|
2000
|
|
|
Lehorreratu bezain fite, egun bakarreko epea eman niean, uhartetik alde egiteko. Baina, alde egin zutelarik, penaturik geratu ninduan, zeren, mahometarra banintz, oina pikaturik igorriko bainituen biak —ihardetsi zidan— Haiek joan behar zitean mesanako belaren laxatzerat,
|
ez
hik! Aldiz, hik galdu huen eri handia, ez haiek...
|
|
|
—Ardura berezi bat eman nian,
|
ez
hire gain ibiltzeko baimenik. Atzo ez hindudan arratsalde osoan ikusi, eta gaur ordu batean etorri haiz lanera...
|
|
|
" Sar zaitez hor, eta eraman ezazu hurrengo asteburuan egunkariaren ardura". Horixe agindu zidatek, eta horixe egin nahi diat, ahalik eta txukunen, bihar goizean ene xoko goxora itzuli bitartean,
|
ez
hiregatik ez bertze inorengatik buruko minik hartu gabe.
|
|
2002
|
|
|
–Petardoa edo bonba nik jarri behar diat, ordea,
|
ez
hik –ihardetsi zion Sarak.
|
|
2003
|
|
|
Aurrean dituan ikasle hauek baino gazteagoak zineten, eta la ostia zinetela uste zenuten. Ez zenuten inoren leziorik hartu behar, ez berak,
|
ez
hik, Bakunin.
|
|
|
Hamar bat minutu lehenago altxatu zenean bazihoala pentsatu huen, gogoratzen? Baina barra gaineko ezpain-zapiak hartzera joan zuan, muturreko nata arrastoak behin eta berriz alkandorako maukarekin garbitu
|
ez
hi  tzan, seguru asko. Eta burura etorri zaik, atzera  berriz, haren begirada hura, ile txima kiribilduen atzean ezkutatua, eta bere doinu irmoa, gonbiteari ezetz esan zionean.
|
|
|
–Gerra hau ez diagu
|
ez
hik ez nik gidatzen. Gobernuaren aginduak dituk –Sinbadek ez zuen sekula santan Jaurlaritza hitza erabiliko; nirekin behintzat– Zenbat eta faxista gutxiago gure artean, ba enbarazu gutxiago.
|
|
2005
|
|
|
Etxuagu hori ikusiko
|
ez
hik eta ez nik. Zoritxarrez!
|
|
|
–Agian bai, baina potroak ditiat,
|
ez
hik bezala, beti gurasoak engainatzen.
|
|
2006
|
|
|
Bai, zorretan nagok, baina
|
ez
hirekin, hire amonarekin baizik.
|
|
2007
|
|
|
biak dira ez niak, baina ni eta hak ni eta ez ni osoa biltzen dute (ni eta hik ez bezala); nia barne sentsuan eta ha kanpoko sentsuan oinarritzen da, hia norbere gogozko aukera batean339; hia ere ez ni bat da, baina ha izaki ororen izatearen esferan kokatzen den bitartean, hia ekintza komun baten eraginezko esferan kokatzen da, horrela, ni eta hi baino beste esfera batean kokatua? ha ez ni eta
|
ez
hi da340 Hizkuntza batzuetan hirugarren pertsona ezin da abstraktuki espresatu ere: ha etzanik, zut, eserita dago, esan ohi dute; edo ezberdinki izendatzen dute hiztunarekiko urrun edo urrantasunaren arabera341 Edo aditzean marka propio gabe uzten da (euskaraz:
|
|
|
–Ez diat hire errukiaren beharrik, ergel hori,
|
ez
hire laguntzaren beharrik ere. Bazekiat neure burua bakarrik zaintzen!
|
|
|
... urteak joan... denbora joan... nausietxekandereak eztitu zitian, bai segur, nitaz arta gehiago hartuz: ...itala eta arras ontsa konprenitzen zitean gauza hori, nun ari zitzaizkian biak, aldizka edo betan, familiako seme bezala nintzela etxe huntan, beren haurra bezala konsideratzen nindutela eta horrengatik ene geroaz kezkatu behar zutela, eta hola beren ustez bainan" ez bortxaz he, hiaunez", berrogoi urtez goiti xerbitxu egin ondoan, erretreta on bat merezitua nuela, bai segur" zertako
|
ez
hik ere bestek bezala", eta hola sar nindaitekela" o, ez behala ez, bainan denbora puska baten buruan, hik nahiko dukalarik bakarrik, badakik Donapaleun baduk erretreta etxe bat, Giscaren emaztiak benedikatia, uste duka zer uhuria, halakoa eta holakoa han dituk aspaldi huntan eta hain dituk laket nun etxia ez die aipatzen ere, eta jakizak ez hizala ahantzia izanen, jinen gituk hire ikus... ..."
|
|
2008
|
|
|
Baina nik pentsatzen dinat merkeago aterako zitzaiola Galiziako hoteltxo hartara eraman ez banindu, merkeago aterako zitzaiola sekulako kolpetzarra eman ez balit aho betean, merkeago aterako zitzaiola hortzeria kolokan utzi ez balit, oiak lehertuta eta ahoa odolez gainezka. Argazkiko irribarrea dun neurea,
|
ez
hik ezagutzen dunana.
|
|
2009
|
|
|
Gure Jauna bera dok bat, berak salbauko gaiozak; baina
|
ez
hi.
|
|
|
Erromako altarak bi, gure Jauna bera dok bat, berak salbauko gaiozak; baina
|
ez
hi.
|
|
|
Hamabi apostoluak; hamaika mila aingeruak; hamar mandamentuak; bederatzi ordenamentuak; zortzirak dira zeruan; zazpi sakramentuak; sei argi egileak; Jesukristoren zauriak bost; lau ebanjelariak lau; hiru Trinidadeak hiru; Erromako altarak bi; Jesukristo bera dok bat, berak salbauko gaiozak; baina
|
ez
hi."
|
|
|
bihar mundu guztiak jakinen dik zer zegoen hire urbanizazio alu honen azpian. Eta
|
ez
hire diru zikinak ez hire politikari ustelek ezinen ditek eskandalua amatatu. Udal honetako ezein zinegotzik ez dik hire alde bozkatuko!
|
|
|
bihar mundu guztiak jakinen dik zer zegoen hire urbanizazio alu honen azpian. Eta ez hire diru zikinak
|
ez
hire politikari ustelek ezinen ditek eskandalua amatatu. Udal honetako ezein zinegotzik ez dik hire alde bozkatuko!
|
|
|
–Beñardok bere burua hil zian, eta bekatu hori barkaezina duk. Barkaezina dena, beraz, Beñardok egin zuena duk, eta
|
ez
hik egin huena. Gure anaia infernuan zagok erremediorik gabe, eta hik ez huen haren kondenazioa irudikatu baizik, haren hilotza dagokion lekura eramanez, sutegiko infernura.
|
|
|
Albertok, hasieran, begirada gogortu zuen, baita ahoa apur bat zabaldu ere, zerbait esatera balihoa bezala: . Zer esan nahi duk horrekin, askatasuna heuretzat bakarrik nahi duala eta
|
ez
hire arrebarentzat. Askatasuna duk, ordea, pertsonaren ondasunik preziatuena!?
|
|
|
–Ni inutila izango nauk, Nikolai, baina
|
ez
hik uste bezainbat, protestatu zuen Grigorik?. Nonahi libratzen nauk ni ongi!
|
|
|
–Hitz erdirik
|
ez
hire lagunttoei, ez ile horiari eta are gutiago ipotxari, agindu zidan nire jaunak.
|
|
|
ABEL. Argi utzi nahi diat gauza bat: semeagatik egin diat,
|
ez
higatik.
|
|
|
KAR. Etzak listua alferrik galdu. Ez diat lan egingo ez Germanekin,
|
ez
hirekin.
|
|
|
–Beñardok bere burua hil zian, eta bekatu hori barkaezina duk. Barkaezina dena, beraz, Beñardok egin zuena duk, eta
|
ez
hik egin huena. Gure anaia infernuan zagok erremediorik gabe, eta hik ez huen haren kondenazioa irudikatu baizik, haren hilotza dagokion lekura eramanez, sutegiko infernura.
|
|
|
–Ni inutila izango nauk, Nikolai, baina
|
ez
hik uste bezainbat –protestatu zuen Grigorik– Nonahi libratzen nauk ni ongi!
|
|
|
Albertok, hasieran, begirada gogortu zuen, baita ahoa apur bat zabaldu ere, zerbait esatera balihoa bezala: " Zer esan nahi duk horrekin, askatasuna heuretzat bakarrik nahi duala eta
|
ez
hire arrebarentzat. Askatasuna duk, ordea, pertsonaren ondasunik preziatuena!" esan ziezaiokeen, adibidez; jarraian, baina, Domingoren arrazoiak ere ulertu zituelako, edo eztabaidarako gogorik ez zuelako eta hura beste memento baterako utzi zuelako, Albertok, aurpegiko giharrak lasaituta, keinua bigundu zuen, baita burua goitik behera mugitu ere bi aldiz, lauzpabost segundoren buruan.
|
|
2010
|
|
|
ABEL. Bazakiat, bai...
|
ez
hi eta ezta hire anaia ere.
|
|
|
JOANA. (haserre) Aizak, ez hadi harrotu nirekin. Onean ari nauk,
|
ez
hi izorratzeko.
|
|
|
ABEL. Egia, bai, baina ni
|
ez
hitaz. Zakur zaharra nauk eta bazakiat neure burua zaintzen.
|
|
|
Martin begira gelditu zitzaion. " Ni andre artean ibiltzen nauk, lagun,
|
ez
hi bezala basoko piztiekin eta errekako amuarrainekin. Nola egiten du ba mozoloak?" Pantxo begiak itxita egon zen pixka batean, eta arnaska hasi zen gero.
|
|
|
—Neuk ere
|
ez
hirea, itsasoko karramarroa! —entzun zuen, oihartzun eta guzti, oihu egin ziola urrundik baserriko neskak.
|
|
|
Hona hire ametsaren azalpena: mirakulua izan dadila
|
ez
hitan baina hire bitartez, zeren ez baihaiz lore baina udaberri.
|
|
|
Lagundua denaren fedea dun eragile eta
|
ez
hirea. Ez haiz hi ari, ez naiz ni ari, baina lagundua dena.
|
|
|
Bana ezan eta
|
ez
hire ber atxik!
|
|
|
Hor nagon; hor hire bihotzarekin ulertzen dun,
|
ez
hire buruarekin. Argi ote dun?
|
|
2011
|
|
|
Egunsenti hura, baina, neure gogoan geratu dun betiko, espero izandako argi koloreak izan ez bazituen ere, lainoak eragindako hozkirri harexek elkarganatu egin baikintuen ezinbestean, eta geure zakuetan bata bestearen ondoan goxo egon gintunan, elkarren berotasuna gozatuz, eguna erabat zabaldu eta jaiki ginen arte. Pentsatu bezala, gosaldu eta behera abiatu gintunan, eta gogoratzen naun zein ederra zegoen basoa Urbiatik Arantzazurako bidean, zeru estaliak udazkenaren gorri horiak biziagotzen zituela, pago haritzen hostoek beren adarretan zirautela artean, eta
|
ez
hik eta ez nik etxeratzeko inongo presarik ez genuela ikusita.
|
|
|
Zoriontasuna, berriz, nork bere buruari mugak ipintzen jakitean omen zegon, hala entzun dinat. Bistan zegon horretan ere ez dudala asmatu,
|
ez
hireak non ziren ulertzen, ez eta, eta hauxe garrantzitsuena, noski, neureari beharrezkoak jartzen ere.
|
|
|
hire presentzia hutsak zikindu eginen bailituzke bertze eliztar guztiak, ezta okurritu ere elizan sartzea! Kendu burutik, halaber, frontoian pilotan ibiltzea, apezak meza nagusia ematen duenean bederen, debekatuta baitago hori,
|
ez
hiretako bakarrik, herritar guztiendako ere bai. Ordu sakratu horretan, beraz, etxean egotea izanen duk onena, hemen egon nahi ez baduk bederen, kalabozoan atxilotuta:
|
|
|
aho-sabaia artean ere azken gozotasunaren mende nuela, guztia garratz bihurtu zitzaidanan bat batean? faboritismo hutsa baita hori, Anastasia,
|
ez
hik eta ez nik ezin onartu duguna. Anitzetan pentsatzen dinat, senarra bizirik balego, sekulakoak erranen lizkidakeela.
|
|
|
Eta bukaeran Baltza txakurtxoari eginiko igarpen eta zin beldurgarri batzuk ahaztu(, gure herrixa politikari xaxi jakintsuez etsirik altxako dok halango batez. Etxuagu hori ikusiko
|
ez
hik eta ez nik. Zoritxarrez!
|
|
|
Jainkoak ni eraman behar nindian, eta
|
ez
hire ama. Begira zer egin dudan.
|
|
|
– Ez zakiat zergatik zuzendu zen higana ehorzlea, eta
|
ez
hire amarengana.
|
|
|
Pentsatzeko besaulkian eseri orduko, Agustinen hitzak nituen ganbaran dantzan. " Ez zakiat zergatik zuzendu zen higana ehorzlea, eta
|
ez
hire amarengana". Neronek ere ez.
|
|
2012
|
|
|
Pitrau ez, aspaldi etenak zituen sindikalismo ofizialarekiko loturak; Jojo Etxebarneri honela esplikatu zion bere fidakaiztasuna: " FNSEA ez duk kanbiatuko
|
ez
hik eta ez hi bezalakoek. Hori ez dakik zeinen handi den hik".
|
|
|
Pitrau ez, aspaldi etenak zituen sindikalismo ofizialarekiko loturak; Jojo Etxebarneri honela esplikatu zion bere fidakaiztasuna: " FNSEA ez duk kanbiatuko ez hik eta
|
ez
hi bezalakoek. Hori ez dakik zeinen handi den hik".
|
|
|
–Gure Jauna bera dok bat berak salbauko gaiozak; baina
|
ez
hi.
|
|
|
–Erromako altarak bi, gure Jauna bera dok bat, berak salbauko gaiozak; baina
|
ez
hi.
|
|
|
–Hiru trinidadeak hiru, Erromako altarak bi, gure Jauna bera dok bat, berak salbauko gaiozak; baina
|
ez
hi.
|
|
|
–Hamabi apostoluak, hamaika mila aingeruak, hamar mandamentuak, bederatzi ordenamentuak, zortzirak dira zeruak, zazpi sakramentuak, sei argi egileak, Jesukristoren zauriak bost, lau ebanjelariak lau, hiru Trinidadeak hiru, Erromako altarak bi, Jesukristo bera dok bat, berak salbauko gaiozak; baina
|
ez
hi.
|
|
|
–Auskalo. Baina ziur nagok ez dugula
|
ez
hik ez nik idatziko. Idaztekotan, Ibanek idatziko dik.
|
|
|
Baina
|
ez
hire alaba izanik bere baitan sortzaile.
|
|
|
eta
|
ez
hire hilobia loreztatzea.
|
|
|
–Destinoaren kontra, ez otoitzek ez biraoek
|
ez
hire baitako korromioak balio ditek ezer.
|
|
2013
|
|
|
–Bueno, esan zion Koldok, burua goitik behera bi aldiz mugituta, irri nola halako bat betartean?. Ideia heuri bururatu zitzaian Kanbodian, eta, ikuspegi horretatik, nik hiri eskatu diat baimena, beharbada,
|
ez
hik niri?
|
|
|
–Zalditik erortzean eginak,
|
ez
hire arkabuzak.
|
|
|
AXUN: Horrek bai jakin, eta
|
ez
hik! Alabak ere agoantatu ez eta hik hartu behar etxean!
|
|
|
KEVIN. Benga Ibon, mesedez! Hori horrela balitz ere, berak hartu likek hi uzteko erabakia,
|
ez
hik. Eta Itxasok maite hau oraindik, seguru nagok.
|
|
|
AIMAR. Nik
|
ez
hirekin.
|
|
|
EIDER: (irribarrez) Ulertzen ez badun, galdetu, baina
|
ez
hire burua engainatu. Horrela ez dun ezer lortuko.
|
|
|
–Bueno –esan zion Koldok, burua goitik behera bi aldiz mugituta, irri nola halako bat betartean– Ideia heuri bururatu zitzaian Kanbodian, eta, ikuspegi horretatik, nik hiri eskatu diat baimena, beharbada,
|
ez
hik niri...
|
|
2014
|
|
|
–Ez gezurrik esan,
|
ez
hire anaiari. Ez haiz lanean hasten arratsaldeko zortziak arte, egia zen.
|
|
|
–Ez horregatik, anaia maitea. Patxik sorbaldak goratu zituen?. Egia erran, Miren eta gurasoengatik egin nian,
|
ez
higatik.
|
|
|
Nik nahi badut edan, ez nauk hik debekatuko!. Enetik ari nauk,
|
ez
hiretik!
|
|
|
65. Zer duk hik, arotz mutur beltza, ni hola manatzeko. Nahi diatanari emanen diat ene botza, eta
|
ez
hik manatutik.
|
|
2015
|
|
|
Konfiatu dadila, atera dadila bere erreflexuekin eta kolpeen indarrarekin seguru. Bazekiagu gutxietsi egiten hauela, baina beste guztiak gutxiesten dituen bezala,
|
ez
hi haizelako, ez Andoni Beltrán haizelako.
|
|
|
JAVIER. (Irmo, MARTINi) Bazekiat hau oso gogorra izan dela hiretzat, eta ulertzen diat hi haserre egotea, baina
|
ez
hire jarrera. Juan eta Pilar eztituk hire benetako gurasoak izango, ez?
|
|
2016
|
|
|
" Ez handitu arriskua, Carlos. Egia asko dakitela eta hurbil daudela, baina
|
ez
hire ikarak pentsarazten dian neurriraino."
|
|
|
Ba gauza bera gertatuko zaizue zuen kanta eta ideiekin. Beraz, joka ezak zuhur eta
|
ez
hire gutun harro horiek idatzi. Nire ideiak ez dituk hireak baino zoroagoak.
|
|
|
—Bazekiat Kropotkik ezin duela erantzun zion Guiomarrek bere tonu berean. Hik kezkatzen nauk,
|
ez
hire anaiak.
|
|
2017
|
|
|
Etxe elegantie dekon. Gixona be ondo heldute, ha ezton iñora juengo
|
ez
hi barik! Hi kejetan bahas nik ze ein bijjonat ba Maite!" esaten diote beti.
|
|
|
Beti esaten diat gauza bera: nahiago diat Gartzea bezalako bat aurrean eta
|
ez
hi edo Ramiro bezalako hitzontziak... Dena den, eta gure lanera itzuliz, ez al gara gehiegi ausartu oraingo honetan, nabata jaisterako orduan?
|
|
|
Mundu hau uzten badut(, utzi? esaten diat, gauzari dagokion hitza erabiliz
|
ez
hi ez neure burua ez ikaratzeko), mundu hau uzten badut, bada, izan hadila ongi eta zoriontsua, maisu maitea! Lotsa diat esatea, baina atsulutuki jakin behar duk, eta barka nazak:
|
|
|
– Eta niri ere
|
ez
hi eramatea. Benetan ezetz, maitea.
|
|
|
– Ez neska, esan nion?,
|
ez
hik egingo hukeena baino handiagorik.
|
|
2018
|
|
|
Renault Dauphine autoko orbanak oroitu ditu. “Estanpatua ekarri behar huen, Marcello,
|
ez
hire alkandora zuri bakarra”.
|
|
|
Uko egin dio orduan elkarlanari, elkarrekin iraganean egindakoari, “aizak, zer ari haiz, hemen ez gaituk
|
ez
hi eta ez ni garrantzitsuak, kanta kanta duk, berez bizi duk, hildako lagunagatik egin genian hau, ez politika zikinagatik, zer ari haiz, hoa antzarak ferratzera”. Beste garai batean, erraietatik hitz egiten zuenean, gazteagoa zenean, esan egingo ziokeen, edo telefonoa zintzilikatu –tu egin ez, hori sekula ez, nola egin liteke tu telefonoz?
|
|
|
Alta, lagun, egon hadi lasai ez duk hor malkorik isurtzeko arrazoinik. Hau nere bizia duk,
|
ez
hirea, nere borrokaren ondorioa, asumitua.
|
|
2019
|
|
|
Francisco libre edo batere aukerarik gabe ikusten dudanean, orduantxe ekingo zioagu erasoa jotzeari, eta ez lehenago. Hona, beraz, nire baldintza bakarra; onartu ala
|
ez
hire esku zagok.
|
|
2020
|
|
|
Ez haiz sobera mintzatzen hire maite kontuez. Ni ere ez orain; eta
|
ez
hirekin bakarrik. Lagunez ari naun.
|
|
|
–Bai, horixe, bertze negozio bat: kasino bat, hemen Hatxe i hatxen1 Baina, horretarako, sozio kapitalista nikek, eta
|
ez
hi bezalako koitadu bat.
|
|
2021
|
|
|
|
ez
hire azala Venusen estatua baten
|
|
|
â Ez. Etxean izeba ezten beste norbaitekin egotea txarra
|
ez
hiretzat, e?! ⣠Egoten nauk, hi lasai.
|
|
|
ⳠHori duk hasperenkada, motell! ⣠Ama ezten beste norbaiten laztanak hartzea txarra
|
ez
hiretzat, e?! â³ Bota dik honek ere bere sastada.
|
|
|
â³ Bai, bo: esan nahi diat
|
ez
hi faxista haizela, nola ba?... ama Naturak atera gaitzala holako gaitzetik... â Ondo, ondo, baina ze...?
|
|
|
Hire izerdiaren usain sarkorrak harrapatu egin nindian. Ez, ez nian
|
ez
hi ez une amoros hura alde egiten utzi nahi. Artean Aizkorrikoa gertatzear zegoan...
|
|
2022
|
|
|
Hara, Santxa, esango diñat, ez nik
|
ez
hik erabakiko dinagu norakoa, eta bai halabeharrak, Zerbantesekin batera. Andro Trapo" ren" Zerbantesen bizitzak" liburua irakurri berritan naun eta markatuta ditinat Don Miguelen bizitzan esanguratsu izan ziren herri eta hiriak.
|
|
|
Idatz dezanan nahi ez dudalako. Enea izaten jarrai dezan nahi dinat eta izan zen bezalakoa, eta
|
ez
hik idatzi dunan bezalakoa, izatea nahi dinat.
|
|
|
Tira, ez din merezi... Eta mutikoa,
|
ez
hiretzat, ez niretzat!
|
|
|
—Frida Kahloren artelanak bai direla surrealistak, Itziar,
|
ez
hire zorigaiztoko hasi gabeko maitasun historia hura bota zion Isabelek, kontu handirik erakutsi gabe.
|
|
|
VLADIMIR: Amak kantatuko zian,
|
ez
hik.
|
|
2023
|
|
|
Etorkizuna nola irudikatzen duk?,
|
ez
hirea bakarrik: Herria, Euskal Herria, Bertsolaritza, Euskara…
|
|
|
–Ai, Manttali, Manttali! Bixente bere liburuak irakurtzen izango dun abila, baina
|
ez
hi aurpegiekin haizen erdirik ere!
|
|
|
Baina hik komeni zaiana bakarrik gogoratzen duk, beti bezala –esan zion neskatoak, lehor– Leku horietan otorduen ondoren esker ona adierazteko egiten ditek, prestatu duenari eta etxekoei, normalean. Eta
|
ez
hire moduan marizikinarena egiten aritzeko.
|
|
|
Ez nion sinetsi. " Nik ere izan nitian 13 urte behin, baina
|
ez
hik bezain luzaroan" esan nion. Irribarre lotsatia eta berriro baietz.
|
|
|
Sekula ez ninan aditu hire ahotik portuges menos bat nintzela, sekula ez ninan aditu hire ahotik alfer zikin bat nintzela. ...ari adi egon nintzelako, zeren hi Valença do Minhoko hiri aldirietako" puten zuloan" bizi izan hintzen luzaroan, autobus geltokiak eta aire zabaleko azokak zedarritu zirkuluaz bestaldeko infernuan, Rua dos Combatentes 21, hirugarren solairuan, Rio de Janeiroko faveletako beste infernutik ihes egin huenetik, eta behin eta berriz errepikatzen hidan txortaldi eternalekin eskertuko hidala
|
ez
hiretzat baizik eta Rio de Janeiroko favelan hituen seme alabentzat hilero laguntzatxo bat emateko bezain eskuzabala izateagatik. Eta Flor de Minhon elkartu eta larrutan egin geninan lehen aldian berean, gure larruazal beroak bustitzen zituzten izerdi tantek bat egin zutenean, jakin ninan, ene txotxine, hik ere bahuela ihes egin behar izan duenaren izerdi usain sarkorra galtzarbeetan.
|