|
2008
|
|
|
Aztertu dugun corpus baliabide bakoitzaren ezaugarriak antolatzeko eta esparru erkagarriak eratzeko, aldagai hauek hartu dira kontuan: ...tamaina, mota (hizkuntza bat baino gehiagoko corpusetarako), hizkuntza, eremu geografikoa (dialektoak edo beste aldaeraren bat kontuan hartu diren), denbora (sinkronikoa, historikoa), prozesatzea (automatikoa, eskuzkoa edo bietatik), etiketatze eredua/ sistema, eskuragarritasuna, emaitzak, tresnak, salneurria, eta metadatuak nondik hartu ditugun (eskuragarritasunaren helbideko informazioa nahikoa
|
ez
bada).
|
|
|
Ez dut ezer asmatuko esaten badut idazmena hobetzeko, ezinbestekoa dela idaztea. Eta aurrera eramateko hain sinplea diruen baieztapena neketsua gerta daiteke ikasle zein irakaslearentzat atsegin pixka batez egiten
|
ez
bada. Nire ikasleen adinarekin, 1718 urte, idaztearen kontu honen inguruko aurreiritzia eta jarrera aldaraztea ia ezinezkoa da:
|
|
|
Esan nahi da, mesedegarria suertatuko zaiola euskarazko hedabideen sektoreari bere langileak eta kolaboratzaileak beren profesioetan ikasiak eta trebatuak izatea, ezagutzea ofizioari dagozkion baliabideak eta horiek praktikara eramatea. Eta, jakina, ezin halakorik lortu baldin eta jornal duinik jartzen
|
ez
bada mahai gainean.
|
|
|
Funtzio horiek sinbolikoak izan daitezke, edo kulturalak —geroago ikusiko dugu hori—, eta, hala ere, eskaera jakin batzuen objektu izan daitezke, beraz gizarte eduki nabarmena duten eskaerena. Hizkuntza gizarte baten gizarteeta politika elkarreraginen sinboloetako bat da, baita lehentasunez hori erabiltzen
|
ez
bada edo haren komunikazio ahalmenaren bidez hauteman ez bada ere.
|
|
|
Sistema desorekatu daiteke, eta mantentze jarduerara mugatu, hizkuntza bakar bat erabiltzera, eta hizkuntza horrentzako eskaintza eta eskaria negoziatu beharrik gabe agertuko lirateke. Orduan, atzeraelikadura hutsala da, eta ez dago berregokitze behar handirik, baldin eta ondoko beste sistema batekiko
|
ez
bada; kasu horretan, sistema hura bestearen eragin eremuan sartzen arituko litzateke. Hala ere, fase horretan, autoerregulazio zibernetikoan eskema deskribatzailea erabiltzeak ez luke zentzurik izango, baldin eta ez bada onartzen hizkuntza adierazpenen arteko botere harremanak hiztunek onartu behar dituztela, eta hiztun horiek beste hizkuntza erabilgarriago batzuen bila joango liratekeela.
|
|
|
Orduan, atzeraelikadura hutsala da, eta ez dago berregokitze behar handirik, baldin eta ondoko beste sistema batekiko ez bada; kasu horretan, sistema hura bestearen eragin eremuan sartzen arituko litzateke. Hala ere, fase horretan, autoerregulazio zibernetikoan eskema deskribatzailea erabiltzeak ez luke zentzurik izango, baldin eta
|
ez
bada onartzen hizkuntza adierazpenen arteko botere harremanak hiztunek onartu behar dituztela, eta hiztun horiek beste hizkuntza erabilgarriago batzuen bila joango liratekeela.
|
|
|
Horren ondorioz, testuinguru publikoetan edo, besterik gabe, gaztelaniadunen aurrean pertsona batek euskara erabiltzea gizabide txarrekotzat edo jokabide baztertzailetzat hartzen da. Gizarte balio horrek eta beste batzuek (adibidez, hizkuntza komunikatzeko tresna baino ez dela, axola duen bakarra elkar ulertzea dela, euskaraz hitz egitea txokokeria edo kosmopolitanismo falta modu bat dela) hiztunek beren hizkuntzan hitz egiteko aukera murrizten dute (betiere, beren hizkuntza
|
ez
bada gaztelania) Jakina den moduan, baldintzapenaren paradigmari jarraiki, jokabide bat sistematikoki zigortzen bada, jokabide hori izateko aukera murriztu egiten da.
|
|
2009
|
|
|
Laburbilduz, gaztelania jakin beharra ezartzen duen Konstituzioko klausulak hizkuntzen ofizialtasunaren eragin juridikoari ez dio ezer berezirik eransten,
|
ez
bada" behar" aren berezitasuntzat" gaztelania" ri dagokion zerbait dela ulertzen, hain zuzen ere, Estatu guztian zehar hedatzen eta irakasten den hizkuntza delako, pertsonen bizileku eta auzotasun zibila kontuan izan gabe, bai Konstituzioa onartu aurretik baita ondoren ere. Alegia, gutako inork ez daki gaztelania Konstituzioak jakiteko beharra ezartzen duelako, baizik eta derrigorrezko hezkuntzan ikasi dugulako.
|
|
|
legetik haratago, beharrezkoa da hizkuntza normalizazioa jartzea enpresaren helburuekin lerro berean, legea benetan eraginkorra izan dadin. Esan nahi dut, legeak bakarrik ezer gutxi lezakeela beste lana egiten
|
ez
bada.
|
|
|
Beraz, gizarte erantzukizunez jokatzen dugu negozioan bezala Gizarte Ekintzan, legetik haratago, beharrezkoa da hizkuntza normalizazioa jartzea enpresaren helburuekin lerro berean, legea benetan eraginkorra izan dadin. Esan nahi dut, legeak bakarrik ezer gutxi lezakeela beste lana egiten
|
ez
bada.
|
|
|
Hor lotura bat dago, baina. Horrekin bakarrik, hau da, etxean
|
ez
bada ezer gertatzen, azkenean antzeman egiten da. Izan ere, Interneten ezin duzu ziria sartu.
|
|
|
Hizkuntza problema ez daiteke gainerako galestar problemen osotasunetik aparta: eta, beste aldetik, eskakizunak ez dira onartuak izanen, baldin eta
|
ez
bada politika mailako ekintza baten bidez12".
|
|
|
Zentzu honetan, nahiz eta uste Donostiak, berez, euskararen normalizazio prozesuan aurrera egiteko beste hainbat udalerrik eta hiriburuk (hiriburuak aipatzearen arrazoia, eredu modura edo joera batzuk finkatzera begira indar handiagoa dutelako da) baino baldintza hobeak badituela, horrek ez du bere horretan aurrera egingo euskararen aldeko hizkuntza politika aktibo bat bideratzen
|
ez
bada. Alde horretatik, Donostiako Udalak, Euskararen Udal Patronatuaren bitartez," Euskararen Ekimen Estrategikoak.
|
|
|
Haserretzean geure barne eragina adierazteaz gain besteen jokaeran eragiteko asmo garbia dugu gehienetan: zer balio du haserretzeak, solaskidea geure nahira makurraraztea
|
ez
bada?, Norbaiti sinpatia edo maitasuna adierazterakoan ari gara, aldi berean, erakusten gure ondoan onartzen dugula, gurekin egon dadila nahi dugula, atsegin dugula harekin egotea. Pertsona bat triste dagoenean, gogoeta mota batzuk datozkio gogora eta ez beste batzuk, ingurukoekin modu jakin batez jokatzen du eta ez beste modu batez, eta inguruko lagunek gauza batzuk esango dizkiote eta ez beste batzuk.
|
|
|
Hirugarrenik, garrantzitsua da baloratzea kasuaren hedagarritasuna, alegia, beste leku batzuetan aplikatzeko modukoa izatea. Izan ere, ez digu balio kasu batek, oso ona izanda ere, ez badu parekatzeko aukerarik ematen,
|
ez
bada beste batzuen abiapuntu beretik abiatu eta ez baditu beste batzuek izan ahal dituzten arazo berberak gainditu.
|
|
2010
|
|
|
Herri euskalduna den heinean, alde batetik, eta Nafarroako inguru edo eskualde honetan duen kokapenaren eta erreferentzialtasunaren ondorioz daukan" erantzukizunagatik", bestetik. Izan ere, esplizituki
|
ez
bada ere —eta batzuetan esplizituki ere izan da—, Leitzak berak bere buruari eta baita ingurukoek ere herriari, nolabaiteko erreferentzia izaera aitortu izan diote. Euskararen normalizazioaz ari gara, noski, baina ez da gutxi.
|
|
|
Hasteko, aurreko urteetan ikasitako ingelesa praktikan jarri dezakegu. Ingelesa oso garrantzitsua da gaur egun eta eskolan ikasi dugun arren, unibertsitatean gaudela hemendik kanpo
|
ez
bada ez daukagu praktikatzeko aukerarik eta praktikatzen ez bada ahaztu egiten da.
|
|
|
Sindikatuak vs patronala banaketa neutroa al da? Kutsadura atmosferiko edo akustikoa BPGean jasotzen
|
ez
bada eta, kasu, espetxeetako gastua bai, zergatik axola zaigu hainbeste BPG eta ez kutsadura. Lan merkatuaren ajeak:
|
|
|
Ideia hori herritar guztientzat onuragarritzat hartzen bada, hezkuntzaren helburu bihurtzen da, eta hori da, azken batean, Europako Kontseiluak 2001 urtetik aurrera eragin nahi duen bilakaera. Euskal Herrian heziketa elebidunarekin badugu eskarmentua, eta eskola hirueledun edo eleaniztun bihurtu nahi izatea zilegi bezain desiragarria da, beti ere, bertako hizkuntza ondarearen aurka —gurean euskararen aurka— egiten
|
ez
bada.
|
|
|
Honek eramaten gaitu pentsatzera erakundeetan kidetasuna indartu daitekeela hizkuntza kudeaketaren bitartez gizarte sarea zaintzen bada. Hau
|
ez
bada egiten, langileen aldetik joera dago ikusle bezala jokatzeko edo erakundearekin uztarketatik urruntzeko, hau da, langileak bere lana eta ardura behar bezala beteko du baina bestelako aspektuetan modu pasiboan jokatuz. Hizkuntzaren ikuspegitik aktibo izateak ondorio negatiboak izan ditzakeela aurre ikus daiteke, hizkuntza kudeaketa ez badago egituratuta enpresan.
|
|
2011
|
|
|
Txepetxek ibilbide kulturala deitzen duen hau abiatzeko, beraz, hizkuntzarekiko motibazioa ezinbestekoa da. Hala ere, lehen hizkuntzarekiko motibazio naturala
|
ez
bada iristen nahikotasun mailara motibazioan hutsunea gertatuko da eta hau beste hizkuntza batek beteko du. Kasu horretan hizkuntza ordezkapenaz hitz egin genuke.
|
|
|
" Kalian dana erderaz eitten dou, norbait konkretuarekin
|
ez
bada. Familian dana euskaraz".
|
|
|
" Kalian dana erderaz eitten dou, norbait konkretuarekin
|
ez
bada. Familian dana euskaraz".
|
|
|
Inkestetan beraiek zioten gazte askoren musika zaletasunak euskal hedabideetatik kanpo geratzen zirela, beste irizpide batzuen arabera jarduten dutelako. Eta euskarazko kultura kontsumitzen
|
ez
bada euskarazko erreferentzia sinbolikoak sortzea ezinezkoa da. Dena dela, musika hedabideei buruzko gaia ur handietan sartzea dela iruditzen zait.
|
|
|
Tradizio kritikoa edo dialektikoan kokatzen direnen arabera, ikerlariek inkesten, behaketen edo saioen bidez egiten dituzten ikerketek ez dituzte errealitatearen atzemate zuzenak egiten, ikerlariek behatzen dutena eta atzematen dutena, bizi diren gizarte motaren eraginpean dagoelako. Horrela, momentu historiko bakoitzean, osotasun sozialak gizakien pentsamoldeetan eta portaeretan duen eragina
|
ez
bada aztertzen, itxurak eta azaleko gertaerak besterik ez dira ezagutzen. Hortaz, Hizkuntzekiko jarrerak, motibazioak edo hizkuntzen erabilerari, ezagutzari edo transmisioari buruzko dinamikak atzemateko, testuinguru sozialak bere osotasunean hartu behar dira kontuan.
|
|
|
Izatez, horixe da euskaltzaindiaren egitekoetan egoki zertzen dena, alegia, ez hizkuntza politika zehatza formulatzea,
|
ez
bada euskararen inguruko hizkuntza politikari edo politikei buruzko gogoeta esparrua eskaintzea, berarekin batera ari diren euskalgintzako hainbat eragilerekin jarduteko, esparru hori zabala eta egokia izan dadin. ukaezina da garai hauetan, aldi bateko Jagon lana deitzen zenak soziolinBat 79 Diglosiaren inguruan
|
|
|
Bere" komunikazio funtzio guztietarako" eta" lurralde jakin batean" direlako horiek ondo ulertzen baditut hizkuntza batek, bizirik aterako bada, beharrezkoa izan behar du, hitzez eta idatziz, hiztun elkartearen bizimoduak berekin dakartzan jardun gune, rol harreman eta situazio guztietan: beharrezkoa edo ezinbestekoa. hala
|
ez
bada (hiztunelkarte horren espazio fisiko territorial jakinean eta espazio soziofuntzional osoan ezinbesteko hizkuntza ez bada) ez dauka bizirik irauterik. ohar batzuk egitea komeni da" tarta territorial eta soziofuntzional oso" aren formulazio ezagun horri. Aho biko ezpata izan da diglosia, mende luzez:
|
|
|
Bere" komunikazio funtzio guztietarako" eta" lurralde jakin batean" direlako horiek ondo ulertzen baditut hizkuntza batek, bizirik aterako bada, beharrezkoa izan behar du, hitzez eta idatziz, hiztun elkartearen bizimoduak berekin dakartzan jardun gune, rol harreman eta situazio guztietan: beharrezkoa edo ezinbestekoa. hala ez bada (hiztunelkarte horren espazio fisiko territorial jakinean eta espazio soziofuntzional osoan ezinbesteko hizkuntza
|
ez
bada) ez dauka bizirik irauterik. ohar batzuk egitea komeni da" tarta territorial eta soziofuntzional oso" aren formulazio ezagun horri. Aho biko ezpata izan da diglosia, mende luzez:
|
|
|
Arnasguneek segurtaturik izan behar dute, nabarmenki desitxuratu eta gesalduko ez badira, hirigintzaren alorreko autorregulazio maila arrazoizko bat: ...kanpotarren uholde masiboak kontrolatzea, arras mesedegarrizko neurriak dira, beti ere pertsonen eta gainerako instantzien erabakimen esparruak alde batera utzi gabe. hori guztia kontuan izanik ere orain arte baino ondotxoz gehiago egin liteke arnasguneen kontzentrazio demografikoa babesteko. ondotxoz gehiago egin liteke eta egin da, ohiko kontzentrazio hori belaunaldi batean edo bitan xahutu nahi
|
ez
bada.
|
|
|
hemen (katalan herrietan, herrialde bakoitzean,..) eta orain (1970 inguruan) diglosia giroan bizi al da jendea? hain definizio ausartak eta goitik beherako mugarriztatzesaioak egin ondoan bazirudikeen gutxienezko adostasun batera iritsiak izan behar zuketela soziolinguista katalanak. guztiak
|
ez
bada ere nagusiak bederen. puntu zentrala da hori. Hemen (paisos Catalans en, roDiglosiaren purgatorioaz.
|
|
|
599). hots, hiztun herri bakoitzaren adierazbehar guztiak hizkuntza bakarraz asebetetzeko bidea hobetsi da han hemen, zenbait erresumatan lehendik indartuz zetorren joera zabalduz, 1800etik hona. Salbuespenik falta
|
ez
bada ere tartean (Suitza Belgika Luxemburgo batetik, Norvegia bestetik) bide hori hartu du hartarako gai izan den hiztunherri europar askok: itxuraz gehienek11 europako arau eta eredu bihurtu da, hainbatean, bilakaera glotopolitiko hori:
|
|
|
Salbuespenik falta
|
ez
bada ere tartean (SuitzaBelgika Luxemburgo batetik, Norvegia bestetik) bide hori hartu du hartarako gai izan den hiztunherri europar askok.
|
|
|
A R KA I T Z ZA R R A G A. Bueno, printzipioz, hau izan da mahi ingururako prestatua geneukana. ...iltzalako sentsazioa. hertz askotatik helduta, lanean ari gara baina zabaltzeko zailtasunekin. euskararen kontrako mezua hain indartsua izanda, neutralizatzea asko kostatzen zaigu, eta neutralizazio hori lortu gabe alfer samarrik gabiltza, gauza asko egin arren. gainera, gure politikoak, baita euskaren alde daudenak ere, beste norabait begira daude, ez diote euskarari behar duen garrantzia ematen,
|
ez
bada momentu jakinetan bandera moduan astintzeko, eta ez dela instituzioetatik aldeko mezu indartsurik jorratzen.
|
|
|
" Hirugarren fasean" sartzen garenean urrats garrantzitsuena jarraipenarena izango da. Plangintzaren aplikazioa, jakina denez, ez da gauza automatikoa eta jarraipenerako sistema finkatzen
|
ez
bada bere horretan gelditzeko arriskua dago. Idatzizko elementuen jarraipena egitea nahiko erraza izan daiteke, zuzenean ikusten baita.
|
|
2012
|
|
|
Aztertutakoen artean familia euskaldun berriturik ez dago eta ez dut informaziorik herrian badenik ere, berriki kanpotik etorritako familiaren bat
|
ez
bada. Izan ere, familia euskaldun berrituak, hau da, euskaldunak azkeneko belaunaldian baizik ez dituztenak, herri oso erdaldun (du) etan izaten dira arruntak.
|
|
|
Gero eta erdal itsasoan murgilduago bizi dira,(...) Euskarazko gizarte hurbilari eutsi eta, ahal bada, euskal arnasguneak sortzea dute amets, baina kosta egiten zaie halakorik (partez bederen) erdiestea. Aitona amonek, gurasoek eta seme alabek (nolahala, eta guztiek
|
ez
bada gehienek edo askok behintzat) euskaraz dakite, baina etxean edo auzoan, lagunarte hurbilean eta kale bizitzan gero eta sarriago (batez ere gurasoek eta gazteek) erdaraz egiten dute. ezagutza datuek hala diote: ia erdia %49, 6 elebiduna da, %18, 5 iaelebiduna eta soilik %31, 9 omen da erdaldun elebakarra. datuen arabera, gehienek euskaraz dakite edo ulertzen dute. erabilerari dagokionez badirudi azken lau urteetan gero eta gehiago entzuten dela erdara, batez ere gazteen artean.
|
|
|
Bere esanetan, euskararen indarberritze prozesuaren ardatza ama hizkuntzaren transmisioa da; hizkuntzaren indarberritze prozesuetako erdigunea etxean, auzoan eta hurbileko elkartean dago. hortik abiatuz, eskola prozesu askoz zabalago eta konplexuagoa den zatia baino ez da. Nekez egingo du eskolak modu esanguratsuan aurrera etxean, auzoan eta lagunartean euskarari ez bazaio eusten, esparru horietan
|
ez
bada eragiten. edonola ere, horrek ez du kentzen, mugak ezagutuz eta tokian tokiko eta unean uneko aukerak ongi aztertuz, eskolak funtsezko zereginak izatea. Izan ere, eskolak bereak dituen bi erremintaz balia daiteke:
|
|
|
Barakaldoko gizartean gaztelaniaren atxikimendu komunitatea nabarmentzen dela esan liteke, jendea euskararen alde egon badago, baina euskarak ez du tokirik gizartean, ikasteko edo lana topatzeko
|
ez
bada. Euskararen atxikimendu komunitatea, euskararekiko motibazio sinbolikoa duena, aurki badaiteke ere; sarritan, motibazio hauek ez daukate erabileran eragiteko beste indarrik.
|
|
|
Barakaldoko gizartean gaztelaniaren atxikimendu komunitatea nabarmentzen dela esan liteke, jendea euskararen alde egon badago, baina euskarak ez du tokirik gizartean, ikasteko edo lana topatzeko
|
ez
bada. Bestalde, euskararen atxikimendu komunitatea, euskararekiko motibazio sinbolikoa duena, aurki badaiteke ere; sarritan, motibazio hauek ez daukate erabileran eragiteko beste indarrik.
|
|
|
Alde nabarmena dago, etxean euskaraz egiten duten gazteen hizkuntza gaitasunean, gazte hauek erraztasun handiagoa daukate euskaraz aritzeko: ahoz zein idatziz. hizkuntza gaitasunak zerikusi zuzena du erabilerarekin; izan ere, hizkuntza bat
|
ez
bada ondo menperatzen, nekez erabiliko da. ezagutza urria izanda hizkuntza bat erabiltzeko, motibazio bereziak lirateke, gutxiengoa dira Barakaldon motibazio hori duten gazteak. dena den, esan beharra dago, d ereduan ikasi zuten lehen belaunaldi horietako askok, egun seme alabak izan dituztela, eta Barakaldoko kasuan, guraso gazte askok euren seme alabei euskaraz egiten dietela. horrek esan nahi ...
|
|
|
Euskaltasuna, hiritik begiratuta – Eduardo Apodaka ez" munduaz" ari garenean. oro har, adierazkortasun funtzionala galtzen da bide hartatik. efektuak sortzeko, besteei eragiteko da mintzaira eta kodea
|
ez
bada segurua, efektuak eragiteko ahalmena ahultzen eta higatzen da. erdal mundu oso bat dugu gure inguruan, gure baitan bezala, eta euskaraz adierazi nahi dugunean mundu horretako zerbait, gure mundu horretako zerbait, zer egin: itzuli?, zuzenean erdaraz txertatu?, moldatu?
|
|
|
antolatzailearen baldintzak zein bitartekoak ezagutu behar ditu, beragaz berba egin, zer eskaini gura duen azaldu, balizko hartzaileez galdetu, eskainitakoaz iritzia batu... hartzaileak: ...a guztietako elkarte eta eragileak urteko zein urteetako eskaintza aurreikusterakoan, herriko gainontzeko eragileengana joan eta aurreikuspenak partekatu egin genituzkeela uste dugu, batez ere kultur elkarterik badago, nahiz eta erdarazko kultura bultzatzen duena izan. zergatik ez gara joango Centro Extremeñora nork bere asmoen berri elkarri eman eta elkarlanean ezer egin daitekeen jakitera baino
|
ez
bada, euskarazko kulturaren ezagutzan hezi beharrekoak:
|
|
|
Non daude euskararen eta euskarazko kulturaren aldeko militanteak ez bada euskalgintzan? Non biltzen gara euskara erabili eta euskarazko kultura kontsumitzen dugunok
|
ez
bada euskalgintzaren eta euskal kulturgintzaren inguruan, euskal herriko instituzio publikoetan agintean daudenentzat euskara eta euskarazko kultura ez dira lehentasunezko, euskalduntzea ez dago
|
|
|
Euskaldunak sortzaileak gara? – Gotzon Barandiaran tura kontsumitzailea, ez bere ardurabakokeriagatik, baizik eta zaletasuna ernetzeko ahaleginak ez direlako botere gunetik sortu,
|
ez
bada herrigintzan dihardutenengandik. kultura kontsumitzailea ez den euskaldunak ez du informaziorik bilatzen eta bilatzen ez badu nekez jasoko du arestian aipatu kultura espainol, frantses zein anglosaxoiari buruz jasotzen duen beste eduki. horregatik esan gura dugu euskaldunok ez ditugula gure sortzaileak ezagutzen. Ikaskide izan ziren lau lagunen artean hiruk kirol egunkari erdaldunak erosten dituzte, ez dute libururik irakurtzen, ez dira zinemara joaten, ez dute antzoki bat urteetan biziarazi, ez dakite diska berria atera duten talde hasiberrien izen bakar bat ere, arte plastikoak direnik ahantzi dute. ez dute kultura kontsumitzeko beharrik, hain gutxi euskal kulturarik.
|
|
|
3 ibilbideak neurketa batetik bestera errepikatu egiten dira, lau urtetan herriko kale jendetsuenei dagokienez aldaketarik
|
ez
bada behinik behin. Gune berriak sortu badira ¾espazio urbanizatu berriak eraiki direlako¾, ibilbideak egokitu egiten dira.
|
|
|
Hizkuntzak erdiguneko papera du komertzializazio internazionalean, kulturaren eta hizkuntzaren arteko lotura estuaren eraginez erabakigarria baita. Ezin da kultura bat ulertu herri horrek hitz egiten duen hizkuntza ulertzen
|
ez
bada. (...) Kulturak hizkuntzari eragiten dio eta hizkuntzaren eraginpean dago.
|
|
2013
|
|
|
Oro har, hutsune bikoitza aurkitzen dut euskararen aldeko marko eta mezuetan: (1) gutxi abiatzen dira euskararen erosleen balioetatik (intuizioz
|
ez
bada) edo euskara erosten ez dutenen balioetatik (framing uzkurra ez baita integratzen); eta (2) asko abiatzen dira, berriz, zuzenean euskara saltzen dutenen balioetatik. Managementeko pertsona batek esango lukeen bezala, euskararen aldeko mezuek gutxi dute bezeroorientaziotik eta asko produktu orientaziotik.
|
|
|
Guzti honen inguruan zer esan?; noraino nahi ditugun aldaketak posibleak ditugu, orokorrean, egoera
|
ez
bada nahiko aldatzen?; aipatzen diren eguneko nazioarteko gizartean ematen hasiak diren egoera berriak, globalizazioa edo neoliberalismoa adibidez, noraino posible da erabili eta aplikatu izatea, gurea bezalako gizarte partikularra batean?; noraino nahiak eta posibleak direnak bereizten ditugu?;.... Edo noraino aztertu zenbait fenomeno, egoera ulertzeko, nahiz eta agian komeni den diskurtsoetan ez erabili, identitatearekin gertatzen den bezala?
|
|
|
Hemen zerrendatu ditugun gainontzeko gai ugariek (erabilera, politika eta plangintza, ume eta gazteak, eta abar.) ez dute nazioarte panoramika akademikoari neurri berean erreparatzen. Ausardi handiz egindako baieztapena da aurrekoa, dudarik gabe, aztergai ditugun ikerlanen edukia ezagutzera ez baikara iritsi, fitxen jasotako erreferentzien bitartez
|
ez
bada. Baina, hemen deskribatzen ari garen lanez gain, beste egoera batzuetan ere lanketa teorikoaren hutsunea begi bistakoa izan ohi da eta, hipotesi gisa bada ere, esango genuke dimentsio teorikoak ez direla eskuarki jorratzen euskal soziolinguistikan.10
|
|
|
Adibidez, ezinezkoa da kode aukeraketak eta txandakatzeak ulertzea baldin eta ez baditugu kontuan hartzen tartean dauden komunitateetako botere harremanak. Halaber, hizkuntza baten egitura geolektala edo soziolektala ezin da ulertu baldin eta
|
ez
bada erlazionatzen hizkuntza hori hitz egiten duen komunitatearen konfigurazio espazialarekin eta egitura sozialarekin. Era berean, hizkuntzaren jabetze prozesuak sozializazio prozesu orokorren barruan gertatzen dira, eta biek elkarri eragiten diote; ez da oso urrun joan behar jakiteko munduan zenbait kolektibok oso erraz ikasten dutela bizilagunen hizkuntza, eta bizilagunek, antza, sortzetiko ezintasuna dutela elebakartasunetik ateratzeko.
|
|
|
Aurreikus daitekeen bezala, euskal hiztun portzentaje baxuko eremu geografikoetan, sarri, euskaraz hitz egiteko aukera gutxi dago, batez ere, hiztuna euskal sare sozial bateko kide
|
ez
bada. Gasteizen, esate baterako, nahiz eta euskal hiztun kopurua populazioaren %22, 4 izan (Eustat 2013), euskararen presentzia baxua da.
|
|
2014
|
|
|
Enpresek, lehendik ere aipatu bezala, gaur egun hizkuntzaren normalizazioan partaide izateko behar gutxi sentitu izan dute
|
ez
bada barne eskari bati erantzun behar izan diotelako ala araubidezko kanpo eskari bati erantzun behar izan diotelako —batez ere kontsumo arloan— Zentzu honetan beraien ekoizpenari eta etekinari dagozkionak aztertuta, Orain arte esandakotik nabaritzen da toki garapen estrategia baten baitan kokatu behar dela euskararen normalizazioa, eta ondorioz, baita erabilera planena ere....
|
|
|
Politikak, herritarren elkarbizitza antolatzeko, guztion ongia bilatzeko jardun gisa ulertuta, hizkuntza erdigunean du ezinbestean. Zer izan da eta da hizkuntza bestela, gizakion elkarbizitza soziala egikaritzeko tresna
|
ez
bada. Harremanaren, elkarlanaren premiatik sortuko komunikaziorako bitartekoa, talde izaeraren lotailu eta kide berrietarako transmisio uhala.
|
|
|
[...] Etxe askotan bi auto dituzte, neguan eskiatzera joaten dira hainbat eta udako bakazioak beste herritarrok bezain urrun egiten dituzte sarri. Bigarren edo hirugarren sektorean lan egiten dute, guztiek
|
ez
bada ia guztiek. Baserrian bizi diren asko ere ez dira baserritik bizi, industriatik edo zerbitzu sektoretik baizik.
|
|
|
Inondik inora ere ez. Zertan oinarritu izan da ba euskalgintzaren jarduna azken 50 urtean, arnasguneak sortzean
|
ez
bada. Garai bateko ikastoletatik abiatuta, euskarazko hedabideak, euskarazko kultur produkzioa, Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea, lantegien euskaraplanak,... zer dira ba horiek guztiak arnasguneak sortzeko eta indartzeko saioak ez badira?
|
|
|
Lagunartean, familian, tabernetan, kiroldegian, liburutegian, dendetan... euskarak bere lekua du eta hor egongo da. Hala eta guztiz ere, hezkuntza edo ikastetxeetatik hasita, euskara formalaren edota euskara batuaren presentzia
|
ez
bada horren markatua, ikasle hauek ez dute konpetentzia hori hain erraz garatuko.
|
|
|
Bai. Nik orain, aspaldi ez dudala egiten esaldi oso bat frantsesez e... lagunekin ere ez, fin, salbu
|
ez
bada eremu bat nun frantsesa hitz egin behar dudan bortxaz. bai, ta bertso... ez, ez dut uste bertso eskolan, e... Ez. M.A.S.:
|
|
|
Transmisio ezaren ondorio bezala kokatuko nituzke honakoak. Izan ere, euskara eskolako hizkuntza baino
|
ez
bada batzuentzako eta kalean nahiz belaunaldi ezberdinen artean hizkera informalaren inguruko transmisiorik ematen ez bada, beste hizkuntza batzuetako esamoldeak itzultzea litzateke ondorioa.
|
|
2015
|
|
|
eragileen parte hartze kritikoa sustatu eta eskubideak bermatzeko eredua – Zigor Etxeburua eta Mertxe Mugika enpresen euskara maila kontrolatu" eta" Aurretik aipatu ditudanez gain, uste dut ahalegina egiten ari dela langileen hizkuntz profila bermatzeko. Erabileran zer egina badago, are gehiago azpikontratatzen diren zerbitzuetan beste horrenbeste eskatzen
|
ez
bada" eta euskaraz lan egitearen aldeko aipamenak. Azken bi hauetan erritmoan dago aldea, bigarrenak itzulpenak desagerrarazteko eskaera egiten baitu(" Elebitasunaren aldeko apustua momentuz eta gero euskara" eta" Erakundea barrutik euskaldundu.
|
|
|
Bada, komunikabideak arnasgune funtzional izan daitezkeela argudiatu dut lehenago ere, eta beste eragileek egindako lanaren osagarri dela berrestera noa oraingoan. Euskarazko komunikabideek aurrera egingo badute ulermen eta irakurmen gaitasun nabarmena (izango) duten haur eta gazteak behar dituzte, eta eskolak aliatu ditu komunikabideak euskalduntze ahalegin guztia hutsean geldituko
|
ez
bada. Aldi berean, irakaspen gramatikalaren mugak gainditzeko eta ikasitakoa kasu praktikoekin lotzeko bidea izan daitezke hedabideak.
|
|
|
Euskarazko komunikabideek aurrera egingo badute ulermen eta irakurmen gaitasun nabarmena (izango) duten haur eta gazteak behar dituzte, eta eskolak aliatu ditu komunikabideak euskalduntze ahalegin guztia hutsean geldituko
|
ez
bada.
|
|
|
Ez da erraza, hala ere, beti umore oneko, era asertibo batean eta zeure onetik atera gabe jokatzea. Burua, nahi edo ez nahi, beti daukagu bueltaka, hau
|
ez
bada bestea gogoan, nik ez dakit nora joan beharra, harekin egon beharra, edo besterik gabe, epaituak izango garen beldur horrekin. Beti ez baikaude aldarte oneko, eta halakoetan geure onetik ateratzea izaten da normalena, eta erantzun txarren bat ekartzen du atzetik.
|
|
2016
|
|
|
pertsonala politikoa da. Genero desberdinkeriaren ondorioak eta are abiaburuak eremu intimoenean daudela, eta, beraz, ez dela emakume jakin baten kontua, ez eta emakumeen kontua,
|
ez
bada gizarte osoaren kontua.
|
|
|
Ez dago ordea argi, gure arteko kode aldaketa non hasten den eta non bukatzen. ...elebidun desorekaturen hizkera mordoilora justu noiz egiten den jauzi89 Are gutxiago Nancy Dorian-ek Eskozian edo Mari C. Jones-ek Galesen hain zorrotz azterturiko language obsolescence delakoa gure artean zenbateraino hedatu den90 Hori guztia funtsezko analisi esparrua da gure arteko mintzajardunaren egungo egoera zehatz eta sakon aztertzeko91 Gaurkoan ez gara ordea horretan sartuko, saihetsetik
|
ez
bada. Eskueran ditugun informazio iturri sistematizatuek (batez ere bosna urte errepikatuek) ez digute horretara iristeko aukera handirik ematen eta, hori gutxi bailitzan, txostenaren neurriak eragozpen bizia eransten dio aurreko muga horri.
|
|
|
6 maila hori da, beste era batera esanik, bizi iraupeneko frontoiaren" pasa/ ez pasa" lerroa265 Horrek erabakitzen du, hiztun elkarteak belaunez belauneko jarraipena izango duen ala ez. Hortik beherakoak (BAENeskalako 7 eta 8 mailetan daudenak) galtzera doaz ezinbestean, indarberritzeko ezer egiten
|
ez
bada arin eta sendo266 Hartan saiaturik ere, aski da 8 mailan dagoen hiztun herria osorik berpiztu ahal izango den267 Ahuldutako hiztun elkartea indarberritzeko orduan eragozpen muga nagusia non dagoen azaldu nahi du GIDS/ BAEN ek.
|
|
|
Mintzaldaketaren galera eragina xuabetu, zenbaitetan bestelakotu, egiten du" euskal migrazio" horrek. g) Oso larria da (BZ) ko osasun egoera. Gurasoen jokabide hori erro errotik aldatzen ez bada, aldeko transformazio demografikorik gertatzen
|
ez
bada edota garapenezko neurriek eragin bortitzik sortzen ez badute, belaunaldi bitan desagertu edo egingo da hor euskara, jendarteko jardunean. h) Larria ezezik agonikoa da (BZ/ b) etako egoera. Azken euskal belaunaldia da hori; jendarteko euskal mintzoaren amaiera; mintzaldaketaren fase amaiera osoa.
|
|
|
" Behe mailako" esparru horietako erabilera arrunta indartu eta zurkaiztu gabe alferrik dira gainerako garapen saioak. Ikasteak ezer gutxitarako balio du, ikasten ari garena" hemen eta orain" ikasgelaz kanpoko harreman bizian txertatzen
|
ez
bada luze zabal. Belaunez belauneko jarraipenaren sostengu nagusi diren jardunguneak, eta jardungune horiei dagokienez euskara nagusi izango den esparru fisiko territorialak, ezinbesteko aurrebaldintza ditugu bizirik ateratzeko.
|
|
|
266 Konkretuki, berreuskalduntze hutsa baino nabarmen sendoago den revernacularization delakoa berreskuratzen
|
ez
bada.
|
|
|
Jokabide horren arrazoiak asko izan daitezke; pertsona horiek beren hizkuntzari buruz dituzten jarrerengatik eta autogorrotoagatik gertatu ohi dira maiz horrelakoak. ...iten duzu x egoeran?" galdetzen bazait erantzungo dudana ez da benetan" zer egiten dudan" baizik eta" zer uste dudan egiten dudala" edo/ eta" zer gustatuko litzaidakeen egitea", edo, are gehiago, ikertzailearen presentziagatik (Labov ek aztertu zuen behatzailearen paradigmaren eraginez)" gizarteak zer eskatuko lidakeen egitea?" edo zehazkiago (telefonoz
|
ez
bada egiten inkesta baizik zuzenean)" behatzaile honek, dituen ezaugarriekin, zer nolako erantzuna gogoko izango du?", azken kasu honetan partez enpatiak bultzaturik. Irakurleak barka beza ebidentzia horiek hemen aipatzea:
|
|
2017
|
|
|
Eztauie lortuko, guk eztou jaso zuzenien nahiz eta belarrittik ba... iritsi jakun zerbait. Gure ondorenguei etxake iritsiko gugatik
|
ez
bada. Osea, klase hori arau jerarkiaz ari dabai ala bai hikak apurtu in bi dau.
|
|
2018
|
|
|
Mugimendua energiaz hornitu behar da, geldituko
|
ez
bada. Bertako mugimenduetan gastu energetikoa txiki izaten da, funtsezko mekanismoak
|
|
|
Bermeon, aldiz, kontzientzian eta aktibazioan eragin beharra nabarmentzen dute, batik bat. adibidez, kanpotik etorritakoek, euskaraz egiteko beharra sentitzen dute. Bermeon alderantzizkoa gertatzen da, motibazio afektiboa ahula dela ikusi dugu; eta, bestetik, beharra ere ez dute sentitzen euskaraz aritzeko,
|
ez
bada eremu formal zehatz batzuetan, eskolan, herri administrazioarekin harremanetan eta abar.
|
|
|
Euskararen lantze funtzionala eta profesionalen komunikazio gaitasunen garapena osasun alorrean – Igone Zabala bihur daiteke, euskaldunak ez diren profesionalek ere ulertu ahal izango dituztela bermatzen
|
ez
bada. Bestalde, erregistro klinikoak sistema askotan partekatu behar dira eta funtsezkoa da partekatutako informazioa ulergarria eta erabilgarria izatea sistema horietarako guztietarako.
|
|
|
Gurean, ordea, giza baliabide sendoak daudela esan daiteke. Nekez egingo du aurrera edozein euskara planak, ordea, indarrean dagoen ebidentzian
|
ez
bada oinarritzen; arreta sanitario integratuaren ereduarekin bat ez badu egiten; nazioarteko ereduak ez baditu kontuan hartzen; botere guneetatik aldenduta baldin badago;
|
|
|
Gure adinean euskara
|
ez
bada Erreferentzizko mundu Horrela bada ikastoletan Zerbait gaizki egin dugu
|
|
2019
|
|
|
Harakiri ak ere ez du ordea balio: ezer gabe ezin dira herri txikiak luzaro bizi; guztia ezin da" zenbaki handien" mirabe bihurtu, handiak txikia jatea nahi ez badugu. txikien aldeko neurri proaktiboak kontuan izan behar ditu horregatik, honetan
|
ez
bada hartan, arnasguneen alde dagoela dioenak. zer egin, beraz? " guztia ala ezer ez" alde batera utzita" bere neurriko trajea" landu behar dute arnasguneetako arduradunek65 zer neurri?
|
|
|
hots, kaletar maioritarioon interes jarraitzaile mimetiko bihurtzea. Beren burua salbatu behar dute arnasguneek, lehen lehenik, herriarekin batera beren altxor etnolinguistikoa eta soziokulturala galduko
|
ez
bada. kaletarrok ikasi egin behar dugu beraiengandik, erakutsi baino areago. arnasguneak direla-eta honako puntuok ditugu kaletarrok, besteak beste, ikaskizun:
|
|
|
herritarrek lana herrian edo inguruan izatea gero eta zailago bihurtzen ari da. arrisku bizia du horrek: bertan edo inguruan lanik ez badago beste norabait joango da jendea, gaur
|
ez
bada bihar. Beste norabait joango da bizi izatera edota, gutxienez, egunaren ordu gehienak han pasatzera. era batean zein bestean, beste bizi ingurumen dinamikoago baten mirabe bihur liteke herritar asko eta arnasguneko herritarrekin ordura arte izandako harreman sare trinkoak ahuldu egingo dira nabarmen.
|
|
|
Neska edo mutil katxarro baten aurrean edonori ez zaio okurritzen" ega ba ote du" galdezka hastea. Nortasun izaeraz, pentsaeraz edo estatus sozioekonomikoaz erakargarri gertatzen zaigun bikote gaia hautakizun posible izango da maiz, erdaldun huts edo erdal elebidun izanik ere. erdaldunak edo erdal elebidunak etorri egingo dira beraz, honegatik
|
ez
bada hargatik, herrian bizi izatera: geuk ekarriko ditugu, guztia ez delako euskaltzale izatea. horrekin ere kontatu egin behar da. guztia ez dago plangileen eta programatzaileen esku:
|
|
|
Arnasgune betean zegoen segurtasun handiak segurtasun ezari utzi dio lekua hainbat egoeratan, bereziki ezezagunekin egiten diren elkarrizketak hasterakoan. Ezezagunarekin aurreneko hitza
|
ez
bada euskaraz egiten, arnasgunea erasana dagoela eta gizarte araua aldatzeko bidean dagoela pentsa daiteke beraz. egoeratan, bereziki ezezagunekin egiten diren elkarrizketak hasterakoan. ezezagunarekin aurreneko hitza ez bada euskaraz egiten, arnasgunea erasana dagoela eta gizarte araua aldatzeko bidean dagoela pentsa daiteke beraz. gizarte arauari dagokionez ondoko banaketa egin daiteke beraz:... a) arnasgune betea> euskaraz egitea da gizarte araua> hiztunak segurtasuna du. b) arnasgune erasana> euskaraz egitea da araua baina erdara sartu da hainbat kasutan eta ezezagunekin ez dago arau finkorik> segurtasun eza sortzen da hiztunarengan gizarte arau orokorra euskaraz bada ere, ondoko aldagaien arabera erdara bihur daiteke arau:
|
|
|
Arnasgune betean zegoen segurtasun handiak segurtasun ezari utzi dio lekua hainbat egoeratan, bereziki ezezagunekin egiten diren elkarrizketak hasterakoan. Ezezagunarekin aurreneko hitza ez bada euskaraz egiten, arnasgunea erasana dagoela eta gizarte araua aldatzeko bidean dagoela pentsa daiteke beraz. egoeratan, bereziki ezezagunekin egiten diren elkarrizketak hasterakoan. ezezagunarekin aurreneko hitza
|
ez
bada euskaraz egiten, arnasgunea erasana dagoela eta gizarte araua aldatzeko bidean dagoela pentsa daiteke beraz. gizarte arauari dagokionez ondoko banaketa egin daiteke beraz: a) arnasgune betea> euskaraz egitea da gizarte araua> hiztunak segurtasuna du. b) arnasgune erasana> euskaraz egitea da araua baina erdara sartu da hainbat kasutan eta ezezagunekin ez dago arau finkorik> segurtasun eza sortzen da hiztunarengan gizarte arau orokorra euskaraz bada ere, ondoko aldagaien arabera erdara bihur daiteke arau:
|
|
|
Baina egia antzuak: bakar batek ere ez du egoeraren larria onera ekarriko. hori bakarrik ez. gure planteamenduarekin, konforme legokeenak ere badu galdera zorrotzik guretzat, golkoan
|
ez
bada galtzarbean: " gizarte moderno ireki demokratiko batean nola lor liteke jendeak haur gehiago izatea?
|
|
|
Begiak gora jasotze hori mesedegarri eta ezinbesteko izan da, zenbait aldetatik: plus nabarmena izan da hori, ez minus, larreko hizkuntza xume, zenbaitek gutxietsia, noranahiko bihurtzeko eta euskaldunen mintzoa etxe zokotik eta taberna zutik ateratzerako. mesedegarri da orain ere, euskararen aldeko saioaren perspektiba globala begien bistatik galtzen
|
ez
bada. hortxe dago gakoa. Bigarren alde horretatik (perspektiba globala begien aurrean izatetik) daukagu herren egiteko arriskua, gero eta nabarmenago:
|
|
|
Norberak bere buruaren alde egin, ezeren kontra egin gabe,
|
ez
bada zapalketaren eta asimilazioaren, sorkuntzatik. errespetua bai, baina geure buruari, hasteko.
|
|
|
Norberak bere buruaren alde egin, ezeren kontra egin gabe,
|
ez
bada zapalketaren eta asimilazioaren, sorkuntzatik. Errespetua bai, baina geure buruari, hasteko.
|
|
|
Badirudi mutilek ez dutela beharrezkoa etxeko transmisio bertikala toka jakin eta normaltasunez hitz egiteko; etxean
|
ez
bada kalean modu horizontalean ikasi eta hitz egiten hasten baitira. Nesken kasuan, ordea, batetik, batzuek etxean ikasi dute hitanoa baina gehienek ez dute egunerokotasunean hitz egiten.
|
|
2020
|
|
|
Baina botere asimetriak, maiz, modu ezkutuan edo inplizituan gertatzen dira. Eta, horrexegatik, beharrezkoa dugu barne funtzionamenduan gerta daitezkeen botere asimetrien inguruan hausnartzea eta lantzea.(...) Herri mugimenduetako kolektiboetan aniztasuna zabala da (generoa, adina, esperientzia, norberak dedikatu dezakeen denbora, garatu dituen abilidadeak...) eta aniztasun horren inguruko auto kontzientzia zein lanketarik
|
ez
bada egiten, aniztasun hori botere asimetria bilakatu daiteke, askotan, ez ulertze zein gatazken iturri diren botere asimetriak." (Zumalabe Fundazioa 2015 80 orri.)
|
|
|
Katalana
|
ez
bada hegemoniko egiten berezko eremu linguistikoan, erreferentziazko hizkuntza erregionalak ordeztuko du: gaztelaniak.
|
|
2021
|
|
|
Horretarako garrantzitsua da gazteek pentsatzeko eta galdekatzeko tarte hori ukan dezaten. Etxean
|
ez
bada egiten, edo egiten bada ere, eskolak parada hori eman behar lieke. Zer egina izan da eta zer ez dut errepikatu nahi?
|
|
|
Euskarri sendo horrek babestu, bultzatu eta erraztu egin behar luke hizkuntza praktika. Ezagutzak ez du berez erabilera ekarriko,
|
ez
bada indartzen eta sustraitzen eskolatik kanpo ere gazteen (euskararen) erabilera sostengatuko duen egitura hori. •
|
|
|
Ez dugu aukera hemen auzi honetan sakontzeko, baina uste dugu gazteen diskurtsoetan hainbat jokaeren izaera" naturala" nabarmentzen ari dela. Beste testu batean jasotzen dugun lez (Soziolinguistika Klusterra 2020; Altuna eta Hernandez prentsan), ikerketan parte hartu zuten gazteen arabera, beren adineko pertsonen artean" naturala" zen euskaraz egitea familia euskaldunetan hezi bada; aitzitik, gaztelania erabiltzea" naturala" da gazteen familia jatorria
|
ez
bada euskalduna. Beti euskararen ezagutza maila albo batera utziz.
|
|
|
Romainek (2013) egoera horren berri ematen du eta alderatu egiten ditu hainbat lurraldetako hizkuntza eta hiztun kopuruak giza garapenaren indizearekin, eta erakusten du lurralde horiek 129 lekutik atzera daudela sailkapenean; hizkuntza minoriak direlako, hain zuzen, garapenetik kanpo geratzen direnak. Ikertzaileak dioen bezala, ez dago garapenaren helburuak betetzerik
|
ez
bada jartzen hizkuntza garapenaren erdigunean, eta ezinbestekoa da behar hori lehentasuntzat hartzea hezkuntzaren nazioarteko programetan zein garapen iraunkorrekoetan. Azken batean hizkuntzak harreman estua du bizitzako beste arlo batzuekin ere (osasuna, generoa, ingurugiroa...), eta harreman horiek, gainera, oso konplexuak dira, baina hala eta guztiz ere, ezinbestean aintzat hartu beharrekoak garapenerako agendak betetzeko, ikus, adibidez, argitaratu berri den lana (Garcia Azkoaga, Idiazabal, 2021) non Garapen Iraunkorreko 4 Helburutik (Kalitatezko Hezkuntza) abiatuta, hizkuntzak garapenaren eragile moduan duen garrantzia aztertzen den.
|
|
|
Herrien garapenerako hizkuntzak duen garrantziaz sinetsita, eta euskararen biziberritzeak irakatsitakoa abiapuntu hartuta, hizkuntza lankidetza izan da, gure eremutik, kooperazio proiektuen bidez lantzen joan garena herrien garapenerako. Herrialde behartsuetan edo garapen arazoak dituzten herrialdeetan, bestelako pobreziekin batera bertako hizkuntzaren edo hizkuntzen galera ere nozitzen dutela ikusi dugu, beti ere, herrialde horietako eskaerei erantzunez, ekimen beEz dago garapenaren helburuak betetzerik
|
ez
bada jartzen hizkuntza garapenaren erdigunean, eta ezinbestekoa da behar hori lehentasuntzat hartzea hezkuntzaren nazioarteko programetan zein garapen iraunkorrekoetan.
|
|
2022
|
|
|
Solaskideak edozein adinetakoak direnean heldu gazteek erabilera maila handiagoa dute gazteek baino. Baina, heldu gazteen EKE maila tartean umerik
|
ez
bada gazteena baino apalagoa baita. Bi egoera horien artean dago aldearen balizko arrazoia, berriz ere, seme alaben presentzia litzateke.
|
|
|
Jon Sarasuak Guggemhein berri baten irudia erabili izan du, ahaleginaren tamaina irudikatzeko (Sarasua, 2020), eta Karmelo Aiestak, txostenean bertan, ikuspegi sistemikoa aplikatzea proposatzen du: " Elementu eta konexio batzuk aldatzeak ez du portaera eraldatuko, gizarte sistema osoaren funtzioa aldatzen
|
ez
bada". Jauziaren ideia (baita hitza ere) askotan errepikatu da ondoren, euskalgintzako eragileen nahiz ordezkari instituzional batzuen aldetik.
|