|
2002
|
|
|
Bataioetan nola botatzen zizkiguten umeei txanponak, halaxe eskaintzen zitzaizkigun orduan arrepuluts liburuak ere. Lehenbiziko burutazioak eramaten ziren paperera, behin baino gehiagotan jatorrizko hizkuntzaren bokalak ere zein ziren jakin gabe ausartzen ziren batzuk atzerri urruneko liburuak euskaratzen, batzuetan begiak ongi ireki behar ziren gero eskuetan zenuena euskaraz idatzia zela konturatzeko, ez baitzen hain zaila ortografia eta hitzetan
|
euskararen
antz handia euskara izan gabe zuen zerbait aurkitzea. Ilusioak, alde batetik, eta egiten genuen hartan sinesteak, bestetik, gainditzen zituen oztopo guztiak, eta Everest bera sokarik gabe ere azpitik goiti igotzeko gai sentitzen ginen.
|
|
|
Ez: euskal idazleak zerbait baldin badira" euskal" dira lehenengo eta behin, eta gero" idazle", zeren batzuetan kosta egiten da, eta nola gainera, testu bat hartu eta euskara dela irenstea, nahiz itxuraz bederen
|
euskararen
antz handia duen hango hizkera motak. Euskal idazleak, gezurra iduri baldin badu ere, euskaraz jakin behar du lehenik.
|
|
2007
|
|
|
Sei urtez egon nintzen ikasle eta interno Xabierren jaiotetxean eta ez
|
euskararen
antzik, ez aztarnik, ez kontzientziarik ez nuen hartu, eta ez zidaten eman ere, inguru haietan. Geroztikakoa dut dena.
|
|
2008
|
|
|
Hola, Tours-en, «estoy estudiando el chino, un poco por el forro, con un chino de verdad, hijo de mandarín. Es con objeto de compararlo con nuestra (es decir, con mi) hermosa e incomparable lengua»340 Tours berean, Japoniatik heldu berri zen jesuita batengandik entzun zuen hango hizkuntzak
|
euskararen
antza omen zuela341 Hori jakitean, «Antes de 24 horas escribí a París, y pronto me hice dueño de «Elements de la grammaire japonaise» (langue vulgaire), del profesor de lenguas orientales León de Rosny»342.
|
|
2010
|
|
|
Behinola hizkuntza preindoeuroparrek azalera oso handia hartzen zuten, baina hizkuntza indoeuroparrekin lehian hedadura galtzen joan ziren, eta, gaur egun, Europan euskara da, hizkuntza indoeuroparrez inguratuta, irla modura, hizkuntza erreliktiko modura, desagertzera bultzatzen duten indarrei aurre eginez bizirik irautea lortu duen hizkuntza preindoeuropar bakarra. Guk landatuko ditugun zuhaitzetariko batzuk espezie erreliktikoak dira, fosil biziak deritzenak, edota,
|
euskararen
antzera, desagertzeko arriskuan daudenak. Mota honetakoak dira lehen hiruak:
|
|
|
Ataunen, aldiz, gehienek euskaraz egiten zutela (eta dutela) kontuan hartuz, ez da harritzekoa eurenari hobeto eustea. Gainera, Tolosako euskara berez dago estandarretik gertuago (Ataunek badu mendebaldeko
|
euskararen
antz handiagoa) eta horrek erraztu zezakeen gazteek euskara batua beraien herriko hizkerarekin gehiago nahastea, muga non den hain argi ez ikusiz.
|
|
|
"... Biztanleen dialektoak
|
euskararen
antz handia dauka, hala nola probintziako parte handi batekoak. Nafarroako beste eskualdeetan Bizkaikoarekin nahasiagoa dute bere dialektoa".
|
|
|
Aburu hori berretsi zuen 1961 urtean, metodo lexiko estadistikoa euskararentzat aplikatzean, metodoaren asmatzailea zen Morris Swadesh eta beste batzuen laguntzarekin.753 Kaukasoko zirkasiera eta abaroa, georgiera, Arrif eta Sus aldeko amazigera, txuktxiera, egiptera zaharra, koptoa, arabiera eta enparauekin konparatu zuen. Metodo lexiko estadistiko horrekin egindako analisian, hizkera berbereak dira
|
euskararen
antz handiena dutenak, axelhera batez ere(% 10,86) eta arrifera(% 9,67); ondoren, georgiera(% 7,52), zirkasiera(% 7,52) eta avarera(% 5,37).
|
|
2015
|
|
|
Horrela, DICCIONARIO 3000 HIZTEGIA argitaratu zuen 1996an, hain zuzen ere, gizartearen premia larriei erantzun eta euskararen normalizazio bidean hain ekarpen handia izan zuena. Arrakasta izugarria izan zuela ikusirik, alorra jorratzen jarraitu zuen eta bertsio berri bat kaleratu zuen 2002an, ezinbestekoa baita berriztatze lanetan jardutea
|
euskararen
antzera normalizazio bideak urratzen ari diren hizkuntzen kasuetan.
|
|
2017
|
|
|
Hizkuntza ezberdinagorik. Etruskoari buruz ere antzeko zerbait esango genuke; hizkuntza horretako testu gehienak ondo irakurtzen dira, transkribatuta daude, gaizki ulertzen dira eta
|
euskararen
antz oso txikia dute, niri hori iruditzen zait, behintzat. Gainera, Toskanako (antzinako Etruriaren bihotza) toponimia aztertu dugu, eta ia ez dugu euskal itxurako izenik ikusten, eta dauden apurrak, Liguriako mugetan.67 Bestalde, hiztegi hirukoitza ezagutzen dugu, eta aitortu behar ezezagunak zaizkigula guztiz hor agertzen diren hainbat" euskal" hitz, eta beste hainbati ematen zaion esanahia ere bai.
|
|
2021
|
|
|
1.8d Frantsesak edo italierak ere bereizten dituzte aditz laguntzaileak, eta banaketa hori antzematen da baita aditza intrantsitibo absolutiboduna edo intrantsitibo ergatiboduna denean ere (je suis venu/ j’ai skié edo sono venuto/ ho sciato),
|
euskararen
antzera. Beste hizkuntza batzuek, ordea, aditz laguntzaile bakarra erabiltzen dute forma analitiko batzuetarako (adizki perifrastikoak, esan nahi dugu):
|
|
2022
|
|
|
Alemanak ere ezaguna du" Vakzin" izena, baina hizkuntzak bere bere dituen hitz erroetatik garatu du,
|
euskararen
antzean, bere izendapen propioa," Impfstoff", gaur nagusi dena: ‘barrura isurtzeko gaia’.
|