|
2000
|
|
|
Bigarren moduluak, aldez aurretik, bere sarreran ager daitezkeen soinu guztiak, ezagutu? behar ditu, hots, hizkuntzaren soinu inbentarioa eduki behar du, baina, xehetasun honez lekora, haren funtzionamendua
|
ez
dago hizkuntza bakoitzaren menpe.Lortuko den ahots seinalearen kalitateari, prozesaketa linguistikoari legozkiokeenxehetasunak bazter utzita, erabiliko den ereduaren ontasunak eragingo dio. Gaur egunerabiltzen diren sintesi ereduetan lortu den kalitatea oso handia da; izan ere, zenbaitkasutan seinale naturaletatik zuzenki lortutako ezaugarriak dituzten elementu kateasistemari emanez gero, seinale sintetikoa eta naturala ez bereizteraino hel daiteke.
|
|
2001
|
|
|
eta asoziazio pertsonalen artekoerlazioa demostratu zuten: 1) Sare sozial sendo eta itxiak talde zehatz baten arauenaplikazioa indartzen du, baita hizkuntz portaerarena ere, horrela sare bateko kideeksare horretako arau, balio eta portaerak hartuko dituztelarik; 2) Sare irekietan, berriz, arau estandarrekin ados
|
ez
dagoen hizkuntz jokabidea bultzatzen da (Romaine, 1996); Milroy k (1980) hizkuntz erabileraren eta sare sozialen dentsitate etaanizkoiztasunaren artean erlazio positiboa dagoela demostratu zuen.
|
|
2007
|
|
|
Kant-ek abertitu badu, «arrazoimenak bere egitasmoaren arabera sortzen duena baino besterik ez duela aditzen» naturan (B XIII), hau da, zientziak naturan deskubritzen duena, berak han lehenago ipinitakoa bakarrik dela, edo bestela esan, arrazoimenak bere lege iraunkorren printzipioekin aurrea hartu behar diola naturari, horrek zer izan beharra daukan gainezarriz, halako aurkikuntzak, berez kritika transzendentalarenak, filosofoak adina linguistak jakin mindu behar ditu nahitaez. Munduaren ordena pentsamenduarena da, baina pentsamenduaren ordenarik
|
ez
dago hizkuntzaren ordena gabe: munduaren ordena hizkuntzaren ordenari azpiratua ageri da322 Nolabait naturaren egiturak ez badu adimenarena berrekoitzi baino egiten, hots, naturaren arrazoizkotasuna hizkuntzaren logika baldin bada, orduan kuestioa da, hizkuntzak berak nola antolatzen dizun bere logika (azkenean naturaren logika izango dena).
|
|
|
Onarturik ere giza hizkuntzan parte natural bat, gutxienez hizkuntzaren sustraiak ezetzen, ez da erraz ulertzen nola den posible pasatzea gero sentsazio marraska aberetar horietatik kontzeptura eta giza hizkuntzara, hots, espresio (natural, irrazionaletik) adimenduzko eta borondatezkora116, hizkuntza metafisiko moderno bateraino ailegatzeko, «arrazoimen eta gizartearen emaitza»117 Ez da errazago ulertzen nola izan litekeen posible hizkuntzaren sorrera konbentzio bidez. Izan ere, adostasun edo konbentziora jotzeak hizkuntzaren eta adigaiaren balioa oinarritzeko, hizkuntzarik egon baino lehenagoko hizkuntza bat, hizkuntza posible egiten, aurresuposatzen du118 Süssmilch ek, hortaz, ongi erreparatu du, dio Herder-ek?
|
ez
dagoela hizkuntza arrazoimenaren aurretik ipintzerik, hizkuntzak arrazoimena suposatzen duela. Ordea, alderantzizkoa ere egia da:
|
|
|
(?)
|
ez
dago hizkuntzaren izaera eta funtzioaren ideia benetakorik lortzerik, hori «hitzen» bilduma soiltzat hartzen dugun bitartean. Hizkuntzen arteko benetako ezberdintasuna ez da soinuen edo zeinuen artekoa, «mundu ikuskeren» (Weltansichten) artekoa baizik.
|
|
|
Kreazio poetikoa, filosofikoa, sorkuntza artistikoa bezala, izpirituaren ariketa librea da. Beraz,
|
ez
dago hizkuntzaren hertsaketa, premiaketarik; hizkuntzak behartuko lukeen munduaren ikuskera gatiburik. Giza izpiritu, arrazoimen, adimen?
|
|
|
Whorf-en iritzian, amaitzen du Kutschera k, hizkuntzaren influentzia handia dago banakoaren pentsamenduan; baina
|
ez
dago hizkuntz determinismorik, erlatibismoa bai. Iritzi berekoa da Werlen.
|
|
|
Errore bat da hizkuntza pentsamenduaren gehigarri bigarrentiar eta kanpotarra kontsideratzea. Kontzeptuak
|
ez
daude hizkuntzatik at, beregain eta oso, gero hizkuntzazko zeinuen bidez komunikazioan agertuak izateko.
|
|
2008
|
|
|
Kontuan hartu behar da informazio guztia
|
ez
dagoela hizkuntza guztietan12, eta behar den informazioa aukeratutako hizkuntzan ez badago, ingelesez agertuko dela. Zer instalatu behar den jakiteko locale terminoa bilatuko da paketeen artean.
|
|
2011
|
|
|
Zazpi funtzio horietatik beheko biak (familia funtzioa eta identitatea) jabekuntza naturalaren pean daude. Horrela,
|
ez
balego hizkuntza bat ama hizkuntzatzat duten subjekturik, ez lirateke funtzio horiek beteko. Aurreneko bi funtzioak, berriz, bigarren mailako ikastearen menpe daude, horretarako, hau da, nazioarteko hizkuntza izateko, beste hizkuntzetako hiztunen interes kulturala litzateke.
|
|
|
Hona hemen, berriz, atal hau bukatzeko, hizkuntza aniztasunaren aldeko bi argudio (Junyent (2008), Marti et al. (2005) edo Amorrortu et al. (2004) eta Moreno Cabreraren (2000) ildoei jarraituz):
|
ez
dago hizkuntza primitiborik, atzeraturik, edo batzuk ez dira besteak baino modernoagoak, hobeagoak. Halaber, «hizkuntza» fenomenoari heltzeko abiapuntua aniztasuna da, hau da, hizkuntza forma ezberdin ugari hartzen duen gertaera da.
|
|
|
Izan ere, prozesuaren hasieratik bertatik gobernuaren esku utziz gero indarberritzea, gerta liteke komunitatean ez egotea halako prozesu baten aldeko aldarririk, babesik edo engaiamendurik. Eta komunitatearen barne babesik gabe,
|
ez
dago hizkuntza bat indarberritzerik. Komunitatearen babes horrek, aitzitik, ondoren etor litekeen prozesuaren «politizazioa» lagun lezake.
|
|
|
Skutnabb Kangasek (ibid.) dioen bezala,
|
ez
dago hizkuntza primitiborik, edo besteek baino gutxiago balio duenik. Hizkuntza denak dira baliagarriak eskolarako, edo erabilera esparru publikoetarako edo formaletarako.
|
|
|
Izan ere, kontrako argudioa ere balegoke: Interneten dauden hizkuntzetatik askok eta askok Interneten
|
ez
dauden hizkuntza askok baino ahozko erabilera tradizional gutxiago gorde dute. Baina historiaren ondarea bide bazterrean utzi duten hizkuntzak ez dira, ezta ere, balio txikiagokoak.
|
|
|
Baina eskolan hizkuntza irakastea ez da nahikoa. Hizkuntza gutxitu baten erabilera esparruak ugarituko badira,
|
ez
dago hizkuntza hori etxeko edo familiako esparruetara mugatzerik, ezta irakaskuntzara mugatzerik ere.
|
|
2014
|
|
|
Eldarniozko nahastea eta eskizofrenia paranoidea bereiztea zaila da: azken horretan
|
ez
dago hizkuntzaren desantolatze nabarmenik, portaera desantolaturik edo afektibitate kamustu edo desegokirik, eta jardueraren narriadura txikiagoa dago.
|
|
2015
|
|
|
–hazi? hitzak nondik lortu (normalean maiztasun altukohitz orokorrak dira, baina funtzio hitzak izan gabe eta beste hizkuntzetan esanahirik ezdutenak), bilatzaileek behar den hizkuntzako testuak soilik itzultzea nola lortu (bilatzaileenaukera baliatu ohi da, baina hizkuntza batentzat
|
ez
dagoenean hizkuntza iragazteko hitzakgehitzen zaizkio hitzen konbinazioari),, hazi, hitzen zerrendaren luzera (luzera oso ezberdinakerabiltzen dira lan ezberdinetan), konbinazioen luzera (2 eta 4 artean erabili ohi da), zenbatbilaketa egin (5.000 eta 30.000 artean egin izan dira), emaitzetatik zenbat jaitsi (lehen 10aknormalean)...
|