|
2001
|
|
|
Miguel Sanz lehendakaria eta Rafael Gurrea lehendakariordea izan dira dekretu berria defendatu duten aurpegi publikoak. Euskararen erabilera Nafarroako egungo errealitate soziolinguistikora egokitzearena izan da dekretua defendatzeko argudiorik nagusiena, lehengo dekretuaren bidez diotenez euskaraz ez dakiten nafarrek administrazioko lanpostuetara iristeko eskubideak babestearren, euskaraz
|
ez
dakiten herritarrak ez diskriminatzeko alegia.
|
|
2006
|
|
|
Tamalez, hori ez zen lege testuetan gauzatu. Jendaurreko prozesu aipatuenean, Idiakez auzian alegia, agerian geratu zen, beste behin ere, zer nolako jauzia zegoen auzitegietako hizkuntza zen gaztelaniaren eta hizkuntza bera jakin ere
|
ez
zekiten herritar askoren artean.
|
|
2008
|
|
|
Egun EA eta ONIN dira jaun eta jabe, egin eta desegin inorekin kontatu gabe. Adibide batzuk aipatze arren, Lesakak dituen «azken» lurrak (landazelaiak) zein egoera juridikoan dauden, zer egin daitekeen edo zer ez daitekeen egin bertan
|
ez
dakigu herritarrok. Eta herritarren inguruan informazioa zabaltzeko eskaerei entzungor egiten dabiltza.
|
|
2009
|
|
|
Jende ezaguna prentsan agertzea edota albisteen protagonista izateak artikulu edo albistea irakurtzera bultzatzen baititu herritarrak. Joxe Aranzabalek kontatzen du, nola euskaraz
|
ez
zekiten herritarrek ere jotzen zuten astekarira, esaterako, euren familiartekoren bat ezkontzen zenean argazkia astekarian jartzeko eskatzera. Hasieran harrituta geratzen omen ziren, baina ohartu ziren hain hurbileko informazioa eskaintzeak euskaraz irakurtzera ere bultzatzen zituela herritarrak.
|
|
|
Jordi Pujol Generalitateko presidente ohiak esana da espainolek ez dutela inoiz gaur bezain argi jakin Katalunia suntsitzeko gai direla. Arazoa da Kataluniako buruzagi politikoek
|
ez
dakitela herritarrak mugitzeko gai diren diskurtsoak egiten.
|
|
|
Asimetria hori ez dugu, beraz, larrimin iturri bihurtu behar. Gure iritzian, kasu horretan, elebitasun pasiboa lortzea izan behar du helburuak, alegia, euskaraz tutik ere
|
ez
dakiten herritar horiek, oraindik ere beste hizkuntza bat ikasi dezaketen milaka horiek, gutxienez euskaraz ulertzera iristea.
|
|
|
Lehenik elebidunen bizilekuetan gertatu den aldaketari begiratuko diogu, gune soziolinguistikoaren arabera [25]. Egungo elebidun gehienak 10.000 biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, hots, euskaraz
|
ez
dakiten herritar kopuru altuenak dituzten udalerrietan. 1981ean, elebidun guztien %32 bizi ziren bigarren gunean, baina gaur egun erdia baino gehiago, %51, dira hor bizi direnak [26]; 1981ean elebidunen %15, 4 bizi ziren gunerik euskaldunenean, laugarren gunean alegia, baina gaur %9 baino ez.
|
|
2010
|
|
|
Arestitxoan esandakoek, aitor dezagun, ukitu erabat subjektiboa dute, eta tentuz hartu beharrekoak dira. Izan ere, ondorioak urrutiegira eramanez gero, pentsa genezake euskaraz
|
ez
jakiteak herritar batzuk talde jakin batzuetara eramaten dituela, harreman sare jakin bat ematen diela, eta sare horren balorazio soziala eskasa dela eta marjinalitate puntu bat ere ematen duela. Ez nuke osotara baztertuko ideia hori, baina, bestalde, ez naiz halakorik erabat baieztatzera ausartzen.
|
|
|
erru osoa hiztunak dauka, eta hark euskaraz egiten ez badu, besterik gabe, nahi ez duelako da; eta jokabide hori iaia arduragabekeriaren mugan kokatzen da. Hizkuntzaren galera jokabiOndorioak urrutiegira eramanez gero, pentsa genezake euskaraz
|
ez
jakiteak herritar batzuk talde jakin batzuetara eramaten dituela, harreman sare jakin bat ematen diela, eta sare horren balorazio soziala eskasa dela eta marjinalitate puntu bat ere ematen duela. Ez nuke osotara baztertuko ideia hori, baina, bestalde, ez naiz halakorik erabat baieztatzera ausartzen.
|
|
2011
|
|
|
eta hirugarrena: herriaren inguruan hitz egiteko,
|
ez
dakit herritarrengana formazio soziolinguistikoa eman behar ote diogun. XXI mendean ari garela, ekintzaren bitartez jendeak harrapa ditzake hor dauden parametro teorikoak nahi izanez gero. eta praktika horrekin ados egonez gero, zientziak dioena aplikatzen ari zara, bai.
|
|
2012
|
|
|
Ikerketaren landa lana 2010eko irailetik abendura burutu zen Agurainen, Bergaran, Berriatuan, donostiako Antigua auzoan, orion eta zeanurin. egitasmo hau parte hartzaileek euskararekiko duten gertutasunaren edo urruntasunaren baitan egituratzen da eta bi profil aurreikusten ditu: Auzotarrak (egunerokotasunean euskaraz bizi diren herritarrak) eta Auzokideak (euskara
|
ez
dakiten herritarrak). Auzokok bi profil horien arteko euskarazko harreman pertsonalak bultzatzen ditu, euskaraz jakitea kohesioa eta berdintasun soziala bultzatzeko faktore garrantzitsua dela nabarmenduz.
|
|
|
Auzotarrak, egunerokotasunean euskaraz bizi diren herritarrek osatzen dute. Auzokideak berriz, euskara
|
ez
dakiten herritarrek osatzen dute, euskaratik urrun bizi direnak.
|
|
|
batetik, goi kultura? dei genezakeena, latinez zekiten elizgizon eta jakitunen artean garatzen zena; bestetik, berriz, herri kultura, herri hizkera baizik
|
ez
zekiten herritarren artean sortzen zena. Goi kultura idatzizko testuen bidez garatzen zen, eta itzulpenak fideltasun testuala zuen premisa nagusi, XVIII. mendetik aurrera gorpuztuko zen pentsamendu modernoan bezala.
|
|
2015
|
|
|
Helburu ertaina: aurreko mailari gehitzea euskaraz
|
ez
dakiten herritarrak elebiduntzea. Gehienezko helburua:
|
|
|
Uste izatekoa da hiru aldagairen eragina dela: emandako aurrerapausoen ondorioz erabiltzaileen asebetetzea oso altua delako, kexak non jarri
|
ez
dakitelako herritarrak eta hori egiteko ohitura gutxi duelako.
|
|
|
Nahiz eta oso garrantzitsua izan, oraindik
|
ez
dakigu herritarrek zer nolako ohiturak dituzten dietaren arloan, ezta jendearen nutrizio egoera nolakoa den ere.
|
|
|
Herritar asko hurreratu ziren herenegun Auzoko egitasmoaren aurkezpen ekitaldira. Euskaraz
|
ez
dakiten herritarrak euskararen komunitatera hurreratzea da hain zuzen Pil pileanek martxan jarri duen egitasmoaren helburua.
|
|
|
Nire iritziz, egoera soziolinguistikoak ahalbidetzen duen lekuetan lurraldetasunaren irizpidean oinarritutako hizkuntza politika da jarraitu beharreko bidea. Alegia, euskara hizkuntza ofizial bakarra ezarri, euskaraz
|
ez
dakiten herritarrei, behin behinean, hizkuntza eskubideak onartuz, eta,, nazioarteko zuzenbideak aitortutakoak errespetatuz: giza eskubideak eta oinarrizko libertateak babesteko Europako Hitzarmenaren 5 artikulua, eskubide zibilei eta politikoei buruzko nazioarteko Hitzarmenaren 14 artikuluko 3.a eta 3.f idatz zatiak, eta haurraren eskubideen Hitzarmenaren 40 artikuluko 2.VI idatz zatia.
|
|
2016
|
|
|
Exekutiboa katalanaren aldeko neurriak bultzatzen ari da, Consell Social de la Llengua Catalana erakundearekin, gobernua bertako partaidea da?. Horietako batean katalanez
|
ez
dakiten herritarren aurrean katalanez hitz egiten segitzea proposatzen dute. Hori egitea «ekintza solidarioa» da, «autoestimua eta gizalegea» erakusten dituena, erakundearen ustez.Balear Uharteetako alderdikideen politikaren beste muturrean daude euskal sozialistak.
|
|
|
Edo, ikuspegi nazionalari dagokionez,
|
ez
dakit herritar independentistek behar bezala baloratu duten Nafarroan zein mugarri garrantzitsua den baskoak datozela dioen mamua behingoz desaktibatzea, etorri dira eta mundua ez da amaitu?, edo zein indar sinboliko ikaragarria duen euskaldunon hiri buruzagiak alkate independentista edukitzeak.
|
|
2017
|
|
|
Goazen 2015eko Hezkuntza Publikoko irakasle lanpostuen deialdira: euskaraz aritzeko atera ziren lanpostuak batez ere eta aurkakoen arabera, lan deialdia desorekatua zen eta kolokan jartzen zen euskaraz
|
ez
dakiten herritarrek funtzionario izateko duten eskubidea. Noiztik da hori eskubidea?
|
|
|
Dieta bidez hartzen denari buruz Estatuan egindako inkestan (ENIDE) ageri diren kalkuluek diote herritarrek hartzen dutenaren %20 azukre esaten zaien karbohidratoetatik datorrela (azukrea, txokolatea eta eratorriak, esnezkoak ez diren edariak eta nahas mahas erako edariak), baina
|
ez
dakigu herritarrek zehazki zenbat azukre eta eztitzaile hartzen duten kanpotik eta zenbat etxetik.
|
|
2019
|
|
|
• eskolako, administrazioko edo osasungintzako jarduerak eta zerbitzuak euskaraz garatzea eta eskaintza, euskararik
|
ez
dakiten herritarrekiko komunikazioari irtenbide indibidualizatuak eskainiz.
|
|
|
Felixek, bildutasun izutuan, Hodeien ehortzetak oroitu zituen bat batean: gurasoen etsipena irudikatu zuen, lagunena, mutikoaren inplikazioaz deus ere
|
ez
zekiten herritarrena. Zazpi apezek eman mezara hurbildu ziren guztiak bidegabeko destinoaren dorpeak lehertzen zituen eta Felixek, oraino ere, tristura sakona senditzen zuen papo aldean.
|
|
2020
|
|
|
Maddalen Iriarte EH Bilduko legebiltzarkideak ordea, zalantzan jarri du ea gaurko agerraldia hauteskundeez hitz egiteko momentua ote den: “Haurrak kalera irten ez diren honetan
|
ez
dakit herritarrak hauteskundeei buruz hitz egiteko prest dauden”. Oposizioak irtenbideen inguruan hitz egin behar dela gaineratu du, eta hori dela momentuko lehentasuna.
|
|
2021
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburu Beatriz Artolazabalek beren ahaideak non eta noiz hil ziren
|
ez
dakiten herritarrei galdegin die Gogora institutuarekin harremanetan sar daitezen. Artolazabalek gehitu du Jaurlaritzaren xedea dela Espainiako Gerlan desagertu ziren ahal bezainbat pertsona berreskuratzea.
|
|
|
etorri berriak dira harrera planaren helburu, Bortzirietara, euskararen arnasgune den edo horretarako bokazioa duen eskualde honetara bizitzera etorri den pertsona oro. Bereziki, euskara
|
ez
dakiten herritarrei bideratua da harrera plana, baina ez bakarrik.
|
|
|
Gogorak garaiko erregistro eta eliz liburuetatik atera du informazioa, eta, ondorioztatu duenez, biktimen gorpuzkiak hilerriko bi eremutan daude banatuta; Aranzadik horietako batean hasi ditu lanak. Gainera, Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburu Beatriz Artolazabalek dei egin die euren senideak non eta noiz hil ziren
|
ez
dakiten herritarrei Gogora institutuarekin harremanetan jar daitezela eskatzeko. Izan ere, azaldu duenez, badira euren senideak hilerri hartan lurperatuta daudela ez dakiten familiak.
|
|
2022
|
|
|
Maiatzaren 9tik ekainaren 22ra, astean bi orduko bi saio, 28 ordu guztira. Ostalaritzan lan egiten duten edo lan egin nahi duten eta euskaraz
|
ez
dakiten herritarrei eguneroko lanerako oinarrizko trebakuntza eskainiko dute ikastaroan, haiek beren kabuz askotariko tresnak erabili ahal izateko. Esaterako, sare sozialak haien kabuz euskaraz ahalik eta ondoen kudetzeko.
|
|
|
Orain artean, batez ere atzerritik etorri eta gaztelania
|
ez
zekiten herritarrak artatu izan dituzte, eta unean uneko erantzunak eman dizkiete, batez ere Elkarrizan boluntario taldearen bidez. Oraingo honetan, ordea, «tokiko entitateek elkarrekin lan eginez, beharrak integralki asetzea lortuko dugu».
|
|
2023
|
|
|
Alderdi berria dira eta ez genekien zein puntutara arte eragingo zuen edo ez. Halaber, bagenekien EAJren hekatonbea nahiko handia izango zela, baina
|
ez
genekien herritarrek zein puntutaraino zigortuko zuten EAJ.
|