|
2008
|
|
|
Bereziki deigarria gertatzen da, prentsa idatziaren kasuan, etxean euskaraz besterik hitz egiten
|
ez
dutenek askoz ere gehiago irakurtzen dutela, gainerakoek baino. Etxean bietara baina nagusiki euskaraz hitz egiten dutenek, euren prentsa kontsumoaren %14, 3 egiten dute euskaraz, eta kopuru hori %36, 3raino igotzen da etxean euskaraz soilik hitz egiten dutenen kasuan.
|
|
2010
|
|
|
Ingelesa erabiltzen dutenek
|
ez
dute askotan interes berezirik britainiarrek edo amerikarrek bezala hitz egiteko, munduko edozein hiztunekin komunikatzeko tresna bihurtu baita (Seidlhofer, 2008). Hiztun hauek ez dute ingelesa bakarrik erabiltzen, ingelesa haien hizkuntzen errepertorioaren hizkuntza bat da, beste hizkuntza batzuekin batera.
|
|
|
Ikasleek ez dute ziurtagiririk behar ingelesa edo frantsesa ikasketahizkuntza gisa izateko, eta haien curriculum akademikoan agertzen da zenbait ikasgai ingelesez edo frantsesez ikasi dutela. Sarritan, ikasleek urte askotan ikasi dute ingelesa Lehen eta Bigarren Hezkuntzan, baina
|
ez
dute asko praktikatu eta askotan ez daude ziur ikastaroa jarraitzeko gai izango diren. Zenbait irakaslek erraztasunak ematen dituzte eta ikasleek aukera dute euskaraz edo gaztelaniaz lanak idazteko edo azterketak egiteko.
|
|
|
errepara diezaiogun, esate baterako, eskualde horietako funtzionarioei, oro har ez baitute euskara jakiteko betebeharrik. bigarren taldea euskaldunen presentzia handia (%30) duten eskualdeek osatuko lukete. eremu horietan euskara hiltzen ari zen, eta belaunaldi bakar batean da berreskuratzeko bidean (donostiako ibarra, bilbo handiko iparraldeko eskualdeak, arabako iparraldea, burunda eta nafarroako mendialdearen erdialdea). eskualde horiek elebidunak dira ofizialki, baina horrek ez du esan nahi euskarak ez duenik erabilerarako zailtasun handia, hainbat esparrutan. alderdi askotan, duela hogeita hamar urteko araudi beraren arabera jokatzen da, oraindik ere, nahiz eta eskualde horietako haur gehienak euskaldunak izan. horregatik, bultzada berria eman behar zaie eskualde horietako politika normalizatzaileei. hirugarren taldea berriz euskalduntasunera itzultzen ari diren eskualdeek osatzen dute; hau da, orain arte egindako lanaren ondorioz, jada biztanleen %10etik gora elebidunak dituzten eskualdeek. begi bistakoa dirudi eskualde horietan lege araudiak haurrei eta gazteei erreparatu behar diela, batez ere (beste alderdi batzuez arduratzeari utzi gabe), eta beren hizkuntza erabiltzeko tresnak eta esparruak eskaini behar dizkiela. zoritxarrez, laugarren eskualde multzo batez ere hitz egin litzateke. ez dirudi nafarroa erdialdearen eta erriberaren zatirik handienak datorren urtean %10a lortzeko moduan ere egongo direnik. nafarroaren azken 25 urteetako hizkuntza politikaren emaitza ezin zen bestelakoa izan, eskualde horiek eremu ez euskaldunean utzi direnez gero. nafarroari dagokionez, lurralde osoan euskara berezko hizkuntzatzat joz eta probintzia osoan planifikazio bati ekinez soilik lor daiteke hegoaldearen hegoaldeko muturra euskararen rlSren gurdira igotzea. arabara begiratu besterik ez dago, horrela dela egiaztatzeko. gure zientzia gaztea da. Soziolinguistikak mende erdi baino ez du. eta hizkuntzen berreskurapeneta normalizazio prozesuek, are gutxiago. ez dut uste gehiegizkoa denik esatea arlo horretan diharduten guztiek hura eraikitzen laguntzen ari direla, gehiago edo gutxiago. guztiek egiten dugula zientzia, batzuetan akatsak eginez eta besteetan asmatuz. eta argi dago aurretik joateak eta erreferentzia puntu gehiegi ez izateak
|
ez
duela asko laguntzen. baina denborak arrazoia ematen digu, emeki emeki. hortxe dago gure lurraldeetako gazteria, gero eta eleaniztunagoa dena. egia da rlS aro mesianikoan sartzetik urrun dagoela (Joshua Fishmanen esapide egokia hizpide hartuta). baina haiengatik bada ere, gure etorkizunagatik, aurrera egin dugu. badakigu halakorik ez egiteak nora eramango gintuzkeen.z aipuaK...
|
|
|
...egatik hain zuzen, elebitasun egoeraren irakurketa sinplista eta naïve egiten dute sarri askotan, gazte denak euskaldunak direla, hau da, euskaraz normaltasun eta naturaltasunez berba egiteko gaitasun nahikoa dutela, onartuz. irakurketa sinplista horren ondorioz, gazteen erabilera urria dela-eta, harridura erakusten dute, ez dute ulertzen nola euskaraz primeran(" perfectamente") jakinda
|
ez
duten askotan hizkuntza horretan hitz egiten. harridura erakusten dutenen artean euskaraz ikasi ez izanagatik frustrazio sentimenduak egoten dira eta frustrazio hori haien pertzepzioetan proiektatzen dute: haiek euskara ikasten saiatu dira eta ez dute arrakastaz lortu; hori dela eta, frustrazioa sentitzen dute; gazteek, berriz, aukera denak izan omen dituzte, ikasi dute baina ez dute erabiltzen. beste alde batetik, heldu euskaldunek, egoeraren zailtasunaz jabeturik, ez dute harridura erakusten, irakurketa errealistagoa egiten dute. inguru elebidunetan (hau da, nahikoa euskaldunak direnetan) ere gazteek euskara erabiltzeari uzten omen diote eta aro hori euskararentzat oso txarra dela baieztatu da. hauexek dira heldu euskaldunek gazteek beti euskaraz ez egiteko aipatu dituzten arrazoiak:
|
|
2011
|
|
|
Baina,
|
ez
du askorako balioko, ikastetxeko ikasleen artean galdeketak egin edota auzoko kioskoetatik eta Internetetik safariak egin ondoren, gure ikasleek herrialde katalanetako egoera soziolinguistikoa hizkuntza ordezkapen bat dela ikastea. zertarako balioko du, soziolinguistika errealitate soziolinguistikoa positibo bihurtzeko tresna bat izan daitekeela ikasten ez badute?...
|
|
2012
|
|
|
Mundu hartan, pentsa dezakegu, euskara ez zen objektu bat, ezta subjektu bat ere, han atmosfera mintzaira zen, sinbolismoaren mintza. Abaro horretan jendeak
|
ez
zuen asko hitz egingo euskarari buruz, baina dena esango zukeen euskaraz. Gizarte modernoa ezarri ahala, estatua eta estatu erakundeak zabaldu eta jendeak homogeneizatu ahala, euskal bizi munduak zatikatu, higatu eta ahitu egin ziren. euskal bizi munduak oinarrizko bi baldintza beteko zituen:
|
|
2013
|
|
|
Hasiera batean uste edo espero zitekeena guk geuk uste edo espero genukeena baino zabalago eta emankorrago gertatu da bilduma. Egile, lan eta ikergune ezagunen erreferentziak ez ezik, ezagutzen
|
ez
genituen asko ere jaso ditugu.
|
|
|
1 Izan ere, hasiera batean uste edo espero zitekeena —guk geuk uste edo espero genukeena— baino zabalago eta emankorrago gertatu da bilduma. Egile, lan eta ikergune ezagunen erreferentziak ez ezik, ezagutzen
|
ez
genituen asko ere jaso ditugu. Hori izan da ahaleginaren lehenbiziko ekarpena; mugak muga, euskal soziolinguistikaren nolabaiteko State of the Art edo Egoeraren Berri marraztea, alegia.
|
|
2014
|
|
|
Bestalde, eskolan ikaskideekin ez dutela batuan hitz egiten diote, ezta irakasleekin ere eta ezta herrikoak ez diren beste lagunekin ere. Euskara batua ez dute oso formaltzat hartzen, baina
|
ez
dutela asko erabiltzen erakutsi dute erantzunetan.
|
|
|
Euskara batua ez dute oso formaltzat hartzen, baina
|
ez
dutela asko erabiltzen erakutsi dute erantzunetan.
|
|
|
Euskara batua ez zaie hizkera artifiziala iruditzen, eta ezta hizkera hotza ere. Dena den, euskara batuan hitz egiterakoan ez dute eroso sentitzen direnik adierazten eta
|
ez
dutela asko erabiltzen diote, izan ere, egunerokoan ez zaie erabilgarria suertatzen. Hala ere, euskara batua irakurtzeko eta idazteko soilik ez dutela erabiltzen esan dute, baina ez dela euren hizkuntza.
|
|
|
Esaterako euskara batuaren inguruan, iritziak aldakorrak izan dira: ez dela artifiziala, beharrezkoa dela,
|
ez
dutela asko erabiltzen... esan dute askok (baina euskara batuan irakurri eta idatzi dute ondoren, eta hori ere aztertzeko puntu bat litzateke, baina hemen ez da galdetegia nola erantzun duten aztertu). Euskara batuaren inguruko ideia edo irudikapen nahasiak hainbat dira gazteen artean.
|
|
2016
|
|
|
Esan berri dugunez," euskaraz egiten al duzu" galderak
|
ez
du askotan bai/ ez erantzun dikotomiko zorrotzik. Dikotomia ordez gradazio modu bat dago hor, sarri:
|
|
|
Gizakiaren funtzionamendu kognitiboa ikusita, badirudi galdeketei erantzuterakoan jendeak
|
ez
duela askotan benetan zer pentsatzen duen esaten, baizik eta partez gustatuko litzaiokeena erantzuten duela.
|
|
|
Jasotzen den erantzuna ez da errealitatearen ispilu huts, behintzat. mendu kognitiboa ikusita, badirudi galdeketei erantzuterakoan jendeak
|
ez
duela askotan benetan zer pentsatzen duen esaten, baizik eta partez gustatuko litzaiokeena erantzuten duela. Jasotzen den erantzuna ez da errealitatearen ispilu huts, behintzat.
|
|
2017
|
|
|
euren hizkeraz lotsaturik, erabiltzeari uztea. ‘Hiztun berriekiko’ jarrera hau linguistikoki kaltegarria da oso (batez ere hizkuntza gutxituez ari garenean), hiztun berri kopurua handitzeak
|
ez
baitu askorako balio ikasitakoa erabiltzeko aukerarik ematen ez bazaie.
|
|
|
Modu gradualagoan izan bada ere, gauza bera gertatu zen irlanderarekin. Beste hizkuntza batzuetan
|
ez
dugu asko sakondu, baina antzeko fenomenoak gertatu izan direlakoan gaude. Aitzitik, euskararen botila zergatik ez da hustu, zergatik oraindik erdi beteta ikusten dugu?
|
|
|
1 zERGATIK HITz EGITEn DUGU ORAIn" mUDA lInGUISTIKOEz" ETA Ez DUGU lEHEnAGO EGIn? ...ik, eta emaitzak, sarri, ez ziren oso argiak, izan ere, aldaketa esanguratsuek denbora dezente eskatzen dute. hala, metropolialdean katalana" euren hizkuntzatzat" zuten pertsonen kopurua jaitsi egin zen apur bat (%35, 8tik 33,2ra)" elebidunen" alde, 1990 eta 2000 urteen artean, eta gaztelania mantendu egin zen (Subirats 2002). pesimistei hauspoa emateaz gainera, ikerketa horiek
|
ez
zuten asko laguntzen gure herrialdean hizkuntzekin zer gertatzen zen ulertzeko. Joaquim torresek (2002) adierazi zuenez, datuek ez zuten ematen bariazioak zergatik gertatzen ziren ulertzeko azalpen onargarririk, ez belaunaldi gazteenen eragina ez immigrazioaren eragina oinarri hartuta. bestalde, adierazi behar dugu ikerketa asko oinarritzen direla identitate katalana zer den eta katalan hiztuna izatea zer den dioten aurresuposizioetan. kasurik agerikoena da aurresuposizio honetan oinarritzea:
|
|
|
Jendearen identitatean hautsi ez den tarte hori izatea nahiko garrantzitsua da// gure aurreko belaunaldiekin gure arbasoekin lotura bat dugula sentitzen dugunontzat eta horrenbestez nahiko filosofikoa da eta
|
ez
nau asko kezkatzen egunerokoan baina hala ere em de facto lotura hori askoz baliotsuagoa da hautsi gabe baldin badago hautsita badago baino Man uhartean gertatu bezala adibidez (G15, 60). 7 baliteke Gaeltacht eremuko hizkera idealizatuta egotea baina, hala ere, hiztun berri askori beren aukeretatik kanpo dagoela edo ezin iritsizkoa dela iruditzen zaie. hiztun berri askok Gaeltacht eremuko hizkera...
|
|
2019
|
|
|
Horrela jokatu behar da arnasguneetan ere. posible zer den eta zer ez bereiztea, dena den, dirudien baino ondotxoz gai konplikatuagoa da. muga lerroa
|
ez
du askotan ebidentzia enpiriko hutsak markatzen. ez da hain gauza objektiboa. Begiak erne izan behar dira horretan:
|