|
2004
|
|
|
bidenabar esateko, baita bakarrizketaren eitea hartzen duenean ere. Azken funtsean, bakarrizketarik
|
ez
dago hizkuntzarik gabe eta hizkuntzarik ez dago herri komunitaterik gabe.
|
|
|
278 Lluis Aracil: Konfliktorik gabe
|
ez
dago hizkuntza aurrera ateratzerik, Argia, 1982.
|
|
|
aipatu du, baiña aipa dezake; erori zan, baiña eror zitekean. Gure ondoko erderetan fenomenu liferentzia horri
|
ez
dagokio hizkuntzazko liferentzia bat. Bestela ikusten ditugu gauzak.
|
|
|
Egunkariak eta kondairako liburuak irakurri ezkero, ordea, ez dago horrelakorik: politikazko askatasunik ez dagoenean, ethniek erresuma berezirik ez dutenean,
|
ez
dago hizkuntzazko eta kulturazko ez askatasunik eta ez berezitasunik. Bai erromatarrek beren inperio zaharrean, bai britaniarrek Irlanda’n eta Guernesey’n, bai Canada’tarrek Quebec’en, bai españolek Peru’n eta errusitarrek Karelia’n, beti eta nun nahi berdin:
|
|
|
Baita erresumaren batasuna ofizial gertatzen danean,
|
ez
dago hizkuntzaren gaiñetik egiazko batasunik; eta berezi nahia nola edo hala, berezi nahiaren izenean edo errejionalismoaren izenean, behin eta berriz piztutzen eta zornatzen da. Nun?
|
|
|
Iritzi hauxe adierazten du Woolner’ek, huni buruz diolarik: " Aspaldiko inperioetan
|
ez
zegoen hizkuntzazko katramillarik. Ez zegoen orduan nazio batasunaren ideiarik...
|
|
|
Emakumeak pantailako testua aztertu zuen. Euskaraz zegoen, baina benetako koska
|
ez
zegoen hizkuntzan.
|
|
2008
|
|
|
Egon ordea praxi berbera dago ia guztien artean: hots, gure herri zapaldua
|
ez
dago hizkuntza zapaltzailearen harian arituz askatu ezinik. Logika horren argitan, euskararen korapiloa geroko gerotan konponduko da berez, delako marko juridikoa eta politikoa aldatzen dugunean.
|
|
2011
|
|
|
–Oro har, normalizaziorako baldintzarik
|
ez
dago hizkuntza gutxituentzat Europan, ez dagoelako haiekin bakarrik?. Robert Dunbar,. Euskaldunek lurralde osoan eskubide berak ez izatea Europako politikaren ahuleziaren isla da?, Berria,.
|
|
|
Nolanahi ere, gure ustez, eta hemen dator egin nahi genuen ñabardura, erabilera ahalmen hori
|
ez
legoke hizkuntz nazio zapaldu guztien esku egoera politikoa irauli ondoren. Gutxienez, aurrebaldintza bat bete behar baita ahalmen gaitasun hori egia bihurtzeko.
|
|
|
Hizkuntza zaurgarriak bizirik atxikitzea giza espeziearen askotariko aniztasuna erreproduzitzea baldin bada, ez al gara ari gizatasunaren eta duintasunaren aldeko ahalegin betean? Azken batean,
|
ez
dago hizkuntza jakinetan gorpuzten ez den gizatasunik, hizkuntza delako haren izate aukera.
|
|
|
Damurik, nazioarteko erakundeen ebazpenetan hizkuntz eskubideak ez dira toki duinean ageri. Nazio Batuen Erakundea bigarren mundu gerraren amaiera aldean sortu zutenean, sortzaileen asmo zioetan
|
ez
zegoen hizkuntz gutxiengoen eskubideak formalki aitortzeko gogorik. Asmoa besterik zen, zurikeriak tarteko:
|
|
|
Esan izan da, hizkuntzak galdu, erraz galtzen direla, baina hizkuntza higatuak berpiztea ia mirari baten pareko gertakizuna dela. Herrikidetasunaren humus ik gabe
|
ez
baitago hizkuntza biziberritzerik, hizkuntzak bere osasuna osatuko duen lur landua behar du. Oinarrizko baldintzek huts egiten badute, goiz edo berandu, itzulbiderik gabeko ataka gaitzean sartuko da.
|
|
|
–Kontuan eduki behar dugu hizkuntza bat mehatxupean jartzen duten neurri politikoak, izatez eta egitez, hiztunen kontrako politikak direla aldez edo moldez, zeren eta asimilazio estrategia oso baten parte baitira. Erasoaren jomugan
|
ez
dago hizkuntza bakarrik? .
|
|
2015
|
|
|
Pragmatistak. William James, esaterako?
|
ez
zeuden hizkuntza barrenean espetxeraturik, eta ez zuten dirurik egin nahi erlatibismoaren espektakuluaz. Ezagutza eguneroko ekintza eta jarduerekin lotuta zegoela uste zuten.
|
|
|
Izan ere, hizkuntza gutxitua normalduko bada, hots, esparru eta funtzioak (berr) eskuratuko baditu?, jatorriz harenak ziren esparruak inbaditu dituen hizkuntzak atzeraka egin du (ez bere lurraldean, hizkuntza gutxituaren lurraldean baizik); hori da Jaurlaritzaren hizkuntza plangintzek ezkutatzen dutena (alegia,
|
ez
dagoela hizkuntza batarentzat esparruak irabazterik baldin eta besteak aldi berean esparruak galtzen ez baditu), eta hori da, halaber, logikak berak argi eta garbi erakusten duena.
|
|
|
98),, gehienezko jomuga bezala aurkezten dizkigute gutxienezko eskakizunen azpitik dauden gauzak?; izan ere, berak dioen moduan (1991: 103), esparru formal eta ez formal guztiak bereganatzen dituenean baino
|
ez
baitago hizkuntza erabat normalizatuta. Une hori iritsi arte, tokian tokiko egoerari erreparatuta, dudarik ez fase elebidunak beharrezko izango direla, baina fase modura ulertuta, beste egoera baterako (gure kasura etorrita, euskara, gune euskaldun eta erdi euskaldunetan bederen?
|
|
2016
|
|
|
Beren rola dute gizarte eragileek», adierazi du Bergek. «Baina gizarte mugimendurik gabe,
|
ez
legoke hizkuntza politika publikorik». Brissonek ere uste du «defentsa talde indartsuak» behar direla, eta kezkatuta dago:
|
|
|
«Enpresek gero eta garrantzi handiagoa ematen diote bezeroaren iritziari. Zerbitzuaren kalitatearen osagai garrantzitsua da hizkuntza; gustura
|
ez
bagaude hizkuntza arretarekin, ikusarazi behar dugu ez gaudela gustura eman diguten zerbitzuarekin. Kontsumitzaile gisa, horrela jokatu behar dugu».
|
|
2017
|
|
|
Euskararen despolitizazioa gehien azpimarratzen duen diskurtsoaren erreferente nazionalak eta politikoak espainolak dira Hegoaldean158 Erdal hizkuntza hegemonikoak ez du politizazio espliziturik behar, hizkuntza hegemonikoa modu naturalean da politikoa, eta espainolismoak ez dauka aldarrika ibili beharrik euskaltzaleok bezala. Egiten duena egiten duela, espainieraz egiten du, eta espainieraren aldeko politika egiten du; bide batezko politika inplizitua baino politika hoberik
|
ez
dago hizkuntza batentzat.
|
|
2019
|
|
|
Iritzi hauek eskaintzen duten ikuspegia ondo ezkontzen da arriskuan
|
ez
dauden hizkuntzen egoerarekin, hizkuntzen bilakaera prozesu arruntak deskribatzen dituztelako. Baina bere burua arriskuan ikusten duten hizkuntzei dagokienez, arrangura eta kexu horiek hizkuntzen aldaketa prozesu, ohiko, etatik harat dauden arriskuak dituzte gogoan:
|
|
|
Eta hirugarren arrazoia da, eta nire ustez garrantzitsuena, euskara
|
ez
dagoela hizkuntza handiz inguratuta, hizkuntza erraldoiz baizik. Egoera honek gure burua ikusteko modua guztiz baldintzatzen du.
|
|
2021
|
|
|
The West Wing izeneko telesail gogoangarri hartako kapitulu batean esandakoak inspiratu ninduen. Dakizuenez, Estatu Batuetan
|
ez
dago hizkuntza ofizialik, eta, tarteka, egoten da norbait –errepublikanoren bat– horren beharra proposatzen duena, arrazoi xenofoboak tarteko eta" ingelesa babesteko". Horri buruz ze iritzi zuen galdetu zion behin telesaileko protagonistak, Estatu Batuetako fikziozko presidenteak, bere aholkularietako bati, eta erantzun zoragarria eman zion:
|