|
2008
|
|
|
Lakarra, jatorrizko euskal hitzen egitura aztertu ondoren, TVTV egituraren fal taz jabetu zen, hau da bide> moduko hitz zaharrak oso urriak zirela eta ez zegoela bate re arrazoirik* daba,* degi,* bego eta antzeko hitzen falta horrentzat,
|
ez
baldin bazi tzaion behintzat aurreko fase bateko erroari baldintza zehatz batzuk ezartzen. Kontuan harturik monosilaboetan ere ezin zirela hitzak kontsonante leherkariz amaitu, zile gizko kontsonante bakarrak sonanteak zirelarik, pentsatu izan zuen aitzin euskal erro kanonikoaren egiturak bi baldintza hauek bete behar zituela:
|
|
|
Hiztegi horietan, nazioarteko izenentzat, askotan, euskal kutsuz mozorrotutako izen espainiarrak jar tzen dituzte; esate baterako: Anberes, > Akisgran, > Brujas, > Makiavelo> eta Joan> Kalbino.> Jakina, Iparraldean, gaztelaniaz
|
ez
baldin badakite, ez dituzte ulertzen izen" bitxi" horiek. Baina, antza denez, zenbait hegoaldetarrentzat, huskeria bat da hori.
|
|
|
Sinets lezaketea oraiko gazteek 16 urte ez ginituela oraino beteak sotana hartu nuenean ene klasako lagunekin! Hastean igandeetako doia hori, egia erran, bakoitxak berak galdea egin eta baia ukanik,
|
ez
baldin bazen ere gehiagoko engaiamendurik oraino, 24 urteak jin artean sotana horrekin.
|
|
|
Gasteiz ez baita benetako hiriburu literarioa, kontzeptuaren definizio hertsiari bagagozkio, hau da, liberalismo politikoa eta aberastasun literarioak uztartzen diren lekua. Izan ere, Madril bera ere
|
ez
baldin bada erabat hiriburu literarioa1, nola izango da, ba, Gasteiz?
|
|
|
Talde honek, nabari denez, euskara normatibizatzeko hartutako edozein arau,
|
ez
baldin bazetorren bat Sabino Aranak esanarekin, gogor gaitzesten zuten. Paulo Iztuetak sabindar gotor hauen Euzkerea aldizkaria aztertuz sektarismo honen hainbat adibide deskribatu ditu394 Lan horretan jaso gabeko kasu bat, Euskaltzaindiari bereziki lotua, ikusiko da ondoren:
|
|
2012
|
|
|
Espainia aldean behintzat, bestetan ez dakit? bekaitzez begiratzen diote gai hauetan hasten denari, elizgizona
|
ez
baldin bada, eta ez dut, ahal baldin badut, neure burua auzitegietan ikusteko gogorik. (LIB I:
|
|
|
Espaini aldean behintzat, bestetan ez dakit? BEKAITZEZ begiratzen diote gai hauetan hasten denari, elizgizona
|
ez
baldin bada, eta ez dut, ahal baldin badut, neure burua auzitegitan ikusteko gogorik. (LIB I:
|
|
|
– Asaben lokarri zaharra
|
ez
baldin bada eteten, ez dugu besteren beharrik. (LIB I:
|
|
|
– Bestela ikasi duenik, lehen esan dudan gisan
|
ez
baldin bada, erakusten didatenerako, harri koxkor xuri bat gerturik daukat egun seinalagarri hura markatzeko.
|
|
2013
|
|
|
Legeak puntu anitz ditu (geroztik zenbait aldaketa txiki egin izan dizkiote), bereziki kazetari baten edo agerkari baten lege urratzeak zehazten ditu, baina oroz gainetik, prentsaren askatasuna bermatzeaz ezaguna den legea izan zen. Agerkaria sortzeko baimen berezirik
|
ez
baldin bazen behar ere, haren izenaren berri deklaratu behar zitzaion Errepublikako Prokuradoreari, eta kudeatzaile edo gerentearen izena eta helbidea eman behar ziren, bai eta inprimategiaren izena ere. Halaber, ale batzuk utzi behar zitzaizkien agintearen ordezkariei, prokuradoreari berari edo auzapezari.
|
|
2016
|
|
|
Antzerkigintza korrontez zeharkatua da, euskal kultura betidanik izan den bezala. Allande Oihenarten olerkien edertasuna ez da ulertzen ahal
|
ez
baldin bada garai haietako italiar poesiaren hegala kontuan atxikitzen. Ez dakit zergatik daukagun gure kultura, bere mamiaren kutsaduretarik salbatzeko arauz, kanpoko uhinetarik gaztelu astun baten pare hertsia eta trinkoki baztertua itxuratzeko ohitura hori.
|
|
2017
|
|
|
Azken hamarkadetan eramana izan den hizkuntza politikari esker, eta triunfalismoan erori gabe, Euskal Autonomia Erkidegoan euskal hiztunen kopurua emendatu dela azpimarratu behar da. Ipar Euskal Herrian berriz, tai gabe apaltzen da euskara, eta premiazko neurriak baitezpadakoak dauzka hizkuntzaren heriotzaren lekuko
|
ez
baldin badugu izan nahi. Euskaltzaindiak lantzen duen normalizazioak hizkuntzak behar dituen tresnak ematen eta emanen baldin baditu ere, Ipar Euskal Herrian guziz beharrezko da hizkuntzaren normalizazioari buruzko gogoeta, eta Euskaltzaindia prest da bere laguntza eskaintzeko HELEPeko gizarte eragile eta erakundeekin.
|
|
|
Erran gabe doa Euskaltzaindia ez dela izanen egin beharreko indar joko horren oinarri bakarra; Euskaltzaindiak dudarik ez du beste erakunde eta aktoreekin akomeatuko dela arazorik gabe, bereziki kultura eta hizkuntza eremuetan. Bistakoa baita egiten ditugun gomendioak ez dituela Euskaltzaindiak bakarrik landuko
|
ez
baldin bada beste erakunde anitzekin.
|
|
2021
|
|
|
Hori badere eginen dugu= Hori baizik ez bada ere eginen dugu). Kontua da, nolanahi ere, hitz hau (badere) argi eta garbi diskurtso markatzaile
|
ez
baldin bada ere, idazleek erabiltzen duten neurrian, diskurtso markatzaile izateko bidean den adizkia izan daitekeela.
|
|
|
bi milioi urretan. Eta bestalde izanen dituk hiru milioi lurretan (M. Etxamendi); Garbia
|
ez
baldin bada, nola atrebitzen zara predikatzerat. Inaziok ez du ihardesten.
|
|
|
Zenbatzailea
|
ez
baldin bada bat, besteren bat baizik, eta sintagma osoa —zenbatzaileaz gain— artikuluak mugatzen baldin badu, aditz morfologian pluralaren aztarna ageriko da: Lau filmak ikusi ditut (nor); Bost gizonek egin dute (nork); Bost andreei eman diet (nori).
|
|
|
39.3.1f Sarri samar ageri dira nahiz markagailua duten egituretan molde erredundanteak: hiztun askorentzat zalantzagarriak izango dira gutxienez, baztertzekoak
|
ez
baldin badira; horren arrazoia kontzesio gailuen bikoiztapena da. Idazle batzuek inoiz erabili izan dituzte, baina baditugu arrazoiak ereduzkotzat behintzat ez jotzeko:
|
|
|
Ez asi denok batera hitz egiten! (Etxaniz); Irakur ezazu denok entzuteko moduan (Berrondo); Adierazi duela zein den euskal eredua, euskaldunik gehienok, denok
|
ez
baldin bada, maite dugun ametsa (Mitxelena); Bakarrik ezin dezaketena, gizonek uste dute denon artean lortu al izango dutela (Villasante).
|
|
|
– Ezezko perpausetan: Zeren norbaitek ez badauka bere etxetiarrez[...] arta eta kontu (Pouvreau); Orain ere deusik ez ninteke, norbaitek ez banindu egin (Duhalde); Zerk ibilarazten du izadia aurrerantz, han
|
ez
baldin bada Norbait? (Villasante).
|
|
|
Era horretako egiturez § 39.3.12 azpiatalean mintzatuko gara, aipatzeko besterik
|
ez
baldin bada ere. ela eta elarik berez kontzesiozko formen artean sartzeko zalantzak direla eta, horretarako arrazoi bat baino gehiago ditugu.
|