|
2003
|
|
|
Bizkitartean
|
ez
dezaket ahantz, egun batez, bere biziko esperientziak sustaturik, agian, honelako hitzaldia atera zuela: Jaunak, ez dakit zuek guztiak apeztuko zareten, baina uste dut guztiek nahiko duzuela kristau zintzo izaten saiatu.
|
|
|
Bizkitartean,
|
ez
dezaket ahantz, bizpalau hilabete lehenago, 1973ko abenduan, ildo bertsutik zihoan tesia aurkeztu nuelarik Tolosako fakultate katolikoaren aitzinean, aita René Coste jaun irakasleak lagundurik eta besteak beste Pierre Eyt kardinale beharrak epaiturik, nola entzungor egin zuten ez bakarrik Baionako apezpikutegiak, baina bai ere Pariseko Irakasle edo Argitaletxeek....
|
|
2004
|
|
|
Euskararen ezaugarri izaera hortxe dagoela aitortuko nuke nik, nahiz eta oinarrizko planteamendu hau xehe xehe aztertu beharra egon diglosiaren minbiziak jotako hizkuntzen artean. Hori dela eta, oraindik geure zentzumenak kemen guztiak ahituak ez baditu behintzat,
|
ez
dezagun ahantzi minbizi horrek erasandako mintzaira dela gurea.
|
|
|
Arrotz bere lurraldean eta bere historian. Estatu totalitario honen mugarrien barruan bestelako lurralde, historia, hizkuntza eta kulturarik baldin bazegoen,
|
ez
dezagun ahantzi Nazio estatu gehien gehienak nazio askotarikoak direla (sei mila hizkuntza, berrehun estatu; atera kontuak!), hauek berezko espaziotik eta historiatik egotziak izan dira. Etxetik, identitatetik, hizkuntzatik, kulturatik... erauziak.
|
|
|
Berriz, nazio minorizatuak dituen estatu unitario batean, naziotasuna eta herritartasuna gauza bera direla esatea minorizatuen eskubideak zanpatzeko beste modu bat da. Onar dezagun demokrazia dela gatazka konpontzeko bidea, baina
|
ez
dezagun ahantz arazoa nazio desberdinen artekoa dela?. 8
|
|
|
Guztiarekin ere, ordea, auzi hau ez da itxuraz dirudien bezain zedagarria:
|
ez
dezagun ahantzi, izan ere, nahasbide semantiko hauen abiapuntuan bertan ideologia adigaiaren erabilera ideologikoa daukagula.179
|
|
|
Hitz batez, hortaz, euskera gure herriaren zerbitzari izatea, euskal literaturaren izanean datza. Gure batasun gintzan, gramatika gintzan eta hiztegi gintzan ari garen artean, euskaldun jendeari traba zaio euskera (eta
|
ez
dezagun ahantz legearen aldetik ere traba zaiola eta, kondairak erakusten duenez, zenbait urtez bederen izango ere zaiola). Euskeraren prestaerak eta batasunak presa haundia dute.
|
|
2008
|
|
|
Euskararen erabilera dela eta,
|
ez
dezagun ahantzi jadanik esandakoa: erabilera hori askoz ere nabarmenagoa da alderdi abertzaleen jendaurreko jardunetan.
|
|
|
Berriz, nazio minorizatuak dituen estatu unitario batean, naziotasuna eta herritartasuna gauza bera direla esatea minorizatuen eskubideak zanpatzeko beste modu bat da. Onar dezagun demokrazia dela gatazka konpontzeko bidea, baina
|
ez
dezagun ahantz arazoa nazio desberdinen artekoa dela?.
|
|
|
Eta gizakia, ezer izatekotan, egiten duena da, gizarte ekintzaren zurekoa da. Alde honetatik,
|
ez
dezagun ahantzi inoiz hitz egitea ere gizarte ekintza dela hizkuntza pragmatikaren argitan. Hitzaren baitan sozializatuz hornitzen ditugulako, besteak beste, geure ideologia, pentsaera eta jarrera politikoak.
|
|
2011
|
|
|
Estatuaren jardunari darion bortxakeria sinbolikoaz ari garenez,
|
ez
dezagun ahantzi bere berea duen bortxa fisikoa: –Ez dute zalantzarik egiten biolentzia psikikoa eta fisikoa erabiltzeko, honako bi helburu hauek lortzearren:
|
|
2015
|
|
|
Hara, epaiketa horren atzean Espainiako erregearen eta oreka politikoa zegoen jokoan batetik, Espainiako Elizaren eta erregearen arteko oreka bestetik, eta,
|
ez
dezagun ahantz, Espainiako Inkisizioaren boterearen definizioa zegoen jokoan, baita ere eta ororen buru. Eta inork pentsa dezake, tamaina horretako arazo politikoak jokoan zeudelarik, auziari amaiera eman nahi/ ahal izango ziola begiak itxirik, justiziaren irudi proberbialak agintzen duen bezala?
|
|
|
Zentzu horretan, dispositibo, tramankulu eta artefaktu teknologikoak gizakien asmamenaren emaitzak dira,
|
ez
dezagun ahantz. Horiek egiten dituzten funtzioak kalkulu programagarri eta algoritmikoetan oinarritzen dira, eta lan horretan normalean substantzia ez karbonikoak, edo ez biologikoak?
|
|
|
Kontua orduan diseinuan datza; horrelako ordenagailu batek imitazioaren jokoa joka dezan nola diseinatu jakin behar dugu. Hari pentsatzen laguntzeko,
|
ez
dezagun ahantz, gizakiok egiten ditugun akats arruntak egiteko ere programatu dugu. Hori dena lortzen badugu, ordenagailua makina pentsalaria litzateke.36
|
|
|
Lehendik ere bagenekien beti dagoela ihes egiteko modua, ihes egitean datzala askatasuna, Bixente Serrano Izkok entsegu batean azaltzen duen bezala. Ihes egiteko modu asko dago, gainera, ihes egin baitaiteke hitzez, ihes egin baitaiteke oroimenez, eta hitza eta oroimena,
|
ez
dezagun ahantz, biak bat dira funtsean, biek ala biek baitute arima bera: arima handi, arima eder, arima iheslaria.
|
|
|
Baina, bestetik, turistek kontsumo gizartearen joerak ekartzen dituzte oso gizarte behartsura. Eta
|
ez
dezagun ahantzi Aldi Berezia oraindik ere ez dela bukatu, nahiz eta duela urte batzuk baino hobeto gauden. Talka horrek fenomeno ezohikoak eragin ditu:
|
|
|
suplicaetan nachaçu, nic merecidu ezbadot bere, ez naguiçula ancitu, suplikatzen dizut, nik merezi ez badut ere,
|
ez
nazazula ahantzi?
|
|
|
Mahai gainean dauden eredu nagusi biak, dena den, desberdinak dira: tokian tokiko elkarte eta kazeten autonomian oinarriturikoa da Topagunearen ildoa (ez alferrik, federazioa da TEEF;
|
ez
dezagun ahantz, gainera, tokiko informazioan lidergoa daukala, 36 kazeta biltzen baititu, hauen botaldi globala 160.000 alekoa dela), eta eredu zentralizatuagoa da EKTrena.
|
|
|
Dena dela,
|
ez
dezagun ahantz erabateko subiranotasuna edo bestelako Europa edo dena delakoa eduki arte zain egon beharrean, hizkuntza komunitate bakoitzak gauza dezente egin ditzakeela hemen eta orain ere. Gurean, zereginetan estrategikoenetakoa euskarazko komunikazio esparrua trinkotzea da.
|
|
|
Hurrengo atalean aipatuko ditugu sortzear ziren kazeta elebidunak;
|
ez
dezagun ahantz, dena den, Zeruko Argiaren 1976ko lehen zenbakian (669, I) bazela beste berrikuntza nagusi bat. Izan ere, hirugarren orrialdean haren luze zabal osoa betetzen zuen editoriala baitzetorren, izenburu esanguratsu honekin etorri ere:
|
|
|
Armentia, Caminos eta Palaziok ondo laburbildu digute kontua;
|
ez
dezagun ahantz, dena dela, 1998ko uztailean Egin egunkaria ez ezik Egin Irratia ere zarratu zutela. Bistan denez, bazterrak inarrosi zituen albistea izan zen hura.
|
|
|
Funanbulistarenak egitera erdi behartuta zeudela, alegia. Nolanahi dela, gorabeherok albo batera utzita,
|
ez
dezagun ahantz Botzan euskara/ frantsesa proportzioa euskararen mesedetan aldatzen joan dela beronen sorreraz geroztik. Enbataren 732 zenbakian (VIII), bestalde, Gure Irratia eta Radio Oloronekin kolaboratzea laket zutela zioen Allande Etxartek.
|
|
2016
|
|
|
–Egiten badut, esan nuen?, galduko naiz?. Beraz, eskutik hartu nuen, ateraino lagundu nion eta erregu egin
|
ez
zezala ahantz eman berria nion lezioa. Neskak esan zuen ez zuela inola ere ahantziko, eta nola esan baitzuen suharki samar, buelta eman eta bere bi eskuak luzatu zizkidalarik, nireen kontra estutu zituen.
|
|
2017
|
|
|
89. Egoera bat kolonialtzat jotzen da metropoliaren eta lurralde okupatuaren artean ur gazia dagoenean. Inoiz gutxitan kritikatzen da Sobiet Batasuna edo Txina kolonialismoari jarraipena emateagatik, nahiz eta batak nahiz besteak lurralde aski zabalak bereganatu iragan kolonialaren ondoren;
|
ez
dezagun ahantzi lurralde horiek jatorrizko gutxiengoen lurraldeak direla?. Walker Connor, Etnonacionalismo, 1998, 136.
|
|
2019
|
|
|
nire beharrean dagoen orotarako. Baita erredurak direnean ere,
|
ez
beza ahantzi! Baina, nola arraio konponduko naiz ni deabru maltzurrak pattarra ez lapurtzeko.
|
|
2020
|
|
|
Baina gero otu zait, hilda egonda, bihurrikeria horiek ezin direla hain handiak ere izan, ezin dutela hainbesteko garrantzirik hartu. Beste era batera esanda, Karontek barka diezaiokeela errua ahizpari, nahikoa zigor du-eta bestela ere, barka diezaiokeela eta gerturatu dezakeela ibaiertzera, hona, nigana, nik
|
ez
dezadan ahantzitako kanpandorre batean albo batera utzia bezala jarraitu behar izan, denboraren izkina ahaztu batean.
|
|
2021
|
|
|
Hala ere, gorteko mihigaiztoek ezin miztoak kamustu, eta marmarrean jarraitu zuten: " Jauna, berorrek albora ekarri berri du Elizak emazte egin zion emakumea, baina
|
ez
beza ahantzi erruduna dela: ez da emakume hori bi urtez senarra ez zuen norbaitekin bizi izan?
|
|
2022
|
|
|
Eta hori, uda betean:
|
ez
dezagun ahantz urte sasoi honetan lora zitezen uda erdian landatuak izan behar zutela.
|
|
2023
|
|
|
Halako gertaerek, irakasle eta ikasleen arteko botere desberdintasun izugarri handiari ezikusia egiteaz gainera, orobat ezikusia egiten diete zuritasunak akademian dituen botere dinamikei, eta, hala, oraindik eta zilegitasun gehiago kentzen zaie komunitate beltz eta marroien kontakizunei. Irakasle" salbatzaile feminista zuria" da, beraz, kontakizun mendebaldarzentrikoak bultzatzen dituen errudun nagusia, baina
|
ez
dezagun ahantz Mendebaldeko emakume zuriek eskubidea dutela munduko gainerako emakumeak epaitzeko. Botere dinamika horiek onartzeak esan nahi du emakume zuriek, zeinak ohituta baitaude pribilegioak izatera, beren ikuspegien pribilegioen galera bat bizi behar dutela, eta horixe behar du, hain zuzen, aliantza esanguratsu batek.
|