|
2022
|
|
|
Gaur egun daukagun
|
euskal
unibertsitate sistema homologatu eta konplexua lau herrigintza familia horiek egindako lanari eta ekarpenei esker lortu ahal izan da. Egindako bidea ez da erraza izan ordea.
|
|
|
Mikel Aizpuruk (2002) lana aurreratuta utzi du bere" Aldarrikapen baten bilakaera historikoa" n. Baina eskema orokor gisa,
|
euskal
unibertsitate sistemaren garapena ulertu ahal izateko, inportantea iruditzen zait kontzeptualki bereiztea herrigintza familia bakoitzak euskal unibertsitatearen proiektua nola ulertzen duen, hezkuntza nola ulertzen duen eta horren arabera azpimarrak non jarri dituen. Jarraian, banan banan eta labur aurkeztuko ditut.
|
|
|
Euskal Herriaren jabetze epistemikoa lagunduko duen unibertsitatea izatea, hori da proiektu komunaren erdigunerako proposatzen dudan unibertsitate irudikapena. Horrenbestez,"
|
euskal
unibertsitate sistema" kontzeptu administratiboa (eta lausoagoa) ere ez genuke modu" administratibo" an ulertu behar, instrumentalki erkidegoan ikerketa proiektuak unibertsitate artean eskatu ahal izateko tresna bakarrik bailitzan. Baizik eta zazpi herrialdeetara zabalduta, euskararen lurraldeek eta epistemearen lurraldeek bat egiten duten gune horiek guztiak saretzen dituen sistema gisa ulertzen hastea komeni da.
|
|
|
Euskalherrigintza epistemikoa oso modu zehatzean ulertzen dut: XXI. mendeari aurre egiteko,
|
euskal
unibertsitate sistemek Euskal Herria epistemikoki eta teknikoki indartzea, horrela Euskal Herria politikoki, sozialki eta ekonomikoki indartzen jarraitzeko. Izan ere, berez, ezagutza da unibertsitateen muineko lanabesa:
|
|
|
Batetik, herrigintza ez dela singularrean ulertzen, hau da, euskal unibertsitatearen norabidean gutxienez lau herrigintza familiak egin dute lan, bakoitzak bere azpimarrekin, bere tokitik. Bestetik, unibertsitateari dagokion euskalherrigintza epistemikoa hobeto antolatzeko eta
|
euskal
unibertsitate sistema norabide horretan jartzeko, ona izango litzatekeela lau herrigintza familia horien arteko aliantza berritzea.
|
|
|
XXI. mendeko errealitate krisiei aurre egiteko, errealitate zorua jarriko duena, euskaldunon baliabide epistemikoen iturri izango den
|
euskal
unibertsitate sistema mamitzen jarraitu behar dugu. Larrialdiei epistemikoki modu zuzenean erantzuteko, joera zentralizatzaileei aurre egiteko, jendartea koordinatzeko, errealitate zorua eraikitzeko, horretan guztian euskal erakundeek eta eragile politikoek lagunduko, babestuko eta garatuko dituzten unibertsitate sistemak antolatu behar dira.
|
|
|
Euskararen eraginari buruzko daturik ez dut topatu, baina alor publikoan lan egiteko goi mailako ikasketez gain euskara izateak laguntzen duelakoan nago. Hortaz, ondorioa da,
|
euskal
unibertsitate sistemak lortzen duela ikasleak epistemikoki indartzea, ordainsari altuenak dituzten enpleguak eskuratzeko bederen.
|
|
|
Euskalherrigintzak akademia okupatu eta ustiatu behar du. Euskal Herriak bere historian inoiz ezagutu gabeko giza komunitate zabala eta baliabideak ematen dizkigu
|
euskal
unibertsitate sistemak. Horiek ustiatzeko eragile euskalherrigintzaileak unibertsitateko irakasle egitea bultzatu behar da.
|
|
|
ez dugu guk sortuko euskal unibertsitatea. Egin,
|
euskal
unibertsitate sistemak egingo gaitu gu, zaintzen badugu12.
|