2002
|
|
Euskal hitzak nola idatzi behar diren eta,
|
ez
dakizu zuk zer nolako goiti beheitiak izan ditugun gure hizkuntzarekin, eta ez bakarrik euskalkiak eta mintzairak direla eta, molde desberdinak erabiltzen genituelako, batzuetan elkarren artean ulertzea eragozten zutenak. Hori zen arrazoietako bat, nahiz ez bakarra, eta ez menturaz garrantzizkoena, aspaldiko kontua baldin bada ere.
|
|
Aldatu dira gauzak azken urteetan,
|
ez
dakizu zuk nola: errolda betetzen dugun bakoitzean, edo ez dakit nik nongo etxeak edo gobernuak informazioaren biltzeko orduan eskuratzen dituen datu multzoak eskaintzen dizkigun bakoitzean, badakigu badela jendea, ehuneko honenbeste biztanle, gainerako guztiak kontuan izanik, euskaraz hitz egiteko, normal gainera, gai dena.
|
|
Ez dakit nik, egia esan, garbiago mintzo gaitezkeen, eta
|
ez
dakit zuk zeuk beste arrazoiren bat jarriko zenukeen zerrenda horretan, baina susmoa dut elkarrizketa horiek, hotz hotzean hartuta, gure frustrazio pertsonalen ispilu baizik ez ote diren, nahiz normalean kontrako interpretazioa egitea nahiago izaten dugun, euskaldunon lasaigarri: denak euskararen alde.
|
|
Kontua da, ordea, Euskaltzaindiak hori inoiz ere esan ez bazuen ere, argitaletxeek, itzultzaileek, idazleek (idazle batzuek bederen) eta irakasleek nahi zutela jakin paperean zer jarri, alde batera begiratu eta" ohizko"," kanta" edo" diska" aurkitzen baitzuten, baina bestera begiratu eta" ohiko"," kantu" eta" disko" agertzen baitzitzaizkien. Eta ez zitzaien batere eroso egoera hori, EGA ateratzera joan eta batek" disko" jarri eta zuzentzaileak hutsa apuntatzen zuen, eta ondokoan" diska" jarri, eskarmentuaren ondorio, eta orduan beste zuzentzaile bat izaki, honek ere hutsa jartzen zien,
|
ez
dakit zuk ere izan duzun esperientzia hau. Hola ez dago, zinez, azterketa patxadaz gainditzeko modurik.
|
2006
|
|
Seme, esan zidan ahots kraskatu batez. Guk
|
ez
genekien zure jaiotza agirian J madarikatu hori agertzen zenik. Jakin izan bagenu...
|
2007
|
|
Salan sartu zen arineketan?. Eta
|
ez
dakit zutaz gauza bera esan daitekeen!
|
2008
|
|
–Baina ez zaitut ezagutzen,
|
ez
dakit zure izenik ere. Nola kontatuko dizut nire istorioa dena bat batean?
|
2009
|
|
Ez nigatik, zeugatik hartu zenuke halako erabakia. Esandakoa esan ondoren konturatu naiz
|
ez
dakidala zure egoera ulertzen dudan. Buruak diost esandakoa.
|
|
Arrazoi birengatik ez nintzen nengoen lekutik mugitu. Batetik,
|
ez
nekielako zuk ni ikusterik gura izango zenuen. Horregatik soilik, egia esan, ez neukan zalantza handirik:
|
2011
|
|
–Batere
|
ez
dakizu zuk, gajo horrek...
|
|
Gero eta hurbilago dago antzezpenaren amaia, biok dakigu hainbeste, baina luzatzen ari gara interpretazioa. Egunen batean nik etxetik alde egingo dut?
|
ez
dakit zuk botata, ez dakit nik alde eginda?, baina zapia jaitsitakoan, ez diogu batak besteari txalorik joko, eta badakit zer esango diozun zuk nik etxetik alde izanaz galdetzen dizunari:
|
|
Epe labur batean, behintzat. Gaitzaz
|
ez
dakit zuk dakizun baino askoz ere gehiago, horixe da drama.
|
2018
|
|
–Oraindik
|
ez
dakit zure izena.
|
|
–Izurriarenak ziren, Baronet, segitu nion nora eraman behar ninduen
|
ez
nekien zure jardunari.
|
2019
|
|
Rikardok pazientzia handia eduki zuen hasieran, baina denborarekin neure ezintasunak aurpegiratzen hasi zitzaidan:
|
ez
nekiela zutaz arduratzen, etxea beti zikina zegoela, ez zuela ulertzen nolaz ez nintzen gauza ume batez eta etxeaz arduratzeko, egun guztian beste zereginik eduki gabe. Ni gero eta hondatuago nengoen.
|
|
Horrelakoetan bentaja da HKZ eduki  tzea: mutilek
|
ez
dakite zure begiradak eta irribarreak irakurtzen; asmatu ezinik ibiltzen dira, begiratu eta irribarre egiten diezunean, nahita ari zaren edo barrea nahi gabe atera zaizun, aurpegiko giharrak kontrola  tzen ez dituzulako.
|
2020
|
|
Esan zenidan beste jende batzuekin ibil gintezela nahi zenuela, esaten dio Mariannek. Nik
|
ez
nekien zuk hemen geratu nahi zenuenik. Nik pentsatu nuen nirekin hautsi nahi zenuela.
|
|
–Manuelak
|
ez
daki zu zarela nire ondorengoa. Hemen egon zen atzenengo aldian esan nion nire ardurak uztera nindoala eta lagun egoki bat bilatu nuela ni ordezkatzeko, baina ez nion esan zu zarela lagun hori, aitortu zion Amilibiak.
|
2021
|
|
Ez nekien halakorik ezer, ez baitugu inoiz bertatik bertara behar bezala hitz egin. Azaleko gauzak besterik
|
ez
dakizkit zuri buruz; ingeniaria zarela, noiznahi atzerrira joaten zarela zeure lana dela eta; horrelakoak. Gertuagoko gauzarik, bakar bat ere ez.
|
|
Zera hots egiten dizut, nire bezeroa aurkitzen lagundu dezakeen afera bat tarteko, baina... zera, niretzat lan egiten duten informatika espezialistek ez dute emaitzarik lortu. Ikerketa Kriminaleko Dibisioko inspektore zarenez,
|
ez
dakit zuk ere batzuetan horrelako jendearengana jotzen duzun, ministerioaren nominak alde batera utzita.
|
|
Bestalde, badakit sistema hauek atzeko ateak ere badituztela, eta inork deskonektatuta ere, nahiko baliabide dituen aditu batek gailuaren gps seinalearen aztarna segi dezakeela, hark emititzen segitzen baitu, hain zehatz ez bada ere, zoritxarrez. Badakit Ignaziok erositako programa, artean probatan zegoela poliziaren sisteman, baina
|
ez
dakit zuk...
|
|
Hara, Blanca: kezkatuta nago,
|
ez
nekien zure senarra alarguna zela. Zure ezkontza egunean irakurri nuen El Diario Alavés eko gizarte kroniketan, baina nire erizainak jakinarazi dit zure senarraren lehen emaztea gaztea zela, zu bezala, eta sarritan joaten zela klinikako kontsultara.
|
2022
|
|
" Hiri gertatzen zainana dun negar gutxi egiten dunala", eta nire begiak iturri bat balira bezala, tanta handiak hasi ziren haietatik erortzen, erori eta erori. Zeren, jauna, nik ez dut gehiago aitarik izango, nik
|
ez
dakit zuk baduzun, baina nik ez, eta une hartan konturatu nintzen horretaz, bizilagunak desamodio bat sendatzen eta gaizki hazi bati mehatxuka ari ziren bitartean. Zeren gure aita han egon balitz, etorri eta eskutik heldu eta esango zidan:
|
|
Maiatza iritsi zenean, jauna, denbora erotu balitz bezala, eta orain ez naiz ari erlojuaren orratzez, gutxienez bi urtarrilez geroztik inguru hauetan ikusten ez genituen hotzak egin zituen. Eta
|
ez
dakizu zuk nolako hotza. Amak manta lodia atera zuen Nora aulkian tapatzeko, zeren, mugitu ezaz, haizea barrura sartzen zitzaion.
|
|
Arratsalde hura guztia Marcorekin pasatu nuen Javierren tabernan, belarra erretzen, eta
|
ez
dakizu zuk nolako abiada hartzen zuten nire pentsamenduek. Eta hainbeste begiratzen nion Javierri, hura barraren beste aldean zegoelarik, ezen Marcok esaten zidan:
|
|
Ni Aita Anton naiz, elizakoa, igandeetan meza eman eta kanpaiak jotzen dituena. Nik ez nion begiratu Antoni, zeren,
|
ez
dakit zuk, baina nik Jainkoaz ez dut ezer jakin nahi. Batzuetan herrian zehar harrapatzen nau eta oihu egiten dit:
|
|
" Lea Txiki nirea, bakarrik geratu gaitun". Eta nire sabela, jauna,
|
ez
dakizu zuk, hura erresumina. Eta sentitu nuen amak salbatzea aukeratu zuen untxia nintzela ni.
|
|
Catalina utzi eta etxearen aurrean jarri nintzen, jauna. Deabruek hartu ninduten,
|
ez
dakizu zuk ondo. Eta, hori, izugarri gustatzen zaidalarik kanpoko jendea herrira hurbiltzea, baina zetozen horiek geratzera zetozen eta ez zekiten ezer landaz, ezer ez basoaz, eta semea galtzen bazitzaien, seguru ez zela egongo erbi hilen lekuan jaten, zeren nik beste gauza batzuk badakizkit, baina ez dakit nora joaten diren haur galduak.
|
|
Zeren jauna, gauzak garbi esan behar dira, baina nire familiaren gainean nik bakarrik hitz egiten dut garbi, eta, bestela, hozka egiten dut animalia batek bezala. Bueno, ba
|
ez
dakizu zuk nola jarri nintzen. Berarengana joan, hemen eserita jarraitzen baitzuen, eta iletik heldu nion, Marcok duen ile ia sorbaldetaraino iristen zaion horretatik, eta esan nion:
|
|
Eta, egia esan, ulertzen ditut kanpotarrak, ulertzen dut etengabeko amaieretara ohituriko norbait, zeren nik, hiri handi itzelak irudikatzen ditudanean, argiz eta jendez eta aukeraz beteriko hiriak, amaieren ez gelditze bat imajinatzen dut, gutxi irauten duten maitasunak, berehalako ahanzturak, sentsazio segituan beste batzuek ordezkatuak, hori da hirian bizi zarenean gertatzen dena, beraz, ulertzen dut norbait honelako herri batera etortzea gauzen bizi luzea probatzera. Zeren, jauna, nik
|
ez
dakit zu nondik zatozen, baina hemen, gorrotoak irauten duen bezala, beste sentimenduak hain handi egiten dira ezen ezin dira barruan hartu, eta hemen, jauna, asperra gorabehera, larruazala ukitzen digun guztia handiestera eramaten gaitu denboraren joanak. Horregatik maitemintzen da Catalina begiratzen eta irribarre egiten dion harekin, horregatik ateratzen da Marco bere onetik norbaitek huskeria bategatik errieta egiten dionean, horregatik hartzen du betierekotasun beldurgarri bat Javierrek bizitzaren aurrean erakusten duen isiltasunak.
|