|
2015
|
|
|
" Euskara lehenestea beste hizkuntzen aurrean. Egunerokotasunean erabiltzea"," Gaztelania eta euskara ez jartzea maila berean, hots,
|
euskarari
lehentasuna ematea" eta" Euskarazko zerbitzua (harrera, artapena, agiriak, zehaztasunak...) lehenestea, batez ere eremu euskaldunetan".
|
|
2017
|
|
|
Hizkuntzaren inguruan alderdien arteko akordioak lortzeak, garrantzi handia izango du herrietan ere, bidegurutzea gainditu eta urrats sendoak emate aldera, nahiz eta jakin, alderdien arteko goi mailako harremanek tokian tokikoak baldintzatzen dituztela. Akordio horien oinarrian behar dute,
|
euskarari
lehentasuna ematea agenda soziopolitikoan eta hizkuntza normalizazioaren aurrerabiderako oinarriak adostea hurrengo belaunaldiari begira. Eta, ahal bada, ez alderdi abertzaleen artean bakarrik.
|
|
|
Horregatik, legearen aldekotzat ebatzi zituen
|
euskarari
lehentasuna ematen dioten planaren atalak, batez ere euren funtzioak euskaraz nagusiki egiten dituzten euskarazko administrazioatalei buruzkoak.
|
|
|
9.11 Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiaren maiatzaren 29ko 238/ 2017 epaia bukatzeko, epai irmoa ez den arren, aipagarria iruditu zait azkeneko hilabeteotan puripurian egon den epai baten azterketarekin amaitzea, hain zuzen ere, gipuzkoako Foru aldundiko euskararen erabilera planaren aurka jarritako helegitearen gainekoa. epai hau ere, egitasmoaren aztergaien ikuspuntutik aztertuko dugu. estatuko abokatuak helegitean argudiatu zuen euskara planak euskarari ematen ziola gaztelaniaren gaineko zilegitasunik gabeko lehentasuna. horren gainean, auzitegiak ebatzi zuen euskara planak hizkuntzaren errekuperazio eta sustapen politika bat jasotzen duela, gaztelania eta euskararen arteko euskararen kalteko asimetria egoeratik hasita, bi hizkuntza ofizialen berdintasuna helburu duena. horregatik, plana bera ezin dela arrazoi horregatik, legez kontrakotzat jo, betiere, bi hizkuntzen koofizialtasun egoera eta gaztelania hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzen baditu. (6 oinarri Juridikoa) horregatik, gaineratzen du legezkotzat jo behar zituela euskararen erabilera sustatzen duten planaren atalak, betiere herritarren hizkuntzaeskubideak bermatzen badituzte. ondorioz, legearen aldekotzat ebatzi zituen
|
euskarari
lehentasuna ematen dioten planaren atalak, batez ere euren funtzioak euskaraz nagusiki egiten dituzten euskarazko administrazio atalei buruzkoak. atal horien hiru adibide aipatuko ditugu jarraian. lehenik, gipuzkoako Foru aldundiko euskara planaren bigarren artikuluaren lehenengo atalak, auzitegiak legezkotzat jo zuena, honela dio:
|
|
2018
|
|
|
• Prentsari begirako komunikazioa euskaraz egiten da, edo
|
euskarari
lehentasuna emanda.
|
|
|
• Udalak hizkuntza betebeharrak jartzeak bultzatu egiten ditu taldeak eta elkarteak euskara erabiltzera jendearen aurreko ekitaldietan. Hala ere, ez da beti lortzen
|
euskarari
lehentasuna ematea, eta ekitaldia zenbat eta handiagoa edo oihartzun handiagokoa, orduan eta gehiago lausotzen dira eskakizunak, beste alderdi batzuei (batik bat onura ekonomikoari) ematen zaiolako lehentasuna.
|
|
|
Hizkuntzak kudeatzeko orduan, badaude praktika eredugarriak, baina elkarteren bat kenduta, ez dago ezer araututa euskararen presentziaz eta erabileraz. Adostasuna dago
|
euskarari
lehentasuna emateko, baina ez dago ezarrita noiz eta nola. Udalaren exijentzia eta presioa garrantzitsuak izan dira, baina gainerako elkarteen jokabidea (besteek zer egin edo nola jokatzen duten) ere bai.
|
|
|
Adostasuna dago
|
euskarari
lehentasuna emateko, baina ez dago ezarrita noiz eta nola.
|
|
2021
|
|
|
Funtsean, hizkuntza soziabilitate zainduak ez du inor derrigortzen euskara erabiltzera, baina espazio fisiko zein sozial horretan
|
euskarari
lehentasuna ematen zaiola aditzera ematen du. Edozein kasuan eta aurretik aipatu den bezala, honek guztiak ez digu irudikarazi behar frontoia hizkuntza bunker bezala, kanpoko eraginetatik aske dagoen zerbait bezala.
|
|
2022
|
|
|
Bestela, aurretik aipatutako ereduko kirola ikerketan (2018) ere, hizkuntza soziabilitate zaindua izeneko kontzeptua plazaratu zuten: " hizkuntza soziabilitate zainduak ez du inor derrigortzen euskara erabiltzera, baina espazio fisiko zein sozial horretan
|
euskarari
lehentasuna ematen zaiola aditzera ematen du" (Soziolinguistika Klusterra, 2018, 28 orr.). Gehiago landu daitezkeen arren, funtsean, kontzeptuok hizkuntza garatzen den testuinguruari garrantzia aitortzen diotela erakustea da gure helburua.
|