|
2003
|
|
|
Hola XVI. mendearen erdialdetik Elizak ebangelizazio eta katekizazio kanpaina sendoak bultzatu zituen, ordena erlijiosoen laguntzaz nekazari munduko txokorik baztertuetaraino iritsi zirenak. Eta herritar asko euskaldun elebakarrak zirenez, haiek hezteko euskarara jo zen,
|
euskarazko
hainbat dotrina eta katixima idatziz (gehiago Iparraldean Hegoaldean baino). Elizak, erakunde gisa, euskara interes instrumental soilez erabili zuen bada.
|
|
2008
|
|
|
Izan ere, Azkuek aipatu ez arren, Ana Toledok adierazi duenez, prosa literarioa batez ere lore joko eta gisako festa erromantiko erregionalisten inguruan hasi zen xumeki ernetzen. Hola, Anton Abadiaren lore jokoetan behin edo behin hitz lauzko literatur alegiak saritu ziren, eta Donostiakoetan
|
euskarazko
hainbat legenda labur (normalean EuskalErria aldizkarian argitaratuz). Baina aparteko distira gabe edozein kasutan (lehentasuna olerkiek mantentzen zuten) 180.
|
|
|
Hurrengo urteetan, Izkindeko eredutik aldendu ondoren, Azkuek bizkaiera estandar batean idazteko saioekin segitu zuen, oraingoan herri eta literatur tradizioaren bidetik. Eredu hori bultzatu zuen 1896tik, ortografia proiektu, euskara ikasteko metodo eta bereziki Euskalzale eta Ibaizabal aldizkarien bidez. Aldizkari haietan XVI XIX. mende arteko
|
euskarazko
hainbat testu ere berrargitaratu zituen, hola literatur tradizioa berreskuratzen saiatuz.
|
|
|
Azaldu duenez, euskarazko derrigortasunik ez duen beste irakasle batek ere hartu behar izaten du karga hori». Halako batean, bere gain
|
euskarazko
hainbat talde hartu dituen pertsona horrek erabakiko balu euskarazko klaseak ez ematea, derrigortasunik ez duelako, bizpahiru talde airean geldituko lirateke. Gaixotuko balitz ere, baja betetzeko kontratatuko litzatekeenak ez luke zertan euskalduna izan».
|
|
2009
|
|
|
Euskaltegiko irakasle soldata nahikoa ez zenez, beharrizan berriei aurre egiteko,
|
euskarazko
hainbat hedabiderekin hasi zen kolaboratzen. Bazekien sektore hori ez zela erosoa eta, are gutxiago, aberasteko modukoa.
|
|
|
Era berean, 2006ko martxoan, «Euskarazko hedabideen topaketa mintegia» antolatu zuten
|
euskarazko
hainbat hedabidek2 Mintegi hartako laburpen txostenean ere, lan baldintzei buruzko kezka agerian geratu zen: «Euskarazko medioetako langileek orokorrean lan baldintza txarrak pairatzen dituzte eta lan prekarietatea begi bistakoa da.
|
|
|
euskara. Euskararen erabilera lehenago ere ez zen oso handia, eta 2004az geroztik desagertu egin dira
|
euskarazko
hainbat izen Iruñeko planoetatik. Rochapea, San Jorge, San Juan... bakarrik ageri dira egun, lehen lagun zituzten Arrotxapea, Sanduzelai eta Donibane gabe.
|
|
|
hizkera, hedabideen ezaguerarik ez izatea, joera ideologikoa, beste zenbaiten artean. Gero eta gehiago dira euskara badakiten eta euren burua abertzaletzat ez duten herritarrak, eta euskarazko hedabideak abertzaletasunari lotuak atzematen dituztenak; eta, abertzaletasunaren mundu soziologikoan ere, ugari dira
|
euskarazko
hainbat hedabiderekin eroso sentitzen ez direnak.
|
|
2010
|
|
|
Pelikulan zehar eta traman integraturik,
|
euskarazko
hainbat euskal kanta ezagun kantatzen eta dantzatzen dituzte: Lau Teilatu eta Aitormena, klasikoak eta arrakasta handiko beste kanta batzuk:
|
|
2012
|
|
|
Arestik bere
|
euskarazko
hainbat poema gaztelaniazko itzulpenaz hornitzeko joera ere hizkuntzen eta literaturen arteko elkarreragin hori erakusteko eta are bultzatzeko nahiak azalduko luke. Bere Harri eta Herri (1964) poema liburua, adibidez, edizio elebidun gisa argitaratu zen, Arestik berak egindako gaztelaniazko itzulpenarekin.
|
|
|
Azkenik, azpimarratzekoa da halaber Arestik egindako
|
euskarazko
hainbat itzulpen edizio eleanitzetan argitaratzeko egin zituela. Tomas Meaberen 14 alegia, esate baterako, bere arduraz egindako lau hizkuntzako edizio batean argitaratu zituen Kriselu argitaletxean, gaztelaniazko originala euskarara, galizierara eta katalanera itzulita.
|
|
|
Halere, mundu honetan onenen parean egoten saiatu behar duzu etorkizun bat eraikitzeko. Azkenaldian
|
euskarazko
hainbat komiki argitaratu dira. Moda iragankorra al da, ala benetako joera baten hasiera?
|
|
|
Bertan,
|
euskarazko
hainbat egileren liburuak erosteko aukera izango da. Baita Larramendi Bazkunak argitaratutako hainbat liburu ere.Aurreko urteetan bezalaxe, maiatzaren 30ean Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoek arratsaldeko 17: 30etan Egape ikastolako pilotalekuan eskainiko duten saiorako sarrerak salgai egongo dira bertan, aurreko urteetan bezalaxe, 6 euroko prezioan.LIBURUAREN IRAKURKETA PUBLIKOASan Juan plazan bertan, goizeko 10:00etatik 12:00etara, liburu baten irakurketa publikoa egingo da.
|
|
2013
|
|
|
Iban Zaldua eta Juan Kruz Lakasta aurreratu zaizkit: Miguel Sanchez Ostiz eta enparauak ahaztu gabe,
|
euskarazko
hainbat etsenplu ekarri dizkigute. Alberto Ladron Arana aipatzen zuen Zalduak, eta Aingeru Epaltza eta Jon Alonso nabarmentzen.
|
|
2014
|
|
|
Mero amor/ Línea discontinua (Everest) argitaratu zuen 2009an, gaztelaniazko bi poema sorta batzen dituen liburua. Horrez gain, askotariko idazlanak ditu bilduak Línea discontinua blogean (anajaka.blogspot.com), eta horien artean badira
|
euskarazko
hainbat ipuin labur ere.
|
|
2015
|
|
|
Lexical functional grammar (LFG) (Abaitua, 1988) gramatikan oinarritutako analizatzaile sintaktikoa garatu zuen. Gerora, IXAikerketa taldean
|
euskarazko
hainbat gramatika eredu garatu dira. PATR II (Gojenola, 2000) eta Euskarako Dependentzia Gramatika Konputazionala (EDGK) (Aranzabe, 2008) ditugu besteak beste.
|
|
2016
|
|
|
Espresuki libururako zuzendu, moldatu eta aberastuta daude kronikak, eta propio sortutako irudi berri batzuk ere egin ditu Maitek. Horrez gainera, On Kixote liburuaren
|
euskarazko
hainbat itzulpenen txatalak, testu labur berri batzuk eta aurrez argitaratu gabeko zaldunaren heriotzari buruzko zazpigarren kronika oso bat ere txertatu ditugu. Baina horraino azalpen teknikoak, lagunek egin didaten galdera nagusia ez baita horri buruzkoa izan, ondorengo hau baizik:
|
|
|
Sarasua, Asier. CodeSyntax enpresako kidea da, eta Interneten
|
euskarazko
hainbat proiektu sortzen parte hartu du.
|
|
|
Internet ez da euskara txartoen dagoen lekua». Asier Sarasuarena da ikuspegia; CodeSyntax enpresako kidea da, eta Interneten
|
euskarazko
hainbat proiektutan parte hartu du. Ahotsak, Umap...?.
|
|
|
...mendik bere hiztegia atera zuenean, Arakistainek gutun bat igorri zion Andoaingoari Iruñean 1746.eko abuztuaren 15ean dataturik, balizko hurrengo argitalpen batean kontuan hartu beharreko zenbait aholkurekin, esate baterako, hitz guztiak zein euskalkitatik hartuak izan ziren esatea edota gaztelania euskara hurrenkera erabili beharrean euskara gaztelania erabiltzea, gaztelaniaz ordezkorik ez duten
|
euskarazko
hainbat esaera kanpoan gera ez zitezen aholku ederra Izaba aldeko baten batentzat, baina berandu iritsitakoa nonbait. Ez ziren bakarrik egin beharrekoak igorri zizkionak, ordea, eta laudoriozko hitzak esan zizkion umil eta apal, zinez eta bihotzez, aurrerantzean josulagunak egoki baldin bazeritzon, elkar lankidetzarako bere burua aurkeztuz:
|
|
2017
|
|
|
Aparte euskal abizen jatorren paranoia aspaldi ahaztua uste nuela). Begiratzen badugu euskalduna zer den,
|
euskarazko
hainbat hitzen eta esaeraren jatorria zelta, latina, germaniarra, arabiarra da, gaztelaniazkoa eta franko edo kaskoina ahaztu gabe. (Gutako edozeinek herri horiek denak eta besteren batzuk zenbatu behar ditu bere arbasoen zerrendan, hamasei, euskal abizen?
|
|
|
Artikulu honetan, Elizen Arteko Bibliaren itzultzaile taldearen eta Elizbarruti arteko Liturgi Euskaratzaile Taldearen esperientzietatik abiatuta, itzulpenari buruzko gogoeta zabala egiten da, baina, funtsean, Bibliaren itzulpenak eta liturgiarako itzulpenak dituzten ezaugarriak, erlazioak eta berezitasunak argitzeko asmoarekin. Horretarako, gaztelaniazko eta
|
euskarazko
hainbat itzulpenetako adibideak erabiltzen dira.
|
|
2018
|
|
|
Bertso munduaz gain,
|
euskarazko
hainbat sare sozial esanguratsutan murgildurik bizi dira eta euskararekiko atxikimendu biziki azkarra dute. Hizkuntza gaitasun oso handikoak dira, eta euskararen erabilera trinkoa eta proaktiboa dute.
|
|
2020
|
|
|
Hainbat erakunde eta eragile sozialek atzera egin dute beren hizkuntza praktiketan, eta euskararekiko urruntzea gertatu da familia eta ingurune erdaldunetako haur eta gazteen artean. Baina eragin positiborik ere izan da, eta horietako bat dugu, adibidez,
|
euskarazko
hainbat hedabidek inoizko kontsumorik handiena izan dutela. Nire ustez, hizkuntzen arteko harremanak eta euskararen erabilera bera ere aldatuko dira honen guztiaren ondorioz.
|
|
|
Iban Zaldua eta Juan Kruz Lakasta aurreratu zaizkit: Miguel Sanchez Ostiz eta enparauak ahaztu gabe,
|
euskarazko
hainbat etsenplu ekarri dizkigute. Alberto Ladron Arana aipatzen zuen Zalduak, eta Aingeru Epaltza eta Jon Alonso nabarmentzen.
|
|
2021
|
|
|
Eibarko euskalariaren (ibidem, 158) hitzetan, Schuchardtek bakanduriko belerroa (afrikariaren luzapena gabe), iberierazko aenibelis eta antvbeli n ez ezik, Oiartzungo estelan aurki daiteke. Bel duten
|
euskarazko
hainbat adibide (harbel, mospel...) ere aipatzen ditu. Duela gutxiko argitalpen batean (2018:
|
|
|
Gaur egun, haren izenak badu itzala euskal letretan: hari zor zaizkio, besteak beste, Gustave Flaubert idazlearen Madame Bovary liburuaren euskarazko itzulpena, Tintin en abenturen
|
euskarazko
hainbat liburu, eta, azkenik, baita iaz argitaratu zuten Charles Baudelaire poetaren Gaitzaren loreak liburuaren euskarazko bertsioa ere. Horren guztiaren aurretik, 1970eko buelta hartan, hari egokitu zitzaion Gernika 70 izeneko proiektuaren hezurdura irudikatzea.
|
|
2022
|
|
|
Antolatzaileek Itxaropena argitaletxe eta inprimategia omenduko dute, azokaren hasiera ekitaldian. Zarautzen sortu zen, 1932an, eta diktadura garaian
|
euskarazko
hainbat liburu argitaratu zituen, zentsurari aurre eginez. Gerraosteko euskal liburugintzaren oinarriak jarri zituzten argitaletxeetako bat ere izan zen, antolatzaileek nabarmendu dutenez, bereziki Kulixka bildumaren bitartez.
|
|
|
Hiztegia lagun, horrela hasi zen euskara ikasten Argitxu bera ere. Eskolako maistra batek ere erakutsi zion
|
euskarazko
hainbat kantu, aitak hala eskatuta. Hala ere, Bordelen medikuntza ikasketak egin zituen garaian hartu zuen euskaldun kontzientzia, eta Euskal Herriko bertze hainbat lagunekin elkartzen hasi zen Bordeleko Euskal Etxean.
|
|
|
Duela hogei urtetik eta euskaldun berria? Berria ko langilea,
|
euskarazko
hainbat eta hainbat liburu idatzi dituena eta bertso eskolan dabilena ere euskaldun berria al da oraindik?
|
|
2023
|
|
|
Urtebete lehenago 5 milioi euro banatu zituen eta orduan bezala orain ere Vocento taldea eta Noticias taldea dira diru publikoz lagunduenak. Orduan bezala orain ere,
|
euskarazko
hainbat hedabide diru partida horietatik kanpo utzi ditu Jaurlaritzak, tartean ARGIA.
|