|
2000
|
|
|
Eta, presondegitik urrun geundenean, zakutik atera ninduten, eta handik borzpasei egunetarat, don Venancio Roblesen etxalekuetarik hurbil geundenean, berriro sartu. Eta bide guztian Nenbo izan nuen buruan, eta morroiei ere galdetzekotan egon nintzen nola ote zegoen ene zisne beltza, baina ez nintzen ausartu,
|
ez
dakit hartarat herabe nintzelako edo beldur nintzelako berri gaixtoren bat emanen ote zidaten... Eta, behin harat heldurik, morroien konbertsazioneetarik jakin nuen ezen haietarik bat don Venancioren bila joan zela... eta, hala, itzuli zen hura handik gutirat, hartu ninduten bi morroiek beren besoetan, ireki zuten ate bat, eraman ninduten eskailera batzuetan goiti, ireki zuten bertze ate bat, atera ninduten zakutik... eta don Venancioren aitzinean aurkitu nintzen, bekoz beko, haren gelan.
|
|
|
" Ez, umea nintzen, eta ez naiz oroitzen, baina ni oroitzen ez banaiz ere, san Jose oroituko da, bai, zeruan, eta hori da inportantena". Eta galdetu nionean ea ba ote zekien nondik zetorkion erranari san Joseren aipua, ezetz ihardetsi zidan, deus ere
|
ez
zekiela hari buruz. Ordea, nik banekien.
|
|
|
Eta emaztekiak gertatua jakinarazi zion bere amorante debotari: nola senarrak aurkitu zituen galtzoinak, eta nola
|
ez
zekien hark non gorde zituen... eta erran zion, halaber, ezen desgustu handia zuela, zeren ez baitzekien zer desenkusa asmatu, bentura gaixto hartan. Fraideak, berriz, hura jakin bezain fite ulertu zuen ezen herstura ezin hertsiagoan zeudela biak ere.
|
|
2007
|
|
|
–Nik
|
ez
dakit hark zer sentitzen duen, Iker. Ez dakit nigan erreparatu duen ere.
|
|
|
Ni ez naiz zu bezain ehiztari trebea. Eta aurkitzen badut ere,
|
ez
dakit hark kenduko didan zuk ni baztertu izanak sortu didan samina.
|
|
2009
|
|
|
Joanaren (ustezko) aita. Oraindik
|
ez
zekiten haren izena. Lanerako buzo batez jantzita zetorren, aitzurra sorbaldan.
|
|
|
Ianua Coellirekin egiten zituen itsasaldietatik itzultzen zenean, Domingok Ada eta Maria Bibiana ikusten zituen, aldian behin, bere etxean: Albertorenean, alegia; lehen itsasalditik itzuli zenean, baina, nola bi arrebek
|
ez
baitzekiten haren berri, ez noiz iritsiko zen, ez non hartu behar zuen ostatu?, ezustean harrapatu zituen Domingok, goizetik haien zelatan egonda gero, jauregiaren inguruan; Domingok gogoz besarkatu zituen biak: Ada besarkatu zuenean, gainera, ez zuen ohiko tentsiorik nabaritu naturaren indar ezkutuen eta gogoeta etiko moralen artean; aitzitik:
|
|
|
Ianua Coellirekin egiten zituen itsasaldietatik itzultzen zenean, Domingok Ada eta Maria Bibiana ikusten zituen, aldian behin, bere etxean: Albertorenean, alegia; lehen itsasalditik itzuli zenean, baina, nola bi arrebek
|
ez
baitzekiten haren berri –ez noiz iritsiko zen, ez non hartu behar zuen ostatu–, ezustean harrapatu zituen Domingok, goizetik haien zelatan egonda gero, jauregiaren inguruan; Domingok gogoz besarkatu zituen biak: Ada besarkatu zuenean, gainera, ez zuen ohiko tentsiorik nabaritu naturaren indar ezkutuen eta gogoeta etiko moralen artean; aitzitik:
|
|
2010
|
|
|
nik zer ez nion Helenari emango, muxu baten truke?; Regina enea ere emango nion, jauregia nirea izan balitz? baita mundu osoa ere. Erroma, Londres eta Paris; Pekin, Tokio eta New York?, mundua neure eskuan eduki banu!; batzuetan, hala ere, Domingoren aurkako susmoa berritzen zitzaidan, nik
|
ez
bainekien hark ere gutunen bat idatzi ote zion, edo opariren bat egin: lepoko bat, esate baterako, Helenak egunaren hogeita lau orduetan lepotik zintzilik eraman zezakeena?
|
|
|
Nola erreakzionatuko zuen Helenak nire karta —nire poema— irakurtzerakoan?; poztu egingo ote zen, edo lotsagabetzat joko ninduen?; eta handik aurrera, zer: ...zean, muxu bat ote zuen gogoan, niri zuzendua?; ontza bat txokolate, tableta bat, mila tableta... nik zer ez nion Helenari emango, muxu baten truke?; Regina enea ere emango nion, jauregia nirea izan balitz... baita mundu osoa ere —Erroma, Londres eta Paris; Pekin, Tokio eta New York—, mundua neure eskuan eduki banu!; batzuetan, hala ere, Domingoren aurkako susmoa berritzen zitzaidan, nik
|
ez
bainekien hark ere gutunen bat idatzi ote zion, edo opariren bat egin: lepoko bat, esate baterako, Helenak egunaren hogeita lau orduetan lepotik zintzilik eraman zezakeena... nahiz eta gero eta konbentzituago nengoen nire susmo hura nire kontua zela, Domingok, lehenik eta behin, pilotu izan nahi baitzuen, ‘Rosanna’ izeneko hegazkina zuèn pilotuaren antzera, haren saioa eta hegaldia ikusi zuenetik —ni sendategian nengoen, eta ezin joan izan nintzen aerodromora, lastima...! — zurezko eta burdinazko beste Rosanna batekin egiten baitzuen amets Domingok, buruan beste ezer ez baleuka bezala; beste batzuetan, berriz, hiztegi entziklopedikoan ikasitakoa izaten nuen buruan:
|
|
2011
|
|
|
Eta Leonek, batzuetan, Raquel ikusten zuen, baina nola
|
ez
baitzekien harekin nola jokatu, zeren maitasunak, alde batetik, harengana bultzatzen baitzuen, baina zuhurtziak, bertzetik, harengandik aldentzen?, hura saihesten ahalegintzen zen. Jokabide hark, halarik ere, ez zuen mutila lasaitzen; aldiz, urduriago jartzen zuen?
|
|
|
Behin lehen klaseko tren bagoi batean sartu nintzen nahi gabe etxe honetara nentorrela; motxila bizkarrean ni baino altuago, pasilloan ez atzera ez aurrera ez nekien norantz mugitu,
|
ez
nekien hura lehen klasea zenik, baina banekien ez zirela niri zegozkidan konpartimentuak: usaina, tapizeria, bidaiarien arropa plantxatua.
|
|
|
–Maite izeneko neska batekin ibili zen. Baina
|
ez
dakit harekin jarraitzen duen, gehitu zuen?. Garai bateko adiskide guztiak galdu zituen Julenek.
|
|
2012
|
|
|
Dena den, gizajoa beldurrak airean ikusi nuen, buruan sartu baitzitzaion bere bila etorri zirela, eta txiki txiki egin eta jan egingo zutela. Errukarria dardarka ari zen etengabe, eta
|
ez
nekien harekin zer egin. Ahal izan nuen bezala lasaitu nuen, eta esan nion ni ere arrisku berean nengoela, eta ni ere bera bezala jango nindutela.
|
|
|
Ez nituen hiru urrats egin, eta lehen bezain izutua nengoen berriro; izan ere, hasperen ozen bat entzun bainuen, oinazez dagoen gizon batena bezalakoa, eta ondoren ozentasun txikiko hots bat, hitzak marmarka esaten direnean bezalakoa, eta, azkenik, berriro ere hasperen ozen bat. Atzera egin nuen, eta orduan ezusteak izerdi hotza zeridala utzi ninduen, eta, buru gainean kapela jantzita izan banu,
|
ez
dakit hari eusteko gai izango nintzen, ileek burutik altxatu egingo baitzuten. Baina, nola edo hala, bihotza suspertu zitzaidan, eta pixka bat adoretu nintzen, gogoan hartuz Jainkoaren indarra eta Jainkoa bera leku guztietan zegoela eta ni babestuko ninduela.
|
|
|
Leonek
|
ez
zekien haren izate osoko zein erreakziok gehienik bultzatzen zuen Emma bizitzako gozamenetan oldartzera. Haserreti, lamiti, boluptuos bihurtzen zen; eta Leonekin paseatzen zuen kaleetan barrena, burua zut, bere burua konprometitzeko, hala zioen berak?
|
|
2013
|
|
|
–Itzel gomutarazten jeustak Namurren ezagutu neban andrazko bat. Nik
|
ez
nekian haren berbetea, ezta hak nirea be. Baina belarrira txutxu mutxuka berba egiten eustanean, aingeruak kantan eragoiela iruditzen jatan.
|
|
2014
|
|
|
Beste norbait joango ote zen Monika bisitatzera? Izan ere, tutik ere
|
ez
nekien haren bizitzaz. Aski harritzekoa zen, egia esan, Mikelek niri deitu izana.
|
|
2015
|
|
|
Belarri ondora hurbilduta, beste inork ez entzuteko moduan, Vasilik gaztigatu zidan gero eta maizago hegaka alde egiten ziola buruak Telmori, urriagoak zirela azkenaldian argiuneak. Eta
|
ez
zekiela hura txarra ala ona ote zen. Edo biak aldi berean.
|
|
|
Kristinek eta Arik
|
ez
dakite Hura ere umezurztegian dagoela, uda pasatzera Ragnheidur amonaren etxera joan dela esan baitzien alabak. Apaiza ere gezurraren jakinaren gainean dago eta, nahiz eta sekretuaren konplize izateak deserosotasun handia sortu, isiltasunari eustea erabaki du.
|
|
|
Nire ustekabea, Joxerramon Arrigainek esan zidanean konfirmandoek ospakizunean aitabitxi bana behar zutela, jadanik konfirmatua noski, eta bere pontekoa ni izatea nahi zuela. Baietz erantzun nion,
|
ez
dakit harekiko errespetuz ala zeremonia absurdu hartan parte hartuta neure ateismoan sendotzeko asmoz. Egin genuen ba, egin beharrekoa, eta gero bazkaltzera joan ginen, haren etxera:
|
|
2016
|
|
|
Richarden bigarren irakaskuntzak berriro zalantza bizian sartuko zituen, batez ere mesolitiko hitza lehen aldikoz erabili zuenean. Batere
|
ez
zekiten hura zer zen, eta zehazki adierazi egin behar izan zien.
|
|
|
Ez zekien zer erantzun; lotsa ematen zion izarren kontenplazioan denbora asko egiten zuela esateak, eta are handiagoa konstelazioen irudiekin hallean egiten zituen oinezko marrazki haiek aipatzeak. Orduan konturatu zen sekula inori ez ziola hitz egin bere izar zaletasunaz, inork ere
|
ez
zekiela haren gaueko jardunen berri.
|
|
|
Zer demontre egiten zuen Artundok toki hartan? Ez zen ihes egiten ari, gizonak
|
ez
baitzekien haren bila zihoazela. Inork ez zuen aipatu, baina Asiain seguru zegoen biei zebilkiela buruan ideia bera:
|
|
|
Ezin seguru egon inon ere gaur egun. Zer zoramen da hau? Eta eskerrak agente edo inspektore batek tiroz jo zuela hiltzailea, bestela
|
ez
dakigu hark zenbat gehiago botako zituen! Zu han inguruan ez zinen ibiliko!
|
|
2017
|
|
|
Agiraka agertu zitzaien emakumea gizonezko haietako zeinen senidea zen galdetu nion Mireni, baina honek ez zekien, ez omen zegoen erredakzioan egun hartan;
|
ez
zekien haren saminaren arrazoia zein zen ere.
|
|
|
Andreak
|
ez
zekien hura ona edo txarra zen. Beire dardarka zegoela ohartu zen.
|
|
2018
|
|
|
–azken plano aldaketa?. Beraz,
|
ez
dakit haren senarrak hil zuen; egia esan, ez dit axola, eta poztu ere ez naiz pozten, ondo dakidalako hura hilda antzeko beste norbait jarriko dutela, eta kito. Baina tira, agian patronalarekin dauzkagun eztabaidetan oztoporik gogorrenetako bat kendu dugu.
|
|
|
Klaseko atea zeharkatu zuen txirrina jotzen ari zen unean bertan. Klasean inork
|
ez
zekien haren urtebetetzea zela eta nabaritzen zen urduritasuna Fisikako azterketarengatik zen, ez zeukan zerikusirik urtebetetzearekin.
|
|
|
Nire liburuetan, nire haurtzaroari buruzko kontakizunetan, oraintxe ez dakit zer ezkutatzen saiatu naizen, zertaz hitz egin dudan, esango nuke gure amarenganako sentitzen genuen maitasunaz aritu naizela, baina
|
ez
dakit harengana orobat sentitzen genuen gorrotoaz aritu naizen, edota elkarrengana sentitzen genuen maitasunaz eta gorrotoaz, izugarria baitzen gorroto hura, hondamendi eta heriotzazko historia amankomuneko honetan, halakoxea izan baitzen gure familiaren historia nolanahi ere, nola maitasunezkoa hala gorrotozkoa, nik neuk ere ez baitut oraindik ulertzen, eskuragaitza baitzait, nire azalaren alder... Eremu horretxen baitan hasten da isiltasuna.
|
|
|
Lehenengo urteetan beti galdetzen nien ea Anxoren albisterik ba ote zuten, eta beti erantzun bera jasotzen nuen: herrian inork
|
ez
zekien haren berri, ezta haren gurasoek ere, Euskal Herriko lurrak irentsi izan balu legez edo hango parajeetako lainoetan galdu izan balitz bezala. Urteen poderioz, galdetzeari utzi nion.
|
|
|
Klaseko atea zeharkatu zuen txirrina jotzen ari zen unean bertan. Klasean inork
|
ez
zekien haren urtebetetzea zela eta nabaritzen zen urduritasuna Fisikako azterketarengatik zen, ez zeukan zerikusirik urtebetetzearekin.
|
|
2019
|
|
|
Geldirik geratu zara une batez, kafesnearen erretilua eskuetan. Aitari zerbait esateko beharra sentitu duzu baina
|
ez
dakizu haren aurrean jartzeko ausardia nahikorik duzun. Azkenean jarri zara aurrean, baina aita lo dago, ahoa irekita, ezpain ertzean txistu hari bat.
|
|
|
Madame de Rênalengan, xalotasunak ezkutatua dago ausardia: amodioa probatu ez duenez,
|
ez
daki hari antzematen, eta amore ematen du gogor egin gabe; esan liteke ilunpetan bizi izan denez ez duela tresnarik pasioaren argi dirdaitsutik babesteko; onartu egiten du pasioa, itsuturik, Jainkoaren kontrakoa izan nahiz infernuaren kontrakoa izan; su hori moteltzen denean, berriz erortzen da senarrek eta apaizek gobernaturiko ilunpeetan; ez du konfiantzarik bere iritzi propioekin, baina ebiden... Clélia gehiago jabetzen da gatazka horretaz; duda egiten du zer aukeratu, aitarenganako leialtasuna ala bere erruki maitemindua; argudio bila dabil; Stendhali are liluragarriago iruditzen zaio berak defendatzen dituen balioen garaipena, zibilizazio hipokrita baten biktimek porrot bat dela sentitzen duten heinean; txit gogoko du ikustea nola haiek azerikeria eta fede txarra erabiltzen dituzten pasioaren eta zorionaren egia nagusitu dadin sinesten dituzten gezurren gainetik:
|
|
|
berorren maiestateak Jakobus van Delle hartu zuela bere zerbitzuko. Adiskide hauta du bufoia, Brouza sugina, eta
|
ez
dakit haren beste berririk. Uste dut horrek ere ez duela harrapatuko Trimegistoren usoa; horrela deitzen dio, Brouzak esan didanez, hauts edo elixir bati, zeinaren laguntzaz urre ezin finago bihurtu nahi baititu berunezko xafla lodiak.
|
|
|
bertara joan, eta andrearen edalontzia Albertoren aurpegian hustu, edo, zergatik ez, pixka batean ahaztuko ez zitzaion zaplazteko bat ematea. Nik
|
ez
nekinan hark nitaz zer pentsatzen zuen zehazki, baina nirekin harremanetan zebilen gizon bati ezin nionan utzi edozein inguratzen, hura oso intelektuala izanik ere, gure artekoa gau bateko beroaldi bat besterik izan ez balitz bezala.
|
|
2020
|
|
|
beti agertzen da maitaleren bat izerditan, ohe gainean bere gantzak garraiatu ezinik. Zakila desagertu egiten zaio eta egundoko lanak hartzen dituzte haren bila, eta aurkituta gero ere, hain da txikia eta ezdeusa, txanpiñoi baten tamainakoa askotan, non
|
ez
dakiten harekin zer egin, ez bada itxaroten gelditzea ea hazten den. Irribarrea ezpainetan dudala entzun ohi dizkiet jardun horiek, pentsatuz sakonean, oso sakonean dituztela gizonezko horiek.
|
|
|
Batetik, pentsa daiteke, 1978ko urtarrilekoa gertatu eta MAKek ihes eginda, eta benetan ez bazuen harremana komandoko beste inorekin, eta talde hartako bi buruetako batek, inoiz ezagutu izanagatik,
|
ez
bazekien haren berri zehatzik, lasai geratuko zela etxean arriskurik ez zuela pentsatuta. Lasai, esateko modu bat da, jakina, makina batek hanka egin baitu askoz gutxiagorengatik (eta oso erreakzio ulergarria iruditzen zait, kasu).
|
|
|
Bada orduan bezala segitzen duen gauza bakar bat: 1978ko abenduaren lehen egunetan 12 zenbakitik Iparraldera ihesi joan zen Jose Miguel Etxeberria Alvarez, orduan bezala, desagerturik dago; orduan bezala, familiak
|
ez
daki haren gorpua non den; orduan bezala, inork ez daki egileak nortzuk izan ziren, ezta desagerketaren gainerako detaileak ere: nora eraman zuten?
|
|
|
–Duela aste batzuk Ainhoaren aitak telefonoz deitu zidan. Nik orduan
|
ez
nekien haren aita zenik; izan ere, orain dela egun batzuk jakin dut.
|
|
|
–Ez. Esan berri dizuedan moduan, nik orduan
|
ez
nekien haren aitak enpresa bat zeukanik.
|
|
2021
|
|
|
Zalantza egin nuen bertatik sartu ala ez. Ez nuen autoaren pintura urratuz bete nahi, eta
|
ez
nekien haren gurpilak bideko zuloei aurre egiteko gai izango ote ziren. Zerbaitek bultzatzen ninduen, hain zuzen ere, administrazioak baztertutako eremuetan barneratzera.
|
|
|
Artikulua irakurrita, Sabino Arana Goirik ortodoxiaren aldetik zein eragozpen antzeman ote zion artikuluari, susmoa baino ez daukat,
|
ez
baitakit hari kendu zioten zatiak zer zioen. Nire susmoa da Jaungoikoa aipatu ez izana izan zela anputazio haren motiboa.
|
|
|
Eta esatearekin bat arindu egin zitzaion bularreko herstura eta begietako ura gelditu. " Ander!" Hura nabaritzen hasi zen, goxotasun hura, izenik
|
ez
zekien hura!
|
|
|
Zein gauza absurdoa den gatazka baten zain egotea eta
|
ez
jakitea hura nola eragotzi. Sendotasuna nahi nuke izan unea iristen denerako.
|
|
2022
|
|
|
Ordurako bagenekien gutxi geratzen zitzaizula, medikuek bi hilabete ematen zizkizuten asko jota. Baina
|
ez
nekien hura izango zenik azken agurra. Geroztik askotan pentsatu dut azkena zela jakin izan banu arreta gehiago jarriko nukeela zure hitzetan, musuaren partez besarkada estu estua emango nizula, edo zenbat maite zintudan errepikatu behin eta berriro.
|