|
2002
|
|
|
Bizkaiera batuan emititzen dau. Euskera hutsean emititzearena bada,
|
euskara
sustatzeko eta normalizatzeko bidean ezaugarri garrantzitsua, eta horrez ganera, kontuan hartzen badogu publizidadea euskeraz pentsatu eta gauzatzen dala, oraindino inportanteagoa izan daiteke egiten dan lana. Baina euskerazko publizidadea behar beste ondo garatuta ez dagoen arloa da oraindino18.
|
|
2009
|
|
|
bai. Baina
|
euskara
sustatzeak, euskal kultura sustatzeak, euskal komunikabidegintzan jarduteak ez gaitu ETAkoak bihurtzen, tesi polizialak eta akusazio popularrak baieztatzen duen moduan.
|
|
|
Urte horretako apirilaren 30ean egin zuen azken emanaldia. Euskarari dagokionez, emanaldietan bereziki gaztelania zen nagusi, nahiz eta euskal kultura eta
|
euskara
sustatzeko helburua lortzeko asmoz euskarazko saioak eta abestiak ere eskaintzen zituen33.
|
|
|
Gai landuegi, konplexu eta intelektualak alde batera utziz, egunerokotasunean oinarritutako informazioa jorratzea interesgarria iruditu zitzaien. Euren asmoa
|
euskara
sustatzea zen, eta aldizkari bat jardun horretarako baliabide egokia iruditu zitzaien. Horretarako, baina, euskal prentsa tradizionaletik urrundu beharra ikusi zuten:
|
|
2011
|
|
|
HELBURU NAGUSIAK1 Zerbitzu publikoa izatea.2 Informatzea, bereizki tokiko informazioa eskainiz.3 Euskal kultura eta
|
euskara
sustatzea.
|
|
|
Baina 80ko hamarkadan unibertsitateko ikasleria euskalduna antolatzen hasi zen euskarazko irakaskuntza eta, oro har, unibertsitatearen euskalduntzea eskatzeko. Hala, hamarkada horretan, unibertsitatean
|
euskara
sustatzen irakasle euskaltzaleen eta ikasle euskaldunen taldeak ditugu. Bien ekintzak koordinatuta egon gabe ere, elkarren osagarri ziren.
|
|
|
Laburbilduz, eta balantze gisara, Andima Ibiñagabeitia Saria urteetan indarrean egon zen, eta oro har, zientzia, teknologia eta kultura jasoaren esparruetan
|
euskara
sustatzen ahalegindu zen, hasieran eskola mailako testuak, eta laster goi mailako lan akademikoak sarituz. Sarien deialdiak ikusita, nabarmena da bi epe izan zituela:
|
|
|
Unibertsitateak korporazio osorako plangintzarik edo helburu zehatzik izan ez zuen arren, unibertsitateko fakultate eta unibertsitate eskoletan, irakasle eta ikasle euskaltzaleen eragin, eskari, lan, sustapen eta abarri esker, euskarazko irakaskuntza sortuz eta antolatuz joan zen. Bestalde, ikastetxeko zuzendaritza batzuek
|
euskara
sustatu ez arren, irakasleek edo ikasleek proposatutako neurri txiki eta ertainak onartuz joan ziren602 Horrela, ikastetxetik ikastetxera euskalduntzearen ikuspegitik oso emaitza desberdinak lortu ziren. Izan ere, emaitza horiek lotuta zeuden ikastetxeko euskaltzaleen kopuru, indar/ botere eta estrategiekin.
|
|
|
Argi dago, plangintza unibertsitateko hainbat euskaltzalek prestatu zutela Euskara Batzordean borondaterik onenarekin. Batzuek esperientzia bazuten beren zentroetan
|
euskara
sustatzen ibili zirelako. Baina, oro har, ez ziren adituak hizkuntza plangintzetan.
|
|
|
Zehazki, zer esan zuten ez dakigu, baina imajinatzen dugu ikasle kopuruaren eta eskolen antolaketa eta kudeaketaren gaineko arazoez mintzatuko zirela, zeren Euskaltzaindiak beraiek emandako informazioa entzun ondoren, erabaki baitzuen Espainiako ministerioari eskari bat egitea. ...entzun ondoan Euskaltzaindiak Heziera eta Jakintzako Ministeriora jotzea erabaki du unibertsital barruti bakarra eskatuz, lau probintzietako eskolen artean behar den normaleztapena eta koordinaketa lor dadin»383 Unibertsitate barruti bakarra sortzeko eskaria Villasante euskaltzainburuak sinatu zuen UEUren 1977ko uztaileko Udako Ikastaroen ekitaldien baitan eta, Akademiak esparru unibertsitarioan
|
euskara
sustatzeko zuen interesa argi erakusten du. Eskariaren interesgarritasunarengatik testua ia osorik hona lekualdatu dugu:
|
|
|
Elkarteok euskara eta euskal kulturaren gaineko interesa zuten unibertsitariak biltzen zituzten, baina kide guztiek ez zuten zertan euskaldunak izan, eta beraz, bilerak erdaraz ere izan zitezkeen. Hain zuzen ere, elkarteetako asko, hasieran unibertsitarioek antolatutako kultur talde gisa sortu ziren, baina barne hausnarketaren bidez, euskal kulturan zentratu ziren, eta azkenean
|
euskara
sustatzera eta zentroko euskararen irakaskuntzaren antolaketara dedikatu ziren. Bilboko Irakasle Eskolako elkarteak adibidez, ibilbide hori egin zuen:
|
|
|
Urmeneta euskaltzain urgazlea izan zen (1966), gaztetan euskara ikasi zuen, baina ez zuen erraztasunik. Hala ere,
|
euskara
sustatzen ahalegindu zen. Euskararen iraupenarekin oso kezkatuta zegoen, horren erakusgarri da aipatutako gehigarrian argitaratutako artikulua:
|
|
2015
|
|
|
Udalek euskararen gainean daukaten eskumena ere bestegai gatazkatsu bat izan da jurisprudentzian, hori ere argitu da. Baina iruditzen zait ez delanahikoa udalek
|
euskara
sustatzeko eskumena dutela esatea; legeak esan behar duena udalek euskara sustatu behar dutela da, eta horretarako eskumena dutela. Ez da berdin eskumena dutela esatea, eskumena izanik ez baliatzea gerta baitaiteke.
|
|
|
Udalek euskararen gainean daukaten eskumena ere bestegai gatazkatsu bat izan da jurisprudentzian, hori ere argitu da. Baina iruditzen zait ez delanahikoa udalek euskara sustatzeko eskumena dutela esatea; legeak esan behar duena udalek
|
euskara
sustatu behar dutela da, eta horretarako eskumena dutela. Ez da berdin eskumena dutela esatea, eskumena izanik ez baliatzea gerta baitaiteke.
|
|
2019
|
|
|
Euskara (nodoen% 15,34): 3 azpitaldean, euskararekin erlazionatutako gaiak daude, euskarazko komunikabideak (@zuzeu, @Gaztezulo, @ArabakoALEA),
|
euskara
sustatzeko elkarteak (@AEK eus, @EHEbizi...) eta baita euskararekin erlazionatutako hainbat norbanako (@KikeAmonarriz, @KoldoTellitu, @MertxeMugika) azaltzen direlarik.
|
|
|
gurasogehienek jarrera positiboak edota proaktiboak dituzte euskararekiko. Oso puntako jarreraproaktiboak erakutsi dituzten gurasoek familiaren baitan
|
euskara
sustatzeko estrategia berriakezagutzeko nahia adierazi dute, eta horrek egoera hobetzeko nahia iradokitzen du. Gurasoerdaldun gehienek, eroso?
|
|
|
Azken hamar urteetan euskararekiko jarreren eta erabileraren ikerketa esparruan ikuspegikualitatiboekin egindako hainbat lan argitaratu da. Hiztun profilei dagokienez, lan batzuek euskaraz ezdakitenengan (Amorrortu et al., 2009) eta hiztun berriengan (Ortega et al., 2016) jarri dute arreta.Helburuei dagokienez, euskararen inguruko oinarrizko diskurtsoak aztertu dira Euskal AutonomiaErkidegora mugatuta (Martinez de Luna et al. 2016), edo Nafarroan
|
euskara
sustatzeko adostasunsozial berriak identifikatu dira (Erize, 2018). Ikerketa hauek guztiek Arrue Proiektua (EuskoJaurlaritza, 2013) edo Inkesta Soziolinguistikoa (Eusko Jaurlaritza et al., 2017) bezalako ikerketamakro kuantitatiboen ekarpenak osatzeko aukera ematen dute.
|