|
2008
|
|
|
Harritu egin nau eurentzat hain handia den Paquirri hori non hil zen jakiteak. Arnaldo Otegiren laugarren abizena galdetuz gero jakingo genuela, baina Paquirri non hil zen
|
ez
genekiela ez digute ba erantzun! Barrez lehertzen hasi gara.
|
|
|
Lanak eta prestaketa aldaketak fruitu onak emango dizkiola uste du Eulatek, baina aitortu du txapelketa bati bakarrik begira aritzea ez dela samurra. Luze egiten da, prestaketa urrundik dator eta jokatuko duzun
|
ez
jakiteak ez du errazago bihurtzen. Azken txapelketa ez jokatzea bizkarreko latza izan zen, eta apal deskribatzen du egoera.
|
|
2009
|
|
|
Neurri handi batean, beraiek sortu edo hauspotu dituzte finantza krisia eta krisi ekonomikoa; baina
|
ez
dakite ez krisiak nola gaindi daitezkeen, ez noiz gaindituko diren. Davosko (Suitza) eski estazioan bildutako munduko politikako eta ekonomiako arduradunek etorkizuna lanbrotuta ikusten dute.
|
|
|
Ez dut esan nahi Gurutze Gorria gezurretan dabilenik, baina zifrak handituta daude. Handituta dauden edo
|
ez
jakitea ez da erraza, ordea; kazetariek eta giza laguntzarako kideek ezin baitute borroken tokira sartu esandakoak berrestera.
|
|
|
Eta asko disfrutatuko dutela, batez ere dantzan ikasten badute. Dantzan
|
ez
dakienak ez du disfrutatzen, baina baldin badaki balsa dantzatzen, tangoa dantzatzen, sueltoan dantzatzen... asko disfrutatuko du.
|
|
|
gehienek euskara euskaltasunaren ezinbesteko elementutzat jotzen badute ere, %47k soilik deritzote euskal kultura euskaraz egindakoari, Euskal Herriari buruzkoa, bertako jendeak egindakoa edo Euskal Herrian egindakoa dela uste dutenen atzetik nabarmen (%70). Alegia,, euskara oso garrantzitsua da, bai, baina
|
ez
jakiteagatik ez nadin euskal kulturatik kanpo gera?, pentsatzen dute askok. Halaber, EAEko herritarren %5ek bakarrik dute Ipar Euskal Herriarekin harremana, eta Nafarroako herritarren %4k.
|
|
|
Boteretik ze laguntza ematen zaigun, boteretik populazioari zer sinetsarazten zaion... ni neu ez nago horri begira. Orain arteko mezua izan da euskaraz
|
ez
dakitenak ez duela lanik bilatuko EAEn, eta jendeak euskara ez du ikasi, baina seme alabak bidali ditu euskara ikastera. Botere paradigma bat egon delako.
|
|
|
Inoiz irakurtzearen kontrako argudioez mintzo izan naiz halaber, baina betiere irakurritako liburu bati edo besteren bati buruz berbetan. Nire zutabea, azken finean,
|
ez
dakit ez ote den irakurtzearen apologia. Izenburua ere halakoxea du, Irakurlearenak.
|
|
|
Etxeko leihotik ura botatzea ere eskatzen digute, eta
|
ez
dakit ez ote den alferrik galtzea, baina tira. Marka komertzialena ez da egokia, baina txanoak ezin hobeak dira beroari aurre egiteko.
|
|
|
bakoitzak bere nortasunari helduz aurrera egin, nahiz eta gainditu beharreko kontraesanak sortu bidean eta, halere, guztiaren gainetik, elkarrekin jarraitu. Baina musuaren kontu horrek
|
ez
dakit ez ote dituen bananduko...
|
|
|
Hemen, euskaraz ez dakienak, berak jakinen du zergatik ez dakien. Baina hemen euskaraz
|
ez
dakienak ez digu uzten euskaraz egiten. Baina eta hemen, euskaraz jakin arren, euskaraz egiten ez duenak ere ez digu uzten euskaraz egiten.
|
|
2011
|
|
|
Nolanahi ere, Nafarroako Gobernuarekin aurrera urratsak egite aldera, Nafarroan Euskararen Legea «hobetzeari» garrantzitsua deritzo: «Nafarroako egoera soziolinguistikoa ez da Euskadikoa bezalakoa, eta akordioa ezberdina izango da, baina iruditzen zait hemen posible dela beste hizkuntza politika bat, Nafarroako historiarekin bat etorriko dena, euskaldunak kontuan hartuko dituena, baina
|
ez
dakitenak ez dituena bazterrean utziko».Politika egokiak sustatzen ez badira, euskara desagertzeko «arriskuan» egon daitekeela ohartarazi du Auzmendik. Jaurlaritzako ordezkariaren arabera, galtzeko denborarik ez dago.
|
|
2013
|
|
|
Zuloagarenak, esatekoak ez dira. Honelako zerbitzu orriarekin, eta autodeterminazio indarrak biltzen diren artean,
|
ez
dakit ez ote genukeen egokiago estrategiaz aldatzea, eta Bizkarrak bezala, Vasconia Españolísima, aurreneko eta benetako espainolak geu garela aldarrikatzea. Gero, inor konturatu orduko, nahi ez ditugunak kanporatzeko Kantabriyako partetik. Akats bakarra ikusten diot:
|
|
2021
|
|
|
Zentzu onean ere, batzuetan badut irudipena urrian eta azaroan mundu guztia dagoela diskoak eta liburuak ateratzeko premiaz bezala, aurkezpen asko daudela astero... Alde horretatik,
|
ez
dakit ez ote den inbutu bat egiten azokarekin, baina zentzu onean ere esaten dut, nolabait laguntzen baitu hori gertatzea... bada akuilu moduko bat.
|
|
2022
|
|
|
«Uste dut ez zirela etortzen ezer lortuko zutenaren esperoan, baizik eta haien liberazio unea zelako; gizonak gelatik atera bezain laster hasten ziren algarak eta berriketak». Areago, nabarmendu du emakume helduek
|
ez
dakitela ez ingelesez, ez urdueraz, eta, beraz, ahal bezala komunikatzen zirela, sorpresaren bat edo beste tarteko: «Pentsa, oinarrizko azalpenak euskaraz ematen nizkien, eta, errepikapenaren ondorioz edo, txanoak egiten euskaraz ikasi zuten!».
|
|
|
Ildo beretik, segregazioa murrizte aldera, eskatu dute itunpeko ikastetxeei kuotak kobratzea debekatzeko: «Itunpeko ikastetxeen' borondatezko' hileko kuotak iruzur hirukoitza dira, Hezkuntza Sailak onartu egiten dituelako, familia gehienek
|
ez
dakitelako ez direla nahitaezkoak, eta nahi ez dituzten ikasleak baztertzeko erabiltzen direlako, Euskadiko eskola segregazioaren funtsezko faktorea izanik».
|
|
|
Seme alabak entregatzeko estutu zituzten emakumeen aurreneko lekukotzak 70eko lehen urteetan hasi ziren entzuten, baina auzia ez zen 2017ra arte sartu agenda publikoan, urte hartan Alejandro Vegak Chilevision katean egindako dokumental batzuen bidez. Ama haietako asko engainatu egin zituzten: batzuei esan zieten haurra hilik jaio zela, eta ez zieten utzi gorpua ikusten, ezta heriotza agiririk eman ere; beste batzuei, berriz, paper batzuk sinarazi zizkieten umea eman nahi zutela onarrarazteko, baina askok
|
ez
zekiten ez irakurtzen eta ez idazten.
|
|
|
Egokiagoa iruditzen zaie beste hau: “Hizkuntza bat ez da galtzen
|
ez
dakitenek ez ikasi eta dakitenek erabiltzen ez dutelako bakarrik”.
|
|
|
Ziur euskaraz hitz egingo zutela (hori nire esperantza!): hizkuntza bat ez da galtzen
|
ez
dakitenek ez dutelako hitz egiten, dakitenak ez dutelako hitz egiten baizik!
|
|
2023
|
|
|
XV. mendean Gutenberg-ek inprenta asmatzeak mundua aldatu zuen. Esan izan da honi esker alfabetizazioaren demokratizazioa etorri zela, eta, egia esan,
|
ez
dakit ez ote den lar esatea, baina munduaren aldaketa horretan papera ohikoago bilakatu zen, eta jendea idazten hasi zen. Akorduan dut gure izeko batek zein detaile ematen zizkion z eta t hizkiei, zein artisautza lana zen bere idazkera.
|
|
|
Kasu horretan ere emakumeengan jarri du gakoa Romanek: «Emakumeak oso garrantzitsuak izan ziren horretan guztian, historikoki protagonismo handiagoa izan dutelako ahozko transmisioan, gehiago izan baitira emakume eskolagabeak gizonezkoak baino;
|
ez
zekitelako ez irakurtzen, ez idazten. Orduan, emakumeengan pisu handiagoa izan du ahozko tradizioak.
|
|
|
Hala ere, hautu narratologikoan asmatu arren, iruditzen zait Penadesek ez duela jakin narrazio guztian zehar era berean mantentzen: nabarmena da bizitzak, halabeharrez, heldutasun goiztiar batera bultzatu duen pertsonaia bat irudikatu nahi izan duela, gaztea izan gabeko zahar bat, baina
|
ez
dakit ez ote den izan, batzuetan behintzat, nabarmenegia saltoa.
|
|
|
Hizkuntza bat ez omen da galtzen
|
ez
dakitenek ez dutelako ikasten, dakitenek ez dutelako hitz egiten baizik. Bai baina.
|
|
|
Ainara Santamariak biziki gogoan du 2008ko abenduaren 1ekoa. «Ikasten nenbilen, eta gogoratzen naiz eguraldi txar txarra zegoela,
|
ez
dakit ez ote zuen elurra ere ari; bai, ezta?». Egun hartantxe, arratsean, Laboa zendu berriari omenaldi txiki bat egin zioten Santamariaren etxean.
|