|
2000
|
|
|
Egundoko sagu pila zegoen enfermeriako bazterretan. Nik
|
ez
dakit non ezkutatzen ziren eta nola konpontzen ziren, baina arratsaldetan eta iluntzetan alde guztietatik agertzen ziren saguak. Hormak ez ziren guztiz lauak, pikordunak baino, eta horman gora armairu gainera, ohe gainetara eta edozein tokitara heltzen ziren.
|
|
|
Ez ziren munduko parajerik ikusgarri eta miragarrienak, baina ezagunak eta maiteak nituen oso. " Eguraldia beti eta berez da ederra", nuen irakurria nonbait,
|
ez
nekien non," eta gisa berean beti eta berez da ederra planeta osoko paraje oro ere han inoiz ezer sentitu duen inor bizi deino." Guztizko gogaide ninduen hori idatzi zuenak. Gustura sentitu nintzen, biziberrituta, zuhaitz guztiak eta ur guztiak entzuten, Margak bere gutunean agindurik zidan bezala.
|
|
|
1937an hila zen, gogoan zituen Gasteizko hilerriko fusilamenduko xehetasunak. Orain, ezerezetik bat batean jalgia, ezkutuko indar batek heriotzaren ilunpeetatik biziaren argira itsumustuan erauzia, plaza bateko bankuan eserita berpiztu berria zen, gerra aurreko traje dotorez jantzita, gorbatadun eta betaurrekodun, baina fusilatu zutenean aurpegia estaltzen zion bizarraren aztarrenik gabe; eta
|
ez
zekien non eta noiz berpiztua zen, zein herritan eta zein urtetan, ez zekien noiz arte, eta, batez ere, ez zekien zertarako.
|
|
|
" lepoa moztuko zigutek"; Xanek perplejitatez begiratu ziola, Garik, beti boz apalki: " mantenimendukoak responsabilizatu nahi gaitiztek orain, gertatu denaz; eta Leo, gure jefea,
|
ez
zakiat non deabru sartu den... Hi berriz, arropak ez dituk oso bustiak, nora sartu haiz?".
|
|
|
Harrezkeroztik... esamesa franko: Henri hemen, Henri han, Henri
|
ez
zakiat non... Aspaldi ez dela, lagun batek seguru esan zidaan, auzoan ikusi zuela; zitekeena, noski.
|
|
|
Konkorrak barre karkara batzuk egin zituen, bere karkasa osoari eraginez. " Hobea dik anaiak", esan zuen," hark
|
ez
jakitea non den... Egoera ez zagok brometarako".
|
|
2001
|
|
|
Senarra edateari eman zen anartean. Haurrarekin bakarrik gelditzen nintzen apartamentuan, ene aita eta amen esku ukaldia ukan ez banu
|
ez
dakit non nintzakeen gaur egun. Hala ere, noizbehinka, temesta pastilla bat zintzurreratzen dut oraino zainen lasaitzeko, senargaiaren aiduru nagoela adibidez.
|
|
2002
|
|
|
– Ez,
|
ez
zakinat non, baina hemen nekez.
|
|
2003
|
|
|
Ama alabak haserre ibiliak zirela eta orain damutu egiten zela Jaione hain estu hartu izanaz. Ez zekiela non zegoen,
|
ez
zekiela non egon zitekeen. Noizik eta behin bere senar ohiarekin, Damian Arruti izeneko alproja batekin, afaltzeko ohitura zeukala, hori baietz, baina ez zuela uste kalamitate haren etxera itzuliko zenik ostera bizitzera.
|
|
2004
|
|
|
Aliziari harrigarria egiten zitzaion," Horren adiskide handiak izanik", ahoskatzen zuen hain ongi erabiltzen zuen ironiaz baliatuz," nola
|
ez
dakizuen non egiten duen lana, andrerik baduen, edo gutxienez, bikotekiderik, zer bizimodu daraman; alegia, salbu eta ez baldin badago zuek susmatu baina jakin nahi ez eta hark ezkutatu nahi duen zer edo zer".
|
|
|
" Ez duzu sekula zure herri hori zerorren baitatik deserrotuko". Egia zela pentsatu zuen; urteak zeramatzan Bazterrekin luze egon barik, ez zekien zer pentsatzen zuen,
|
ez
zekien non lan egiten zuen, ez zekien, hitz batean esateko, nor zen, eta Lekunberriko aurre-juzgu eta bizipenak etorri zitzaizkion, ez onerako, gainera, Aliziak esanen lukeen bezala, baizik eta lotsaturik sentitzeko, edo errudun, edo traidore, eta azkenik haserre eta sumindu.
|
|
|
" Lehengoan esan zuten telebistan,
|
ez
dakit non haur bat bosgarren pisutik erori eta, ez dakit zer egin zuen, behintzat hura ere ondo atera zela."
|
|
|
ba al dakik goizean Felipek zer esan didan? Atzo
|
ez
dakit non, kontrol batean mobiletik hitz egiten ari zela tipo bat detenitu zutela. Irratian aditu dik berak."
|
|
2005
|
|
|
Egia erran alkoholarengatik izugarri gaizki zen gizona lanera zetorrenean: arrunt horditua,
|
ez
zekien non eta norekin zegoen, fraketara pixa egiten zuen oharkabean; orduan, lankideak biltzen ziren makinen mehatxutik haren baztertzeko eta motore urrina zerien zaku meta gurintsuetan pausatzen zuten Rafa, lo egin zezan, sirenak azken orena orroatu artean.
|
|
|
Tanta bat buru gainean, beti puntu beraren gainean erortzen uztea tortura sistema bat zela irakurri nuen behin,
|
ez
dakit non. Erdi Aroko sufrimendua eta epika bat batean nire buruaren jabe egin ziren.
|
|
|
Nik ez dakit zer izan daitekeen horrelako gauza bat. Inon ez dagoena,
|
ez
dakit non egon daitekeen gordeta. Askotxo da niretzat.
|
|
|
Muturik gelditu zen, zaharrena izan behar zuen,
|
ez
dakit non ezkutatuak ziren beste biak.
|
|
2006
|
|
|
|
ez
dakit non den Bidarrai
|
|
2007
|
|
|
– Amari esan diot etxera noala. Ostiraletik
|
ez
daki non nabilen.
|
|
2008
|
|
|
|
ez
dakit non dagoen Afrikak galdutako mapa
|
|
2009
|
|
|
Zerbait egin behar dudala erabakita irten naiz moldiztegitik, baina
|
ez
dakit non lo egiten duen Estudianteak. Ez dakit non bazkaltzen duen.
|
|
|
Estudianteak segituan heldu zion amuari. Pasatakoak pasata, ez dakit nola onartu zion,
|
ez
dakit non zeukan burua, medikuntzetan edo lurrin gozoetan. Gogor egin nion, ez itsutzeko, dinamita neuk gordetzea hobe zela, eta niri uzteko eskatuz.
|
|
2011
|
|
|
|
ez
dakit non dituzun barneratuak
|
|
|
|
ez
dakit non den
|
|
|
– Hala izango da, baina urteak dira ez dudala ikusten eta
|
ez
dakit non bizi den, ezta norengana jo behar nukeen beragatik galdezka. Zure kasuan, ordea, erraza izan da.
|
|
|
Ni neu aldendu nintzen orduan, bazter batetik filosofatu nahi duen bele gurutzeren baten besoan, aita ehortzi genueneko korroka huraxe harritxintxarretan, huraxe burura,
|
ez
dakit non zauden aita, zaude, Bixarberde iluneneko putzuan zegoen engoitik, neure burua kendu nahi nuen zeremonia infantil despedida hunkigarritik zamagabe, gertatu mingarri haietarik urrundu, Aleksandra nire akordura ekar zezakeen demendrenetik eten, haren aztarnak ezabatu gure auzo liberatu guztietan.
|
|
2012
|
|
|
– Jende guztiari deitu diot eta inork
|
ez
zekien non zeunden.
|
|
|
Loretxu tabernan galdu dute Agirre, nerabe batekin solasean. Inork
|
ez
daki non dagoen Borras, baina Fermin Calbetoneko barraren batean imajinatzen dute, izerditan eta norbaiti belarria jaten. Gainerako guztiak garagardotegira inbasoreen aldartearekin murgildu dira.
|
|
|
– Giltzak, bai...
|
ez
dakit non ditudan. Baina telefonoz ez nizun erraten ahal.
|
|
|
“Baldosa guztiak gorri zeuden! ” oihukatzen zidaan, negar batean, telefonoz bestaldetik. Nik
|
ez
nekian non sartu...
|
|
2013
|
|
|
Hossegor aldetik etortzen da talde bat oinez, aldamenean traktorea. Esperimentazio zentro bat dago
|
ez
dakit non, bisitak antolatzen dituena. Hemengo artisauek xaboiak egiteko ere erabiltzen dituzte itsas belarrak, olio eta esentzia naturalekin batera.
|
|
|
Alban itzartu nintzen, trenputxartuta:
|
ez
nekien non kokatu neure burua, nire bide horniak, nire bizitza. Ahapeka kontatu nion M.ri. Eta berak:
|
|
2014
|
|
|
Xabik ere
|
ez
daki non dagoen Kuba, baina badaki hango haurrek zorte handia daukatela, hemengo aitek beren haurrei jertseak kendu eta hara bidaltzen dituztenez gero. Akabo marrazoa paparrean eramateko amets ederra.
|
|
|
Oreretako ikastolan ikasle erraria zen, ertaina, bere burua aurkitzen ez zuena. Noizbait okertu zen, eta
|
ez
zekien non. Lagun handirik ez zeukan, zaletasun handirik ere ez, eta, azken batean, tokirik ere ez.
|
|
|
Neska ukitu nahi zuen, bai. Baina ez zekien nola, eta
|
ez
zekien non.
|
|
|
gau honetan erreximenduaren bandera galdu da. Nehork
|
ez
baitaki non nola gertatu den. Sebastopoleko eta Solferinoko guduetan egona zen 49.aren bandera zetazkoa, oihal saindua, aitzindariak musu eman zion hura!
|
|
|
|
ez
dakit non nagoen eta ez dakit banaizen
|
|
|
|
ez
nekien non nengoen
|
|
|
|
ez
nekien non nengoen
|
|
|
Sua ikusi zuen telebistan, jendea korrika, Paul Newman, Steve McQueen. Horri begira zegoela, burua guztiz nahastuta zuen Irene Arriasek,
|
ez
zekien non zegoen, irudiak nahastu egiten zitzaizkion buruan, guztiak espazio berean baleude bezala, pelikulakoak, egongelakoak, aktoreak, ama, sua. Gertatu izan zitzaion beste noizbait, nahasmendu hura, baina segundo gutxiko kontua izaten zen, lau, bost, berehala jartzen zen guztia bere lekuan, berehala orekatzen ziren gauzak.
|
|
2015
|
|
|
– Bai,
|
ez
dakit non utzi dudan...
|
|
|
Gaua da. Gizonak
|
ez
daki non dagoen. Alboetara begiratzen du.
|
|
2017
|
|
|
Deustuko Erribera. Josebak
|
ez
daki non izan zen zehazki, baina badaki errepide zati hau iraganda mugaz betalde egongo direla, Axiren oroimena astin daitekeen tokian.
|
|
|
“Senarra; ez, nobioa; ez, bikotekidea galdu dut. Ez du oroimenik, baina uste ez bezala kordoka utzi eta herioak harturik egiten du laster, ez du jakiten non dagoen,
|
ez
daki non bizi den; bilbotarra da, baina Iruñean bizi gara istripuaren ondoren; asko maite dut; geldotasunera kondenatu nau; Deustuko Erriberan, Zorrotzaurreko bidean eman zion bihotzekoak, eta zerbait pasatu zaio, igual gogoratzen hasi da”.
|
|
|
Joanesen oparia bukaerarako utzi genuen. Nik
|
ez
nekien non bilatu. Kolpetik, kale erdian geratu zen ama:
|
|
2018
|
|
|
Adineko gizon handi bat da, emakume baten eskua heldu eta bihotz barrutik abesten dio. Eta emakumeak hasiera batean
|
ez
daki non sartu, baina segundoak pasatu ahala gustatu eta emozionatzen hasi da.
|
|
|
“Hemen, Amaran, baina
|
ez
dakit non, zehazki”.
|
|
2019
|
|
|
|
ez
dakielako non bete eskabide orria…
|
|
|
Halako batean autoa gelditu zuen; mendialdea zen, ilun zegoen, eta hasi zen konpultsiboki musuka, bere galtzak jaisten, nire gorputza ukitzen... Ni izututa eta blokeatuta nengoen, ez nekien zer egin, autotik irten ala ez...
|
ez
nekien non geunden. Oihu egiten nion gelditzeko eta itzultzeko.
|
|
|
Oraindik
|
ez
dakigu non hartu duen Pedro Iturriak etxea Hungarian, bertan biziko den oraindik, horretan ere ari da Leire, baina testuena baino konplikatuagoa izaten da.
|
|
|
Ez dakit zenbat denbora, asko. Ilundu ere egin zuen, ez genituen kaleak ezagutzen,
|
ez
genekien non geunden askotan, baina bilatu behar genuen, hori egin behar genuen orduan, bilatu, ilundu ere egin zuen. Eta ikusi genuen alferrik zela, ez zegoela umerik amarik gabe, familiarik gabe, alferrik ibiliko ginela.
|
|
|
Umetan. Ehun ziren, mila,
|
ez
dakit non, aitak eraman ninduen, aitarekin joan nintzen. Zaldiak ikustera joan ginen beren beregi?
|
|
|
Alde egin aurretik, ordea, elurrez estalitako mugarri bat begiztatu zuen Malerowskyk errepidearen ertzean, eta, nola ez, ostikoa eman zion barrenak aginduta edo. Ordurako susmatzen genuen ez genbiltzala Nafarroatik oso urrun, baina
|
ez
genekien non geunden zehazki. Inork ezagutu behar ez zuen lekuaren izena harri hartan bertan zegoen idatzita:
|
|
|
Saminean lagun, bere gain hartu ditu tramite guztiak. Aurretik kasu egin gabe ailegatzen da sarritan heriotza; inork ez daki noiz, inork
|
ez
daki non. Lur jota zaude.
|
|
2020
|
|
|
LAIA: Bai, Maddi, nire alaba… duela gutxi katamar zebilen gela honetan zehar eta orain
|
ez
dakit non sartu den. Lurrak iruntsi duela ematen du.
|
|
|
JESUS: Nahi baduzu nik hartuko ditut, baina
|
ez
dakit non dauden.
|
|
|
Horregatik mugituko naiz metro bat ezkerrera. Baina, noski, zuek
|
ez
dakizue non nagoen, ez dakizue zer esan nahi duen metro bat ezkerrera mugitzeak. Off eko ahotsak ez du informazio hori adierazten.
|
|
|
Nire aitona amonak emozionatuta daude bidaiarekin. Gurasoak ez dut oroitzen,
|
ez
dakit non dabiltzan ere. Haragi honetan ez da haien arrastorik.
|
|
|
Halako moduz enamoratu nintzen, bi urte igaro bainituen beste ezertaz konturatzeke, lurretik arra betera,
|
ez
nekien non nengoen ere; egia esan, modu zoroan enamoratu nintzen. Benetan uste nuen Andres mundu honetan zegoen pertsonarik perfektuena zela.
|
|
|
“Begira, begira nola daukan alua puztuta, ba al dakizu zergatik den hori? ”, esan zidan. Probokazio hutsa, nik
|
ez
nekien non sartu ere, hogei urte neuzkan. Ez dakit nola moztu nion, baina han bukatu zen, saltzaile hura ez zen gehiago dendan sartu eta halako aldizkaririk ez genuen berriz ekarri.
|
|
|
Nire aluko ilea infinitua da,
|
ez
dakizu non hasten den eta non bukatzen den, bertan galdu egin zaitezke. Unibertsoa bezala, expanditzen ari da beti.
|
|
2021
|
|
|
Derrigorrez etxetik atera beharra denarentzat, kanpoan leku guziak berdinak dira. Ez dakit non nabilen,
|
ez
dakit non nagoen… etxean ez nagoela baino ez; eta nirekin ez dagoela Manuel.
|
|
|
Hor zegoen!... Eta orain
|
ez
dakit non dagoen. Ez dakit nork hartu ote duen...
|
|
|
Titulua eskatu zioten enpresara sartu ahal izateko, ahalik eta hitz tekniko gehien ahoskatu zituen lan elkarrizketan... target eta horrelakoak. Lan ona zen, bitartean bere gustuko zerbait bilatzeko, bitartean;
|
ez
zekien non, enpresa handiren bateko komunikazio bulegoan, adibidez, PSOEren zerbaiten komunikazio arduradun. Edo dantza konpainiaren batean; esaterako, Dantza Konpainia Nazionalean.
|
|
|
Garagardoa zabaldu orduko azalduko da nire aita eta bi lata edango ditu derrotean. Txukun txukun ditu oinetakoak,
|
ez
dakit non eman duen arratsaldea baina mendian ez.
|
|
|
Arrainik harrapatu ez izana baino frakaso handiagoa da berari huts egin izana. Erantzuten diodanerako ordea ez dago nirekin,
|
ez
dakit non dagoen, han dagoen arren. Kotxera sartu gara.
|
|
|
Lelotuta dago erabat, haur txiki erraldoi bat da pardelarekin. Ez dago hemen,
|
ez
dakit non dagoen, ez Mozkorraldi Handian ihes egiteko erabiltzen zuen lekuan, leku ezezagun batean baizik.
|
|
|
Zuk benetan maite duzun pertsona batek halako egoera bat nozitzean? Nik
|
ez
nekien non sartu. Erabat geldirik geratu nintzen.
|
|
2022
|
|
|
|
ez
dakit non utzi nola osatu errenkadak
|
|
|
|
ez
dakit non mamitzen den
|
|
|
Ez dakit nola esan. Badakit emakume asko daudela nekazaritzako ataleko Gizarte Segurantza ordaintzen, baina ez dute inoiz traktorerik hartu edo
|
ez
dakite non dauden partzelak; edo agian dirulaguntza baten eskaerari begira emakume bat jarrita puntu gehiago lortzeagatik izan daiteke; edo onura fiskalen batengatik; edo senarra erretiratuta dagoelako eta NPB kobratzen jarraitzeko… Baina egiaz, adibidez, gure inguruan nik dakidala traktorea hartzen duten emakumeak nire ahizpa, nire herriko beste bat eta ni gara [23].... Eta badakit elkartean emakume bazkide asko daudela”.
|
|
|
eta
|
ez
dakit non dagoen hondoa.
|
|
|
Denboratxo batean ur azaleratzeko indarra izango duzula, eta hondoa badagoela, eta jada ukitu duzula jakiteak lasaitzen zaituenean? Ba
|
ez
dakit non dagoen hondoa. Flotatzen dudalako.
|
|
2023
|
|
|
Nire ustez gai dira hori baino gehiago dela ulertzeko. Produktu asko daude entretenimendurako, eta beste era bateko lanei berezitasun bat aitortzen diete, balore erantsi bat, baina
|
ez
dakite non kokatu. Adibidez, zentzurik praktikoenean, arte eszenikoak lantzeko ezartzen diren espazioak ez dira batere egokiak.
|
|
|
Tristeak. Batzuetan,
|
ez
dakit non, baina bonba bat jartzeko gogoa sartzen zitzaidan. Mundua zartatu, edo… antzerkia egiten jarraitu?
|
|
|
Emmanuelle Grenobleko antzerki jaialdiko programatzailea zen eta, nonbait, euren jaialdira joateko gure lanarekin interesatuta zegoen. Nik
|
ez
nekien non sartu eta barkamenak eskatu nizkion. Hori bai!
|