2000
|
|
XX. mende honek, aldaketa politiko erraldoia eta aurretigabea ikusi izan du. Hain zuzen ere demokraziarekin lehiatzen ziren beste sistema politikoen desagerpena edo iluntzea, alegia, monarkiak, aristokrazia, kolonialismoa, nazismoa, frankismoa, herri demokraziak etab. Mende honen hasieran, munduan ziren 55 estatuetatik 25ek zuten hauteskunde prozesurik, eta horietatik inork
|
ez
zuen boto eskubide unibertsalik (genero, arraza, erlijio, etab). Gainera, munduan egun diren 192 estatuetatik, mende hasieran, 33 beste estatuetako parte ziren eta 112 estatu kolonialen pean.
|
2002
|
|
Abstentzioa izan da bigarren itzulian ere protagonista. Boz emaileen ia %40k
|
ez
zuen botorik eman, eta ia %5ak baliogabe eta zuri bozkatu zuen.
|
|
Asentamendu horiek herrialde garatu bati dagozkion erosotasun guztiak dituzte. Aitzitik, eskualde horietan bizi direnpalestinarrek ez dute inolako estatu mailako zerbitzurik, ezin dute jarduera ekonomiko arruntik egin eta, jakina,
|
ez
dute botoa emateko eskubiderik4 Emaitza argi dago: miseria eta sumindura injustiziaren aurrean.
|
2004
|
|
Atentatuaren aurretiko azken inkestek emaitza onak ematen zizkiguten. Gobernuak atentatuaz egin zuen manipulazioak boto emateko asmorik
|
ez
zuen boto emaile asko bozkatzera bultzatu zuen. Egia da.
|
|
Europako hauteskundeetan, adibidez, Demotek sistema erabili izan balitz, Hego Euskal Herriko hautesleek ezin izango zioketen botoa Herritarren Zerrendari eman. Eusko Jaurlaritzak onartu berri duen lege proiektuak ere
|
ez
du boto nulua aurreikusten eta alderdi politikoek lege proiektua Eusko Legebiltzarrean eztabaidatzean, ez da dudarik aipatutakoak zeresan franko emango duela.
|
|
EHUko errektoretzarako hauteskundeak iragan martxoan eta apirilean egin ziren. Aurreneko itzulian zazpi hautagaietako batek ere
|
ez
zuen botoen erdia lortu eta, ondorioz, boto gehien jaso zituzten biak (Juan Ignacio Perez Iglesias eta Iñaki Antiguedad) igaro ziren bigarren itzulira. Bigarren itzulian Juan Ignacio Perez Iglesiasek irabazi zuen.
|
2005
|
|
PSOEk eginiko helegitea onartu egin zen eta bozketaberriz egin behar izan zuten. Kasu honetan APko zinegotziek
|
ez
zuten botu okerrikeman (badaezpada, APko lurralde exekutiba udalbatzarrera joan zen), eta bere hautagai propioaren aldeko botua eman zuten. Horren ondorioz, hautagaiek ez zutengehiengo absolutorik lortu, eta botu gehien lortu zituena izan zen alkatea, PSOErenhautagaia, alegia.
|
2006
|
|
Ondore horietarako, on izango litzateke zehaztea mendeko kredituen kategorian sartzen direla kreditu publikoen ordainarazpenaren ondorioz sortutako korrituak eta ezarritako zehapenak, bai tributu arlokoak, bai Gizarte Segurantzakoak. Mendeko kreditu horien titularrek
|
ez
dute boto eskubiderik hartzekodunen batzan, eta, likidazioa gertatuz gero, ezin izango zaie ordaindu kreditu arruntak oso osorik ordaindu arte.
|
2007
|
|
Horrela, mezu bat bidaltzen diegu gobernuei eta enpresei, neurri erradikalak hartu ezean gure laguntzarik izango ez dutela esanez. Politikariei erakutsi behar diegu benetako politikei ekiteak
|
ez
dituela botoak galaraziko, hala uste baitute, baizik eta irabazten lagunduko diela. Benetako janari ekologikoa begetarianoa dela diozu.
|
2008
|
|
Bazkideek
|
ez
badute botorik eman kasuan kasuko erabakiaren alde, sozietatetik banantzeko eskubidea dute hurrengo kasuetan:
|
|
Gaurdaino
|
ez
dut botorik eman, baina aurten saiatu egingo naiz. Obamak aldaketak egin nahi ditu, eta nik lagundu egingo diot.
|
|
Zinegotzi karguak eskuratzeko sortutako norgehiagoka neurtzeko, baliagarria dugu jakitea lortu
|
ez
zutenen artean boto gehien jaso zuenak zenbat eskuratu zituen. Ikusten denez, 1848an eta 1854an atzematen da lehia estuena, Pedro Luis Aranguren eta Pedro Francisco Bergara boto bakarrarengatik gelditu baitziren udaletik kanpo.
|
|
Araudi horrek boto eskubidea kendu zien irakurtzen eta idazten ez zekitenei; 40 biztanletik gorako herrietan, errentarik altuenak zituzten lehen 40ek baino
|
ez
zuten boto eskubidea, gehi errenta zuten gainerakoen hamarrenak. Sistema hau 1845ean moderatuek udal hauteskundeetarako egindako legean oinarritzen zen, eta iraultzaren oinarriekin kontraesan nabarmenean zegoela esan beharrik ez dago.
|
|
Hala ere, Aitziber Elkarteak erabaki zuen 70 urtetik gora zuten bazkideei ordainketa libre uztea. Egoera horretan dauden eta ordaintzen ez duten bazkideek elkarteko kide izaten jarraituko dute, kuota ordaintzen, baina batzarretan
|
ez
dute boto eskubiderik izanen eta elkartea ezinen diote inori pasa eta haien plaza hutsik geldituko da. Bestalde, Aitziberrek gazteei erraztasunak emanen dizkie elkarteko kide izateko.
|
2009
|
|
PSOEk
|
ez
zuen botorik jaso De la Vegak bozkatu zuen herrian
|
|
Fartsa onartu zenuten, eta orain fruituak. Alde batean bizkartzainak dituzte; bestean ehunka lagun etxera bidean dira Espainia eta Frantzian barna maite dituztenak bisitatu ostean, eta beste milakak
|
ez
dute boto eskubiderik, eta sufrimendua gainditzeko ahalegina espetxean ordaintzen dute dozenaka abertzalek.
|
|
Hala, bada, inkestarik ia ez dagoen edo daudenak batere fidagarriak ez diren herrialdean, Ahmadinejad jotzen dute garaile, Mousavi gertu gertutik darraiola; Karroubi litzateke hirugarrena, eta Rezaei azkena. Halere, inork
|
ez
badu botoen %50 eskuratzen, bigarren itzulia egingo dute hurrengo ostiralean, eta orduko emaitza ez da aurrez ikustekoa. Horren erakusgarri da, 2005ean, lehen itzulian, botoen %19 bakarrik lortuagatik, garaipen erabatekoa lortu zuela Ahmadinejadek bigarren itzulian, presidente batek sekula eskuraturiko boto kopuru handiena bereganatuta.
|
|
Beste aldetik, mahai oso bat bikoiztuta ageri zen. Bestalde, Sopelan Iniziatiba Internazionalistak
|
ez
du boto gehiagorik izango PACMAk lortutako boz kopuru handiaren kaltean eta ez du horretan ahaleginik xahutuko, bertan II HEri dagozkion 791 botoak ondo jasota baitaude. Horretaz gain, Espainiatik kanpotik postaz bidalitako botoak ere zenbatu ziren atzo eta eragina izango dute eskualdean, nahiz eta normalean probintziaka ematen diren.
|
2010
|
|
Alderdia, Eusko Alkartasuna indartsu ikusten du, gertu
|
ez
zituzten boto emale batzuk hurbildu zaizkielako. Eta harrituta entzun digu Iñaki Galdos H1! eko burua eta alderdikide ohiak esandakoak:
|
|
4.Integraziorako erregio erakundeek, euren eskumeneko gaietan, boto eskubidea egikarituko dute estatu alderdien Konferentzian, euren estatu kideetarik zenbat izan konbentzio honetako alderdi eta horrenbeste botorekin.Erakunde horiek
|
ez
dute boto eskubiderik egikarituko, baldin eta euren estatu kideek boto eskubidea egikaritzen badute, eta alderantziz.
|
|
Pake Lekuko 1.400 bazkideek jaso dute batzarrerako deialdia eta hautagaien zerrenda gutun bidez. Berez, 1.600 bazkide ditu erretiratuen elkarteak, baina 200 bat 80 urtetik gorakoak dira, eta ez dute urteko kuota ordaintzen. Hortaz,
|
ez
dute botoa emateko eskubiderik.
|
|
Alderdien Legeak 100.000 boto baino gehiago Ganberatik kanpo utzi zituenez (emandako botoen% 8,8), eta legebiltzarkideak lurraldeka banatzeko sistema dela eta (25 legebiltzarkide Lurralde Historiko bakoitzeko), Espainia zaleen alderdien blokeak, PP PSOE UPyD blokeak, gehiengo aritmetikoa lortu zuen Legebiltzarrean. Hala ere, hiru alderdi horien baturak
|
ez
zuen botoen gehiengoa lortu; hautestontzietako boto baliodunak bakarrik kontuan hartuta ere, gehiago izan ziren alderdi abertzaleek lortutakoak. Alderdien Legeari eta legebiltzarkideak banatzeko sistemari esker lortu zuten PSE EE PSOEk eta PPk Legebiltzarrean gehiengo osoa izatea, euren aulkiak batuta.
|
2011
|
|
Horregatik, mobilizazioen eskakizunetako bat izan da Hauteskunde Batzorde Zentraleko presidente Vladimir Txurov kargutik kentzea, iruzurraren erantzuletzat baitute. Hala ere, Stanislav Vavilov batzordeko presidenteordeak erran du emaitzak behin betikoak direla, eta
|
ez
dituztela botoak berriz zenbatuko.Hauteskunde «bidegabeak»KPRF Errusiako Alderdi Komunista, baina, ez da bere horretan geldituko, eta Justiziara jotzeko asmoa du. «KPRFren ustez, Dumarako bozak bidegabeak eta askatasunik gabeak izan ziren.
|
|
Esaterako, mundu mailako gobernu bat osatzearen alde daude, talde pribatu multinazionalei boterea murrizteko eta bestelako mundua eraikitzeko. Nazioarteko erakundeen demokratizazioa eskatzen dute (Mundu Bankua, Nazioarteko Moneta Funtsa eta Nazio Batuen Erakundea), aberastasunari loturik ez dauden eta beto eskubiderik
|
ez
duten botoekin. Finantza arloan zera proposatzen dute:
|
|
Datozen foru eta udal hauteskundeetako emaitzak EAJrentzat onak izango direla iragarri du Arzalluzek; izan ere, boterean egon barik, baliteke gauzak erraztea. Halaber, sozialistek
|
ez
dute boto asko lortuko, esan du. EAJrentzat hauteskundeetako emaitzak onak izango dira, batez ere, Bizkaian eta Gipuzkoan, gaineratu du.Lehendakaria berria
|
2012
|
|
PPko Iñigo Manriquek, berriz, adierazi du 2013ko aurrekontuak iazko «berberak» direla, enpresariei «bizkarra ematen» diela eta ez dutela aberastasuna sortzen. Rebeka Ubera Aralarreko batzarkide bakarrak
|
ez
zuen botorik eman atzoko saioan, Gasteizen legebiltzarkide izendatu ondoren haren ordezkoak ez duelako oraindik batzarkide akta hartu. Aralarrek, baina, bat egin zuen Bildu eta PSE EErekin aurrekontuen negoziazioetan.
|
|
2.Integraziorako erregio erakundeek, euren eskumeneko gaietan, boto eskubidea egikarituko dute, artikulu honen arabera, euren estatu kideetarik zenbat izan protokolo honetako alderdi eta horrenbeste botorekin.Erakunde horiek
|
ez
dute boto eskubiderik egikarituko, baldin eta estatu kideek euren boto eskubidea egikaritzen badute, eta alderantziz.
|
2013
|
|
Bilbon, adibidez, barrutietako kontseiluen bidez izaten du hartu emana Udalak herritarrekin. Kontseilu horietan, hauteskundeen emaitzen araberako ordezkaritza politikoa izaten da, baita barrutiko elkarteetako ordezkariak ere, baina azkeneko hauek
|
ez
dute boto eskubiderik. Gasteizen, lurraldekako Gizarte Etxeei garrantzia handia eman izan zaie; eta Baionan berriz, Tokiko Agenda 21 i loturik, Parte Hartze Hiritarraren Gutuna onartu zen 2010ean.
|
|
jatetxe horretan egon behar izan dira, behin gutxienez, azken 18 hilabeteetan. Ekitaldiaren babesleek
|
ez
dutela botorik ematen ere azpimarratzen du aldizkariak.
|
|
Zoriondu egin zuen. Harro zegoen Martin, ez zekien argi zergatik, azken finean berak
|
ez
zuen botorik eman ere egin, eta zinegotzi berriaren hezkuntzan ere ez zuen askorik lagundu, haren elikaduran ere ez, baina harro zegoen. Ez zion amaren inolako antzik ikusten, eta gauza askotan neskaren izeba oroitarazten zion, lehergailu batek txikitu zuen bere arreba txikia, egoskortzen zenean batez ere.
|
2014
|
|
Atenasetik ez ezik, Europako Batzordetik ere ohar zorrotza egin zieten Greziako legebiltzarkideei, «ardura» eskatuz; eta, Bruselaren urduritasuna neurtzeko termometro baten gisan, burtsako indizeak ere behera egiten hasi ziren parlamentuko bozketaren bezperan. Gobernuburuaren mehatxuak gorabehera, diputatu bakar batek ere
|
ez
zuen botoa aldatu atzoko bozketan, eta gehienak Dimasen aurka agertu ziren. Europako Batasuneko komisario ohia Bruselatik gertuegi ikusten dute askok, Samaras Troikaren mezularitzat duten bezalaxe.
|
2015
|
|
Egiazki, atzo Berlusconik zeukan erronka, disidente talde bat agertu baitzaio Forza Italian. Talde horrek
|
ez
zuen boto diziplina hautsi, baina ohar bat atera zuen alderdiko buruarekin ados ez dagoela adierazteko.Bozketa gehiago aitzinetikErreforma proiektua Senatura itzuliko da goi ganberak ere bozka dezan, eta, langa gaindituko balu, berriz ere bozkatu lukete bi ganberek, baina ezinen liokete aldaketarik egin. Italiako sistema politikoan aldaketa handia ekarriko luke erreformak, bikameralismo perfektua bukatuko bailuke.
|
|
10 Handiak dira haren erabakiak, hainbeste urtetan zein biziera hartu zalantzan ibili ondoren (izan ere, orain daukana ez da erlijioso biziera,
|
ez
baitute botorik, ezta behartzen dituzten bestelako gauzarik ere, hantxe bakardadean egotea baino besterik), eta Jainkoak bihotza hain laster ukitu izatea eta biziera honetan zerbitzu handia egingo ziola, eta Haren Maiestateak hasita zegoena aurrera eramateko beraren beharra zuela aditzera ematea; asko lagundu baitu eta orain arte neke handiak eraman behar izan ditu eta hartara ohitzen den arte ha...
|
|
2 Gainerakoan nik
|
ez
dut botorik hor, interesduna naizelako; era berean nire berezko joera beti da bakardadearen aldekoa (merezi ez badut ere), eta gure Ordenaren ezaugarria ere horixe denez gero, neure interesen arabera eta ez berorri komeni zaionaren arabera aholkatzeko arriskua izan nezake. Trata beza argi argi aita errektorearekin, eta ikusiko du berorrek zer den hoberena, eta bihoa ikusiz berorren espirituak norantz jotzen duen.
|
|
—Begira, ni ez naiz sekula nabarmendu politikan; are gehiago,
|
ez
dut botorik eman hauteskundeetan ere, publikoaren menpe bizi garen artistok ez dugulako horren ardura hartu behar. Jakina, nik beti izan dut amodio bat beste edozeren gainetik, eta hori espainiar aberriari diodan amodioa da.
|
2017
|
|
2015eko irailaren 27ko boz plebiszitarioetan indar erakustaldi itzela egin arren, independentismoa kateatuta geratu zen emaitzarekin: parlamentuan gehiengoa izanagatik, Junts Pel Si koalizioak CUPen babesa zuen gobernatzeko, eta bien artean
|
ez
zituzten botoen %50 bildu.Artur Mas zen Junts Pel Siren proposamena, baina ezker independentistaren baldintza bakarra zen edozein hautagai babestuko zuela, Mas izan ezik. Epea amaitu aurreko azken egunera arte aritu ziren nor baino nor gogorrago.
|
|
Galdeketan ez da eskatuko ez erroldarik erabiliko, baina sistema informartiko bat erabiliko dute pertsona batek bi aldez
|
ez
duela botoa ematen bermatzeko. Sistema horrek agiriaren zenbakia baino ez du erregistratuko.
|
|
Gertatzen ari den guztiari adi gaude, eta galdetu ez diguten arren, une historiko honen parte izatera gonbidatu ez gaituzten arren, migratzaileok geure burua gonbidatu dugu, ohituta baikaude usaiako pentsamoldera: guk ez dakigula deus, ez garela ezertaz jabetzen, ez garela hiritarrak,
|
ez
dugula botorik ematen, politikaz ez dakigula deus; baina oker daude, espainiar gobernu kolonial eta arrazista honen aurrean urteak daramatzagu borrokatzen eta erresistitzen. Duela hamarkada eta mende asko deklaratu ziguten beren sarraski gerra, baina hemen gaude eta bizirik darraigu.
|
|
Soton zegoela, Servando saiatu zen hango apaiza, frai Manuel de la Peña, bere aldera eramaten hitz" ofensivas d los oydos piadosos" esanez; herriko jendea aholkatu zuen zergarik eta hamarrenik ez ordaintzera, ez Elizari, ez erregeri, zerga horiek apezpikuen nahikeriak asetzeko baino balio ez zutelako. Frai Servandok baieztatzen zuen apaizek
|
ez
zutela botorik egin behar, apezpikuak herri xeheak izendatu behar zituela eta ez erregeek edo aita santuek, eta, azkenean, ardorik izan ezean meza pattarrez esan ahal zela, hala egin baitzuen. Jakina, esandako horiek guztiek fraidearen egoera gaizkiagotu egin zuten, Inkisizioaren auzitegiaren aurrean paratu zutenean.
|
2018
|
|
Hiriburuko zortzi barrutietan sortu dituzten Barrutiko Kontseiluak hemezortzi ordezkarirekin osatu behar direla dio legeak; horietatik hamahiru udal ordezkaritza duten alderdi politikoek aukeratzen dituzte, eta gainontzeko bost kideak elkarte ala auzokideak izan daitezke. Kontua da azken bost horiek
|
ez
dutela boto eskubiderik kontseiluan.
|
|
Tradizio anglosaxoniarra eta gurea desberdinak dira. AEBetan, esaterako, zenbait kazetari ezagunek inoiz
|
ez
dute botorik ematen. Haien ustez, boto emate hutsak agerian uzten du joera politiko bat badutela, botoa sekretua izan arren.
|
|
Argi izan behar dugu, aldi berean, Diputazioaren eta Gobernadore Zibilaren artean izandako tirabirak (horien ondorioz, adibidez, Luis Valero Bermejo gobernadorea kargutik kendu zuten), edo Nafarroa Garaiak zituen ñabardurak (gobernadoreak
|
ez
zuen boto eskubiderik, esaterako), ez zirela inoiz Madrilek diseinatzen zuen proiektu politikoa ezartzeko oztoporik izan.
|
2019
|
|
Asko falta da emakumeei eskubide abstraktuak leku guztietan eta osoki onar diezazkieten: Suitzan, oraindik
|
ez
dute botorik ematen; Frantzian, 1942ko legeak senarraren pribilegioak jasotzen ditu oraindik, leunxeago. Eta eskubide abstraktuak, oraintxe esan dugun bezala, inoiz ez dira nahikoa izan emakumeari munduaren gaineko helduleku konkretu bat emateko:
|
|
Kontseiluak 18 kidek osatzen dituzte, 13 ordezkari politikok eta bost batzordekidek. Azken horiek auzo elkarteetako kideak, merkatariak, auzoko eragileak, guraso edota familia elkarteak izaten dira, auzokideak era zuzenenean ordezkatzen dituztenak hain justu, baina
|
ez
dute boto eskubiderik. Gainera, Barrutiko Kontseiluan onartutakoak dagokien Udaleko sailetara bideratzen dira, eta ondorioz, ez dute eragin praktiko handirik.
|
2020
|
|
Madurok esan du horiek «aitzakiak» direla: «Guaidok, porrot egin duen diputatuak, ez du sartu nahi izan,
|
ez
zuelako boto nahikorik. Ez da ausartuko egoerari aurre egitera».
|
|
ez akzioak, ekarpenak baizik. Beraz, kapitala jarri zuena ez da kapitalaren jabe, eta
|
ez
du boto eskubiderik. Ekarpenak betiko dira, eta errentagarritasuna konpainiaren araberakoa da:
|
|
Madurok esan zuen horiek «aitzakiak» zirela: «Guaidok, porrot egin duen diputatuak, ez du sartu nahi izan,
|
ez
zuelako boto nahikorik. Ez da ausartu egoerari aurre egiten».
|
|
Hautagai bakar bat ere nahi
|
ez
zuten boto emaileak ziren, baina gaizki txikiena aukeratu zuten, aldaketaren agentea.
|
2021
|
|
Nazioarteko mendi federazioen batasuna da, eta Genevan (Suitza) du egoitza. Ordezkaritza izan arren,
|
ez
dugu boto eskubiderik, ez baikaude herrialde gisa aitortuak.
|
2022
|
|
Hala ere, uste du datu horrek erakusten duena baino gehiago hitz egin dutela gaiaz herritarrek. “Batzuek esan digute
|
ez
zutela botorik eman zalantza zutelako zeren alde egin. Gure susmoa da partaidetza handiagoa izan bazen ere, argiak jartzearen aldekoa izango zela emaitza, hau da, jendeari gustatu egiten zaizkiola eta nahi duela gastu hori egitea”.
|
|
Hara non Alpeetako gure paradisu garbia infernu zikina izan zen emakumeentzat denbora luzean. Heidik
|
ez
zuen boto eskubiderik. Agian, hain barneratuta zuen emakume rola, ezen ez zen horretaz jabetu ere egiten.
|
|
‘Zer maila eskasa duzun’ Eta nik esan ‘Tira, nahiko gaizki hasi gara, e? ’ Ni kikiltzen den pertsona bat izango banintz, ‘ez naiz gehiago itzuliko’ pentsatuko nuke, eta kito. ‘Ez naiz gehiago itzuliko eta
|
ez
dut botorik emango eta ez dut ezer egingo’”.
|
2023
|
|
Europako ezkertiarrei beldurra ematen die eztabaida horri ekiteak. Uste dute
|
ez
duela botorik ematen edo, kasurik onenean, ez dela lehentasuna. Horri esker, «immigrazioaren aurkako alderdien» etiketa eskuin muturreko alderdiei bakarrik aplika dakieke, nahiz eta, adibidez, Espainiako estatuan etorkinen aurkako alderdi nagusia PSOE den.
|
|
«Sakonean, baina, ez dira aldatu, eta gure ereduaren beste muturrean daude». Horrekin bat egiten
|
ez
dutenen botoa eskatu zuen.
|
|
Alderdi abertzale eta euskaltzale batek mozorrorik gabe bilatu behar al du, esaterako, euskararen aldeko hizkuntza politiken aurka gero eta oldarkorrago dabiltzanen botoa? Edota Espainian eskuin muturreko ordezkariekin gobernatzeko erreparorik
|
ez
dutenen botoa. Etorkizunera begira, onura baino kalte handiagoa ekar diezaioke horrek EAJri.
|
|
Alderdi abertzale eta euskaltzale batek mozorrorik gabe bilatu behar al du, esaterako, euskararen aldeko hizkuntza politiken aurka gero eta oldarkorrago dabiltzanen botoa? Edota Espainian eskuin muturreko ordezkariekin gobernatzeko erreparorik
|
ez
dutenen botoa. Etorkizunera begira, onura baino kalte handiagoa ekar diezaioke horrek EAJri.
|
|
Senaturako hauteskundeetan ez dute herritar guztiek botoa ematen, zenbait hautetsik baino
|
ez
dutelako botoa emateko eskubidea. EH Baik bozkatzeko sistema hori kritikatu du, iritzita ez dela «demokratikoa», eta uste du ordezkariak hautatzeko eskumena «herritarren esku» utzi litzatekeela sufragio unibertsalaren bidez.
|