|
2000
|
|
|
—Jakintasunaz ari zara zu, baina hara zer dioen Jakintasunaren liburuak: Vani sunt omnes homines in quibus non subest scientia Dei, 14 eta zure zientzia gizonen zientzia da,
|
ez
Jainkoarena!
|
|
|
Militarrek ez eta, erlijioak biziari zentzu bat aurkitzen lagunduko ziolakoan, sekta batean sartu zen. " Diru guztiak ostu zizkidaten han bataio traszendentearen izenean, eta ez zeru ez lur
|
ez
Jainkorik gelditu nintzen. Izugarria".
|
|
|
Horixe izan nahi luke poetak, gizon bat, besterik gabe. Azurmendiren poesia Jainkoari berari oldartzen zaio,
|
ez
Jainkoaren irudi bati edo manipulazio bati. Ez du gizona salbatu nahi, gizon izatearen kondena pairatu baizik.
|
|
2002
|
|
|
Eta esan ohi denez jainkoek otoi egiten dietenei laguntza ematen dietenez, lehenengo hauek inbokatuko ditut; baina ez Musak, Homerok edo Eniok legez, hamabi jainko kontseilukideak baino; eta
|
ez
jainko hiritarrak, foroan urrez estalitako irudiak dituztenak, sei harrak eta beste horrenbeste emeak; horiek ez, beste hamabiak baino, nekazarien patroiak. (?)
|
|
|
Bortxaz harturiko vestalak erditze bikoitza izan zuenez, nahiz horrela pentsatzen zuelako nahiz hobenaren eragilea jainko bat izatea itxurakoagoa zelako, Marte izendatzen du jatorri ezezaguneko oinordekotzaren aita. Baina
|
ez
jainkoek ez gizonek ez dituzte askatu, ez bera ez oinordekotza erregearen ankerkeriatik; apaiz emea giltzapera daramate lotuta eta umeak ur lasterrera jaurtitzeko agindua ematen du. Jainkoen borondatez edo, ibaiertzetatik gainez eginda zegoen Tiber, inta lasaietan, eta ezin zitekeen ibaiaren betiko ubidera hurbildu; baina urak, lasai egon arren, jaioberriak hondoratuko zituelako antza hartu zioten umeen kargu zirenek.
|
|
2003
|
|
|
–Don Estebe bezalako apaiz ezin itxiago bat, Azpil dogmakeriaren tunelean sartu zuena –erantzun zidan, keinu bat eginez, haserretik etsipenerako bidean– Nik, ordea, Patxi maisuak bezala, Jainko errukitsu bat sinesten diat, eta
|
ez
Jainko justiziero bat –eta, geldiune bat egiten zuela, arreta handiz galdetu zidan–: Baina hik ba al dakik zer den dogmakeria?
|
|
|
Esan berri dut nola amak, gure herriaren sorreraren historia kontatu zidanean, azkenean esan zidan: " Nik, ordea, Jainko errukitsu bat sinesten diat, eta
|
ez
Jainko justiziero bat...". Eta izpiritu hori bera islatzen du Indalezio Otaegiren gutunak, heriotzari buruz ari delarik honela baitio:
|
|
|
Ez diot holakorik eskatzen. Greta laguna dut,
|
ez
Jainkoa.
|
|
|
gaizki moralak (gaiztakeriak) eragiten du gaizki fisikoa (sufrimendua, unibertsoaren ustelkeria oro har), eta gizakia da, aukeratzeko askatasuna duenez gero, beraren bekatuen eta dagozkien gaitzen erantzule:
|
ez
Jainkoa. Dagoeneko jaiotzetik hartzen dugu denok oinordetzan Adan eta Eba gure gurasoek egindako jatorrizko  bekatua, eta beste inolako bekatu larririk egin ez badugu ere, horrek azal lezake jasaten dugun gaitzaren zergatia.
|
|
|
Handiena, Maitasunak ez duela ez bidegabekeriarik egiten ez jasotzen,
|
ez
jainkoarengandik eta ez jainkoari, ez gizakiarengandik eta ez gizakiari. Indarkeriarik ez baitu jasaten zerbait jasaten badu (indarkeriak ezin baitu maitasuna ukitu), ezta eginez gero egiten ere (edonork nahita zerbitzatzen baitu c maitasuna edozertan), eta bik nahita adosten dutena zuzen dela diote ‘legeek, hiriko erregeek’18.
|
|
|
Handiena, Maitasunak ez duela ez bidegabekeriarik egiten ez jasotzen, ez jainkoarengandik eta
|
ez
jainkoari, ez gizakiarengandik eta ez gizakiari. Indarkeriarik ez baitu jasaten zerbait jasaten badu (indarkeriak ezin baitu maitasuna ukitu), ezta eginez gero egiten ere (edonork nahita zerbitzatzen baitu c maitasuna edozertan), eta bik nahita adosten dutena zuzen dela diote ‘legeek, hiriko erregeek’18.
|
|
2004
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar zientzia errealitate naturalei dagokiela eta zientzia, eta ez fedea, dela, berak oinarritu gura duena. Nia ezagutzaren abiapuntua eta aurrebaldintza izango da; Neuk ezagutuko dut,
|
ez
Jainkoak eta ezta obispoak ere, baina egon du niregandik kanpo beste zerbait ezagutzaren gaia izango dena. Hau da, behin ezagutzaren subjektua definituta, Neu, gutxi gorabehera behintzat, orain objektua definitu da bien arteko zubia eraiki ahal izateko.
|
|
|
Baina errua badela onartzeak talka egin luke Descartesek Jainkoari buruz duen adierarekin eta baita egiari buruz duenarekin ere. Jainkoa perfektua bada eta berak sortu badu mundua, eta baita gu geu ere, orduan, behin onartuta errua badela, zaila izango da munduan egon daitezkeen hutsen ardura Jainkoari ez egoztea eta, azken batean, akats horien bidez Jainkoa akastun eta, azken batean,
|
ez
jainko, bihurtzea.
|
|
|
Baina har dezagun argudioa modu zabalago batean eta begira diezaiogun Jainkoaren sorkuntza lanari bere osotasunean. Hemen, zer esanik ez, naturaren adigaia etorriko zaigu berehala burura, ideia horretan biltzen baitu Descartesek
|
ez
Jainkoa bera, baina bai Jainkoaren sorkuntza lanaren osotasuna. Gure egilearen hastapenei jarraiki onartu genuke natura honek perfektua izan duela, ez dagoelako Jainkoaren lanean hutsegiterako lekurik.
|
|
|
Horrela adieraziko du ideia hauxe Joxe Azurmendik Euskal Herria krisian lanean.27 Kanpoko mundua, orduan, neuk egiten dut, neuk gauzatzen dut, neuk ematen diot taxua. Mundua, hartara, eraikuntza bihurtu ahal izango da, baina
|
ez
Jainkoaren eraikuntza, subjektuaren eta bere gaitasun razionalaren etengabeko eraikuntza baino. Hori da Descartesen ondotik gizabanakoaren, gutariko bakoitzaren, eskuetan geratzen den indarra eta boterea.
|
|
|
Hau da, egiaren bermea izango litzateke badela zerbait berez existitzen dena (ni existitzen banaiz behintzat), bat dena, aldatzen ez dena, amaigabea, betierekoa, aldaezina, burujabea, ezagutza gorenekoa, ahalguztiduna, bera nire eta existitzen diren gainerako gauza guztien (egia bada existitzen direla) sortzailea delarik. Egia esan, Descartesek horrela kristautasunaren akats bera errepikatzen duela esan dezakegu, errua gizakiarengan eta
|
ez
Jainkoarengan ipintzean. Jainko bat, erabateko egia, bururatzen du, akatsgabea, eredua, jatorria eta sortzailea, eta gizakia horren menpekoa, akastuna eta erruduna egiten du, bera betiereko menpetasun batera kondenatuz, besteak beste erabateko egiaren eta, gura eta gura ez, borondate arrotz baten menpe egotera.
|
|
2005
|
|
|
Estatuaren gainetik gizakia dago eta bera da gizartearen kausa eta oinarri bakar. Horregatik, boterearen iturburutzat,
|
ez
Jainkoa, baizik eta gizakiek beren artean adostutako Paktu Soziala ezarriko da, zeinetan askatasun indibidualak sakratuak izango baitira. Estatu liberalak eskubideak eta harreman politikoak maila erabat indibidualean ulertzen ditu.
|
|
|
–Gure aldetik egin dezakeguna bai, aurrerantzean ez zagok gure esku. Zirujaua nauk,
|
ez
jainkoa.
|
|
|
Begiak itxi eta sarraila hotsa entzuten dut goiko pisuan. Dudan indar guztiarekin arrapalada zaratatsu bat eta ume barre bat eskatzen diot,
|
ez
jainkoari, ez inori, nire buruari baino.
|
|
|
Abiaduren palanka stopera jaitsi balu bezala utzi zuen behera don Serapiok eskua orduan, eta menturaz esanen didazu apez batendako ez dagoela kitzikagarriagorik ateoa bedeinkatzea baino, eta arrazoi dukezu. Baina une hartan, Taboada gatzaren erdian azaldu zelarik, gure herriko apezak damu handia zeukan gogoan, ikusten ari zenaren ezin ederragoa izan zen aurrena etorri zitzaiona,
|
ez
Jainkoari erregu egitea arima galduaren alde. Ikusten ari zenaren zoragarriak kamera etxean utzia oroitarazi zion, eta damutu.
|
|
2006
|
|
|
Inork ezin zion lagundu, ez apaizek(, aukeratuak? soilik uler zezakeen Jainkoaren hitza), ez sakramentuek, ez Elizak,
|
ez
Jainkoak berak.
|
|
2007
|
|
|
Hegel filosofoa da, Eskola Historikoa zuzenbidearen historiaren ikertzailea, h. d., haren historikotasun faktikoaz axola da, ez zuzenbidearen oinarriztapen edo justifikazio filosofiko edo razionalaz. (Hain zuzen, partierako aurrezarri da, historialariarentzat, zuzenbidearen jatorria eta zimendua ez dela arrazoimen transzendenteren bat?
|
ez
Jainkoa eta ez izpiritu unibertsala?, baizik, ohiturak eta, herriaren nahiera inkontziente bat, herritarren arteko elkarbizitza eta harremanak, Volksgeista deitzen dena). Beharbada bion oposizioaren arrazoia (filosofikoa) honela adieraz daiteke labur labur:
|
|
|
1307 Heidegger-en esanaren indar lakonikoa gizakiaren salbazio beharraren beharra bipilaitortzean adina aipatzen den salbatzailearen indeterminazioan dago: zer izango den ez dakigunJainko (ren) bat edo zer/ norbait jainko (zko) k bakarrik ahal izango gaitu salbatu?
|
ez
Jainkoak, zerden jada ba (omen) dakigun horrek. Irakurle alemanak, ordea, Jainkozkoaren indeterminazio horretanere bere klasikoen mintzamoldea berrezagutzen du, Schiller ezezik, Goethe, adibidez:
|
|
|
Oihan ikaragarri batzuek alde guzietarik inguratzen duten Zardandaneko probintziara heltzeko. Leku horretarako jendeek ez dute
|
ez
jainkorik, ez eidolorik, ez elizarik. Izkiriatzen ere ez dakite eta eguneroko lanendako gerletan irabaziak dituzten esklaboak dituzte erabiltzen.
|
|
2008
|
|
|
–Gerardoren falta dut nik zigor, eta zuek bidali didazue zigor hori,
|
ez
Jainkoak! –protestatu zuen Nataliak.
|
|
|
Polemika artikuluetan eskola rena da arlo nagusietarik bat. 1887an artikulu sail bat agertarazi zuen xurien akusazioen kontra (Errepublika erlijioari jazartzen ari zaiola eta errien terrientsek ez dutela katiximarik ez otoitzik irakasten,
|
ez
Jainkoaren izenik eskolan aipatzen). Kazetak ihardesten die Jainkoa bai aipatzen dela eta errien
|
|
|
–Gerardoren falta dut nik zigor, eta zuek bidali didazue zigor hori,
|
ez
Jainkoak! –protestatu zuen Nataliak.
|
|
|
|
ez
jainko itsu baten dekretu senilak.
|
|
|
Hor ez dago aukerarik ekintza aske batentzat. Hor,
|
ez
Jainkoak ez gizakiak ezin dute aldatu gauzen zorigaiztoko prozesua.
|
|
2009
|
|
|
Are, Erdi Aro berantean filosofia eta teologia bata bestetik urruntzeko joera nabaritzen dugu ekurugaitz, frantziskotarren artean batik bat, Ockham baitan nagusiki: filosofiak
|
ez
Jainkoaren eta ez arimaren existentzia ezagut ditzake, hainbat ezago haien atributuak (Jainkoaren mugabakotasuna, ahalguztitasuna, edo justizia, errukia; arimaren espiritualtasuna, hilezkortasuna: atributu hauek arrazoimenaz soil ezagut zitezkeela, Eskotok ere ukatua zuen aurretik; Ockhamek existentzia bera ezagut daitekeela, arbuiatuko du).
|
|
|
miraririk egin nahi badu, egin dezala. Nik ez santa horri eta
|
ez
Jainkoari ez diot ezer eskatuko neuretzat?. Eta, desegokitasunen bat esan izan balu bezala, desenkusatuz:
|
|
|
Baina errepasatzen badugu lerroz lerro, ahapaldiz ahapaldi, aurkituko dugu, poema hori letra letran aitortza, ateista? bat dela; behin ere ez dela aipatzen, gogorarazten, ezta zeharka edo iradokitzen ere inon,
|
ez
Jainko, hilondoko bizitza, arima, zeru, ez inolako elementu ohikorik fede kristau batena(, aleluia, hori ez bada behintzat, kanta liturgiko baten aurrean gaudela adierazten diguna).
|
|
|
McTaggart filosofoak zentzu ingelesez ohartarazten zuen bezala (Some Dogmas of Religion, 1906) Jainkoaren ahalguztia kontraesanaren printzipioaren gainetik jartzen bada, tenore berean existitu eta ez existitu ahal izan luke. Eta horrela ulerturiko izaki bitxi hori batere da ezinago ona izan, are gutxiago pertsonala izan, eta inola ere
|
ez
Jainkoa izan. Kontraesanen adibideak asko daude teologiaren historian:
|
|
|
Eta esango litzateke, Bitorianorentzat egun horren esanahiaren berezitasuna,, jainkozkotasuna? (argia, sua, bizia, familiartasuna), Gabonak ematen diola Jainkoari,
|
ez
Jainkoak Gabonari. –Gabonak datoz, Gabonak/ Jainkoa bezain sakonak?
|
|
|
Zergatik ez? Grekoentzat alderantzizkoa zen ebidentea, h. d., Naturaren atributua zen justizia,
|
ez
Jainkoena. Haientzat Naturaren justizia bat zegoen, eta justizia horretan sartzen zen jaioaren hil beharra.
|
|
|
Lehenengo biak ateistak dira, eta arerio deklaratuak moral kristauarenak ere, nahiz biak modu diferentetan. Aitzitik, Einsteinen adierazpen asko judaismoaz eta kristautasunaz franko positiboa da, eta hark guztiz erlijiosoa bere modura aitortzen du bere burua, nahiz eta
|
ez
Jainko pertsonal baten fededuna (eta gutxiago ezein Eliza edo Sinagogari atxekia: gutunketa pribatuan baditu tradizio eta erritu juduei buruz adierazpen zeharo negatiboak).
|
|
|
Gure egitekoa bizi hau behar bezala bizitzea da, ametsik gabe. Jakinki mundua injustua dela, krudela; hainbateraino ere gaiztoa, errazago baita sinestea horren kreatzailea, inor izatekotan, demonio sardonikoren bat izango zela (Schopenhauerrek esaten zuen gauza bera), ezen
|
ez
Jainko bat orojakile eta guztiz onbera(. The Faith of a Rationalist?). Eta zer?
|
|
|
Honek denak erakusten du, gure artean zaila dela Jainkoari edo erlijioari buruz autore moderno batekin edozein elkarrizketa. Ikusiko dugu, fede krisia bizi duten apaizen hurrengo nobeletan ere, Frantzia eta Espainian, Eliza eta kristautasuna dela kuestionatu ohi dena,
|
ez
Jainkoa tout court. Alemanian, kontatzen du M. Pützek (Gott, 2007), teologiako estudianteen artean, laugarren urtekoek hasiberriei adarra jotzeko txantxa faborito bat, burunahasgai hauxe jartzea izaten omen zela: –Jainko bat, badagoena, ez dago?; edo, esango dugu:
|
|
|
ez dagoena)? Ez nire nia eta
|
ez
Jainkoa ikusi dut inoiz agertzen, baina izatea (existentzia) aitortzen diet. Aparte orain zein justifikaziorekin bati eta besteari euren izatea aitortzen diedan (gero zer izatearen itaunarekin jarraitzen dena), biei aitortzen diedana, pentsatzen ari naizen honekiko erreferentzia puntu baten errealitatea da, nire, esperientzia, baten objektutasuna, nirekiko independentzia bat eta presentzia bat une berean ene aurrean.
|
|
|
(Alderantziz berdin balio duela, esan beharrik ez: Anastasiaren Jainkoak ez dauka zergatik balio gura izan Einsteinentzat; alegia,
|
ez
Jainkoak eta ez ateismoak izan daitezke denak edozeinentzat berdinak). Einstein Spinozari darraika.
|
|
|
Perspektiba batzuetatik doaz zientifikoen eta filosofoen, edo teologoen eta Izkribu Santuen ikertzaileen bideak Jainkotasunaren gogoetan, eta guztiz beste horizonte batzuetan higitzen dira fededun xumeen erlijioa eta Jainkoa. Susmatzea zilegi izateraino, zientifiko eta filosofo askoren
|
ez
jainkotik hagitzez hurbilago dabilela zenbait filosofo edo zientifiko eta teologoren Jainkoa, berorien konfesioko sinestun gehienen Jainkotik baino. Jainkoak eta erlijioak aspaldi utzi diote, inoiz izan badira?
|
|
|
Errigortsuki ezer ez dira, ez dira existitzen, gizon emakumeak, bere esperientzia sentsutarraren arabera, zerbait izatea edo existitzea deritzonaren esanahian. Egon,
|
ez
Jainkoa, ez arima, ez hilondoko bizitza eta ez ezer dago,, fedeak, ipintzen ez badu.
|
|
|
Amak baleki liburua irakurtzeagatik 39raino igo zaidala tenperatura, akabatuko ninduke! Zin egidazu,
|
ez
Jainkoaz, baina bai zeure buruaz.
|
|
|
–Maila batean edo bestean agintean mugitu behar izaten dugunok Jainkoaren aginduak hautsi behar izaten ditugu sarri, baina
|
ez
Jainkoaren aginduak hausteagatik, Jainkoaren erresuma gero eta zabalagoa egiteagatik baizik, eta hara zergatik Jainkoaren aginduak hautsiz betetzen ditugun Jainkoaren aginduak, Jainkoaren erresuma gero eta zabalagoa egiten ahalegintzea Jainkoaren agindua denez, esan ere, esan baitzuen Jesusek:
|
|
|
–Muturreko bat bezalakoa izan zen niretzat, anaiaren hitzek bat batean tunel batean sartu banindute bezala. Adak?. Baina, gaurko perspektibatik begiratuta, muturrekoak on egin zidala konturatzen naiz, eta
|
ez
Jainkoagan sinesten ez dudalako, Jainkorik gabe ez baitago niretzat esplikatzerik mirariz jositako munduaren misterioa, musikaren misterioa bereziki, baizik eta bihotza zabaltzen lagundu zidalako. Badakizu behin batean izeba Ernestinak zer esan zidan?
|
|
|
Otoitz etengabe egitea zein eragingarria den adierazteko, parabola hau kontatu zuen (Lukas 18): bazen behin epaile normal bat,?
|
ez
Jainkoari beldurrik, ez gizakiari begirunerik ez ziona?, aski alferra epaiak argitaratzeko orduan.
|
|
|
Tira, egia da bere langaia hildako milaka euli direla. /// Euli sarraskigile Jean Marie Gherardin entzat, bere lanak ez die
|
ez
Jainkoari ez gizakiei birao egiten. Euliak beste material bat baino ez dira, bere ikuspegi makabroa adierazi ahal izateko.
|
|
|
Eta ez da bertan goxo gelditzearen aldeko: . Arazo honen aurrean gure artean askok nahiago du orain ez arimaz eta
|
ez
Jainkoaz batere ez pentsatu. Baina ez pentsatzea ez da ni neu ase nintzakeen aukera?.
|
|
|
–Maila batean edo bestean agintean mugitu behar izaten dugunok Jainkoaren aginduak hautsi behar izaten ditugu sarri, baina
|
ez
Jainkoaren aginduak hausteagatik, Jainkoaren erresuma gero eta zabalagoa egiteagatik baizik, eta hara zergatik Jainkoaren aginduak hautsiz betetzen ditugun Jainkoaren aginduak, Jainkoaren erresuma gero eta zabalagoa egiten ahalegintzea Jainkoaren agindua denez... esan ere, esan baitzuen Jesusek: " Zoazte berri ona predikatzera munduan zehar":
|
|
|
–Muturreko bat bezalakoa izan zen niretzat, anaiaren hitzek bat batean tunel batean sartu banindute bezala –Adak– Baina, gaurko perspektibatik begiratuta, muturrekoak on egin zidala konturatzen naiz, eta
|
ez
Jainkoagan sinesten ez dudalako, Jainkorik gabe ez baitago niretzat esplikatzerik mirariz jositako munduaren misterioa, musikaren misterioa bereziki, baizik eta bihotza zabaltzen lagundu zidalako. Badakizu behin batean izeba Ernestinak zer esan zidan?
|
|
|
Amak baleki liburua irakurtzeagatik 39raino igo zaidala tenperatura, akabatuko ninduke! Zin egidazu,
|
ez
Jainkoaz, baina bai zeure buruaz.
|
|
|
Literaturak eta, oro har, arteak badute zer esana esparru horretan. (Bibliak ere, adibide bat jartzearren, badu zer esana, baina giza testu gisa, ez testu sakratu gisa,
|
ez
Jainkoaren hitz mugiezin eta akatsgabe gisa. Esaterako, moralki arbuiagarria zer den eta zer ez den erakusteko adibide asko ematen ditu Bibliak.)
|
|
|
Ezagutzan, ondorioz, ez dago inpresio soilik eta horien arteko lotura ez da ohituraz bakarrik eginen. Eta errealitatearen, fenomenoen, ezagutza ziurta daiteke (ez dago jeinu maltzurrik,
|
ez
Jainko cartesiarren beharrik), are gehiago, bere objektibitatea ere ziurta dezakegu eta.
|
|
2010
|
|
|
Pamiela; 2008). Barkatuko al dit bere lanaren izenburua nire egiten badut,
|
ez
Jainkoaz, Jainkorik bada, hausnarketa egiteko, ezintasunaz jarduteko baizik.
|
|
|
hari ere, zenbat eta Jainkoari emanago bizi, orduan eta ilunago agertzen baitzitzaion: hain ilun, non, bere bizitzako azken hilabeteetan, ez zerurik
|
ez
Jainkorik ez zela iruditzen baitzitzaion?
|
|
|
Bai, badakit
|
ez
Jainkoaz ez beste munduaz ez genukeela hitz egin behar, baina batzuetan, badakizu: gugan haragitutako irudi zorion emaileak gailentzen zaizkigu; irudiekin batera, hotsak eta musikak, galdu genuèn Paradisuaren oihartzun?
|
|
|
zuri egun batean, agian, helaraziko dizudana, ikusiko dugu??; karta eskuratu nuenean, berriz, zu bihotzekoak jota bat batean hil eta handik bizpahiru hilabetera iritsi zitzaidan hura, ezustean, don Fausto Txopitearen bidez?, pentsatu nuen zure ideiak errespetatzea zela zu errespetatzeko modu bakarra: ez nizula erantzun behar, alegia, zeren zuri erantzutea zu bizirik zeundela aitortzeko era bat baitzen, eta zuk ez zenuen
|
ez
Jainkoagan ez beste bizitzan sinesten, harik eta, denborarekin, iritziz aldatu, ezerezari, ezer ez den heinean, berdin zaizkio hala begirunea nola begirune falta?
|
|
|
harik eta, Pio Barojaren hainbat testuren irakurketa lagun, errudun ustearen zurezko kontzeptuan buru belarri sartu eta hura ere zuhirindu nuen arte. Nire poza, bizkar gaineko zama hura guztiz arindu zitzaidala egiaztatu nuèn egunean, lehen ere esan dizut eta beste mila aldiz esango dizut!?,
|
ez
Jainkorik baina ezta deabrurik ere, ez zerurik baina ezta infernuko garrik ere!
|
|
|
Jainko on batek, ordea, nola egingo luke bere buruaren eta bere ontasunaren aldeko propaganda horrelako bat, kontrapropagandatzat ere har daitekeena? Ez al digu horrek aditzera ematen ezen Itun Zaharrekoak, gizonak eta gizonen interesek inspiratutako liburukiak direla eta
|
ez
Jainkoak. Kontakizun horietan inon baino garbiago ikusten dut nik behintzat erlijioa giza asmazio hutsa dela, bere baitan antzinako gizonaren ezjakintasunak eta beldurrak proiektatutako ametsak biltzen dituena:
|
|
|
nik ez nuen hura ulertzen —nola ulertuko nuen, bada, Jainko akasgabe batek horrelako munstro bat egitea, akatsez josia! —, baina Jainkoak bai, eta hura zen inportanteena, Berak bazekiela... nahiz eta gauza bat zen buruz esatea eta bestea bihotzean sentitzea, hain egiten zitzaidan latza batzuetan Jainkoaren ausentzia —" Aita, zergatik utzi nauzu bazterrera?" esan zuen Kristok gurutzetik—, Lisieuxeko Teresari egiten zitzaion bezala, inor gutxik pairatu baitu Jainkoaren ausentzia eta fedearen laiotza hark baino gehiago... hari ere, zenbat eta Jainkoari emanago bizi, orduan eta ilunago agertzen baitzitzaion: hain ilun, non, bere bizitzako azken hilabeteetan, ez zerurik
|
ez
Jainkorik ez zela iruditzen baitzitzaion...
|
|
|
Jainko on batek, ordea, nola egingo luke bere buruaren eta bere ontasunaren aldeko propaganda horrelako bat, kontrapropagandatzat ere har daitekeena? Ez al digu horrek aditzera ematen ezen Itun Zaharrekoak, gizonak eta gizonen interesek inspiratutako liburukiak direla eta
|
ez
Jainkoak. Kontakizun horietan inon baino garbiago ikusten dut nik behintzat erlijioa giza asmazio hutsa dela, bere baitan antzinako gizonaren ezjakintasunak eta beldurrak proiektatutako ametsak biltzen dituena:
|
|
|
Bai, badakit
|
ez
Jainkoaz ez beste munduaz ez genukeela hitz egin behar, baina batzuetan, badakizu: gugan haragitutako irudi zorion emaileak gailentzen zaizkigu; irudiekin batera, hotsak eta musikak, galdu genuèn Paradisuaren oihartzun... eta irudi eta musika haietara jotzen dugu ezinbestean.
|
|
|
Halaxe aritu nintzen, hitz handiak hankaz gora jartzeko saioan murgilduta, neure barruarekin borrokan, urte luzeetan... errudun usteak, gainetik ustez kentzen nuèn zama zamatsuago egiten zuenak, nire baitan gauzatu eta garatu zituèn mekanismoen aurka lehendabizi, ahalegin hartan beti baitzegoen ni ere oker egoteko posibilitatea, deabrua eta infernuko garrak beti mehatxu... harik eta, Pio Barojaren hainbat testuren irakurketa lagun, errudun ustearen zurezko kontzeptuan buru belarri sartu eta hura ere zuhirindu nuen arte. Nire poza, bizkar gaineko zama hura guztiz arindu zitzaidala egiaztatu nuèn egunean —lehen ere esan dizut eta beste mila aldiz esango dizut! —,
|
ez
Jainkorik baina ezta deabrurik ere, ez zerurik baina ezta infernuko garrik ere!
|
|
|
"... orain idazten ari natzaizuna horixe besterik ez baita, zurekin irudikatutako solasaldi mozorrorik gabeko bat... zuri egun batean, agian, helaraziko dizudana, ikusiko dugu..."; karta eskuratu nuenean, berriz —zu bihotzekoak jota bat batean hil eta handik bizpahiru hilabetera iritsi zitzaidan hura, ezustean, don Fausto Txopitearen bidez—, pentsatu nuen zure ideiak errespetatzea zela zu errespetatzeko modu bakarra: ez nizula erantzun behar, alegia, zeren zuri erantzutea zu bizirik zeundela aitortzeko era bat baitzen, eta zuk ez zenuen
|
ez
Jainkoagan ez beste bizitzan sinesten... harik eta, denborarekin, iritziz aldatu —ezerezari, ezer ez den heinean, berdin zaizkio hala begirunea nola begirune falta— eta erantzutea erabaki dudan arte, zuregatik ez ezik —galderak, azken batean, erantzuna du zor, eta karta batek beste bat—, niregatik ere bai, halako kontzientzi azterketak primeran etortzen baitira noizean behin \... hustu ere, hustu dut barrua behin baino gehiagotan dagoeneko, egia esan; are gehiago:
|
|
|
–Kosmos hau, guztiontzat kosmos berbera den hau, ez zuen egin
|
ez
jainko jainkosa batek ez gizon batek, baizik eta beti izan da, da eta izango da neurriz sutzen eta neurriz itzaltzen den betiereko sua, hala ezarri zuen gure maisu Heraklito Efesokoak, guk defenditzen ditugun ideien sortzaileak, azaldu zuen batek hotsandiz.
|
|
|
batean zoriak daude eta bestean zorteak. Zeusengandik, tximistak jaurtitzen gozatzen baita, biak nahasturik jasotzen dituenak zorigaitzarekin egiten du topo batzuetan eta zorionarekin besteetan; baina zoriak baino jasotzen ez dituena lotsaizunez bizi da, gose larri batek jazarria lur jainkozkoaren gainean, eta batetik bestera doa
|
ez
jainko jainkosek ez gizonek ohoratua. Hala jainko jainkosek mesede handiak egin zizkioten Peleori jaio orduko:
|
|
2011
|
|
|
– Gu jainkojale batzuk izango gaituk, baina hik eta hi bezalakoek,
|
ez
Jainkorik, ez legerik, eta ez ordenarik. Hori ez duk txukuntasuna, herri honen galbidea zetorrek horrela, txikizioa.
|
|
|
Gaurko gizarteak oso gauza gutxi errespetatzen ditu:
|
ez
Jainkoa, ez legeak, ez konportaeraren arauak, ez konportaeraren fintasunak; askotan besteen indibidualtasuna ere ez: deus errespetagarria ez balego bezala bizi gara.
|
|
|
Ezagutzak objektu mota jakin bat suposatzen du, begiets daitekeena; zera hori espazio denboraren peko izatea, sentsuen objektu izan ahal izatea: hori
|
ez
Jainkoa, ez askatasuna, etab., izan litezke; beraz, propioki ezagutu ezin egin litezke. Baina pentsatzea ez da fantasiatzea bezala ulertu behar:
|
|
|
Aitzineko aldi batez erran dugu nola euli edo jainko oiloak errun arrautzatik ateratzen den ez euli bat ez eta jainko oilo bat, baina bai ez euliaren
|
ez
jainko oiloaren den gutieneko itxurarik ez duen har itsusi bat. Erran dugu nola har hura, arrautzatik ateratzean, bere hazkurriari buruz gertatzen den, erruleak hau eginik, zer ari zen batere jakin gabetarik, Jainkoak eman dion asmo miragarri bati esker.
|
|
|
Eskola zaharrekoa zen Pedro Vargas. Eta
|
ez
jainkoarengan eta zigor jainkotiarretan sinesten zuelako bakarrik. Sinesten zuen leialtasunean eta mendekuan ere.
|
|
2012
|
|
|
Afrikako itsasalde bakartietan zehar egin nuen etsipenezko bidaldian, ez nuen behin ere gertatuko zitzaidanaz ezer pentsatu, ez nion Jainkoari erregurik egin niri bide zuzena erakusteko, edo itxuraz inguruan nituen arriskuetatik edo basati anker haiek bezalako izaki gosetuen erasoetatik salbatzeko. Ez nuen
|
ez
Jainkoaz, ez Goi arduraz pentsamendu bakar bat ere izan, basati soil baten eran jokatzen nuen, Izadiaren legeetan oinarri hartuta eta zentzuaren esanetara, eta hori ere nekez.
|
|
|
Bat nuen ia neure adinekoa, elkarrekin Santuen bizitzak irakurtzeko biltzen ginen; hau zen nik maiteen nuena, nahiz eta nik guztiei maitasun handia izan eta haiek ere bai niri. Santuek Jainkoagatik igarotzen zituzten martiritzak ikusiz, Jainkoaz gozatzera joatea oso merke erosten zutela iruditzen zitzaidan eta nik neuk ere desira bizia nuen hala hiltzeko, baina
|
ez
Jainkoa maite nuela neritzolako, zeruan ondasunak handiak zirela irakurtzen nuenenez gero, haietaz laster batean gozatzearren baizik, eta neba honekin elkartzen nintzen horretarako zer bide zegoen tratatzeko. Mairuen lurraldera joatea erabaki genuen, Jainkoaren maitasunagatik eskatuz, han burua moztu diezagutela.
|
|
|
Subiranoa, teorian bederen, «herria» zela azpimarratu zuen eta eskubideen inguruko eztabaidapil pilean jarri. Frantziar iraultzaren ingurumarian, hortaz, subiranotasuna herriarizegokiola eta
|
ez
jainkoak aukeratutako errege bati «asmatu» zen. Honela diosku1789 urtean idatzitako «Gizonaren eta herritarraren eskubideen adierazpeneko»hirugarren artikuluak:
|
|
|
Subiranoa, teorian bederen, «herria» zela azpimarratu zuen eta eskubideen inguruko eztabaidapil pilean jarri. Frantziar iraultzaren ingurumarian, hortaz, subiranotasuna herriarizegokiola eta
|
ez
jainkoak aukeratutako errege bati «asmatu» zen. Honela diosku1789 urtean idatzitako «Gizonaren eta herritarraren eskubideen adierazpeneko»hirugarren artikuluak:
|
|
|
Mendebaldeko herrialdeetan, Erdi Arotik hona jendeaz pentsatzeko modu berri bat zabaldu zen. Pentsamendu hark zioenez jendea ez da indar ahalguztidunen txotxongilo bat, ez patuaren,
|
ez
jainkoen, ezta naturaren mendeko mirabe ahul eta indargea. Zioenez, jendeak badu berenez bizitzari asmoz eta jakitez eragiteko ahalmena.
|
|
|
Beste jende elkarte askotan ere hartu zuten, eta dute, kontzientzia hori: gure arteko legeak ez dira
|
ez
jainkoak, ez tradizioak, ez naturak emanak, eta halarik ere, guk, hirikook, erabaki behar dugu lege horiekin zer egin, gure artekoa guk geuk ebatzi behar dugu eta. Politika enparau horretan jaio zen Grezia klasiko zahar eta urrun hartan.
|
|
|
Gau erdian, ilunean, biluztasunean, goiti egiteko jeiki naiz. Kultura/ Net eko irudiak/ irratian entzun nituen kantu guztiak/ amazonen erosi nituen liburuak/ nire azken Niconekin hartu nituen argazkiak/ reflexa bera/ kultur tresna guztiak/ guztien artean gehien gustatu zitzaidan Gainsbourg potreta/ bihotz bihotzean nuen" Nietzsche
|
ez
jainkoa" afitxa/ ikusi nituen 5463 filmak/ kultura kontsumerista/ kultura overdosisa: okaztatzeko.
|
|
2013
|
|
|
–Merkatari guztiok aritzen gara, gure irabazi urrien osagarri. Ez dugu, hargatik,
|
ez
Jainkoaren ez erregeren legerik urratzen.
|
|
|
Arresek bere garaikideek baino nabarmenago erakusten du barrutasuna, oroitzapen garratzak izan edo naturaren dastatzeak eragindako hasperenak. Hunkibera ageri zaigu,
|
ez
Jainkoaren beldur edo miresle. Horretan Lizardik eta Pizkundeko olerkariek baino aitormen poetiko sakonagoak dauzka bere umiltasunean.
|
|
|
Zergatik murriztu behar dira mendiko isila, itsasoaren marruma, kaioen hegada eta barne ikarak etiketetara, kontzeptuetara, erlijioetara? Natura da jainko Arreseren poema onenetan,
|
ez
Jainkoa natura. Eta poz horretanbizi zen zaharra.
|
|
|
Berehala bere kasako aldarri eta protesta harrigarrien leloarekin hasi zitzaien elbarri gupidagarria. Zera alegia, bere buruaz beste egiteko asmoa zeukala, ez zegoelako mundu osoan bera baino zoritxarragokorik, ez zuelako inork sekula maitatu eta ez delako ez zuzentasunik, ez zerurik,
|
ez
jainkorik ez gupidarik... " Nireak egin du negar samina zerion, baina ez nuke hil nahi emakumearen larrua, kalparra eta bularrak inoiz ukitu, igurtzi eta ferekatu gabe!"
|
|
|
Ezin dut, ezin dut,
|
ez
Jainkoa!
|
|
2014
|
|
|
331 Botikan denetarik egon ohi da. Baina sekula
|
ez
Jainkoaren mahastian bezainbeste, jakina.
|
|
|
Jesus begiesteko. 1 Ortodoxoa, Jesus aldiberean Jainko eta gizon zela, 2 Jesus
|
,
ez Jainko eta ez gizon, baizik mito bat dela12, eta 3. Jesus ezur aragizko gizona bai, bai, a gizona xoilki izan zela?. Villasante bera, zer esanik ez, lehenengo ikuskerakoa da, Renan hirugarrenekoa; horren arabera. Jesus hori, ezur aragizko gizon bat izan zan.
|
|
|
Hori da batzuen sumina sortu duena, beste askoren poztasuna. Jesus Nazaretekoa
|
ez
Jainko eta ez Jainkoaren Seme da, baina galilear bat, judua. Greziak erdeinatu egin ditu pobreak, jende apalak; Israel, profetak?
|
|
|
Hori da batzuen sumina sortu duena, beste askoren poztasuna. Jesus Nazaretekoa ez Jainko eta
|
ez
Jainkoaren Seme da, baina galilear bat, judua. Greziak erdeinatu egin ditu pobreak, jende apalak; Israel, profetak?
|
|
|
Isilkari ari zitzaidan orain, baina uste dut nire jarrera uzkurrak azkenean ernegarazi egin zuela, zeren beharrezkotzat jo baitzuen niri jakinaraztea inori ere ez ziola beldurrik,
|
ez
Jainkoari, ez deabruari, eta are gutxiago gizon soil bati. Nik esan nion hori oso ondo ikusten nuela, baina nik nahi nuena errematxe kopuru jakin bat zela, eta errematxeak zirela Mr.
|
|
|
Bat nuen ia neure adinekoa, elkarrekin Santuen bizitzak irakurtzeko biltzen ginen; hau zen nik maiteen nuena, nahiz eta nik guztiei maitasun handia izan eta haiek ere bai niri. Santuek Jainkoagatik igarotzen zituzten martiritzak ikusiz, Jainkoaz gozatzera joatea oso merke erosten zutela iruditzen zitzaidan eta nik neuk ere desira bizia nuen hala hiltzeko, baina
|
ez
Jainkoa maite nuela neritzolako, zeruan ondasunak handiak zirela irakurtzen nuenez gero, haietaz laster batean gozatzearren baizik, eta neba honekin elkartzen nintzen horretarako zer bide zegoen tratatzeko. Mairuen lurraldera joatea erabaki genuen, Jainkoaren maitasunagatik eskatuz, han burua moztu diezagutela.
|
|
|
Hor zaude, azken modako gimnasioan, pisu altxaldi bakoitzeko, lehoi tamainako indarra ez duen gizona ez dela ez gizon
|
ez
jainko delako leloa buruan dabilkizula.
|
|
|
Auzoko txakurra hil du Peru zapatariak beraz, baina hor ez da bekaturik, ez handirik behintzat,
|
ez
jainkoaren aurrean esateko modukorik. Askotan hiltzen dira txakurrak, Ruandan RFPko tropek adibidez...
|
|
|
Ez izan inozoak! Herkules gizon hilkorra da,
|
ez
jainkoa.
|
|
2015
|
|
|
Horretan, gure ama eskertzen dut, gauzak beldurrik gabe saiatzera pusatu gaituelako, ausartzera, autonomoki bizitzeko gaitasun hori bultzatuz, nehoren menpe izan gabe... Ez gizon,
|
ez
jainkorik... Kar, kar, kar.
|
|
|
Alde horretatik, anarkismoa aukera aukerako doktrina zen niretzat, erakutsi izan ziguten guztiaren ukazioa zekarrelako bere baitan:
|
ez
jainkorik, ez nagusirik.
|
|
|
Nire lagun batek esaten duena gogorarazten dit horrek. Berak elizan sinesten duela dio, baina
|
ez
jainkoetan. Badaki hori esatea ez dela arruntena, normalean jendeak alderantzizkoa esaten duelako:
|
|
|
7 Gogora ditzagun, ene ahizpak, infernuan dauden haiek, ez baitaude eroapen honekin,
|
ez
Jainkoak ariman ezartzen dituen poz eta gozotasunarekin ere, ezta sufritze hau gehiago irabazteko izango delakoan ere, gero eta gehiago sufritzen dutelakoan baizik, (gero eta gehiago diot, ez funtsezko oinazeei dagokienez). Arimako oinazeak gorputzekoak baino askoz handiagoak izanik eta haiek sufritzen dituztenak, alde handiz, hemen esan ditugunak baino latzagoak izanik, eta oinazeak beti betiko izango direla ikusiz, zer izango ote da arima zorigaitzeko haietaz?
|
|
|
Eta jakina, badirela bestelakoak ere! Huskeriazko gauzetan bada ere, asko maite direnean, deabruak ere liluratuko ditu; baina
|
ez
Jainkoak egiten duen bezala ezta halako atsegin eta arimako poz eta bake eta gozotasunaz ere. Lurreko gozotasun eta atsegin ororen gainekoa eta are gehiago da, poz hauek sortzen diren lekuak eta lurrekoak sortzen direnekoak ez baitute elkarrekin zerikusirik, batzuen eta besteen sentipena ere guztiz desberdina da, esperimentatu izango duzuenez.
|
|
|
Badirudi Jainkoagan kendu eta jarri egin dezakegula esan nahi dudala, Bera dela egoitza eta guk geuk landu dezakegula bertan sartzeko esaten baitut. Eta jakina ahal dugula!,
|
ez
Jainkoa kendu ezta jarri ere, geugandik kendu eta jarri baizik, hartxo hauek egiten duten bezala; oraindik ahal dugun guztia amaitzeko izango genuen, ezereza den lantxo hau, Jainkoak bere handitasunarekin bat egiten duenean eta obra honen saria Jauna bera izaterainoko balioa ematen dionean. Eta beraz, kosturik handiena bere gain hartu zuenez gero, gure lantxoak Haren Maiestateak eraman zituen lan handiekin bateratzea nahi du eta guztia bat izan dadila.
|
|
|
eta perfekzio bizitzan hain behetik, non bekatu arinak ez bainituen ia kontuan ere hartzen, eta astunak, haien beldur banintzen ere, ez behar bezala, arriskuetatik ez nuen alde egiten eta. Pentsa daitekeen bizimodurik neketsuenetakoa zen; izan ere,
|
ez
Jainkoaz gozatzen nuen, ez munduaz nuen pozik. Munduko poz artean nengoenean, Jainkoari zer zor nion gogoratzean, pena hartzen nuen; Jainkoarekin nintzenean, munduko zalekeriek egonezina sortzen zidaten.
|
|
|
Bat nuen ia neure adinekoa, elkarrekin Santuen bizitzak irakurtzeko biltzen ginen; hau zen nik maiteen nuena, nahiz eta nik guztiei maitasun handia izan eta haiek ere bai niri. Santuek Jainkoagatik igarotzen zituzten martiritzak ikusiz, Jainkoaz gozatzera joatea oso merke erosten zutela iruditzen zitzaidan eta nik neuk ere desira bizia nuen hala hiltzeko, baina
|
ez
Jainkoa maite nuela neritzolako, zeruan ondasunak handiak zirela irakurtzen nuenenez gero, haietaz laster batean gozatzearren baizik, eta neba honekin elkartzen nintzen horretarako zer bide zegoen tratatzeko. Mairuen lurraldera joatea erabaki genuen, Jainkoaren maitasunagatik eskatuz, han burua moztu diezagutela.
|