|
2006
|
|
|
Azken urteetako estatistika gehienek erakusten dute elikagaien bidez transmititutako gaixotasunen %50 baino gehiago
|
etxeetan
sortzen direla. Gaixotasun mota horien maiztasuna murrizteko gaitasuna, beraz, elikagai industriek ez ezik, etxean ere hasi litzateke, eta kontsumitzaileei prestakuntza egokia eskaini.
|
|
2008
|
|
|
300.000 tona arropa baino gehiago botatzen dituzte urtero zaborretara edo ad hoc edukiontzietara, eta horiek ugaritu egin dira Espainiako udalerri askotako kaleetan. Kopuru hori Espainian sortzen diren ehun hondakinen zati bat baino ez da, hau da,
|
etxeetan
sortutako hondakin guztien ia %4, Ingurumen Ministerioaren kalkuluen arabera. % 4 hori hazi egiten da, gero eta arropa gehiago erosten eta denbora gutxiagoan erabiltzen ditugulako, nahiz eta herritarren artean ere gero eta gehiago jabetzen den arropa hori birziklatzeko beharraz, askotan Afrikako herrialde pobreenetan amaitzen baita.
|
|
2009
|
|
|
Hiri hondakinen artean sartzen dira
|
etxeetan
sortutako zaborrak, batetik, eta industrian, komertzioan eta instituzioetan sortutakoak, bestetik. Etxean sortutako zaborrak 295.779 tonara iritsi ziren iaz, 2007an baino %1, 33 gutxiago.
|
|
2010
|
|
|
Zenbat hondakin sortzen dituzte kontsumitzaileek? “Espainia eta Bulgaria izan dira hondakin gehien jaitsi dutenak” Urtero sortzen diren udal hondakin gehienak
|
etxeetan
sortzen dira, baina beste iturri batzuk ere sartzen dira, hala nola dendak, bulegoak eta erakunde publikoak. UE unitatean 524 kilo izatera iritsi da pertsonako.
|
|
|
Zer dira kauterak? Ez dira gure
|
etxeetan
sortuak, baina bortuko hautua, basarena, egin dutenak. Kerestuak biarnesak dira ez arrazismoz, baina lehen auzoak plazan agerrarazteak so gurutzatu bat ahalbidetzen duelako.
|
|
2011
|
|
|
Zaborra atez ate biltzen hasi zirenetik,
|
etxeetan
sortzen diren hondakinen %90 birziklatzea lortu dute Antzuolan (Gipuzkoa). Atez ateko bilketa egiten duten herrien artean emaitzarik onenak lortu ditu, horrenbestez, Antzuolak lehen hiru hilabeteetan.Debagoieneko Mankomunitateak konpromisoa hartu zuen modu mailakatu batean atez ateko bilketa herri guztietan ezartzeko.
|
|
|
Horregatik, sormena funtsezkoa da haur horiek zaindu behar dituztenen buruan. Zenbait familiak beren
|
etxeetan
sortzen dituzten jardueren txokoak aldian aldian aldatzen dira, haurrak aspertu ez daitezen. Oso trikimailu erabilia da arropa zaharrak, kapelak eta oihalak dituen leku bat prestatzea, mozorrotzeko, pertsonaia desberdinak bereganatzeko eta orduak pasatzeko.
|
|
|
Irudi du txapatari izengoitia dagoela oinarrian; ezaguna da oikonimoetan oinarritutako izengoitiak eratzeko palatalizazioa erabiltzea, eta bukaeraren ezabaketa ere ardurakoa da. Beraz, Zapatariarena edo Zapataritxonea
|
etxeetan
sortu edo bizi zenari esan zekiokeen txapatari. Adjektiboaren helburua Zapatarittiki tik bereiztea da, etxearen nolakoa adierazi bidenabar, edo alderantziz.
|
|
2013
|
|
|
Wes Thomas diseinatzaile industrialak argi uzten du sistema horren beharra, egungo eraikinetan uraren aprobetxamendu txarra adierazten baitu:
|
etxeetan
sortzen diren hondakin uren %80 grisak dira, eta %20 soilik beltzak. Ur grisak konketatik, bainuontzitik edo dutxatik, garbigailutik eta bainugelatik datoz.
|
|
|
Elikagaiak kate osoan alferrik galtzea, biltegiratzea, eraldatzea, banatzea… Europan, dendetara iritsi aurretik sortzen diren fruta eta barazkien %20 botatzen da zaborretara, eta herritar bakoitzak urtero 95 eta 110 kilo artean desegiten da. Janaria xahutzearen% 45
|
etxeetan
sortzen da, Europako Batasunaren datuen arabera. Janaria xahutzearen %45 etxeetan sortzen da, Europako Batasunaren datuen arabera Saltoki guztietan zero zabor alferrik galdu ondoren, EROSKIk beste urrats bat eman du eta ‘janaria ez da bota, aprobetxatu! ’ kontsumitzailea kontzientziatzeko kanpaina jarri du martxan, etxean elikagairik alferrik gal ez dadin eta, informazioaren bidez, hondakinak alferrik gal ez daitezen eta EROSKIk zero zabor alferrik galtzeko konpromisoa har dezan.
|
|
|
Janaria xahutzearen% 45 etxeetan sortzen da, Europako Batasunaren datuen arabera. Janaria xahutzearen %45
|
etxeetan
sortzen da, Europako Batasunaren datuen arabera Saltoki guztietan zero zabor alferrik galdu ondoren, EROSKIk beste urrats bat eman du eta ‘janaria ez da bota, aprobetxatu! ’ kontsumitzailea kontzientziatzeko kanpaina jarri du martxan, etxean elikagairik alferrik gal ez dadin eta, informazioaren bidez, hondakinak alferrik gal ez daitezen eta EROSKIk zero zabor alferrik galtzeko konpromis... «Bazkaria ez da botatzen, aprobetxatu egiten da!» EROSKIk bi helburu ditu; lehena da gure denda sarean pertsonek kontsumitzen dituzten elikagaiak alferrik galtzea.
|
|
2014
|
|
|
Haien lana da gure artean sortzen diren arazoak identifikatzea eta horiei aurre egiteko dinamikak antolatzea». Batzar handietan ez ezik,
|
etxeetan
sor daitezkeen gatazkak saihesteko neurriak hartu zituzten aspaldi 26 zenbakiko etxean. «Bi astean behin sentimendu bilera egiten dugu, elkarbizitzan gerta daitezkeenak lantzeko eta hobeto eramateko», azaldu du Goitiak.
|
|
|
Usaina hezetasuna eta itxita,
|
etxeetan
sortzen da, batez ere neguan, orduan zailagoa baita leihoak irekita edukitzea eta egunek argi natural gutxiago eskaintzen baitute. Baina hezetasun iragazteek ere eragin dezakete, eta hormatan lizuna agertzea eragiten dute.
|
|
|
. krisialdia Espainiako
|
etxeetan
sortu du kontsumo mota berri bat sektore ekonomikoek ematen dituzten aukerak aprobetxatzen dituela, eta kanal tradizionalen oso bestelakoa dela. Logela bat alokatzea edo autoa partekatzea errealitatea da milaka erabiltzailerentzat, zerbitzu horien hornitzaileekin harremanetan jartzeko plataforma eta aplikazio ahaltsuak.
|
|
2017
|
|
|
Eta gehiago geratzen da oraindik. Elikagaiak saldu eta kontsumitzean sortzen da ingurumen inpaktu gehiena, batez ere
|
etxeetan
sortutako elikagaiek eraginda. Adituen esanetan, Espainiako kontsumitzaile arrunt batek erosketa saskiaren% 18 inguru alferrik galtzen du, eta horrek 250 euro inguru jaten ditu urtean, ‘Save Food’ ikerketaren arabera.
|
|
2018
|
|
|
Espainiar bakoitzak 440 kilo hondakin sortzen ditu etxean, hau da, 21 milioi tona hondakin urtean, Europako Estatistika Bulegoaren (Eurostat) datuen arabera. Harrigarria badirudi ere, elikagaien hondakinen %42
|
etxeetan
sortzen da Trantsizio Ekologikorako Ministerioa. Zifra horiek aldatzen saiatzeko, Eguberrietan aplikatzeko zazpi proposamen proposatzen ditugu.
|
|
2019
|
|
|
Lan gutxiago jasotzen eta tratatzen”. Eta gogorarazi zuen
|
etxeetan
sortzen diren hondakinen% 40 materia organikoa dela. Hori auto eta auzo konpostaren eta bosgarren edukiontziaren bidez kudeatzen ari da Mank, Nafarroako, Estatuko eta Europako birziklatze mugak bete ahal izateko.
|
|
2022
|
|
|
FAOren kalkuluen arabera, 2019ko urrian egindako txosten batean, munduan elikagaien %14 inguru galdu egiten dira saldu aurretik. Elikagaien Hondakin Indizea (GNA) Nazio Batuen Ingurumen Programak (NBIP) egina, adierazle hau saltokietan, jatetxeetan eta
|
etxeetan
sortzen diren hondakinen kopurua zehazten du. Adibidez, iraungitzen diren eta saltokietan edo kontsumitzaileek botatzen dituzten elikagaiak kuantifikatzen ditu.
|
|
2023
|
|
|
Errepide zartatu mailakatu batek arreta lortu dit. Agerikoa da oraindik lurrikarak errepide zein
|
etxeetan
sortutako kaltea. Interesa dudanez, muino batera igoarazi nau, nondik badia ondo ikusten den, eta, lurrikararen ondoren sortutako tsunamiak irentsitako etxe eta eremu zabala erakutsi dit.
|
|
|
Azkenik, atxikimendu ez seguru desorganizatua dugu, guztietan arriskutsuena. Psikopatologia larrienak dituzten zaintzaileek sortzen duten atxikimendu mota da, adibidez, depresiboak izan daitezke, antsietate handiegia dutenak, hainbat nahasmendu edota adikzioak egoten diren
|
etxeetan
sortzen da. Oro har, tratu txarrak eta/ edo indarkeria baliatzen dituzte harremanetan eta oso litekeena da aurretik egoera traumatikoak bizi izandako guraso edo zaintzaileak izatetik jaso izana eredu hori.
|