|
2000
|
|
|
Ezker Abertzalearen egunkariak, egunero, baina ostiral igandeetan batez ere, argitaratzen ditu euskaraz informazio znpntak; astelehena da egunik erdaldunena, egunhorretan kirolak hartzen duen leku prominentea dela eta. Soziologiazko Inkestakerakusten duen biztanleriaren ezaguera mailara heltzen
|
ez
baldin bada ere4, egunkarielebidunen artean, Gara da euskarari itxurazko trataerarik duinena ematen diona, diferentzia handiz.
|
|
|
Eta, ondorioz, artikulugintzak, entseguak, iritzi idatziak, ezinbestekoadute haren sinadura. Hizkuntzalaritzari egin dion ekarria, ez dakit oraingo ikasleokdakizuen, baina
|
ez
baldin badakizue, irakasleen errua da. Hor daude bere lan idatziak; gustuko izanen ditugu edo ez; guttik erakuts lezake parekorik.
|
|
|
Ez dugu ahantzi behar esaten ari garena aldaera kolokialari buruzkoa dela, etamaila diskurtsiboa bideratzeko berebiziko garrantzia duen esparru honetan gertatzendenari arretarik eskaini
|
ez
baldin badiogu ere, emaitzak ikusita, gure ardura eskatzenduela.
|
|
|
Bistan da euskararen kristau arteko betidaniko hizkuntz ohiturak indar gehiagozuela, hirian izanda ere, Gobernuko agindu makurrak baino (Egiako euskaldunelebakar praktikoak ez ziren hain gutxi, nonbait), ezarri nahi izan zen eguneroko etanonahiko kontrola zorrotz eramaten
|
ez
baldin bazen, behintzat.
|
|
2001
|
|
|
emakumeak adibidez gizonak lana iten badu eta emakumek ezetz emakumean lana dala etxeanlana itea ezta ta ehhh gizonezkoak
|
ez
baldin badauka lana emakumeko emakumezkoak baigizonak ze in behar du lana bilatu ezin du etxen lana inNB./ hmmpfJF./ kontestau
|
|
|
Horien artean I. Garcia Camino aipatu nahiko genuke. Tesia oraindik aurkeztu
|
ez
baldin baduere, jada oso agerikoa da gauza berri asko esango dituela eta, egia historiografikoak, baino ez direnbeste asko aldaraziko dituela.
|
|
|
Zurubibatek, kontu jakina da, zerua eta lurra batzen ditu sinboloen munduan. Baina zeinzeru eta zein lur batzen ditu baladako zurubiak,
|
ez
baldin bada Usuaren zintzotasuna eta amaordearen gaiztakeria; Alostarren bertutea eta Bela Beltzaren ankerkeria. Bestalde, zurubia dorre batean egon ohi da, eta dorrea kartzela da, ez du irteerarikez goitik ez behetik. Bertako leiho txikiak dira kanpoarekin harremanak izatekobide bakarrak, baina Usuak Bela Beltza ikusi du, kua kua kua eginez, etxearenjabe eginda, alegia?
|
|
|
Bururatzeko, eta Iparraldeko literaturarekiko interesa irakurle zein entzuleengan pizteko, oraino bizpahiru agerpen egiten ahal nituzke. Iraganarekiko hausturarik sakonena (gaiak, moldeak, generoak, mintzaira, pertsonaiak, fikzioak...) obratuduen literatura izan da Iparraldekoa; Euskal Herrian irakurketa, kritika eta xoilikbehaketarik
|
ez
baldin bada, urrako horrek, hizkuntzaren egunerokotasunarekinbatera, desagertzea ekar diezaioke. Iparraldeko literaturaren historia berezia da, ikusia ere ez den askatze ikusezin baten historia da.
|
|
|
Hegoaldeko ahozko zein idatzizko prentsan, salbuespenaksalbu, Iparraldean berdin? gure lanak aipatzen
|
ez
baldin badira, ez da, literaturaaldetik exkaxak, txarrak eta oxo ahulak, direlako, baizik eta hitzen, pentsamenduaren eta munduaren ikuspegiaren aldetik hobetsi edo apaletsi gabe,, merkatuak, irensten ahal ez duen ezberdintasuna dakarkiogulako.
|
|
2002
|
|
|
Praalata edo Napalatza III. milurtean, Aitxu eta Atxurbi II.milurtean. Nolatan iritsi ote ziren antzeko egiturak egitera, batzuengandik bestebatzuengana inolako transmisiorik
|
ez
baldin bazegoen. Agian, zurean egitenzituzten lan batzuetan ikasia izango zuten; baina beste aukera batzuetara ere jodaiteke (talde bakoitzak bere lurraldean ezagutzen zituen trikuharrien ezagutzara, etab.).
|
|
|
Ondoriozta ote daiteke gezi punta guzti guztiak talde ezberdinen arteko borroka edo liskarrengatik agertzen direla? noski, baina ez litzateke harritzekoa izango gehientxoenak horregatik egotea; beste batzuk, berriz, egon zitezkeen hildakoen jantzienartean larruzko zorrotxoren batean eta besterik gabe horrela iritsi hilobira2 Arestiko kasuan ez dago zalantzarik ez direla ostilamendua; baina bigarrenean ere ezdago argi atua direnik,
|
ez
baldin badu horretan laguntzen testuinguruak (gezi puntametaketa bat aurkitzea edo hauek egonera bereziren batean egotea, adibidez).
|
|
|
...i fisiko zituenean (sendoa, trinkoa, erabileraerrazekoa, etab.), denbora luzez erabil zitekeen inolako aldaketarik egin gabe; baina eraiki zuen giza taldearen beharrak hazten zirenean (une batean hilkortasunaareagotzea, izurriteak, borrokaldiak, etab.?; giza taldea handitzea; etab.) etasinesmenek edo erritualek berrikuntzak eskatzen zituztenean, hilobia berrantolatuedo partzialki berreraikiko zen,
|
ez
baldin bazen, besterik gabe, beste bat berriaeraikitzen. Horrela, zaila egiten zaigu sinestea Trikuaizti Ieko (Beasain) ganberakokareharrizko harlauzatxoak hilobia eraiki zenetik K. a. II. milurtera arte ez zirelatokiz aldatu, tinkatu, etab. Larrarte trikuharriak hegoaldeko alderdian duen tupazkoharlauzaren kokapena (ganberaren forma erregularra hausten du) ez da oso ondoulertzen, luzapen berantiarren bat ez baldin bada (edo, bestela, bere parekoadesagertuta dago).
|
|
|
Hilerriak zenbait ezaugarri fisiko zituenean (sendoa, trinkoa, erabileraerrazekoa, etab.), denbora luzez erabil zitekeen inolako aldaketarik egin gabe; baina eraiki zuen giza taldearen beharrak hazten zirenean (une batean hilkortasunaareagotzea, izurriteak, borrokaldiak, etab.?; giza taldea handitzea; etab.) etasinesmenek edo erritualek berrikuntzak eskatzen zituztenean, hilobia berrantolatuedo partzialki berreraikiko zen, ez baldin bazen, besterik gabe, beste bat berriaeraikitzen. Horrela, zaila egiten zaigu sinestea Trikuaizti Ieko (Beasain) ganberakokareharrizko harlauzatxoak hilobia eraiki zenetik K. a. II. milurtera arte ez zirelatokiz aldatu, tinkatu, etab. Larrarte trikuharriak hegoaldeko alderdian duen tupazkoharlauzaren kokapena (ganberaren forma erregularra hausten du) ez da oso ondoulertzen, luzapen berantiarren bat
|
ez
baldin bada (edo, bestela, bere parekoadesagertuta dago). Hala eta guztiz ere, premiazko aldaketen adibiderik argienakPraalata eta Urrezuloko Armurako trikuharrikoak ditugu geure inguruan; bainahemendik kanpora badaude oraindik berrikuntza ikusgarriagoak ezagututakoak (adibidez, Dombate ko (A Coruña) trikuharri soila, sarbidedun trikuharri moduraeraldatu zuten).
|
|
|
Hizkuntzek, ofizialek eta ez ofizialek, aintzatespenaren beharra dute, pertsonen tresna komunikatibo diren heinean, hiztun taldeen kode linguistiko diren heinean?. Pertsona guztiak legearen eta administrazioaren aurrean berdinak baldin badira, logikoa da horien hizkuntzak ere aintzakotzat hartuak izatea eta berdintasun egoera batean kokatzea, administrazioetatik eta botereetatik hiztunen artean maila diferenteak sortzea bilatzen
|
ez
baldin bada, modu zuzenean nahiz zeharka?, behintzat.
|
|
|
Gizarte komunikazioan, kulturartekotasunari bere leku mediatiko duina aitortzeko eta gizarte bazterkerian ez jausteko, albistea ematean, berau bere osotasunean ulertzeko beharrezkoa
|
ez
baldin bada, ez dago zertan eman pertsonaiaren etniari, larruazalaren koloreari, jatorrizko herriari, erlijioari eta kulturari buruzko daturik.
|
|
|
Albistegietan, herri gutxituak ez du sarbiderik, normalean, baldin eta zerbait egin ez badu (dela ekintza luktuosoa, asoziala edo soziala) eta egindakoa marka edo errekorren bat hausteko modukoa
|
ez
baldin bada (berdin kiroletako marka zein lukainkarik luzeena egiteagatik).
|
|
|
Ez da gauza bera gertatzen erdaldunen lerroetan, horiek ez baitute aintzakotzat hartzen euskal hizkuntza komunikazio tresna moduan. Hizkuntzen arteko lubakia ez da itxi; areago, badirudi gero eta zabalagoa izan daitekeela, baldin eta neurri zuzentzailerik hartzen
|
ez
baldin bada.
|
|
|
Hedabide dominatzaileak oso lotuta daude gizarteko erakundeekin (publikoekin zein pribatuekin). Hedabide dominatzaileetako langileek klase dominatzaileetako partaide dira, zeharbidean baino
|
ez
baldin bada ere: zuriak, klase ertainekoak, goi ikasketen jabeak, ideologia hegemonikoa konpartitzen dutenak...
|
|
|
Hiru pertsona dira jakitun. Kontakizuna hor geratzen baldin bada (beste inori esaten ez bazaio, beste inon idazten
|
ez
baldin bada, argazki bidez edo telebista bidez grabatzen ez baldin bada), hiltzailea, lekukoa eta laguna hil bezain pronto, hiltzailea nor izan zen argi zezakeen ezagutza lurpera doa, hiruren gorpuekin batera. Ostera, informazioa gutunez norbaiti azaltzen bazaio, edo historia beltz horren pasarte luktuosoa kameraren batek erregistratzen baldin badu, lekukotasuna ez da desagertuko, ez da lurperatuko.
|
|
|
Hiru pertsona dira jakitun. Kontakizuna hor geratzen baldin bada (beste inori esaten ez bazaio, beste inon idazten ez baldin bada, argazki bidez edo telebista bidez grabatzen
|
ez
baldin bada), hiltzailea, lekukoa eta laguna hil bezain pronto, hiltzailea nor izan zen argi zezakeen ezagutza lurpera doa, hiruren gorpuekin batera. Ostera, informazioa gutunez norbaiti azaltzen bazaio, edo historia beltz horren pasarte luktuosoa kameraren batek erregistratzen baldin badu, lekukotasuna ez da desagertuko, ez da lurperatuko.
|
|
|
Lokalismoak munduaren kultura aberastasunaren ikurra har dezake gizarte moderno hiperkonektatuan. Horrela
|
ez
baldin bada, globalizazioak pentsamendu bakarrean itoko gaitu, Coca Cola kulturan.
|
|
|
Esan ohi da hizkuntza bera dela oztoporik nagusiena kulturarteko komunikaziorako; baina hizkuntza jakiteak ez du beti bermatzen harreman komunikatibo asebetegarria, baldin eta hizkuntza hori erroturik dagoen kultura ezagutzen
|
ez
baldin bada. Ezin da hizkuntza abstrakzio huts legez komunikatu; hizkuntzaren atzetik beti dago beste zerbait, horren atzetik bizitza osoa dago.
|
|
|
Hizkuntzaren historia soziala, gizarte taldearen beraren historia da, eta gizarte historia, beste batzuen artean, hierarkia kuestioa ere bada, izan. Ez du funtsik hizkuntza bat ikasteak, hizkuntza horri eusten dioten hierarkia harremanak zein diren ikasten
|
ez
baldin bada. Hizkuntzak gizarte errealitatea islatzen du, eraikitzen du eta zuzentzen du.
|
|
|
Berba jardunean, hitzak eta esaldiak ez dira kate bateko begi isolatuak; aitzitik, hitz bakoitzak bere eragina du bere ondokoan eta esaldi bakoitzak berea hurrengoan nahiz aurrekoan. Berba jarduna prozesu bat da, bere osotasunean hausnartzen
|
ez
baldin bada, erabat ulertzen ez dena.
|
|
|
Pertsonaia publiko bati atuna kipulinarekin ala tomatearekin gustatzen zaion jakiteak, agian, ez du errelebantzia publikorik, eta hobe gordetzea, gastronomiari buruzko ekoizpen mediatiko espezifiko baten aurrean
|
ez
baldin bagaude. Pertsonaia publiko bati beltzak eta kolore iluneko norbanakoak gustatzen ez zaizkiola eta higuina ematen diotela argi lezaketen informazioak, ostera, errelebantzia publikodunak dira, eta hobe da ez gordetzea, hobe da argitaratzea.
|
|
|
komunikatu gura izan da; erabilitako kodea, kinarwanda izeneko hizkuntza. Igorlearen eta hartzailearen arteko kodea biek ulertzeko modukoa
|
ez
baldin bada, komunikazio egintza ez da gauzatuko; gizakia izaki entzule eta hautemailea da eta, hartara, hautematerik ez dago, baldin eta kodea komuna ez bada.
|
|
|
Kode linguistikoan, seinaleak soinuak dira; mortse kodean, seinaleak inpultsu elektrikoak dira; zirkulazio kodean, seinaleak indizeak eta ikurrakdira. Zeinu multzoa osatzen duten osagaien kopurua mugatua da; eta, osa gaiak berak eta beraien kopurua ez da aldatzen, erabiltzaileen akordioz
|
ez
baldin bada. Euskararen alfabetoak hogeita zazpi osagai dauzka Euskaltzaindiak 1994an erabakitakoaren arabera, ez gehiago ezta gutxiago ere; eta, letra bakoitzak bere esangura du, eta hori bakarra da.
|
|
|
Lanbideak ezin du aurrerapen teknikoei begira gelditu. Lanbideak bere egin behar ditu aurrerapen teknologikoak; ez hori bakarrik, lanbideak gidatu egin behar ditu aldaketa teknologikoak, horien menpe geratu gura
|
ez
baldin badu.
|
|
|
Gauzak horrela, errazagoa da hedabidearen jardunean erakundearen diskurtsoaren igorpena aurkitzea, ahula denaren eta alternatiboa izan gura duenarena baino. Inoiz zer kontaturik gabe gelditzearen paniko eszenikoak bultzatuta, profesionalak hipererrutinatu egiten du bere lan profesionala, halako moldez non ezustekoa zelan komunikatu kasik ez dakien, baldin eta ezusteko hori hondamendi bat
|
ez
baldin bada.
|
|
|
Gorde egiten den informazioa garrantzitsua da solaskidearentzat, baina igorleak gorde egiten du, hartzaileak baino informazio gehiago edukitzeko eta haren gainetik izateko. Hartzaileak bere aurrean duen igorleaz gain beste informazio iturririk
|
ez
baldin badu, omisioa gezurraren parekoa da, zeren ondorio berbera eragiten baitu.
|
|
|
karaktereaz bereizirik. Bereizgarririk
|
ez
baldin badago, bi mailak berdinak direla pentsatzen du lexc konpiladoreak.
|
|
2003
|
|
|
Neurri horiek hartuz gero, erregimen global berria eraikitzeko, instituzio politikoek dute eginkizuna. Nazioarteko Itsas Erakundearen barruan edo kanpoan horiguztia
|
ez
baldin bada aldatzen, are gutxiago tokian eta globalki eta ekin tokian etaglobalki, horixe baita benetako aldaketak lortzeko bide bakarra.
|
|
2004
|
|
|
Rortyren ustez, usteek crrealitate independente bat deskriba dezakctela esatca, akatsabaino gehiago, errore izugarria da, cta arestian aipatu den teoriak bezaia egia egokitasun gisaulertz.ea ere, errore handia da. Eta errore horiek
|
ez
baldin badira saihesten eta errefusatz.cn, epistemologiak ezin du bizirik iraun. Rortyren altcmatiba konduklismo episiemologikoareneskutik dator.
|
|
|
Haatik, kualitate horien artean, zuritasuna, adibidez?, inork iradokitzen al du bere kausa zerbait independente izan behar dela, liburua bera?, errepresentazionismoak dioen bezala? Horreladirudi, sentimen datuen esperientzia zuzena azken hitza dela esaten ez badugu behintzat; hau da,
|
ez
baldin baditugu objektuak arbuiatzen. Lockeren arabera, objektu materialekezagutzen ditugun kualitate lehenak dituzte, baina ez bigarrenak (ikus Gogoaren Filosofia, Meiafisika}.
|
|
|
Locke eta Berkeleyren ustez, argi dago gogotikkanpoko zerbaitera jo behar dugula (objektu materialak edo Jainkoa), kanpoko hori baitaesperientziaren sentimen ideiak kausatzen dituena. Baina hori defendatzeko, baieztapenkausalak egin behar dituzte, eta horiek ezin dira ezagutu kausa ondorioa segida erlaziobaten esperientzia
|
ez
baldin badugu. Eta Humeren iritziz, esperientziaren eta esperientziatik at dagoen zerbaiten arteko (ustezko) erlazio batean ezin da segida hura finkatu.
|
|
|
Modu horretan, norbaitek kasu zehatz batean gezurrik ez lukeela esan behar diogunean, gezurra esatea okerra dela esaten duen printzipio unibertsalarekin konprometitzen ariko ginateke. Gure argudioetan moralaren trinkotasun logikoabermatu nahi baldin badugu, ezin gara ezta istant jakin batean ere printzipio batez baliatubeste noizbait printzipio hori bera onartzeko borondaterik
|
ez
baldin badugu. Hori dela eta, preskriptiboa izanagatik, hizkuntza moralak ez dio uzten unibertsalizagarri izateari.
|
|
2005
|
|
|
Gorosabelek (Noticias, t. I. 297 or.) gehitzen du: «Beraz, Espainiaz kanpokoak ez ezik nafarrak, gaztelauak aragoarrak eta gainerakonazionalak ere barne hartzen zituen, non eta noblezia eta kaparetasuna auzitegian epai baten bitartezaitortua eta ezagutarazia
|
ez
baldin bazitzaien behintzat». Berak aitortzen du praktikan finkatzeko ez, baina eskubide eta betebehar publikoak (eta alardeak horien barne ziren) lortzeko, zailtasunakzituztela odol, zikindua eta nahastekatua?
|
|
|
Egin izena hartu dugu hiru erreferentzia hauek izendatzeko eta nahasmenduak ekiditearren. Gara izena, beraz, ez da agertzen, non eta hitzez hitzeko aipamen zehatz bat izen hori duenegunkarian egin dela adierazteko
|
ez
baldin bada, nahi duenak hemerotekan bilatu ahal izateko.
|
|
|
Irudiaren deskribapenik ez da egingo, beraz, irudia ulertzen ez badu behintzat. Irakurleak
|
ez
baldin badaki zer den ikusten ari dena, orduan bai, kazetariak irudiaren deskribapena egingo dio.
|
|
2006
|
|
|
Abertzaleen eta borroka armatua sostengatzen dutenen mundua erabatkanbiatu
|
ez
baldin bada ere, betikotasunaren lehian?, ingurukoa aldatu delaerraz antzeman daiteke. Espainian demokraziaren itzulerak eta 1981eko Frantziako, iraultza ezkertiarrak?
|
|
|
Ibai anitzetako erreka da. Konturatzen gara gai arras zentrala dela etaeuskaldunen gogoeta ahalmenaren onerako baizik
|
ez
baldin bada, premiazkoa delahortaz elkarrekin hausnartzea. Gainera gaurkoan, borroka armatuaren on iturriakagortutzat ematen direnean, ohartzen gara badirela oraino nostalgikoak, revival batamesten edo borrokaren mehatxuaren xantaia eta kontrola tresna, etsaien?
|
|
|
Aditu horrek a contrario sensu dioenez, publizitate horrek portaera ekonomikoaren gainean eraginik
|
ez
baldin badu, ez da engainuzkoa izango, baizik eta publizitate hanpatze bat besterik ez, publikoak ez baitu serioski hartzen esaten dena (Acosta, 1989: 5.344).
|
|
|
Alderdiek
|
ez
baldin badute informazioa konfidentzialtzat hartu, agentziak ez du erantzukizunik izango, emaniko informazioak ez bailuke izaera konpetitiborik, ezta iragarlearentzat interes juridiko garrantzitsurik ere.
|
|
|
PLOk horri buruz ezer ez dioenez, arau orokorrera jo da eta, horren arabera, mandatu bat jasotzen duen norbaitek ezin du besteren esku utzi,
|
ez
baldin badu, behintzat, mandatu emailearen onespena (Merkataritza Kodearen 261 artikulua). Horrenbestez, PLOk «agentzia»rako ematen duen definizioan oinarritzen bagara, agentziak berak kontratatu du hedapena (iragarleak berak ardura hori hartzen ez badu), bezeroaren mandatu zehatza jaso ondoren, bai agentziaren beraren bitartez bai erosketen banagune baten bidez.
|
|
2007
|
|
|
Komunikazio korporatiboan oso garrantzia handia dauka azaltzen ari naizenhonek guztiak. Orain arte, talde mailan landu
|
ez
baldin bada ere, momentu honetan, oso alor garrantzitsua dela uste dugu. Orain ezin gara lurralde guztietara Fagormarkarekin joan, ea Fagor markak gure enpresa mantenduko ote duen pentsatuz, irudi eta egoera berean oinarrituz.
|
|
|
Erakunde batean zerbitzuburu batzuei, esaterako, udaletxeko hirigintza saileko buruari, edota arkitekto buruari, aitortuegiten zaie daukaten maila profesionala. Komunikazio arduraduna, gehienetan, askoz ere maila baxuagoan egoten da, beste pieza politiko bat
|
ez
baldin bada, bederen. Ulertu dezaket komunikazioa hain materia berezia izanik, konfiantzazko kargu izatea.
|
|
|
Ordena horretan egin behar dira galderak, baina emaitzak behetik gorairakurri behar dira. Jendearen onarpenik lortzen ez badugu, hau da, jendeak gurehedabidea jarraitzen
|
ez
baldin badu, beste guztia sobera dago.
|
|
|
Hau gerta daiteke, erakunde bati uzten bazaizkio lauzpabost orri egunkarietaneta orduak irrati eta telebistetan. Erakunde horrek
|
ez
baldin badu ustezko informaziohori sortzeko gaitasunik (ez duelako hainbesterako ematen), eta, aldiz, egunkarietako orriak eta irrati eta telebistetako orduak bete behar badira, azkenean, haizeaz hitz egiten da eta paperezko herria egiten da, balizko herria. Eta ez dakazetariekiko kritika, balizko egoera horri buruzko kritika baizik.
|
|
|
Orain ez dago garai bateko konpartimentu etaautonomia esparrurik. Eskoziarren eta galestarren naziotasunak ez du ezertarakobalio, futbol kontuetarako
|
ez
baldin bada. Eskoziarren ustezko naziotasun politikoa, munduan horrenbesteko oihartzuna omen duen hori, patetikoa da, euskalduntasunik gabeko euskal nazioa bezain patetikoa.
|
|
|
Agotek ondo asko daki hori ez dela horrela. Ondo asko daki herri minorizatuaren baldintza linguistikoek eta kulturalek ez dutela aukera hori ematen salbuespen gisa
|
ez
baldin bada. Badaki ordezkapenaren goldeak hizkuntzazko, kulturazkoeta historiazko erreferentziak irauli egin zituela, eta orain, oraina atzokoarengainean eraikia dagoelako, kulturgintzaren edozein arlotan hemen erdal kulturarennagusikeriak itotzen gaituela euskaldunok.
|
|
|
Pluraltasunaren ideologiak balio du identitate arazoen barrunbea azaltzekoeta argitzeko, ala lausotu eta estali egiten du bere ulermena? Zeren, hasteko, identitate ugaritasunak berez ez du ezer argitzen, identitate geruza horien funtzionamendua zertan den
|
ez
baldin badakigu. Hala ere askotarikotasunaren ideologiakzera pentsarazten digu:
|
|
|
Eduki ekonomikoa eta, beste neurri batean, eduki juridikoa eta politikoa beraere gauza
|
ez
baldin badira europar identitate atxikimendua eraikitzeko, zer beharluke Europak bere baitako herritarren arteko batasun lokarria garatzeko. Hots, europar sentitzeko?
|
|
|
Europar Batasunaegiazko batasuna bihurtzeko? Interes ekonomikoak
|
ez
baldin badira gai komunitate nortasuna taxutzeko, lokarri sendoagoen bila jo behar litzatekeela esangodigu Smith-ek: baina, bila abiatuta, Europako etnia eta nazioen arteko diferentziakulturalak eta tradizio historiko bereziak omen dira ezinkizun.
|
|
|
Ez gure herriaren etimologia zentzu horretan mintzo zaigulako bakarrik, hizkuntzarik gabekonazio eraikuntzarik ez dagoelako baizik. Eraikuntza hizkuntza hori euskara
|
ez
baldin bada, ezin da Euskal Herririk taxutu eta oinarritu: zalantza zipitzik gabe, hizkuntzak definitzen du gurean, gurean diot, ez mundu zabalean beti eta nonahi, nazioaren muina azken buruan.
|
|
|
Zer nolako harremanetan dago sentiera hori haien eguneroko nazio praxiarekin? Auzo nazioetakoherritarren kasuan etenik eta hausturarik
|
ez
baldin badago euren nazio sentierareneta praxiaren artean, beste horrenbeste esan ote dezakegu euskal herritarrei buruz. Hauen nazio praxian haiek barneratzen eta partekatzen dituzten hizkuntza, kultura, ideologia, informazio eta bizitza nazionalaren gainerako osagaiak berdintsumamitzen ote dira. Ez dago esan beharrik, jakina, euskal herritarren identitatesentimendua oinarri objektiborik eta materialik gabeko gogoa dela batez ere, ezbenetako biziera nazionalaren ispilu.
|
|
|
Frantsesa izatea ez al da bada frantsesez bizi denaridagokion tasuna? Orduan zergatik aplikatu behar diogu beste parametro bateuskaldun izatearen definizioari, azpijoko zitaletan ari
|
ez
baldin bagara behintzat, edo bestela kolonizatuaren pentsaerak zepoan harrapatu ez bagaitu?
|
|
|
Giza bizitzaren existentzia baldintza bera bihurtzen zaiguhizkuntzaren gunetasuna: ezin gara munduratu, ezin gara gizaki bihurtu, ezin garagizarte bizitzan murgildu, hizkuntzaren bidez
|
ez
baldin bada. Horra hor euskararenmuintasuna:
|
|
|
A! Eta erdaldunek, abertzale izan edo ez izan, eta
|
ez
baldin badira, areagonoski, zehaztapen zorrotza egin digute euren gogoeta jardunean: «Nortasunak etakulturak hizkuntzak baino osagai gehiago dituzte».
|
|
|
Euskara normalduko duena ez da ofizialtasunari esker eskura genezakeenestatus juridikoa. Hizkuntza ez du legeak gizarteratzen, baldin eta, arestian esanbezala, estatus juridiko horrek hiztunen jarduera soziolinguistikoa aldatzeko indarrik
|
ez
baldin badu. Legearen aterpeak eskolaren bidez euskaldun berriak sortzekobakarrik balio izatekotan, aldez aurretik iragarritako hizkuntza politikaren porrotabizkar gainean izango dugu.
|
|
|
euskaldunentzat kulturabizitzako esperientzia da. Zer da, izan ere, frantses edo espainiarrentzat, hurrenezhurren, euren kultura, euren bizitzaren esperientzia eta
|
funtsa
ez baldin bada. Folklorea agian. Futbola agian?
|
|
|
Bere esportazioetatik deribaturiko kanpoirabazien parte bat G ri transferitua izanik, A k uko egin lioke bigarrenordainketari. Hori gertatzen
|
ez
baldin bada, zergatik da. Gaur egungo nazioartekoordainketen sistemak ez duelako permititzen A-ko egoiliar zordunduek egindakoordainketa beren herrialdeak egindako ordainketan kostu libreko konbertsioagauzatzea.
|
|
|
· Batetik, egiantzekotasuna gorde behar du; hau da, narratzen dena sinesgarria izateko, litekeena izan behar du proposatutakoak, problablea gutxienez.Eskuan darabiltzagun autoreak baino modernoagoengan ere ardura handia izan da egiantzekotasuna eta sinesgarritasuna; filosofian ardura handia sortu du, erretorikan ardura sortu du, semiotikan ardura sortu du. Narrazioa
|
ez
baldin bada sinesteko modukoa, ez da deus izango: «Egiantzekotasunaren problema da zentzuarena berarena:
|
|
|
Eztabaida-gune eta gatazka guneetan da batez ere baliagarria argumentazioa. Bizitza publikoan nahiz pribatuan, bai ezarpena, bai jazarpena eta bai bortxa baztertzeko ere lan tresna egokia izan daiteke argumentazioa; batez ere, adostasunik ez dagoenean, adostasunik eza salatzeko, gabezia horren irtenbideak lantzeko, edo, egonik ere irtenbide modukoren bat, hori justua
|
ez
baldin bada, ustezko adostasun hori edo adostasun faltsu hori bera zalantzan jartzeko.
|
|
|
Hala ere, kasu batzuetan, ad ignorantiam argudioa justifikaturik dago, justifikaturik dago horrela jardutea. Adibidez, epaiketa batean, baldin eta frogatzerik izan
|
ez
baldin bada norbaiten balizko errua, hura errugabea dela onartu da.
|
|
|
Zure egiak goraipatu. Besteak zure argudioa desegiteko gauza
|
ez
baldin badira, zuzena den seinale da; zuk halaxe esan. Inork ezin badu frogatu erratuta zaudela, jardun ezazu benetako arrazoiaren jabe izango bazina moduan.
|
|
|
Biharko Euskal Herria euskalduntzen ez badugu, Euskal Herriaren hizkuntza, mintzaira, hizkera, bene benetan, beheko mailetatik hasi eta goiko mailetaraino egiten
|
ez
baldin badugu, esan dezakegu hori ez dela Euskal Herria(?). Beraz, benetako Herri bat sortu nahi baldin badugu eta bere buruaren jabe izan nahi baldin badu, oinarri nagusi bat behar dugu, eta oinarri hau Euskara da (Odriozola, 2004:
|
|
|
Kausa bat erabat lotuta baldin badago ondorio batekin, dudarik
|
ez
baldin badago, ezaguna baldin bada bien arteko ohiko harremana, ondorioa ezagutzea nahikoa izan liteke kausa argitzeko. Hona hemen adibide bat:
|
|
|
Ezagutzea esatearekin batera doa, adieraztearekin alegia. Areago, errigore hertsian ezin eman daiteke ezagupenik berau adierazten
|
ez
baldin bada, perpaus jakinetan gauzatzen ez baldin bada».
|
|
|
Ezagutzea esatearekin batera doa, adieraztearekin alegia. Areago, errigore hertsian ezin eman daiteke ezagupenik berau adierazten ez baldin bada, perpaus jakinetan gauzatzen
|
ez
baldin bada».
|
|
|
Hau dena, gutxienez hor dagoen eran, pixka bat harrigarria bada: ...raindik, baina egon beharra daukana, bere hausnarketa baita egiten duena), eta hain zuzen ere pentsamendu bat, aski trebe dena bereizteko pentsatzailea (bera) eta pentsatua184, are bere burua dazaguena, pentsakizuna zatitan zatiebaki ahal duena, hauek beren artean konparatzen dituena, etab. Bestalde, pentsamendurik ez dela inola ere posible, esaten zaigu tupustean eta loturarik gabe aurrekoarekin,
|
ez
baldin bada sentigarritasunaren forma orokor kantiarren laguntzagaz. Eta, arrisku jauzi logiko batekin, pentsamendu zati haien zeinu sentigarria aurkezten zaigu, hizkuntza.
|
|
|
Eta Kant-ek subjektu transzendentala eta adimenaren kategoria eta arrazoimen hutsaren printzipioak ipini dituen tokian, hizkuntza ipiniko balitz, munduaren eratzaile, kreatzaile, subjektuaren hipostasi? Humboldten hizkuntz filosofia gaizki ulertzen da, kontuan hartzen
|
ez
baldin bada, iraultza kantiarraren jarraitutasunean dagoela eta horren birformulazio bat bilatzen duela nolabait28 Kant-en arrazoimena (adimena) bakarra da, eta ez du jendarte bizitzarik, ez historiarik; unibertsal abstraktua da. Humboldt-ek gizaki askotariko, historiko bizi, bariatuan bilatzen du subjektu transzendentala.
|
|
2008
|
|
|
Baldin baduk jango duk;
|
ez
baldin baduk, egongo haiz.
|
|
|
Aldagai berrien biziraupena, kontrakoa zehazten
|
ez
baldin bada, komando fitxategiarena da. Beraz, kasu horretan, aldagai berrien balioa ez da jasoko beste scriptetan.
|
|
2009
|
|
|
Baina ikerketa eta identifikazio lanak errazteko bidean benetako politika global eta eraginkor baten faltan, egia osoa jakiteko garaiak oraindik urruti gera daitezke familiarteko askorentzat, adibidez EAE edo Nafarroatik fusilatzera edo kartzeletara urrun eramandakobiktimen kasuan. Lan hori eta identifikazio prozesuen sistematizazioa ez baldinbada erakunde publikoetatik sustatzen, eta batez ere Estatuak
|
ez
baldin badubabesten, oso zaila da biktimen eskubidea talde eskubide bezala gauzatzea.
|
|
|
Gaur egungo Telenortek ez dauka eduki ezelako programazio espezifikorik euskaraz: euskara, erreportaiaren batean edo bestean
|
ez
baldin bada (horietan ere erdara lagungarri duela), Telenorteren ekoizpenetan lekurik ez duen hizkuntza da». Hamabi urteren buruan, 2009an, euskararen presentzia erabat desagertu da Telenorteren ekoizpen bakarretik (Informativo territorial delakotik, alegia).
|
|
2011
|
|
|
«Eusko Gogoa»k aspaldi ikasi zuen gure izkera ta kultura zaitu ta azkartzeko bidea. Zuek ere, euskera betiko eortzi nai
|
ez
baldin ba, duzue, gure bidetik ibilli bear duzue. Zuen zuhurtzia txurikeri utsal eta ilgarria baita, gure zorotasuna berriz, euskera indarberrituko duen kemen ta oldarra118 [beltzak gureak dira].
|
|
|
Ikuspegi kognitiboari heltzen badiogu, mugako nortasunaren nahastea duenaren oinarrizko kognizioak ez dira bereizten nortasun saiheskariaren nahastea, mendeko nortasunaren nahastea eta nortasun obsesibo konpultsiboaren nahastea dituztenen kognizioetatik; aldiz, nortasun histrionikoaren nahastea eta nortasun paranoidearen nahastea dituztenen kognizioetatik bereizten dira (Arntz et al., 1999). Kognizio espezifikorik
|
ez
baldin badu, bere buruaren eskema antolaturik ez duelako, nor den eta zer nahi duen garbi ez dakielako da. Egitura psikologiko eta identitate garbi bat ez edukitzean, ezegonkortasuna eta zatikamendua agertzen ditu.
|
|
|
Txikitan baztertze horiek jasan dituen haurra nerabezarora heltzen denean, gizartean toki bat hartu beharrean gertatzen da, eta bere gaitasunetan oinarrituta lortzen du hori. Horretarako trebetasun sozialik
|
ez
baldin badu edo autoestimu baxua baldin badu, besteek lotsagarri utzi eta baztertu egingo dutela pentsatuko du, eta barne hersturak harrapatuta, besteak ekiditen hasiko da. Harremanei buruz aurreikuspen negatiboak egingo ditu, bere barne munduari gero eta garrantzi handiagoa emango dio, eta ingurunetik ihes egingo du, irudimenaren eta fantasiaren munduan babesteko.
|
|
2012
|
|
|
Ba ote du tesis garbirik eleberri onek? Ez nuke esango(...) Baiña tesis ideologikoagiri bat
|
ez
baldin badu eleberri onek, impresio bat bai uzten duela, ao gozo berezibat, ta ondo garratza, samiña, mingotxa. Alako illuna, edo erantzunik eztun galderabat gelditzen da aidean zintzilika... Bizitza ez ote dan xede gabeko zerbait, engañubat, burla bat... Biotzean azkengabeko yoranak, iraungi eziñezko egarriak, betierekobizi naia, eta gero... utsa, frakasua... ta eriotza.
|
|
|
Iñaki Azkuneren Zezenak Euskal Herrian lanean JoxeAzurmendik idatzitako sarreratik batutako hitzok egun, inoiz baino gehiago, hartzendute zentzua. Egitate hori bezain ebidentea da egun gero eta ahots gehiago daudelaanimaliekin eraiki dugun harreman hori zalantzan jartzen dutenak eta horren adierazledira Euskal Herri osoan zehar sortutako animalien eskubideen defentsarako elkarteanimalistak eta aurrera eramaten diren egitasmoak2 Are gehiago, jendartean, animalien eskubideen defentsan militantzia aktiborik
|
ez
baldin badago ere, etabatez ere, elikadurarako animalien erabileran gutxiagotze garrantzitsurik igartzen ezden arren, nabari da badagoela sentsibilitate aldaketa bat animaliekin egiten dugunerabilera epaitzeko orduan.
|
|
|
gizonak orangutantu egin ziren. Irudi literario honekgogora dakarren indar filosofikoa begi bistakoa
|
ez
baldin bada, ikus dezagun orduanfilosofiak zer esan diezagukeen gizatasunaren eraldaketa eta mutazioaren gainean.
|
|
|
– Alderdiek
|
ez
baldin badute informazioa konfidentzialtzat hartu, agentziak ez du erantzukizunik izango, emaniko informazioak ez bailuke izaera konpetitiborik, ezta iragarlearentzat interes juridiko garrantzitsurik ere.
|
|
|
Zer nolako kontratua hitzartzen dute erosketen banaguneak eta publizitate agentziak? PLOk horri buruz ezer ez dioenez, arau orokorrera jo da eta, horren ara bera, mandatu bat jasotzen duen norbaitek ezin du besteren esku utzi,
|
ez
baldin badu, behintzat, mandatu emailearen onespena (Merkataritza Kodearen 261 artikulua). Horrenbestez, PLOk «agentzia»rako ematen duen definizioan oinarritzen bagara, agentziak berak kontratatu du hedapena (iragarleak berak ardura hori hartzen ez badu), bezeroaren mandatu zehatza jaso ondoren, bai agentziaren beraren bitartez bai erosketen banagune baten bidez.
|
|
|
Aditu horrek a contrario sensu dioenez, publizitate horrek portaera ekonomikoaren gainean eraginik
|
ez
baldin badu, ez da engainuzkoa izango, baizik eta publizitate hanpatze bat besterik ez, publikoak ez baitu serioski hartzen esaten dena (Acosta, 1989: 5344).
|
|
2014
|
|
|
Bertsolaritzan, gizonezkoen gorputza eredu bakarra izateaz gain, klonikoaere izan dela esan dezakegu. Miren Artetxek ezin hobeto azaltzen du ideia hori:«. O sea, mutilen gorputza, nolabait esateko bertsolaristikoki danak igualak dira,
|
ez
baldin bada bat oso oso luzia, bestia oso potoloa, bestia oso kalboa, baiña danakigualak dira».
|
|
|
Mendebaldeko filosofiaren historiaren azalpen tradizionalenei jarraituz, Greziaklasikoko autoreak, filosofo naturalak eta «zientzialariak» (garaian bien artekobereizketa argi
|
ez
baldin bazegoen ere) izan ziren munduaren azalpen mitikoenaurrean arrazoimenean, logos ean, oinarritutako azalpenak ematen saiatu zirenlehenetarikoak (Iturriotz, 2004: 32).
|
|
|
Mendeetan zehar emakumeen eskuetan egondako jarduera bat, kasuhonetan sukaldaritza?, inongo aitorpenik jaso ez duena, inongo balio sozialik izanez duena, gizonezkoen eskuetara pasatzen denean prestigioa bereganatzen du etabotere gune bilakatzen da. Gizonezko horiek, halabeharrez, aurreko emakumezkoekegindako lanaz eta garatutako jakinduriaz baliatzen dira, baina aitorpena ez zaieiristen,
|
ez
baldin bada maila pertsonalean, anekdota gisa, sukaldari famatuek eurenamonak edo amak aipatzen dituztenean.
|
|
|
Gertaera traumatikoak ez dira nahikoa fobia eragiteko; beharrezkoa da, orobat, beste gertaera traumatikoren bat gertatuko dela barne hersturaz itxarotea. Barne hersturarik
|
ez
baldin badago, beldur normala sentituko dugu, baina fobiarik ez. Di Nardo eta lankideen (Di Nardo, Lawrence eta Rita, 1988) arabera, txakurrei fobia dieten askok txakurrekin gertaera traumatikoren bat bizi izan badute ere, txakurrei fobiarik ez dieten askok ere gertaera traumatikoren bat izan dute txakurrekin.
|
|
2015
|
|
|
Connected viewing izenezezaguna den fenomeno hau aztergai da nazioarteko hainbat ikerketatan (Smith eta Boyles, 2012; Holteta Sanson, 2013; Marineli eta Ando, 2014). Kontsumo modu hau nagusi
|
ez
baldin bada ere, hedatzenari den joera baten berri ematen digu.
|
|
|
Aldez aurretik, Azpeiti Euskal Herriko 5.000 biztanletik gorako herri euskaldunenadela esango dut, hala da. Gaur esan didate jardunaldi hauetan azterketa soziolinguistiko bat aurkeztudela,
|
ez
baldin bada aldatu, titulu hori behintzat guk geneukan orain arte.
|
|
|
Udalek ez dute euskara eskumenik, Jaurlaritzakbakarrik ditu. Udal batek euskararen inguruan egin ditzakeenak, printzipioz alegalak edo ilegalakizango lirateke,
|
ez
baldin bada orain Udal Lege berri honekin aldatzen.
|
|
|
Aldez aurretik, Azpeiti Euskal Herriko 5.000 biztanletik gorako herri euskaldunenadela esango dut, hala da. Gaur esan didate jardunaldi hauetan azterketa soziolinguistiko bat aurkeztudela,
|
ez
baldin bada aldatu, titulu hori behintzat guk geneukan orain arte.
|
|
|
eragina lehen mailakoa lehen arretako zerbitzua eman behar den kasuetan, adibidez edo bigarren mailakoa izan daiteke gainontzekoetan. Harreman pertsonaletan zuzenean eraginik
|
ez
baldin badaukagu, bigarren mailako ondorioa izango luke.
|
|
|
Pertsonen arteko harremanetanzerbitzua eskaintzen den kasuan, horrek erabileran eragin bat izango luke. Hizkuntza paisaian ere, badakigu neurri zuzentzailerik hartzen
|
ez
baldin bada horrek eragin bat izango duela gune horretan, eta euskarako eskaintzari dagokionez ere, eragina izan dezake. Betiere hau prebentiboki, neurririkhartzen ez baldin bada eragin bat izan dezake, eta arreta jarri behar dugu lau puntu hauetan bereziki, neurri zuzentzaileak horiei begira jarri lirateke.
|
|
|
Hizkuntza paisaian ere, badakigu neurri zuzentzailerik hartzen ez baldin bada horrek eragin bat izango duela gune horretan, eta euskarako eskaintzari dagokionez ere, eragina izan dezake. Betiere hau prebentiboki, neurririkhartzen
|
ez
baldin bada eragin bat izan dezake, eta arreta jarri behar dugu lau puntu hauetan bereziki, neurri zuzentzaileak horiei begira jarri lirateke.
|
|
|
Eredu dinamikoen laguntzaz prozesu induktiboak indartzen dira eta prozesu induktibo horiek ezinbestekoak dira elementu partikularrak aztertzeko. Hala ere, aktibitate hori neurri batean alferrekoa da,
|
ez
baldin bada ahalegin bat egiten elementu klase dualtasuna agerian uzteko; hau da, eredu dinamikoak arrazoibidea ireki behar dio propietatearen frogapen formalari. Horrela, bigarren fasean, argumentu logikoek hartu behar dute gidaritza.
|
|
2017
|
|
|
Helburu ideologiko horren zerbitzura jaio
|
ez
baldin badira ere, aipatu aldagai hauen guztien kudeaketarako tresna estrategiko berriak garatu dira, besteak beste, RIS3 deitutakoa. Europako Batzordeak espezializazio adimentsua (smart specialization) irizpideari jarraituz RIS3 estrategia abiarazi zuen, lurralde eta ekonomi politikek lurraldearen testuingurua aintzat hartu behar dela oinarri izanik.
|
|
|
wia (Arrangoitze, Beskoitze, Itsasu, Uztaritze, Makea), uja (Urketa, Mugerre) uja (Bardoze, Mugerre) ua (Itsasun eta Hazparnen, baita Lapurdirekin mugan den Bastidan ere). Lehenago adierazi dugunez, gure berriemaileei azken hiru epentesi hauek entzun dizkiegu, Mugerreinguruko uja eta uja, Bastidan bilduriko ua, baita zenbait aldiz ekialdean ezaguna den ia ere.EHHAk dakarren wia berriz ez dugu entzuten jakin. Gure eremuaren mendebaldean ua da beti etaArrangoitzeko forma nagusia
|
ez
baldin bada ere, ez da arrotza.
|
|
2019
|
|
|
Kanpo motibazioa aldaketak sustatzeko baliagarriabada ere, honek huts egiten duenean barne motibazioa garrantzitsua izan ohi da. Honek erabatbaldintzatuko du programa honek irakasleen irakaskuntza praktikan duen eragina; izan ere, kanpo motibazioak aldaketarako jokaerak bultzatzen dituen bitartean soilik, izango du eragina.Irakasle batek nahikoa sari jasotzen ez badu edo jasotzen duena
|
ez
baldin bada kanpo motibaziopizteko bezain indartsua, barne motibazio faltaren ondorioz, programak irakasle horrenirakaskuntza praktikaren gaineko eraginkortasuna galduko du.
|
|
|
Nahiz eta zundatzean irakasleek erantzunduten lehentasuna ikasleen euskara mailari ematen diotela, ohar gaitezke euskal eleberrigintzari beharbada prestigioa emateko beharraren eraginpean egindako hautu literarioek ez dutela ikasleenirakurketa ulermena eta maila errespetatzen. Iparraldeko irakasleek
|
ez
baldin badute Iparraldekoautoreei tokirik uzten, nola haien lana garatuko da. Etorkizun bat eman nahi baldin bazaie, merkatuaren estandarrei egokitu dira eta haien berezitasunak baztertu dituzte, periferia eta erdigunearen arteko amildegia txikitzeko.
|