|
2000
|
|
|
Bai, baliteke. Eta horregatik baliatzen eta erabiltzen dut, beharbada, neure
|
euskara
hau, Axularren eredurat, bere mila forma eta korapilotan, hemen jira eta han bira, letren eta hitzen desfile koloretsuan, zeren, alde batetik, atsegin eta plazent zaidan, eta zeren, bertzetik, bizitza ez baita lerro xuxen bat, baina joan doazen eta etorri datozen mila gertakiren eta bertze hainbat oroitzapenen bidegurutzea; eta bizitza da, orobat, biltoki bat, non juntatzen eta elkarganatzen bait... Eta ene jokamolde hau, halatan, ene funsgabekeriarik funsgabeena izan daiteke edo funtsezkorik funtsezkoena.
|
|
|
Badakit, halarik ere, ororen buruan zer erran diezadakezun: erran diezadakezu ezen ene
|
euskara
hau Axularrenaren antzekoa dela, bai, baina ez dela guztiz haren berdina; eta erraiten ahal didazu ezen ene euskara hau ez dela Euskal Herriko nehongo bazterretan egiten... eta nik, haatik, baietz erranen dizut, egin egiten dela, zeren urbiaindarrak Urbiaingo euskaraz mintzo baitira, eta ni urbiaindarra nauzu, eta Urbiaingo euskara darabilt. Baina, ustekabekorik izan ez dezazun, Urbiaini buruz argibideren bat eman beharrean nagokizu, zeren, Cervantes bere Kixote Mantxakoan bezala, zeina hasten baita:
|
|
|
Badakit, halarik ere, ororen buruan zer erran diezadakezun: erran diezadakezu ezen ene euskara hau Axularrenaren antzekoa dela, bai, baina ez dela guztiz haren berdina; eta erraiten ahal didazu ezen ene
|
euskara
hau ez dela Euskal Herriko nehongo bazterretan egiten... eta nik, haatik, baietz erranen dizut, egin egiten dela, zeren urbiaindarrak Urbiaingo euskaraz mintzo baitira, eta ni urbiaindarra nauzu, eta Urbiaingo euskara darabilt. Baina, ustekabekorik izan ez dezazun, Urbiaini buruz argibideren bat eman beharrean nagokizu, zeren, Cervantes bere Kixote Mantxakoan bezala, zeina hasten baita:
|
|
2002
|
|
|
Zuazoren ustez, Marteko
|
euskara
hau nekez ulertzen du euskaldun arruntak, euskarak izan dituen ohiko bideetatik urrun joan delako. Gure paperak luzatu, pena, keta edo garri bezalako hitz eta atzizkiez bete ditugu inolako beharrik gabe.
|
|
|
Hala ere, argi utzi nahi dut, Zuazok arrazoi osoa duela funtsean esaten duenarekin: kontuz gure
|
euskara
honekin, kontuz. Kasu egin behar diogu zer egiten ari garen, eta komeni da lekuko aberastasunak ereduaren barnean sartzea lehenbailehen.
|
|
2004
|
|
|
Euskal idazle eta literaturarekin horren zekena den Jon Juaristik, bere El linaje de Aitor klasikoan, «obra cimera de la vascologia decimononica» deitzen zuen Campionen liburua. Urte batzuk lehenago, 1984ko irailaren 25etik 29ra bitartean, Euskaltzaindiak Gramatica de los cuatro dialectos literarios de la lengua
|
euskara
honen mendeurrena ospatu nahi izan zuen Iruñean, berariazko jardunaldiak antolatuz. Orduan Nafarroako lehendakaria zen Urralburu jaunaren hasierako mintzaldiaren ostean, komunikazio interesgarriagoak egin ziren, besteak beste, Granja Pascualen" La Gramatica de Campion y Luis Luciano Bonaparte" edo Mitxelenaren" Campionen Gramatica eta beste".
|
|
2006
|
|
|
Legutiano aldeko euskara ez da misterioa ere. Badira beste zenbait ikerketa
|
euskara
honen gainean eta Carrerak eta Garciak ezagutzen zituzten. Iñaki Gaminde ikertzaileak Fontes Linguae Vasconum aldizkarian argitaratutako lana, esaterako.
|
|
2008
|
|
|
(Gure
|
euskara
honek ere lagun egiten digu: neure uste etimologiko sendoa da igarri eta ikertu hitz bat eta bera direla zuztarrean edo jatorrian).
|
|
2015
|
|
|
Eten dugu historikoki eta eredu bezala jaso eta jasan dugun euskara. Jaso eta jasan diot, zeren eta guri sortean bezala egokitu zaikun
|
euskara
hau, gizaldi askoren kutsu ideologikoaz heritua ailegatu zaiku.
|
|
|
Eta huna gure begi xorrotx gaizoaren kezka zenbait: etxe batean xaharrari bixta ttipitu zaiola, eta gazteek euskara utzia, beste batean aitzakia bitxiago bat, eta gure
|
euskara
huntaz, mila aitzakia. (...)
|
|
2016
|
|
|
Mitxelena eta zuazo (izan) dira arabera zitekeenaren nondik norakoak azaltzen lehenbizikoak, zalantzarik gabe, hego mendebaldeko
|
euskara
honen lekukotasunik ezean xuhur jokatu behar baita; ordea, oraino urri zaizkigun testuen kopurua emendatzen doa, eta euskalaritzarako aski ez bada ere, zazpigarren alaba euskaldun nahi dugunondako ezin pozikago hartzeko gertatzen dira. Manuel Agudek eta Koldo Mitxelenak 1958.ean argitara eman zuten Landuchioren Dictionarium Linguae Cantabricae (1562) Arabako euskalgintzan hatsarrea dugu ezbairik gabe; mende berean, Juan Perez de Betolazaren kristau dotrina da arabar batek moldeetara emaniko lehen lana (1596) horretan ere, Mitxelenari zor zaio edizio berria, 1955.eko BAPn; Henrike Knorr izan zen, bestalde, Betolaza arabarra zela arazki erakutsi diguna; geroagokoak dira Martin Portalen olerkia, Iruñean 1610.eko Bazko Berriko sariketan irabazle gertatu zena, Juan Bautista Gamiz Ruiz de Oteo Sabandoko josulagunak XVIII. mendean Iruñean izkiriatu zizkigun olerkiak, Okondoko Jose Pablo Ulibarri Galindez Abandotik igorri gutuneria eta aitzineratu lan itzela, 1858.ean Bonaparte printzeak Londresen bertan argitara eman zuen Laudioko dotrina, edota, finean, Laudioko Ignazio Galindezek 1872.ean itzulikatu zuen Ruthen liburua Knorrek ezagutarazia halaber, 1985.ean.
|
|
2017
|
|
|
Egun batean eta bestean eta bestean, jasangogorra egiten baita, momentu batzuetan? izpiritualitate isilaren zama, euskal idazlearen kasuan bereziki, bizi mila modutako istilu artean biziz beti eta jardun mila lan irrealetan lanean jardun, publiko fantasma batentzat, ezertarako balio ez duen
|
euskara
honekin, desesperatzeko ez bada.
|
|
2018
|
|
|
* Benetan uste ote dugu
|
euskara
hau da, 500 mila hiztun oso baino gutxiago duen hizkuntza bat izan daitekeela aintzat hartzekoa etekin eta hazkunde etengabearen zibilizazio honetan?
|
|
2021
|
|
|
Halaxe zuen. Gure
|
euskara
honek ederki batzen... batzen ez, ederki gainditzen du bikotasun hori: kasualitatea?, kausalitatea?
|
|
2023
|
|
|
Haien" euskalki bixi benetakoaren" aldean," hizkuntza mordoilo gatzgabea" omen zen nire" kanpotar kutsuko euskara artifiziala". Gaur da eguna, non hainbeste urte igaro ondoren, ez dakidan euskaldun berri, euskaldun arrunt, euskaldun oso edo motz naizen, baina gurasoen hizkun  tzarekin bakarrik geratu diren berezko euskalkidun harro horiek adina meritu izango du, bederen, bere kopetako izerdiaz sasiko
|
euskara
hau beretu duen portuges menos honek, ezta. Psikologo jauna, Bidaso bazter honetan bizi erdia baino gehiago badaramat ere, ziur nago oraindik ere portuges menostzat naukatela nire emaztearen familiako abarkadunek, eta, disimulatzen abilagoa bada ere, baita nire emazteak ere.
|