolikoaren erdiak (emazteek)
|
ez
du Eliza hierarkian eskurik...
|
2018
|
|
Meza hori jende multzorik kokatzen ahal
|
ez
duen eliza batean bakarrik eman daiteke, hau da, hondamenetan edo profanaturik izan den elizan. Meza emaileak bere maitalea hartu behar du beretter, eta biok elkarrekin afari on bat eginik izan behar dira.
|
|
Gorago esan bezala, igarobide luze honetan apezpikutzak erromatar aristokraziek izan duten botere eragingailu nagusia izan dira. Estatu arriotar batean, ordea, botere hau mugatua dago, ez soilik Koroak
|
ez
duelako Eliza katolikoa sustatzen, baita ere batez ereEstatuaren aginte katetik isolatua dagoelako, eta beraz, lurralde mailan baino ez du eraginik. Orain ordea apezpiku katolikoak hots erromatarrakerreinuaren ordezkariak dira hirietan:
|
2019
|
|
Pater Prudentius ek: Lur santuan lurperatzera daramagun gizon hau jentila zen eta bere bizitza osoan inoiz
|
ez
ditu eliza santuaren aginduak ontzat hartu. Eskandaluagatik ez balitz, lur santutik kanpo ehortziko nuke nik.
|
|
Zirikada zikina besterik ez da izan; ziurrenera, handik aitzina bion artekoa izango denaren aurrerapena. Apaizak
|
ez
du elizatik kanporatuko, baina eguneroko bizitza erraztu ere ez dio egingo. Abadeak lehengo hitzaldi honetan esan ez duena asmatzea erraza da oso:
|
|
Beste kontutxo bat: Gaur nolaz
|
ez
duen Elizak Santo Tomas ospa  tzen, hori bota zidan behin baserritar lagun batek. Ba, begira.
|
2020
|
|
Nagusilaneko boluntarioek ere antzeko zereginak gauzatzen dituzte, baina
|
ez
dute Elizarekin inolako loturarik; talde" akonfesionala" da. San Martin egoitzara, Loiolako jesuitengana, Jesus Maria komentura eta Antxieta etxera joaten dira laguntzera.
|
2021
|
|
Sarrerara hurbiltzean, neska eta mutil batekin sartzen ari ziren gerlari batzuk ikusi zituzten,. Amazigh zanatak ziren, musulmanak izaki
|
ez
zuten elizaren santutasuna errespetatzen eta zirudienez, neska modu txarrez zirikatzen ari zirelarik, mutilak haren laguna edo familiakoa nonbait, neska babestu nahi izateagatik gerlariak bultzaka eta kolpeka hasi zitzaizkion. Habus, Azenarik laguntzen ziolarik, tartean sartu zen eta soldaduei amazigheraz leporatu zien jarrera koldarra.
|
|
Tartean dira familiari ezagunak zaizkion Miranderen bizpalau adiskide lagun eta beste zenbait pertsona, Jonen —baina beti Jean etxekoentzat—, kidetzat hartu dituztenak. Hantxe da Txomin Peillen ere, baina
|
ez
du elizara sartzeko urratsik ez imintziorik egin, elizkizuna poetak zituzkeen sineste, gogo eta nahi zindoenen kontrako dela gogor sinetsirik. Mezak ez du luze jo.
|
|
Etxera agertzen naizenetan,
|
ez
dut elizarik zapaltzen, eta gure zaharra tripak jaten egoten da. Anai arrebak, berriz, gaztetan zintzo zintzo joan izan dira meza nagusira igandero.
|
|
Oihalezko etxe peko jargietan jartzera deitu bezala gintuen txilintxa arin batek. Beltzez jantzia zen emazte batek ofiziante lana betetzen zuen, Dorak eta Mangok
|
ez
zutelako elizatik iragan nahi, mugak bazituzten hala ere. Estatuari hainbeste kostatu zitzaion sexu berekoen ezteiak onartzea eta argiki eliza (kristaua, judutarra, musulmana) ez zen horrekin ados.
|
|
1970ean sotana betiko erantzi zuenean,
|
ez
zuen elizarekin harremana erabat eten, eta 1974an hainbat apaizek enkargua egin zioten ea Nafarroako fusilatuen zerrenda bat egiten lagunduko zuen. Proposamena eta ideia ez zen ezerezetik sortu, jakina.
|
2022
|
|
Baina gogoan izan behar da Elizak bi mende inguru eman dituela apez erakunderik gabe, eta beti zilegi zaiola apezak, sakramentuetako ministroak eta kultua ezartzea, betiko izaera bat eta zelibatua bortxaz ezarri gabe. Gogora dezagun ere Jesusek berak
|
ez
zuela Eliza edo erlijio bat formalki eratu, baizik eta bere apostoluak igorri zituela Ebanjelioa iragartzera. Eliza ez da nehola ere beharrezkoa erlisione gisa, baizik eta Ebanjelioa iragartzeko, Kristoren lekukotasuna emaiten duen, Ebanjelioaz elikatzen den eta hartarik bizi den pertsona talde gisa, berau obratzera lehiatzen dena munduaren salbamendurako.
|
|
Léon go oilar horrek
|
ez
zuen elizaren bukaera galarazi, aitzitik, puntaraino egina zela adieraziz, benedikazio baten heineko ondorioa lortu zuen. Agian, kanpai dorreko oilar guztien eginkizuna deabruak uxatzea da.
|
|
Antzinako jentil eta laminek, oraingoek bezala,
|
ez
zuketen Elizaren beharrik txarrak izateko; jitez zeuzkaketen ajeak, eta bertuteak ere bai. Hain da konstantea bikoiztasuna mitologian, aspergarri egiten baitzaigu.
|
|
Gainera, azaldu dute oriotar askok ez badakite ere elizarekin" oso harreman estua" izan dutela beti. " Don Andres Garmendia apaiza zenaren laguntza handia izan genuen, eta biltzeko gunerik
|
ez
genuenean elizako saloia uzten zigun gure ospakizunetarako edo hizkuntza arabiarreko klaseak emateko. Beti eskertuko dugu elizak gurekin izan duen jarrera.
|
2023
|
|
Luterok testu hori defendatu zuen Eck en erasoen aurrean. Eck ek zion liburu horrek eta Johannes Tauler en idatziek
|
ez
zutela Elizako Gurasoen lanek zuten autoritaterik. Taulerrek alemanez predikatzen zuen, Luterok bezala.
|
|
Esandakoak ezeztatzeko eskatzen zion Kaietanok, baina Luterok esaten zion ez zituela ezeztatu nahi, Eskrituretan oinarrituta oker zegoela egiaztatzen ez zuten bitartean. Luterok zion
|
ez
zuela Eliza erromatarraren dotrinaren kontra joan nahi; bere esanak azter zitzatela Aita Santuak eta Unibertsitateek. Staupitzek Kaietanori eskatu zion eman zezala baimena Luterok idatziz erantzun ahal izateko; hori onartu egin zuen Kaietanok.
|
|
Ez da tragikoa izatea, errealitatea onartzea da. Esaten diet lagunei, ni hiltzen naizenean bizi badira
|
ez
dudala elizara eramaterik nahi, eta nire errautsekin zer egitea nahi dudan kontatzen diet. Ez didate entzun nahi. Gaia aldatzen dute.
|
|
Atarrabik jantzi egin du itzala pozez zoratzen. Aitzinatzean, erne eta argi ibili du, eta
|
ez
ditu elizak zapaldu, sakristauek Atarrabi jasan ez, eta hil nahi izango baitute. Atarrabi jendakiari on egiteko emankorra, eskuluzea eta largoa, beti onbera; Mikelats, ordea, gizakien gaizki eginikoak zigortzeko esku latza eta gogorra, urrikal gabea; halarik ere, anaia lagundu du arotiztegia osatzera Lesakatik aitzina, beti prestu, amultsu eta gisako.
|