|
2002
|
|
|
Euzkadi" k be,
|
eukiko
dituz orrelako semiak baña, beintzat, danen ganetik bat agertzen da, euzkotar gustijok ondo dakiguna: AranaGoiri" tar Sabin.
|
|
|
Ainbeste urte igazi diraz ori jazo zanetik. Aldi luze orretan itunitun, anayak alkar ikusi barik egon gara; beti gomutan
|
eukiko
dogun Sabin" ak euzko bijotzetan pizturiko suba amatauba zala esan legike, eta Euzkadi betiko galduko ete zan...
|
|
|
Ez neutsan bildurrik txintik be euki. Zergaitik
|
eukiko
neutsan ba. Hotzikarea emon eustana, arnasarik ez ebala hartzen jakitea izan zan.
|
|
2003
|
|
|
Itxura oneko gizon ez lodia ez argala, ez luzea ez txikia, Apalategi etzan ohargarria eskuetara so egin ezik. Eskuak ordea lodilodiak, beste gizon handiago batenak ziruditen, hamar hatzen ordez hamar odolki
|
eukiko
balitu bezela. Hau pelotaka jokatzetik dator eta honegatik eukitzen dituzte atzamarrak handituta euskaldun askok.
|
|
|
Minutu batzutan ixilik egon ziran Stalinen omenez. Gero, Bai, Estalin aite bat izengo da beti langileentzat gaineratu zuan Gabilondok, eta gero ta fama handiago
|
eukiko
dau komunisten artean.
|
|
|
Medikuuk esaun lez, Jaungoikoaren eskutan egoon gure umee. Neupere (neuk ere) erresako naun eta osatuten bazan neu bere yongo nintzen elizara... fedee
|
eukiko
naun. Hiltten bazan biok itxiko gendun eleizii.
|
|
|
Hori bakotxak berak baino ez daki. Batzuentzat ona, besteentzat txarra; danetik
|
eukiko
eban, harenbaten, guztiontzat. Ekarri deuskuzan onakaitik, Jaungoikoari eskerrak emon deioguzan; txarrakaitik, eta, batez be, geure erruz eta kulpaz etorri jakuzanakaitik, bere errukia eskatu deiogun zeruetako Aita onari.
|
|
|
Zer dala ta hori? Pekatu handiegirik be ez zenduan, ba,
|
eukiko
...
|
|
|
Bai, Pazko egun guztien artean, Jaunaren Eguna da, domekea, dominica dies, zapatuaren ordez kristinauok geure egun santutzat
|
eukiko
doguna:
|
|
|
Ba, nigaitik ez atzeratu; nahi badozu egizu berton lo... Segurutik ames erotikoak
|
eukiko
dozuz eta barreari eman zion.
|
|
|
Bajakinat ez dala adostu doguna baina, planak aldatzen dozana batzutan... Ez, zugaz ez naz ahaztu, bestea
|
eukiko
dozu denbora pasarako, ez da nahikoa, ala?... Baietz, datorren asterako gertu baino gertuago eukiko dozu...
|
|
|
Ez, zugaz ez naz ahaztu, bestea eukiko dozu denbora pasarako, ez da nahikoa, ala?... Baietz, datorren asterako gertu baino gertuago
|
eukiko
dozu... Ez zagoz haserre nigaz?...
|
|
|
Baina zuk, inoiz esan deutsudan lez, moral tinkoa dozu, holako gauzak idatzi eta anarkista izan arren. Lehengai ona
|
eukiko
zenduke liburu baterako, nire kondaira kontauko baneutsu. Harrituko zinake, eta bide batez, gizakien morala, etikea, legea eta zuzentasuna ze hutsalak diran aditu be bai.
|
|
|
Aurreko kurtsoetatik ezagunak dodaz besteak, baina zu aurten sartu zaran ezkero, azken azterketak heldu aurretik buruz buru berba egin gura neban. Bestea, barria, ezagutzea falta dot, baina hain denbora laburra daroan ezkero ez dot uste ondino eretxirik
|
eukiko
dauanik.
|
|
|
Egun on. Zaratak entzun ditut eta hau ekartea pentsau dot; urdaila oihuka
|
eukiko
dozu, eta honek mesede egingo deutsu
|
|
|
Eztozu botetako gehiago
|
eukiko
, ezta. Unaxek zutitu eta besotik heldu zion neskari.
|
|
|
Ez, niri ez deustazu esan beharrik; egitekotan, gustetan jatzulako izan daitela... Dana dala, ez legoke txarto; seguru nago berak ez leukela zalantzarik
|
eukiko
onartzeko.
|
|
|
Eta hik, zelan daroaaz eure arazoak? Noizko
|
eukiko
joagu etxean ikasten?
|
|
|
Pentsau aste hau azken txanpa dala. Datorren astean ebaluazio saioak, eta umeak badoaz oporretan, eta guk be gertu gertu
|
eukiko
doguz.
|
|
|
Ba ez dozu ezer ikusi, berehala aukerea
|
eukiko
dozu baina.
|
|
|
Beitu, niri ez jat gustetan ikasi behar dodana, beraz bardin deust hau zein bestea. Gainera, nik uste neban programaren bat prestauta
|
eukiko
zenduala eta azken hitzotan ñabardura ezkutua sartu zuen, ahotsa apur bat gozotuz. Ez zuen berenberegi egin, eta agian ohartu ere ez zen egin, subkontzientea lanean zebilela.
|
|
2004
|
|
|
Bai. Baina sorbaldako hezurra okerturik
|
eukiko
lukete, aitzurra beti sorbaldan erabiliko luketelako.
|
|
2006
|
|
|
Kosmek baekian plazakoa amaitu eta etxera heldutakoan emaztea ohean zain
|
eukiko
ebana gauoroko jolasari ekiteko prest. Irribarretxo ahula egin eban bere baitan.
|
|
|
Zer dinostak gizona? Errukia baino ez joat sentitzen, koitadu batentzat amorrua baino ez ete joagu
|
eukiko
ba?
|
|
2007
|
|
|
An kutsian eta barurik dauzkat pasatuak neure amatxorekin promesak artuak gaxoak zeruan
|
eukiko
ditu danak kobratuak.
|
|
|
sano. Barraren bestaldean topau dogun gizonak berrogeta hamar urte baino gehiago
|
eukiko
dauz, eta beste horrenbeste kilo sobran; alkondara barik egon da ta kiloak ikusteko aukera parebakoa izan dogu. Bizarra be oraindino egin barik.
|
|
|
Hodeiak doazala, mehetuz doaz, lerro bihurtzen arineketan eguzkirantz doazala dirudi. Eguzkiak indar berezi bat
|
eukiko
baleu lez, hodeiak eta lainoak bereganatzeko.
|
|
2009
|
|
|
Aintzaldu daigun Agate Deuna bihar da ba Deuna Agate, etxe honetan zorion hutsa beti
|
eukiko
al dabe.
|
|
|
Hamaika barre egin ei eban berak Nikolasaren lepotik! Urteetan hirurogei eta hamarretik gora
|
eukiko
ebazan, ardura barik; itxuraz behintzat gehiago be emoten eban eta.
|
|
|
Izan eban Anastasik damurik nahiko. Baina ez egoan erremediorik; oraingo, gaztaiak ondo gordeta
|
eukiko
ebazan azeriak. Baina hartu eutsan amorru bat!
|
|
|
Hara: zuk senarraren heriotzea isilean
|
eukiko
dozu. Bien bitartean, ni zurera joan eta senarraren ohean, ondo ondo estalduta, sartuko naiatzu.
|
|
|
Hara, hor auzoan bizi jat zapatari txiro bat. Gizajoak zeozeren beharrizana
|
eukiko
dau eta, ehun mila pezeta ixten deutsadaz berari. Beste euki guztia neure andreak hartu dagiala.
|
|
|
Don Paulok
|
eukiko
jozak orain be nahiko politak! Egik, ea, beste apaxkadatxu bat!...
|
|
|
Eutsiez, bada, amak ekarri deutsuezan pastel karameloak! Holan jokatzen badozue, zintzo zintzoak bazarie, beti
|
eukiko
zaitue amatxuk bere bihotz barru barruan...
|
|
|
Kardantxilo zazpi oin eta erdi bazoan luze, zabaleran ez askorik baina. Bizi antza jeukaan eta indarra be
|
eukiko
joan harek non edo non. Anton Manton laburtxuagoa zoan, izan; zabaleran, ostera, Kardantxilo lako bi bai.
|
|
|
Berrogeta hamarren bat urte
|
eukiko
ebazan hor hor. Bakarrik bizi zan aspaldi honetan.
|
|
|
Txotxopin, hatan be! Zuek ez dozue
|
eukiko
oraindino bere entzuterik, beharbada. Ez, ba!
|
|
|
Eta halantxe da, izan be. Inoren izakereak gauza onik asko
|
eukiko
dauz, ziur; baina txarrik be bai, uste baino gehiago.
|
|
|
Eta Txinpasek ahots txarra
|
eukiko
eban baina, bihotz bat ipinten eban kantuan, bihotz bat! Eta ostean, jakina, ardao txurruplanplina klin klan, klin klan barrura.
|
|
|
Ez ete eban
|
eukiko
erreinu guztian hazur kontuan asko ekian besteren bat. Halan balitz...!
|
|
|
Edaria? Puf!, edaria edonon
|
eukiko
dabe.
|
|
|
Eleizaz Ganbe osoa izan da Morga, eta belaunik belaun horrek euki dau indar gehiago bertakoak bere burua morgartzat eukiteko. Mungiar ez dot uste inoiz sentidu diranik; eukitekotan be Fruiz
|
eukiko
eben baten batzuk hurrago.
|
|
2011
|
|
|
Zer zan sepulturea? Leku bet, semat..., bakotxak cincuenta por cincuenta edo olan
|
eukiko
" ban, bakotxak numeAlargunek bizi guztirako lutua eukiten eben. Maribi Gondraren seintzaina, Palmira Arrotegi eta Felisa Arruti.
|
|
|
Bai seme (t) kure, Juana esan notzan. Ba apurtxu bet bota" istasu, da iru klase bedarrak bi" tas, da bidxerko illuntzerako
|
eukiko
" su prest. (...) Eiñ axe ta ensegida kendu" sten".
|
|
|
Era berean, arrantzaleen emazteek, euren gizonen barkuen maketak eroaten ebezan ermita batzuetara, bakotxaren barruan tripulazinoko gizon beste orratz ipinita. Horretara, santuak edo Andra Mariak itsasontzia eta marinelak babespean
|
eukiko
zitualako sinestea egoan. Halakoxe ibilaldiak egiten ziran, bai San Bartolomeko ermitara, eta bai San Juan Gaztelugatxekora be.
|
|
|
Baina lekukoen esanetan, Rufinok berak heriotz zigorrik euki ez izanak asko lagundu ei eban. Juan de los Ríos izeneko beste gizon bati be euren izenean berba egitera deitu eutsien, frankotarrak herrira sartu ziranean ondo etorria egitera urten ebanez eragina
|
eukiko
ebala ta, baina ez ei zan agertu. Caballero jaunak Zearretatarren alde berba egin eban, baina ez zan nahikoa izan fusilamentutik salbetako.
|
|
|
Ori ixete (n) san legie. Orrek
|
eukiko
deue, se orrek enjeneral mojonarridxe aundidxe (k) die, metro ta erdi ingeruko... txikidxe (k) pe badaus baie...".
|
|
|
Baina garai haretako Busturiaz zuek nik baino gogoramen hobeak eta zehatzagoak
|
eukiko
dozuez eta ez dau merezi horrezaz nik ezer gehiago esaterik.
|
|
|
Argazkian, zutunik dagoan izekoaz ganera, beste pertsona bi dagoz, baina zori txarrez ez dakit zeintzuk diran eta honezkero ez da erraza izango nor zein dan jakiten. Behar bada gaztetxuena dana oraindino baten batek akorduan
|
eukiko
dau. Benetako busturiarren esku ixten dot pertsona bi horreek zeintzuk diran ikertzeko ardurea; nik ez dakit nori itaundu lekikion eurezaz.
|
|
|
Erbesteturiko nire moduko erdi busturiar bat, Busturiko gauzei buruz nik hemen jarri dodazan moduko gauzak esateko gauza izan bada, zenbat kontu ez dozue
|
eukiko
kontetako, ia beti berton bizi izan zarienok!
|
|
|
Aitzaldu daigun Agate Deuna bihar da ba Deun Agate, etxe honetan zorion hutsa betiko
|
eukiko
al dabe.
|
|
|
(...) Baia sagidxe tabernatan usaten san, se sagidxek etxe partikular baten... Se sagidxek igual
|
eukiko
" basen ba berrogetamar litroti gora ardaue. Berrogetamar litro ardaue etze baten esin lei gastau jente asko espadau, garrastu itxen da".
|
|
2013
|
|
|
Eta eskeko harek, ur bedeinkatu ontzi ondoan agur egin eutsanean, Franziskari esan eutsan: " hilten zareanean, gaur lez bazagoz, zeruan silea prest
|
eukiko
dozu, ta agur eternidadera artean"".
|
|
2015
|
|
|
Bai. Nik
|
eukiko
nebazan hamabost urte. Gasteizko Seminario Txikian, Humanidades ikasten emon nebazan beste urte bi.
|
|
|
Horreexek dira daukadazan gerra aurreko irudiak. Urte bi, urte bi eta erdi
|
eukiko
nebazan orduan.
|
|
|
Gure ama zan hamaikagarrena, hortik kontuak atera. Nire aitita eta amomak
|
eukiko
ebezan orduan hirurogeta hamabostetik gora. Aitita jenio txarrekoa eta amoma ona, ona baino hobea.
|
|
2017
|
|
|
Honezkero argi
|
eukiko
dozue bizikletazale amorratua izan nazala. Beste arlo batzuetan, ostera, kapritxosoa.
|
|
2021
|
|
|
Arrasate, Bergara, Eibar, Elgoibar, Mutriku, Zumaia... Kotxedun izateak, Xabierrek esan eban lez,
|
eukiko
eban bere alde onen bat. Oilanda artean ibilten hasi nintzanetik laster, hareetariko batek, neska trebe eta zorrotz batek, begia irabazi eustan, eta beraganatu egin ninduan.
|
|
|
Kopenhagetik Estokolmora hegazkin txiki horreetako charter baten sartu ginduezan. Ez dakit zenbat plaza
|
eukiko
ebazan. Hamabost edo hamasei.
|
|
|
Baina ni, ohe ganean etzunda egoteko tartetxo bat
|
eukiko
nebalakoan, luze jausi nintzan bertan, eta loak hartu ninduan. Ez ziran pasauko bost minutu, Benito han sartzen da logelara.
|
|
|
Berentzako beinago dok hemen ite" ogune? E" txok
|
eukiko
beste zereinik. A, bai!
|
|
|
Aste guztiko egitaraua zan. Urte baten nik hamar edo hamaika urte
|
eukiko
nebazan, frailetzarako izen emotea egiten etorri zan eskolara. Nire adin ingurukoak danak apuntau ziran, eta ni ez.
|
|
|
Banoa logelara papelen bila, eta bildurrezko dardarea sentitzen neban gorputz guztian, aitak zelango erreakzinoa
|
eukiko
ete eban. Irakurten dau eta:
|
|
|
Domeka arrastietako errosario ostean, zetan olgau asmau egin behar izaten genduan. Nik hamabi edo hamahiru urte
|
eukiko
nebazan, eta nire olgeta lagunak ziran: Jabi Errando, Josetxo Goikoetxekoa, Txomin Isisiekoa, Jesus" Pirras" eta honen anaia Juan Jose," Baltza".
|
|
|
Baie, aite! Mine oindokarren Gorbeien dao ta zuk zelan
|
eukiko
" zu, ba?
|
|
|
Sanjoanetan osaba Peperenera joaten ginanean, haren harrokeria izaten zan ahumea
|
eukiko
genduala bazkaltzeko, eta aitak esaten eutsan: Ahumea barik akarra ixingo" k hori.
|
|
|
Orduan nik ez neukan horren zentzunik. Dozena bat urte inguru
|
eukiko
nebazan. Sasoi haretan bereizketa handia egoten zan andrazkoen eta gizonezkoen artean, bai hartu emonetan, bai beharrak egiterakoan.
|
|
|
4) Azkenik, bizkaieraz irakurten dauen edonork uste dogu jokaera hori ulertzeko edo, gitxienez, baloretako sena
|
eukiko
dauela. Eta, zelan ez, alkarrizketen berbazko erregistroa estimauko dauela.
|
|
|
Pentsau gure aitak zelango barrua
|
eukiko
eban! Halan be, agindu hori ez zan burutu, zorionez, eta nik bertan jarraitu neban.
|
|
|
Emoten dau eta egia da andra braboa eta batzuetan latza zala, baina hara gero bere birlobakaz (gure ume Xiber eta Itxasogaz) urtu egiten zala. Umeak etxera etorten jakozanean, zer egin be ez eban jakiten, hareexek zelan mimauko eta pozik
|
eukiko
.
|