|
2002
|
|
|
Euskal Herriko hainbat eta hainbat herri nahiz hiritan
|
etxeko
olio zikina biltzen hasi dira eta bilketa honen arduraduna Donostiako Ecogras enpresa da. Etxeko olio bilketa gauza berria bada ere, sukaldeko olio zaharraren bilketa ez da atzoko kontua.
|
|
|
Bilketa egiteko leku, egun eta ordutegi bat finkatuko dute. Honela, zehaztutako egun horretan edonork eraman ahal izango du
|
etxeko
olioa Ecograsek izango duen furgonetara eta glizerinazko xaboi pastilla bat jasoko dute opari gisa.
|
|
|
Hasieran sukaldean erabilitako olioa animalientzako jana egiteko saltzen zen Europan, baina 1999an dioxinak eta behi eroen gaitza atera zirenean debekatu egin zen. Garai hartan
|
etxeko
olioa oraindik biltzen ez zen arren, olio piloa biltzen zen ostalaritzan, ospitaletan... eta erabaki egin behar zen zer egin horrenbeste oliorekin. Honela, olioarekin biodiesela egitearen proiektua jaio zen.
|
|
2008
|
|
|
Baina, nola ezabatzen da hondakin mota horietako bakoitza? Hiri hondakinak Hiri hondakin solidoen edo I. motako hondakin solidoen kategorian, hainbat material daude, hala nola
|
etxeko
olioa, koltxoiak, latak, papera, beira, kartoia, plastikoa, altzariak, obra hondakinak, latak, zura, inausketa hondakinak (lorezaintza) eta janari hondakinak, eta arriskutsutzat jotzen diren hondakin elektronikoak, hala nola tonerrak eta tratamendu berezia behar duten hodi fluoreszenteak. Hondakin horietako batzuk bakarrik dira birziklagarriak.
|
|
2009
|
|
|
Ingurumen arazo hori saihesteko ekimenak gero eta ugariagoak dira, eta azkenetarikoa Arrasateko Udalak eta udal horretako ingurumen sailak jarri zuten martxan:
|
etxeko
olio erabilia birziklatzeko kontainer bereziak jarri zituzten kaleetan. Kontainer horiekin, erabiltzaileak eguneko edozein ordutan, urteko 365 egunetan, birzikla dezake olioa.
|
|
|
Etxeko olioa biltzea ez da gauza berria. Udalerri askotan, hilean behin edo bitan furgoneta bat ibiltzen da
|
etxeko
olioa biltzen. Zerbitzu horrek, ordea, zenbait muga ditu.
|
|
|
Kontainer berri hauen helburua da
|
etxeko
olio erabiliaren birziklatze sistema erraztea. Horri esker, jende gehiagok birziklatu ahal izango du.
|
|
2010
|
|
|
Espainian, hondakin horren bi heren estolderian amaitzen direla kalkulatzen da, eta hainbat kalte eragiten ditu: hodietako buxadurak, hondakin urak tratatzeko instalazioetarako lan gehigarria, hiriko izurriteak gehitzea, etab. Kontsumitzaile bakoitzak urtean lau litro
|
etxeko
olio erabili sortzen dituela kalkulatzen da. Guztira, urtean 180 milioi litro landare olio erabiltzen ditu Espainiak.
|
|
|
Urtarrilaren 1ean jarriko dute martxan bailara osoan
|
etxeko
olioa batzeko zerbitzua
|
|
|
Eguaztenean aukeratu zuen Debagoieneko Mankomunitateko Gobernu Juntak edukiontziak erosteko eta
|
etxeko
olio bilketa eta edukiontzien mantentze zerbitzua kontratatzeko eskaintza onena. Ecogras eta Eko3R enpresak aurkeztu dira lehiaketa horretara, eta, bien sistema aztertu ondoren, Eko3R enpresaren alde agertu dira Mankomunitateko kideak.
|
|
|
Arrasaten Eko3R enpresakoak jartzen ziren bitartean, Mankomunitateak proba aitzindaria jarri zuen martxan Eskoriatzan Ecogras enpresarekin,
|
etxeko
olio erabilia biltzeko behin betiko sistema aukeratu aurretik aztertzeko. Lau edukiontzi jarri zituzten han; pote berezia behar ez zutenak.
|
|
2012
|
|
|
Bilduko kideek prentsaurrekoan adierazi zutenez," elkarrizketa prozesu luze bat eta gero aldaketa batzuk lortu ditugu pleguan baita beste puntu batzuen inguruko akordioa ere": ...ea (organikoa biltzeko) martxan jartzea, zabor batze sistemaren inguruan hausnarketa egiten hasteko udal lantalde berri bat sortzea zeinetan herritarrok eta alderdi politikook parte hartuko duten, belartzarrak deuseztatzeko lanetan belar‐pozoiak (herbizidak) erabiltzearen baztertzea, Larrainazubiko transfer plantak auzokideei sortzen dizkien kalteak 2013an konpontzeko Gobernuaren konpromisoa,
|
etxeko
olioa ere batzea, Gobelaren garbiketa sakonago bat egitea, eta kartelak inkatzeko panel publikoen beharra, besteak beste. Getxoko Udalak hilaren 21ean eman zituen garbiketa eta zabor bilketa zerbitzuaren gaineko xehetasunak.
|
|
|
UZZ ko kideek gogorarazten dutenez ordea," oraindik asko dugu hobetzeko, kopuru honekin, erabilitako olioaren laurdena ariko bait ginateke jasotzen. ...oan izan, etxean erabilitako olioa, San Markoko kamioian eta Pikaolako garbigunean biltzeaz gain, hiru larrialdi guneetan eta saltoki hauetan ere jasotzen dute: Alkartasuna kooperatiba, Imanol Txapartegi harategia, Aliprox supermerkatua, Alkorta Autozerbitzuak, Artzabal supermerkatua, Esnaola Echave, Otar Goxo, Txalaka fruta denda eta Eiza denda. Guztira beraz, udalerriko 14 guneetan burutzen da
|
etxeko
olio erabiliaren bilketa. Ondoko irudian, joan den uztailaren 13an, Irrien Lagunek sukaldeko olioa birziklatzeko herritarrei luzatu zieten gonbita.
|
|
2014
|
|
|
Eta kontratuak honako" berrikuntza" hauek jasotzen ditu: bosgarren edukiontzia edo kontainer marroia ipintzea, zabor organikoa modu selektiboan batzeko (pertsonalizatutako baimen edo atariko bilketaren bidez egingo da bilketa); urtebetean edukiontzi flota berritzea; eta 6 eta 9 arteko gune berriak ezartzea lurperatutako edukiontziekin,
|
etxeko
olioa batzeko kontainerra, saltokietan kartoia eta bilgarrien zuzeneko bilketa, eta merkatu, fruta denda eta arrandegietako hondakinen sorburuko bilketa.
|
|
2019
|
|
|
Garbikerren Garbigune mugikorrean utz daitezkeen hondakinak era askotakoak dira: elektro tresna txikiak, sukaldeko tresnak,
|
etxeko
olioa (ontzi itxietan), sakelako telefonoak, kableak, pintura eta disolbatzaileak, aerosolak, kutsatutako xurgatzaileak, toner eta tintazko kartutxoak, metalezko eta plastikozko kapsulak, pilak, CD, DVD eta kaseteak eta erradiografiak.
|
|
2020
|
|
|
Oraindik asaldatu egiten naiz zenbait jarrerarekin, besteak beste:
|
etxeko
olioa saneamendu sarera botatzea, komuneko tanga zaborrontzi gisa erabiltzea, txorrota zabalik dagoela harrikoa egitea, hortzak garbitzea eta abar. Ekintza horiek guztiek zalantzan jartzen dute herri gisa dugun heldutasuna, gizarte kontzientea garenik edo gure iraganetik ikasbiderik izan dugunik.
|
|
2023
|
|
|
Halaber, gogorarazi du askotariko edukiontziak daudela eskuragai udalerrian hondakinak behar bezala uzteko, besteak beste: ...Udalak doan eskaintzen dituen poltsa konpostagarriak erabili behar direla gogorarazi du–; urdina, papera eta kartoia uzteko; iglu berdea, beirazko botila eta flaskoentzat –aldez aurretik tapak, tapoiak eta kortxoak kendu behar dira–; edukiontzi horia, plastikozko, aluminiozko eta metalezko ontzi arinetarako, tetrabriketarako, poliespanezko erretiluetarako etab.; laranja, erabilitako
|
etxeko
olioarentzat; zuria, berrerabiltzeko produktuak uzteko, hala nola arropa, oinetakoak, jostailuak, liburuak eta etxetresna elektriko txikiak; edukiontzi grisa, birziklatu ezin diren hondakinetarako, besteak beste, pixoihalak, konpresak, erratzez garbitu osteko hondarrak, zigarro mutxikinak, erabilitako moltsoak, animalia gorotzak, katuen hareak, etab.; eta, azkenik, Inausgunea, etxeetako inauskete...
|