|
2001
|
|
|
Larunbat arrats batean, iatsu astero bezala, bentan kartatan ari zirela, Txapeltegiko Fernando zirika hasi zitzaion, Luxia erixko bazegoen ere, ez ote zen" mejoratzen" hasi," gerria loditzen" ari zitzaiola... Zurrutari poliki emanak baitzeuden, Martin Joxek, batere lotsarik gabe, harro harro bota zion," Badakik
|
etxe
honetako nagusiak ze lan egiten duen! Garrafoiak zulorikan baldin badu, nik mangera sartu eta bete egiten diat!".
|
|
|
Guri laguntzeko kontratatu hindudan eta ez bazterrak nahasteko, aditu? Segi oraintxe bertan
|
etxe
honetatik urde mozkor arraioa, eta ez azaldu sekula santan gure begien aurrean!
|
|
2003
|
|
|
Dena utzi dute garbi. Barkatu, baina
|
etxe
honetan ez dugu postrearen ohiturarik, gehitu du Damianek, eta, berdin dio, esan diote bi gazteek. Nahikoa ari zara egiten.
|
|
|
Hartu ala utzi, zeuok erabaki. Gelditu ala oraintxe bertan alde egin
|
etxe
honetatik, zeuok jakingo duzue nora, ez dago tartekorik. Zuri ala beltz.
|
|
|
Zer uste zenuen. Hori guztia banekien
|
etxe
honetan aurkitu nituenean. Zu, ordea, zure eulien artean.
|
|
2005
|
|
|
Nortzuk uste duk direla
|
etxe
honetan lan egiten duten mediku, funtzionario eta erizain xinxangre horiek denak. Bere garaian kantu bat apartatzeko gai izan ez zirenak!
|
|
|
Orain badakit bigarren
|
etxe
hau bilakatu zaiola nagusi eta Arizkungo Otsoenea duela egiazko kaiola. Atzo jakin nuen hori guztia.
|
|
|
– Baina zer arraio gertatzen da gaur
|
etxe
honetan! Lipuak itoko banindu!
|
|
2006
|
|
|
horra
|
etxe
honen armarria
|
|
|
|
etxe
hau ezin liteke lotu
|
|
|
Afaria. Jatekoaren parte bat geuk prestatua, hau da,
|
etxe
honetan hiru egunez izan garen hiru euskaldunok. Jantokia, etxean hiru egunez abegikor, zabal, euren burua guk nahi izan dugun edozertarako ukan gaituzten Debbie eta Mike senar emazteen etxeko atzealdea, izatez etxeari erantsitako oholtza dena, zurezkoa, behea baino metro eta erdi gorago eraikia.
|
|
|
Ameriketan ohikoa dena ezin izan da falta, alegia, gizonak esatea Kalifornian
|
etxe
honek miloi eta erdi dolar balioko lukeela eta hemen berriz miloi laurdenagatik egin duela. Nolanahi ere dirutza da eta, zer egiten duen galdetzen ausartu naiz, nire freskagarria eskuetan, halakoak atera baitizkigu.
|
|
|
Gu hartu gaituztenak ere mormoiak direlakoan gaude baina, ez dakit nik. Benetan mormoi direla dakigunik bada
|
etxe
honetan, dena dela.
|
|
|
|
etxe
honetan eskopeta daukagula!
|
|
2007
|
|
|
– Hala ere, Marisa,
|
etxe
hau Gorkari eskaini genioke –esan zion senarrak– Istiluak istilu, gure semea da... eta oraintxe oso urruti bizi zaigu.
|
|
2010
|
|
|
lehertu zen berriz. Airian dabil orbela,
|
etxe
hontako jende leialak, gabon Jainkoak diyela jarraitu zuten, baina buruez bihurrikeria gaitzesten. Zuzendariak bekainak altxa zituen:
|
|
2011
|
|
|
– Duela hilabete batzuk Takanashi nirekin bizi izan zen,
|
etxe
honetan bertan. Umezurtza da Takanashi.
|
|
|
– Berrogeita bi urte badituk auzo honetara bizitzera etorri nintzela, 1964ko udaberrian. Ehorzle egitera etorri ninduan –irribarreak esan nahi zezakeen," pentsa ezak zenbat lurperatu ditudan!" – eta iritsi eta gutxira ezagutu nian
|
etxe
honetan bizi zen bikotea. Eurekin nagok begira egon haizen argazkian; artean osorik nian sudurra.
|
|
|
– Artemio eta Asun bikotea ziren Ollerietan Poli hartu zutenean –ihardetsi zion ehorzleak–, eta Asun eta Poli bikote izan ziren
|
etxe
honetan. Eguraldi lasaiarekin ere konplikatuak dira pertsonen arteko harremanak.
|
|
|
– Horrela irabazi duzu soldata, horrela erosi zenuen
|
etxe
hau.
|
|
|
– Hutsetik hasi behar izan nian, zomorro asko akabatu
|
etxe
hau egiteko. Adreilu bakoitzaren truke zenbat ezabaketa...
|
|
2012
|
|
|
Arropa lisatzen ari da Etxebe, komuna garbitzen Herrera, etengabe errepikatzen duten mugimendu ziklikoari jarraituz, etxea anabasaren sorburua izateari utzi eta txukun jartzeko bidean. Agian azken aldiz
|
etxe
honetan, pentsatu du Etxebek; eta oraingoz hobe horrela. Lehen ez bezala, gaur plantxan jardutea maratoia bukatzea baino gehiago kostatzen ari zaio Etxeberi, gorputz osoan beruna itsatsita daukala ematen du, baina Herreraren aurrean ez zaio aitzakia okerrena iruditzen kalera ez irteteko.
|
|
|
Muga pasoa bukatu eta mugalariek beste hiru errefuxiatu bizi diren
|
etxe
honetara ekarri naute aurrena. Iritsi garenean goibeldu egin nau etxearen giro ilunpetsuak; pertsianak erdi itxita zeuden, eta goizaldeko argia ez zen ia sartzen barrura.
|
|
|
Ez dakit nora eramango nauten baina nahiago dut hemendik atera. Muga igarotzean sentitu nuen poza desagertu egin zait
|
etxe
honetan eman ditudan ordu eskasetan. Hau al da errefuxiatua izatea?
|
|
|
Arnasa hartu dut
|
etxe
honetan. Bikote gazte eta jatorra da.
|
|
|
Segituan joan dira eta berriro bakarrik etxean. Maite dut
|
etxe
honetako isiltasuna. Ez naiz beraien gelan sartu.
|
|
|
Azkar joan da astea! Nolako arnasa izan den beste
|
etxe
honetara etortzea! Uste dut irribarre egitea ere ahaztuta nuela.
|
|
|
Sendiko beste bat bezala hartzen naute
|
etxe
honetan, ezin naiz kexatu. Niri ordea traba egiten dudala iruditzen zait.
|
|
|
Etxe inguruan utzi naute eta A. eta bere laguna joan egin dira, Hegoaldera. A.k ezin du ezagutu orain bizi naizen
|
etxe
hau. Ezta aurrekora bezala begiak itxita ekarriz gero ere.
|
|
|
Irtenbide onena zela ados etorri gara kontaktua eta biok, hitzordu lekutik hona metroan, autobusean eta oinez izan dugun elkarrizketa txiroan, ez baitu segurtasun maila gutxienekoa izan dezakeen beste babes etxerik aurkitu hain epe laburrean. Etxe honek koskarik baduela ere badakit berak esanda, aspaldiko kontua omen da ordea, eta hirugarren zirkuluraino hedatu lukete ikerketa Renseignements Généraux eko zakurrek eta ez dirudi oraingoz orain nirekin interes berezia dutenik, zeren hala izan balitz ez nengoke
|
etxe
honetan kafe bat hartzen ilunpean eskerrak irten aurretik kafegailuaren botoiari sakatu besterik ez nuela egin behar esan didan, azukrerik gabe, hozkailuko argiarekin ere ez baitut arasan azukre potoa topatzea lortu, komiteko kideari eta bioi tea atera digunean begiratu behar nuen non uzten duen.
|
|
|
Apaletan utzi hutsunea zegokionaren koordenatuak orri batean zerrendatu ostean, ez dut asmatu eta zein irizpide duen
|
etxe
honetako ez jabe anarkisten unibertso inprimatuak, irakurgarriekin laurogeita zazpi zentimetroko Babelelebi dorrea eraikia dut.
|
|
2013
|
|
|
Laster ez dut
|
etxe
hau.
|
|
|
Portulano bat dago
|
etxe
honetako salan, koloreak, markak eta ikurrak hierarkia baten arabera antolatuta dituena. Zure akordua ematen dit.
|
|
2014
|
|
|
Beharbada, zioen bere artean,
|
etxe
hau da. Bai baitzeukan etxe hark zerbait iluna.
|
|
|
Manexek, odola izozturik, ihardetsi die ez dela zertaz larritu; baduela 142 erreximenduaren berri, lanjerrik gabeko tokietan darabiltela beti, adineko jendea delako horietan, eta letrarik heldu ez bada izanen dela posta zerbitzua zangoz goiti emana delako gerla hasteaz geroztik. Estuago besarkatu du ama, galdeginez zer orenetan afaltzen den
|
etxe
honetan. Afalostean, aitona Ximunek berritu dizkio herriko kontuak Manexi:
|
|
2015
|
|
|
Herri honek,
|
etxe
honek ematen ahal ziona eman dio, partitzeko tenorea du Lorea Gernikak, ez da bete arteko maizterra izaten. Nonbaitetik hona eta hemendik auskalora lekutzeak ez dio, usaia duenez, bestelako lanik ekarri.
|
|
2016
|
|
|
– Utz ditzagun denak bertan. Denbora galtzen ari gaituk –Martin sotoko sabaiari begira ari zen– Nola arraio sartuko garen
|
etxe
honetan, hori asmatu behar diagu ahalik eta lasterren. Joan hadi gora, eta itxi ezak tranpola.
|
|
|
Erre nahi baduzu, irten zaitez balkoira. Amari ez, semeari behatu zion Francoren lekaio isilenak Ez zaidak
|
etxe
hau gustatzen edo Ezaguna egiten zaidak hire aurpegia adieraz zezakeela. Sarrailaren hotsa sumatu eta zutitu egin zen.
|
|
2017
|
|
|
– Aspiradorarik ba al dago
|
etxe
honetan?
|
|
2019
|
|
|
Etxera etortzen direnek telefonoz deitzen dute lehenago, abisua eman, ordu konkretuak aipatzen dituzte. Ez da autorik entzun gainera, beste datu bat da hori; autoak urrunetik entzuten dira beti
|
etxe
honetan. Inor ez da oinez etorri gaur arte.
|
|
|
Irudipena daukat
|
etxe
honetako egituraren arazo nagusia trantsituak direla. Ateen arteko sasibide hau, itxuraz, italiar baten burutazioa izan zen:
|
|
|
Elkar ezagutu genuen sasoi hartan, ikaratuta zegoela ematen zuen. Egun batean lurrera jaitsi zen, eta atzetik segika hasi zitzaidan zoko eta bazter guztietara, eta ez dira gutxi
|
etxe
honetan. Asmatu ninduen ingeniariak baino arreta handiagoarekin aztertzen zituen nire ibilaldi geometrikoak.
|
|
2020
|
|
|
Horretaz hitz egin genuen lehengoan ere. Ulertzen dut oroitzapen asko ekartzen dizkiela
|
etxe
honek, baina hori saldu baino lehen ere bazekiten. Gainera mutil hori Alemanian bizi da.
|
|
|
Oso ondo zihoakion altzarien salmentarekin, eta beste denda bat zabaldu berria zuen auzo batean. Inoiz espero izan ez zuen dirua irabazten ari zen, eta
|
etxe
hau erostea bururatu zitzaion asteburuetan familiarekin etortzeko.
|
|
|
AITA: Ze ordutan afaltzen da
|
etxe
honetan?
|
|
2021
|
|
|
|
etxe
honetan.
|
|
|
|
etxe
honetan askea den bakarra.
|
|
|
Ez dinat dudarik. Bihartik aitzina, Erratzü
|
etxe
hau gure mundua izanen dun, aldi berean barnekoa eta kanpokoa. Habia abegikorra.
|
|
|
Non dira
|
etxe
honetako jendeak?
|
|
|
Norbait bada? Non dira
|
etxe
honetako jendeak?
|
|
|
“Baina Juan pasatzen ari da”. “Zu zara
|
etxe
honetan larrua jo ez diodan mutil bakarra”, esan nion. “Baina zu ez zara May bezalakoa”; ez, ni ez nago, oraindik, estetikoki hain desarmatua.
|
|
2022
|
|
|
urteak
|
etxe
honetako armistizioa sinatu zela
|
|
|
Hirian estutu egiten zen bere lagunek aipatzen zituzten erreferentzia guztiak irakurtzeko edo film denak ikusteko astirik izango ez zuelakoan. Aurretik beste hiru lau belaunaldi irakurzale lituzke horretarako, lagunen mundua eusten duten zutabeak eta ideiak ulertzeko, liburutegidun egongelak eta musikadun etxeak, Europako hizkuntzak eta hiriburuen argazkiak, baina
|
etxe
honetan idiei tiraka bizitzea tokatu zen eta tabernak zabaltzea etengabe, eta tabernetan idien argazkiak esekitzea. Anak buruz ikasten zituen lagunei entzuten zizkien izenak, gozatzen ikasi zuen besteak ere horrekin gozatzen ikusita, eta gehiegi saiatu beharrik gabe ikasi zuen, baita ere, bere etxekoei begiratzen bere lagunek begiratzen zieten moduan.
|
|
|
“Honelako arrozik ez duzu probatu zeure bizitza osoan. Non dago piperrautsa
|
etxe
honetan? ”. Armairuak arakatzen dabil Toni, tirantedun niki zuria eta galtzontzillo estuak soinean.
|
|
|
Migelek behintzat ez ditu bere aurrean janzten alkandora eta praka erosi berriak, eta etorkizunaz ere ez dio hitzik egiten, etorkizunaz hitz egitea orainaz hitz egitea litzatekeelako, eta amak ez duelako merezi alferrikako min gehiagorik. Aitak isil isilik ixten du etxeko atea eta alde egiten du, amak sabaiari oihuka galdetzen dion bitartean ea ez ote dagoen behar den moduko gizonezkorik
|
etxe
honetan.
|
|
|
“Nik
|
etxe
honetan irailean% 40 egotea juntan ikusten dut lejos no, lo siguiente. Orain, ‘hemendik 15 egunera eduki behar duzue% 40a juntan’ Zu lasai, egon egongo dela.
|
|
2023
|
|
|
Goikoa atondu. Urte bat, bost hilabete eta hamahiru egun dira
|
etxe
honetan nagoenetik. Aurretik señoraren ama zaintzen nuen, baina nahiko azkar hil zen, eta geratzeko esan zidan, baliagarria izan nintekeela aurrerantzean ere umeekin eta etxean laguntzeko, faborea egingo zidala faborea esan zuen.
|
|
|
Astean behin, eguzkia erretiratzen denean, lan egiteko aulkitik altxatu, eta zintak, potoak eta orkideak ureztatzen ditut. Berak landare gehiegi ditudala esan zidan
|
etxe
honetara etorri zen azken egunean. Ureztatzen ari nintzen batean ingelesezko erasure aditzaren buruhaustearekin nenbilen.
|
|
|
Iluntzean iritsiko da. Urteak dira ez duela
|
etxe
hau zapaldu. Litekeena da gurea ahizpen arteko kontua izatea, soila, berezkoa eta odola bezain gorria, zeren eta etorriko dela esan dit eta nik ez diot ez etortzeko esan.
|
|
|
Ez dakidala ideia ona izan den zaintza
|
etxe
honetara etortzea. Beharbada ez zen beharrezkoa.
|
|
|
Urtebete pasatu dut
|
etxe
honetan iritzi artikuluak idazten.
|