|
2014
|
|
|
lagunek beren opor egunetarik zonbait,
|
ez
hain aspaldi bozkatu lege bat berme egiten ahal den bezala... Gauza ederra hori eta
|
|
|
Denbora batez, eta
|
ez
hain aspaldi, hamahiru arrain kontserbutegi baziren Donibane Lohizune eta Ziburun. Denak desagertuak, Saupiquet azkenik, aski ezagutua izana.
|
|
|
Zendako lur antolaketa behar da hola kanbiatu? Kondutan untsa hartzeko ingurumenaren sano begiratzeko gobernuak
|
ez
hain aspaldi hartu neurri batzu bainan ere hirigintzaren alorretan joanden martxoan agertu lege berria, Alur deitzen dena, Cécile Duflot" berdeak" bozkarazia oraino minixtro zelarik. Kontseilukoen artean, gehiengoan direnak denak ados ikerketa horiek egiteko, Chantal Kehrig hirigintzaz arduratzen den axudanta gisa hartarat mintzaturik.
|
|
2015
|
|
|
Miliun bat duela mende laurden bat. 1.300.000
|
ez
hain aspaldi, 1930 a irian... Gero eta gutiago beraz orokorki, Botswana bezalako herrialde zonbaitek indar goresgarri bat eginik ere elefanteak salbatzea gatik...
|
|
|
Gaualdia hasi da oilo salda beroarekin, untsa goxoa. Gero, diaporama bat lagun, Claude Labatek esplikatu dauku nor zen egiazki Olentzero,
|
ez
hain aspaldi oraindik desagertua zena gure ohiduretatik eta gaur maleruski soberaxko desitxuratzen duguna. Biziki interesgarria!
|
|
|
heietako treinek arrabots gaitza egiten baitzuten eta zernahi ke hedatzen, zernahi ikatz erretzen ere zutelakotz... Azkenean, geltokia urrun izanez, beste burdinbide bat egin zen hiribarneraino,
|
ez
hain aspaldi desagertua. Guy Lalanne k kondatu dauku bestalde hemeretzigarren mende ondarrerat bai eta hogoigarrenaren haste hartan herri guziek nahi zutela treina beren lurretarik iragaitea.
|
|
|
Luzaz eta luzaz, fraileak baziren beraz. Berriz jinak dira,
|
ez
hain aspaldi funtsean, duela 14 urte alabainan. Jerusalemeko anaidia deitzen denaren kondukoak.
|
|
|
8 eraikin, batzuk 4 estai, bestek 5, orotarat 232 bizitegi. Beti untsa atxikiak, teilatuak ere berrituak
|
ez
hain aspaldi, bainan orai freskaldi on baten beharretan halere. Gaitzeko obrak egitekoak dira beraz, helduden Pazkotik harat, bi urte eta erdi iraunen dutenak oraiko ustez.
|
|
|
Elizaz ere bada kapitulu bat guziz interesgarria. Edo elizetaz, ezen denbora batez, eta
|
ez
hain aspaldi, bi eliza izanak dira herrian... Oraiko eliza hamazazpigarren mendekoa da bainan lehenago ere bazen batto, hastean Jondoni Martine zuena bere patroina eta gero San Bartolome.
|
|
|
Liburu zonbait ere argitaratuak. Lehenik," Aiherra, Nafarroaren leihoa" (1980) eta
|
ez
hain aspaldi" Ene artzain etxolak" (2001), altxor bat zinez miresgarria! Bere biziari bai eta Euskal Herriari behako sarkor bat emanez, gaitzeko euskara ederrean apaindua.
|
|
|
Ondarkin frango berziklatuz konparazione. Ez dira ere gehiago,
|
ez
hain aspaldi oraino egiten zen bezala, zikin guziak urerat botatzen, azkenean itsasorat beraz, nahiz gaurko egunean ere itsaso horietan badiren zorigaitzez ikaragarriko zikin meta itsusi eta kaltekorrak... Bai, zentzu gehixago badukegu bainan bada oraino nun zer egin, ernatu behar dugu zinez, gure onetan eta gerokoaren gatik ere...
|
|
|
Martin Monreal nafartarrak ordainduko du. Hau jadanik taldearen trebatzaile izana zen
|
ez
hain aspaldi. Ikusi trebatzailez aldatzea aski izanen denez Iruñeako futbol talde nagusiaren salbatzeko!
|
|
|
Lafitte buruzagiak behin ikusia zuen haren egilea, Hazpandar mutiko gazteño bat, Zelai auzoaldean bizi zena. Bataioko ur benedikatuaz kopeta oraino bustia eta
|
ez
hain aspaldi lumatua, delako mutiko gazteño atrebitu hark luma bat hartu zuen beraz, eta hartuan hartu, aurten hiruetan hogoi urte egiten du, bere luma beti eskuan atxikitzen duela. Konprenitua dukezue nortaz ari naizen:
|
|
|
Batzuk diote ez dela denen buru kanbiamendu handirik izanen delako ahalmen horien aldetik. Alta,
|
ez
hain aspaldi oraino, zernahi aldaketa hitzemaiten zaizkiguten. Batzuk erakusterat emaiteraino funtsean departamenduak desagertuko zirela.
|
|
|
Gainerat, berriketari batekin hola mintzatuz, Claude Bartolone k ez du deus berriagorik erran, bakarrik errepikatu ja aldi bat baino gehiago errana zuen gauza bera. Liburu batean ere aski garbi idatzia duena
|
ez
hain aspaldi. Salbu hara, Gérard Larcher zenaturren presidentak ezin onetsiak dauzka holako solasak, ez dela bestenaz ere batere keinka egokia holako kalapita berriz pizteko.
|
|
|
Emazte bakarra buruzagitza taldean dena. Ja egiten zituen lan guzien gainerat, idazkaritza bere gain hartua
|
ez
hain aspaldi. Nicolas Lecygne ttipi ttipitik saski-baloiari emana da.
|
|
2016
|
|
|
Donibane Lohizunen,
|
ez
hain aspaldi, Begiraleak elkarteak abiatua du sail berri bat, euskal literaturari buruzkoa. Gisa hortan, berriz argitaratua du Telesforo de Monzon zenaren olerki liburu bat," Urrundik" eta oraintxe plazaratu du beste bat," Pindar eta lano".
|
|
|
Nehork ez jakin eta nor izanen diren boz emaileak. Gainerat, hor da ere Vincent Peillon, hezkuntza minixtro izana
|
ez
hain aspaldi, askoren ustez segurik arras untsa heltzen ahal litakeena. Gobernutik atera zenean erran zuen politika alde bat uzten zuela, bere gustuko idaz-lanetan ariko zela, erakasle saila ere atxikiz...
|
|
|
Denbora batez, eta
|
ez
hain aspaldi, Turkia ari zen Europa Batuan sartu nahiz. Lehen urratsa egina 1963 an.
|
|
|
Hau besterik da oraino bainan bada ere zer irakur lehengo lanbide askotaz, hor baitira alabainan lehengo arotz, ikazkin eta eiherazainak! Behako bat nasaia emana baitzaio
|
ez
hain aspaldi oraino baserritarrek zeramaten biziari. Pilota eta pilotariak ere ez dira ahantziak.
|
|
|
Nagusiena nor aterako den gerla bizi hori entseiatuz, nik hemendik ausiki edo su, hik handik, hau dena bakarrik ikusteko nor nagusi eta ondotik araberan kartak joiteko. Izan da itsuskeria harrigarririk
|
ez
hain aspaldi Napoleon, Franco, Musolini, Hitler eta holakoekin eta besteekin ere, adibidez, azkenik. Jainkoak begira gaitzala Afrika zolaraino edo Asia hegiraino hortaratzetik oraiko armada buru ero andanarekin.
|
|
|
Ebanjelioak salbatuko du mundua ez Elizaren teologiak, pentsa, gogoeta horiek iduri dute 2000 urteko morterua, zimenta, hormak eta iguzkiak harri peña bezala gogortuak! Pastoralgintzari buruz, aldiz, artikulu bat
|
ez
hain aspaldi irakurtu dut, guziz interesgarria: " Arnaud Join Lambert Vers une Eglise liquide, Etudes aldizkarian, otsaila 2015ean" eta balio du ere behatzea Lille Arras Cambrai probintzian egin den kontzilioa edo sinodoa() Actes du synode provincial www.cathocambrai, iduriz urrats bat baliosa aitzina egin dutela.
|
|
|
Egia erran, gisa hortako konduak hurbiletik aztertuz ohartzen gira oro har jendetza polliki emendatu bada ere, lekuka ttipitu dela. Eta ez bakarrik Euskal Herri barne hortako herrietan bainan Kostaldean ere guti aski, hala nola Miarritzen eta Ziburun, jazko xifre xoilak kondutan hartuz segurik, ahantzi gabe hiri horietan ere emendatze bat izana zela
|
ez
hain aspaldi.
|
|
|
harritzekoa dela zoin usu aditzen den holako lan txarren egileak mutiko batzu direla, oraino gazte hutsak, kasik haurrak, 13 eta 15 urte arte hortakoak. Luzaz, eta
|
ez
hain aspaldi oraino, etzen holakorik aditzen, edo arraro! Zerk egiten du gazte batzu hoin goizik atrebitzea holako lan txarreri, nehoren beldur handirik gabe?
|
|
2017
|
|
|
Holako ixtorioak noiz nahi gertatzen ahal beraz. Macron presidentak ere aski garbiki errana du
|
ez
hain aspaldi, burdin-bide sarea behar da xaharberritu, sail horri eman lehentasuna eta ez zalutasun handiko treineri!
|
|
|
Sail huntan berean,
|
ez
hain aspaldi, aipatuak ditugu biziki eremu ttipia hartzen duten estatu batzu. Batikanoa, Erroman, Aita Sainduaren kondukoa, ttipi ttipiena izan behar da...
|
|
|
Hauxe da halere gogoetagarri: joanden urtarrilean, Richard Ferrand azkarki mendekatu zen beren familiako norbait laguntzaile bezala hartzen zuten deputatueri, batere salatu gabe berak gauza bera egina zuela
|
ez
hain aspaldi!
|
|
|
Partaidetza sano batena eta hori Emmanuel Macron minixtro ohiari. Gisa batez harrigarri nahitez,
|
ez
hain aspaldi oraino deplauki jorratzen baitzuen Emmanuel Macron, baizik eta dirudun puxanten hautagaia zitakeela. Bainan Macron hori bera, ezkerraldetik heldu segur, ez haatik sobera ezkertiar, eskuinaldeko askok ere arras beren gustukoa, ez dea denen buru hein bat erdikoa?
|
|
|
Batean hau eta bestean hura, lege nagusia hogoi aldiz kanbiatua izana da, azkenik 2008 an. Askotan ukan dituzte ere aitzindari larderiatsuak, diktadore gisakoak,
|
ez
hain aspaldi ere oraino, 1976 eta 1979 artean. Aurtengo president bozak arras giro berezi batean prestatuak izan dira.
|
|
|
Piarres kurutzatu dugun gehienek miretsi dugu haren memoria, miretsi haren jakitatea, zenbait aldiz gehiegi luzatzen bazuen ere solasa, mundua luze eta zabal kurritzeraino, historian eta zibilizazioetan barna ere alimaleko jauziak eginez. Halakoa zen Piarres, esku eta besoak beti mugimenduan mundua berreraikitzen zuela, gai guzietaz ikusmolde bat agertuz, aski zorrozki frangotan,
|
ez
hain aspaldi oraino, adin handirat alta heldurik, hartaz edo hontaz bere iritzia edo berdin desasdotasuna behar zuela zabaldu, ikusten baitzuen hain segur motelegiak ginela gu.
|
|
|
Baizik eta delako Iraultzaren kontra zirela... Hizlaria, Alexandre de la Cerda idazle eta ikerle ezagutua, deportatze ixtorio hortaz liburu bat plazaratua duena
|
ez
hain aspaldi.
|
|
|
Urteak jin eta urteak joan, tokiko jendeak gero eta kar gehiagorekin galdetzen zuen haatik hein bat autonomia. Eta ardietsi du bainan egia erran
|
ez
hain aspaldi, 2002 an alabainan. Maurizio eta Rodrigues beti biak bat bainan Rodriguesek segurtatua berantetsia zuen autonomia hura, bere gobernu bereziarekin.
|
|
|
Ziburun,
|
ez
hain aspaldi oraino, arras etxe guti zen Bordagaineko kaskoan eta mendixka horren mazelan. Orai bada zernahi...
|
|
2018
|
|
|
Kattalin Aguirre mugalari famatuaren alabarekin esposatua duela 72 urte ez arras. Lau haurren aita, hiru seme eta alaba bat, azken hau
|
ez
hain aspaldi zendua. Clement Castet hogoita hamar bat urtez arrantzan ibilia zen, Dakarren ere lau urtez izana.
|
|
|
Nork erranen zuen, oraino
|
ez
hain aspaldi, hori ere ikusi behar ginuela. Mugikorra deitzen den telefono horrek badu ikaragarriko arrakasta.
|
|
|
Denbora batez, Ziburuko kermeza egiten zen iraileko hirugaren asteburuan. Nola Ondarearen egunak ere orduan diren, eta ez bakarrik gure eskualdean bainan Europa mailean, kermeza hori aste batez aitzinatua izana da
|
ez
hain aspaldi. Aurtengoa beraz larunbatean eta igandean, irailak 8 eta 9 Usaian bezala, larunbat aratsean, 6 ak eta erdietako mezaren ondotik, bada afaria.
|
|
|
Aste huntan hasten zaukula garizuma, fededunek bederen ez ginuke hori ahantzi bahar. Lehen, eta
|
ez
hain aspaldi, garizuma aipatu orduko, barur eta mehe egiteko egunak heldu ziren gogorat. Orai, elkartasun urrats batzuri emaiten zaiote lehentasuna.
|
|
|
Premizia bodega ere saldua izan zen. Geroztik izan da hor gorabehera frango bainan
|
ez
hain aspaldi berriz jarri dira usaia xaharrari, berriz arnoari emanez gaitzeko lehentasuna. Berritze hori hasi da 1973 an
|
|
|
Errusiari erosi baitzioten orduko 7 miliun dolarretan. Geroztik, luzaz kolonia baten gisakoa izana da bainan 1959 an — duela 59 urte,
|
ez
hain aspaldi beraz — ardietsia du Estatu Batuetako estatu izaitea legez lege, beste edozoin estatuk dituen eskubide ber berekin. Gainerat, estatu handiena da eremuz, Frantzia baino hiru aldiz handiagoa!
|
|
|
Artetan deitzen dute ere Napoleon bidea berdin, baizik eta duela berrehun bat urte an xuxen erraitekoNapoleonen soldadoak ere hortik iragan zirela... Bidexka hortako harriek eleketa balakite, kondatzen ahal lukete denboran Konpostelarat zoatzin beilari asko ikusi dutela, iheslari frango ere ba, karlixtadak gerla heien denboran bereziki, eta aise geroztikago ere, batzu alemaneri iheska, beste batzu,
|
ez
hain aspaldi, Francoren larderia ezin jasanez... Orai aldiz, hemengo bereko ala kanpotiar, jende ainitz badoa hor gaindi denbora pasa, toki alaia dela, biziki lasaia, zati luze batean kasik xabal xabala, itzalpe nasai batzuekin, heldu da uda betean ere goxo dela hor gaindi ibiltzea...
|
|
|
Delako ikerketak fidagarriak direla-eta, Biasteri izena baztertua izan da beraz eta Guardia izena da orai nagusi, noiztenka Biasteri ere aitzina agertzen balinbada ere. Han berean, elebidunak diren idazki batzutan, harrian
|
ez
hain aspaldi grabatu batzuetan ere, Guardia da orai agertzen. Euskaltzaindiak ere, ikerketa beren argitarat, Biasteri baztertua du eta Guardia dauka izen xuxena.
|
|
|
Egia handia hori bainan badu urteak eta urteak kantu bera edo bertsua entzuten dela eta ez gira halere aski mugitzen. Eskasegia bada eskasegia, Parisen finkatu zen
|
ez
hain aspaldi hitzarmen bat ingurumenaren aldetik hobeki heltzeko gisan. Bide hortarik da segitu behar bixtan da, Trump amerikano edo amerikar lehendakaria ez ados izanikan ere.
|
|
2020
|
|
|
Gero eta biztanle gehiago baigira, hori alde batetik:
|
ez
hain aspaldi oraino, lau miliar ginen eta orai zazpi miliarreko ozka gainditua dugu. Bestalde, gero eta gehiago zikintzen dugu airea, zernahi laspelki hedatuz gerokoaren axola handirik gabe.
|
|
2021
|
|
|
Berenaz etxe ederra da, hiribarne bihotz bihotzean. Sartzean badauka plaza ttipitto bat, dena berritua izana
|
ez
hain aspaldi. Ikustekoak dira ere estaietarat heltzeko eskelerrak, beren xixelkadura bereziekin.
|
|
|
Xabier, gure semea, haurra zen oraino, eskolan
|
ez
hain aspaldi abiatua, amari galde hau egin ziolarik: " bainan ama, nor mintzo da ba euskaraz?" Etxean, euskara baizik ez zuen entzuna eta ere entzuten bainan, memento haietan, bere inguruko gehienek bertze hizkuntza bat zerabilaten.
|
|
|
Geroztik arrangura frango entzun da, hautetsi eta kargudun frangok galdetuz trein horren berriz martxan ezartzea. Gobernuak ere
|
ez
hain aspaldi erakusterat emana holako
|
|
|
Bainan zoin dira isurkin horiek. Eta zendako izaiten da hoinbeste liga
|
ez
hain aspaldi batere ez zelarik oraino. Arrantzaleek diote bestalde liga hori kaltekor dela ere turismoarentzat eta azkenean jendeen osagarriarentzat ere.
|
|
|
Bederatzi antzerki ba idatziak, besteak beste" Hazparneko anderea", berrikitan berriz emana Iduzki Lore taldeari esker. Donibane Lohizuneko Begiraleak elkarteak ere ohoratua
|
ez
hain aspaldi berriz plazaratuz" Urrundik" Ameriketan idatzi zuen olerki bilduma guziz herrikoia eta hunkigarria.
|
|
|
Azken denbora hauetan entzuten da, Inseek agertu zenbakietan oinarrituz, Ipar Euskal Herrian herrietako populazioaren kopurua emendatzera doala. Duela oraino
|
ez
hain aspaldi 300.000 biztanle inguru ginen, azken urte hauetan emendatzera joan dena, gaur egun kasik 313.000ko bat girelarik. Ohartzen gira, bereziki Lapurdi kostaldera hurbiltzerakoan, herri batzuk zeharkatzean, zenbat eraikin berri eginak edo (ta) egiten ari diren, baieztatuz entzuten ditugun populazio zenbakien gorakada.
|
|
2022
|
|
|
Ikusten delarik zonbat jende igotzen den, oinez edo treinez, Larrun kaskora, harrigarri baino harrigarriago da hori. Eta
|
ez
hain aspaldi, baziren amesten zutenak oraino aise eta aise jende gehiago joanarazten ahal zela gain hartarat! Ondartzetan ere hoinbeste jende batzu besten gainean, ez dea nardagarri izaiten?
|
|
2023
|
|
|
Larunbatean iragan da beraz Jondoni Martine eguna, asko gisetara ospatzen dena, Saindu handi hori gogoan segur bainan ere besteak beste 14ko gerla izigarri hartan parte hartu zuten guziak. Denak hilak dira, azkenak
|
ez
hain aspaldi. Aurten hain xuxen, dei berezi bat zabaldua izan da, heien oroitzapena ez dela galtzera utzi behar.
|
|
|
Omendu ditu EKEko partaide ziren: Jakes Ahamendaburu, Txomin Peillen eta Jakes Abeberry,
|
ez
hain aspaldi hil direnak. Azpimarratu du 2022ko urtea aldaketa urtea izan dela, horietan EKEren xarta grafiko berria, estekaren irudia duena, loturaren sinboloa erakusten duena.
|
|
|
Izenak aski polliki salatzen du hori, uztaila dela uztaren hilabetea. Lehen, eta
|
ez
hain aspaldi oraino funtsean, laborari etxe gehienetan ereiten zen ogia, edo garia. Artetik erraiteko, nik segurik gari hitza nahiago baizik ez dut, hola ez baita nahasten jateko ogiarekin.
|
|
|
Goraxago ari ginen telefono mugikor hortaz bainan
|
ez
hain aspaldi, iragan mende erditsutan oraino, telefono finkoa ere ez ginuen etxe bakar zonbaitetan baizik! Ukaiteko, denbora asko igurikatu behar!
|
|
|
Untsalaz, lege nagusia gisa hortara kanbiatua izanik
|
ez
hain aspaldi, bi aldiz lehendakari hautetsia izana den norbait ez da segidan segurik hirugarren aldi bat hautetsia izaiten ahal. Hasteko, ez baita ere hautagai agertzen ahal.
|
|
|
Olinpiar joko famatuak Parisen behar eta heldu den urtean, gobernua eta Pariseko auzapeza Anne Hidalgo, ez dabiltza gehiago batere ados,
|
ez
hain aspaldi oraino hala iduri zutelarik. Elgarri erranez ez direla batere hitzekoak.
|
|
|
Beste mahaikideek ezagutzen ez ginuen hitza. Denbora batez,
|
ez
hain aspaldi arte, Irulegiko eskuaren gisan, baziren objektu apotropaikoak (edo gerizatzaileak) etxe askotako ateetan, hala nola eguzki loreak. Zorte onaren ikurrak.
|
|
|
Abaya deitzen duten zaia luze hori debekatu dute beraz eta hortaz bada zernahi eztabaida. Izena bera arrotza ginuen
|
ez
hain aspaldi. Orain badu zernahi aipaldi, noiznahi eta nunahi.
|
|
|
Beztitzeko berriak saltzen dituzten etxe handi asko badira
|
ez
hain aspaldi zerratuak eta horra nun beste zonbait egundainokotan kasu berean diren. Bestalde, Casino delakoa, zernahi saltegi baduena oraino, arras gaizki doa, zorrez betea diotenaz, batere ez jakin nola heltzen den ondoko egunetan!
|