|
2000
|
|
|
Hor ere bost minutuz bilatuz aurki nezake zerbait zirikada berari oroitarazteko. Gertatzen ahal da egitea handikari, baina Iparraldetik
|
etorriz
pasa litzateke. Emanen dazkot bizpahiru lurralde ikasgai, presoak eta ausardia (kuraia) aipatu berari.
|
|
|
Ez dut ezer apartekorik egiten. 6 Hitzetara
|
etorriz
... ezer egiten al duzu hitz berriak ikasteko. Zer?
|
|
|
Prentsa idatziaren eta bertoko telebistaren (ETBren) edukien analisien bitartez horixe azaleratu nahi genuke (alde batera utzidugu irratia, irrati emisoreen aniztasunak izugarri handituko bailuke azterketa enpirikoa). Era berean, gure helburuekin bat
|
etorriz
, hedabideek birsortzen dituzten erreferentzia eremuen definizioan ager daitezkeen zenbait eragileri ere erreparatuko diegu, ondokoak aztertuz, preseski:
|
|
|
Hauxe litzateke erronka politikorik nagusiena. Txillardegi-ren harira
|
etorriz
, nola presta daiteke herri bat askatasunerako. Zein errekurtso dauzka gurea bezalakoherri batek, errealitate finkatu bati aurre egin eta potentzialitate baten onurak sinesgarri bihurtzeko?...
|
|
|
Baina gurera
|
etorriz
, garrantzitsua izan zen niretzat Txillardegi han ere aurkitzea, lehen ilaran. Bigarren ikasgaia eskaini zidan orduko hartan:
|
|
|
Apika, hobe genuke leku hitzaz gain, beste hitz batzuk erabiltzea, zeren, toki fisikoa adierazteaz aparte, iturria pertsonak edo erakundeak ere izan baitaitezke. Nolanahi ere, Villafañé eta besteekin bat
|
etorriz
(1987), definizio ona da Moles ena, komunikazio prozesu bati baitagokio:
|
|
|
Euskal Herrira
|
etorriz
, esan dezagun irratilari euskaldunek lan extra egin behar izaten dutela erdal agentzietatik datozkien albisteak euskaratuz. Era horretan, irratilaria itzultzaile bihurtzen da ezinbestean.
|
|
|
Egia da" Sentitzen dut" esamoldea erabiliegi dagoela, baina halaxe dago oraindik ere hainbestetan erabiltzen dugun" Maite zaitut" adierazpidea ere, eta hala ere bizi bizirik dago, eta konbentziturik nago esaten den bakoitzean esanahi berria, ñabardura gehiago egokitzen diogula adierazi du ahots sakon bezain pausatuz, denoi epaiketa fartsa bat zela kasik ahanztarazten zigula. Eta begien bistan dago neska hori ezagutu aurretik, eta ondoren, Billek azaldu izan didan maitasuna desberdina dela; baina hanka sartu du eta halaxe onartu du, munduko ohore guztiak jasotzen ari zela, munduko pertsona apalenaren mailara
|
etorriz
, gauzarik intimoenak denon aurrean azaldu beharrez. Oraingoan ere, dotore jokatu du, ausarta izan da eta bere hutsa onartu du, benetakotasunez, barne barnetik gure herriaren alde jarraitu nahi duela erakusteko.
|
|
|
2. Eusko Bibliographia ren lan luze neketsua etenik dago, tamalez. Zenbaitek ordu asko sartu genituen, Jon Bilbao Ameriketatik
|
etorriz
geroztik. Elkarte bat ere sortu genuen, laguntzeko.
|
|
|
Beraz, Neurathen ustez fenomenalismoa autokontraesankorra da. Wittgensteinekin bat
|
etorriz
, honako galdera hau bururatu zitzaion Neurathi: nola jakin dezakegu egunero hizkuntza berbera erabiltzen dugula, hautemateak neurtzen uzten diguten erloju, erregela eta beste hainbat objektuei esker ez baldin bada?
|
|
|
Sala hartan nengoela ikusi nuen Ballesteros komisarioa, zutabearen kontra jartzen eta, oniritzia emanez bezala, beste txakurrei keinuak egiten. Ondoren lotu ninduten bizkarra zutabearen kontra nuela, eta aurrez aurre abiadura hartuta
|
etorriz
, ostikada eman zidan barrabiletan taldeko buru egiten zuenak. Hiru aldiz errepikatu zuen ekintza!
|
|
|
Atea zabaldu zelarik, Lazarok, lauzangoka, nonorekin solas labur bat izan zuen. Gero, nekez bada ere jaiki, Xanengana
|
etorriz
: " Ez dik nahi.
|
|
|
Tutu luze batzuk zekartzatela itzuli, berriz ere abiatu ziren. Xan ere jaitsi zen, aterkiaren babesean, koska batean jarri zen, apur bat bere onera
|
etorriz
. Gero berriz, Belek obretako hesia azpitik igaro, obra barrenetik kable batzuk atera zituen.
|
|
2001
|
|
|
Santurtziko bisitaldia erdigunetik hasi beharrean bestelako leku adierazgarri batetik has dezakegu, hots, Zierbenatik
|
etorriz
merkatal portu itzelaren aktibitatea behatzeko begiratoki aparta den Iparragirre etorbide edo pasealekutik. Honen erdian, portuaren gainean bertan, Sardinsaltzailearen pasealekua eta estatua ditugu, horrela herriko pertsonaia garrantzitsua imajina iraunkor bihurtuz.
|
|
|
Plano politikora
|
etorriz
, Batasunak Eusko Legebiltzarrean esan zuen gizarteak ez direla autodeterminatzen herriak baizik. Alegia, Euskadik edo Euskal Herriak herri delako izango du autodeterminazio eskubidea, ez gizartea delako.
|
|
|
Barrikatik
|
etorriz
Plentziaren sarreran dagoen oinezkoentzako zubi politean pasealeku atsegina hasten da. Paseabideak itsasadarraren ondotik (ohar zaitezte txalupa koloretsu eta kirol untzi xurixka mordoan) doa, portu zaharretik (gaur egun gehiago kirol portua) eta udaletxe ondotik segitzen du, eta bata bestearen atzetik Plentziako eta Gorlizko hondartzak inguratzen ditu.
|
|
|
Zure alderdira
|
etorriz
, Emilio Guevarak EAJko buruzagitzaren aurkako adierapen zorrotzak egin ditu berriz ere. ETAk EAJko sektoreen arteko ezberdintasunak areagotzen ditu, antza.
|
|
|
n Politikaren eremu nagusira
|
etorriz
. Autogobernuari buruzko eztabaidaren aldekoa al zara?
|
|
|
Ordainketa urtero egin behar izaten da eta zerga epealdiko lehen egunean sortzen da, urte naturalarekin bat
|
etorriz
(etxebizitza bat urtarrilaren 7an erosten badugu, urte horretako OHZ aurreko jabeak ordainduko du).
|
|
|
Era berean, igorpen irrati elektrikoen eraginpeko eremu magnetikoetan herritarrak egon daitezkeen gehieneko epe mugak xedatzen ditu, Europatik emaniko aholkuekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
Hasieratik banekien eremu handi eta nahasian sartuko ginela. Izan ere, errealitate osoa (gurera
|
etorriz
, hizkuntza eta hizkuntzen irakaskuntza) ulertzekoera ari da errotik aldatzen. Paradigmaz ari gara aldatzen, paradigma modernotikultramodernora.
|
|
|
Aurrekarien bideari jarraituz, aldiaren loraldia Karlomagno eta Luis Errukitsuarengaraian izan zen, gero gainbehera
|
etorriz
, oro har33: merobingiarrekin agertutakoen antzeko kontradikzioak agerian geratzean, errege boteretsuenen indarra galdu egin zen (anakronikoa zen, eta praktikoa zen bitartean iraun zuen soilik, Boussard en hitzetan34).
|
|
|
Irakurketa metaforikora
|
etorriz
, haurtzaroaren mundu babestutik munduzailera ateratzea ari zaigu testu bietan planteatzen, haurtzaroak eta inozentziarenaro horrek barnean daukan guztia galdu (ezpata, atabala...) eta nor bere bizitzarenbideari lotu beharra, erreferentziarik gabeko mundu zabalean, euripean, elurrarenerdian, ibiltzen hasi beharra, galdurik sentituko garelarik bertan eta munduareneta bizitzaren hutsa sentituko dugularik sarritan, «dena elurra bezain zuria etaesanahirik/ gabea egin»go zaigula.
|
|
|
– Egunean 5 hartualditan banatuta (hartualdiko elikagai bolumen txikiagoa, odoleko glukosa mailen kontrol hobea). – Intsulinarekin edo ahotiko antidiabetikoak hartzearekin eta ariketa fisikoa egitearekin bat
|
etorriz
. – Zuntz ugari (barazkiak, lekaleak, fruitu lehorrak, osoko zerealak eta fruta, kasu bakoitzerako kopuru egokietan).
|
|
|
Atera heldu baino lehenago baina, geratu eta, bat batean zerbait gogoratu balu bezala, bira ematen zuen beti eta, zuzenean niregana
|
etorriz
, begira egon zitzaidala aitortzen zidan, oso polita nintzela eta ea lana noiz bukatzen nuen, zerbait hartzeko gera gintezkeela eta.
|
|
|
Okindegiko andreak, ederra gibela zuena anbulantzian
|
etorriz
, bota die. Nahiago baduzu ez gara berriz azalduko, erantzun dio Patxik ordea, eta isildu egin da berehala.
|
|
|
Apaizetara, eta Sarako elizan adierazten zenera
|
etorriz
:
|
|
|
Baina gure aztergai nagusira
|
etorriz
, zer jokaera izan zuen Aintzina k ordu hartan nagusi zen petainzaletasunaren aurrean?
|
|
|
M arc Legasserengana
|
etorriz
—honek ordaintzen zuen Aintzina bere diruz, aldizkaria ez baitzen gauza bere burua ordaintzeko—, ironia ukitu batez, azkenaldian Buletin Erlijiosoa erregionalismo kontuan ongi asea zegoela zioen. Hiru adibide jartzen zituen.
|
|
|
Mixel Labegeriegana
|
etorriz
, beharbada, Ipar Euskal Herriak ezagutu duen hizlari politiko euskaldun gaitzenak —Ibarnegarai ahantzi gabe—, eztabaidatuenak, miretsien bezain gaitzetsienak, 1942an, bere izen abizenez behinik behin, Ipar Euskal Herriko pastoral, maskarada, kantu eta dantzen berri baino ez du ematen, bere euskalherrizaletasuna horretara mugatuz.
|
|
|
Beste puntu jakingarri zenbaitetara
|
etorriz
, aldizkariak harpidedun berriak lortzeko irakurleengana jotzen zuenean: beregaintasuna, euskalduntasuna aldarrikatu eta hauaz ka rtzearen aldeko deia egiten zuen.
|
|
|
Aurreko interpretazioarekin bat
|
etorriz
, euskararekiko hizkuntz politikaren aurkako jarrerak linguistikoak ez diren zioengatik larriagotu dira. Izan ere, azken garai honetan ez da egon hain erantzun bortitza justifika zezakeen gertaera, egoera edo arautegi berririk.
|
|
|
Bestalde, nire gazte garaietako arazoetara
|
etorriz
, ezin dut isilik gorde Kanten erantzunik eza niretzat aldi hartan filosofia barruko punturik zailen eta garrantzitsuenetako zen —eta orain den— bati: ideia unibertsalen arazoari, hain zuzen, Platonengandik hasi eta beti —gaur ere bai76— galdegai dirauen puntuari.
|
|
|
Zientzia barrura
|
etorriz
, gauza bat da materia, beste bat izaki bizia. Eta, batez ere, beste zerbait da gizakia, gure tesiaren arabera eta denon begi bistan dagoena.
|
|
|
Baina Espiritu Santuak ematen digu parabolak ulertzea. Nire kristau sinesmen berritura
|
etorriz
—hogei urtez agnostizismo ilunean bizi izan naiz, beste hogeita hamar urtez fedeak argituan— zera uste dudala esan behar dut gaur, hasteko: Jaungoikoa dela, Espiritu Santua dela nire hutsak barkatu eta nire fede berrituaren eragilea, nire sinestedun adierazpenen erakuslea, zerbait on baldin badira.
|
|
|
–Onetik gasnaren balio zehatza zalantzan jartzen baldin baduzu, zergatik ez dituzu Trinitatearen, Aita Sainduaren hutsezintasunaren eta Jesus Haurraren Ama Maria Birjinaren dogmak dudan ezartzen? Alor pragmatikoagoetara
|
etorriz
: ez ote zatoz bat %100 basque den lekuan lekuko ekonomiaren garapenaren aldeko ekinaren baitezpadako funtsarekin?
|
|
|
Liburuko pertsonaia nagusia Bazofias da, Roger Bazofias, eta hiri honetako –erosoa izate aldera, eta goian definitzen saiatu naizen konbentzioaren babesera
|
etorriz
, aurrerakoan Buenos Aires deituko duguna– edozein espioi taldeko, publiko zein pribatu, espioia da. Adibidez, Agentzia Dermoestetikoaren espioia, morroia.
|
|
2002
|
|
|
Lan merkatuaren arazoei aurre egiteko politiken gaiari heltzean, azken hamarkadetan (ELGEren analisiekin bat
|
etorriz
), ohiko bihurtu da ekimen politikoak neurriaktibo eta pasiboen artean banatzea.
|
|
|
Patologia horrek garrantzi berezia hartu du azken bi urteetan, kasuak ugaritu egin baitira Espainiako hainbat tokitan, hala nola ospitaleetan, bulego eraikinetan eta abarretan. Egoera horren ondorioz, Osasun Sailak errege dekretu bat egin zuen joan den urteko uztailean argitara eman zen gaixotasunari aurre egiteko, Murtzian sortutako epidemiarekin bat
|
etorriz
, 200 pertsona baino gehiago kutsatu baitziren. Legionella eskualda dezaketen instalazioetan neurri higieniko sanitarioak hartzea ezartzen du dekretu horrek, baita instalazioen titularrek bete beharreko betebeharrak ere.
|
|
|
Joera hori moteltzen ez bada, hildakoen kopurua milara irits liteke, eta hori ez da gertatzen 1995etik. Europar Batasunean, estatistika ofizialekin bat
|
etorriz
, 9.000 oinezko eta txirrindulari hiltzen dira urtean, eta beste 200.000 pertsona zauritu egiten dira harrapaketen ondorioz. Iragarkietako batek errepide batetik oinez ibiltzean gauez ikusi beharra azpimarratzen du.
|
|
|
Hala ere, jakin behar du «finning a» ez dela hainbeste azaltzen, eta gainerako haragiak, berriz, prezio apalagoetan kotizatzen duela, eta ontzian kontserbatzeak arazo praktiko ugari sortzen dituela. Proposatutako araudiaren barruan, marrazoen kontserbaziorako eta erabilera jasangarrirako Ebren etorkizuneko ekintza plan bat sartuko litzateke, arrantza arduratsua egiteko jokabide kodearekin eta marrazoentzako nazioarteko ekintza planarekin bat
|
etorriz
, biak ere Arrantza eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundearen (FAO) eskutik.
|
|
|
Kuoten banaketa Hiru urteko plan nazionalen esparruan banatuko dira kuotak. Plan horietan, estatu bakoitzak ezarriko du emisio eskubideen kopuru osoa, Kiotoko Protokoloaren ondoriozko emisioak murrizteko helburuekin bat
|
etorriz
. Europako Batzordea arduratuko da plan horiek zuzentzeaz.
|
|
2003
|
|
|
«Redes politicas en la CAPV y en Iparralde» liburura
|
etorriz
, azaldu iezazkiguzu sare politiko hauen ideia eta funtsa?
|
|
|
Ipar Euskal Herrira
|
etorriz
, Raffarinek erreferenduma egitearen aukera aipatu du. Zer deritzozu Iparraldeko afera erreferendum baten bidez trenkatzeari?
|
|
|
Gaurko egunetara
|
etorriz
, Gorka Barañano eta Txema Auzmendi zuzendaritza batzordeko kideek Herri Irratiaren etorkizunari begiratzen diote. Apustu garrantzitsuenen artean dute Euskal Herri osora zabalduko den euskal irrati pribatu bat sortzearena.
|
|
|
Hala ere, arrazoi historikoak begiratzen baditugu, Iraultzaz aitzinera ere joan gaitezke. Michel Rouche historialariaren «Clovis» liburua edota Karlomagnoren garaia aipatuko nituzke, eta gure garaira
|
etorriz
, Charles De Gaullen «Memoires» liburua. De Gaullek Frantzia «ezpata kolpez» egina dela erraten zuen.
|
|
|
Deszentralizazioa, berriz, eskualdeko botereak sortzea, Parisko boterea eta lekuan lekuko botereak aurrez aurre aritzea. Gaur egunera
|
etorriz
, adibidez, Jean Pierre Raffarinen gobernuak deszentralizazioaren prozesua prefetuen eskuetan utzi nahi izan du. Deszentralizazioa abiatzeko prefetuak izendatzen ditu, eta honek deszentralizazioa gauzatzeko bilkuretan parte hartzen duten kideak izendatu ditu.
|
|
|
Gaurrera
|
etorriz
, dudarik gabe, Frantziako estatuari dezentralizazioa edo estatu eredu itxura moderno bat eman zaio, eta aldaketak Europatik etorri du, estatuaren itxura arkaikoa baita.
|
|
|
Europan gauza anitz aitzinatu dira, alta, jendearen begietara horiek ez dira eguneroko gauzak. Gurera
|
etorriz
, bi aldeetako Euskal Herrien harremanak zertan dira. Nafarroan, errate baterako, gibelka ari gara, lehen baino harreman gutxiago dagoela atzematen dut.
|
|
|
Xedapen honetan ezarritako delitu egintza eta neurrien preskripzioa gertatuko da, Zigor Kodean jasotako arauekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
Arau haustea jarraitua denean, edo, bat bakarrik izanik, biktima anitz dagoenean, epaileak epaiaren menpeko gizabanakoari neurri bat bakarrik ezarriko dio; horretarako, erreferentzia gisa hartuko du burututako egitaterik larriena, eta, 9 artikuluko erregelekin bat
|
etorriz
, neurriari gehieneko hedadura emango dio, salbu eta adingabearen interesa kontuan hartuta komeni denean neurriaren hedadura txikiagoa izatea.
|
|
|
...ri bazaizkio jadanik hogeita hiru urte bete dituen gizabanakoari, edo, behin neurriok ezarri eta gero, horien betetzea ez bada bukatu gazteak adin hori lortzean, adingabeen epaileak Fiskaltzari entzungo dio, eta, lege honen 14 eta 51 artikuluetan xedatutakoari kalterik egin gabe, neurri horiek espetxean betetzeko aginduko du, Espetxeen Lege Organiko Orokorrean agindutako erregimen arruntarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
Adingabeak berak eragin badu Habeas Corpus prozedura, atxiloketaren gainean zein indar publikok erantzukizuna izan eta indar horrek Fiskaltzari jakinaraziko dio hori berehalakoan; gainera, indar publikoak bide emango dio prozedurari, hori arautzen duen lege organikoarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
1 Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak eta Justizia Ministerioak, bakoitzak berari dagokion eskumen eremuan, karrera judizialeko nahiz fiskaleko kideak trebatuko dituzte, adingabeen arloko espezialistak izan daitezen, araudi bidez ezartzen denarekin bat
|
etorriz
. Espezialista horiek lehentasuna izango dute auzitegi nagusietako adingabeen aretoetan* eta adingabeen epaitegi nahiz fiskaltzetan kasuan kasuko karguak betetzeko, legeek eta erregelamenduek ezartzen dutenaren arabera.
|
|
|
Fiskaltza guztietan, adingabeen atal bat izango da; atal hori karrera fiskaleko kideek osatuko dute, kide horiek espezialistak izango dira, eta, atalotan, beharrezkoak diren administrazio funtzionarioak izango dira, araudi bidez ezartzen denarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
1 Indarrik gabe geratzen dira: ...aren 5eko 4/ 1992 Lege Organikoak aldarazia; Adingabeen Epaitegietako Eskumen eta Prozedurari buruzko Lege Organikoaren betearazpenerako erregelamendutik indarrean dauden manuak, erregelamendu hori 1948ko ekainaren 11ko Dekretu bidez onetsi zela aintzat hartuta; Zigor Kodeari buruzko azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoaren hamabigarren xedapen iragankorra; azaroaren 15eko 44/ 1971 Legearekin bat
|
etorriz
, irailaren 14ko 3.096/ 1973 Dekretuaren bidez argitaratutako Zigor Kodearen testu bategineko 8.2 eta 9.3 artikuluak, 20 artikuluko 1 erregela, 8 artikuluko 2 paragrafoari dagokionez, 22 artikuluko bigarren paragrafoa eta 65 artikulua.
|
|
|
Alderdiak ikustaldi horretara agertu behar dira, eta, auzitegiak egoki baderitzo, agertu behar dira, orobat, talde teknikoaren ordezkaria eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkaria, kasu zehatz horretan parte hartu izan duten heinean. Errekurtsogileak auzitegiari eska diezaioke, auzialdian proposatu eta onartutako frogen artean, egin ez zirenak egiteko, Prozedura Kriminalaren Legeko erregelekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
Lege honetan ezarritako neurrietatik bat ere ezin izango da betearazi, ez bada epai irmoan ezarri, lege honetan araututako prozedurarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
1 Adingabeen epaileek, euren epai irmoetan, neurriak hartzen dituztenean, neurri horien betearazpena autonomia erkidegoen eta Ceuta eta Melillako hirien eskumenekoa da, urtarrilaren 15eko 1/ 1996 Lege Organikoaren azken xedapenetatik hogeita bigarrenaren arabera; lege horrek adingabearen babes juridikoa arautu du. Erakunde publiko horiek, euren antolaketa arauekin bat
|
etorriz
, zerbitzu, erakunde eta programa egokiak sortu, zuzendu, antolatu eta kudeatuko dituzte, lege honetan ezarritako neurriak behar bezala betearazten direla bermatzeko.
|
|
|
Espediente hori isilpekoa izango da, eta hori lortu ahal izango dute, bakar bakarrik, Herriaren Defendatzaileak edo kasuan kasuko autonomia erkidegoan haren antzeko erakundea denak, adingabeen epaile eskudunek, Fiskaltzak eta betearazpenean parte hartzen duten eta, erakunde publikoaren antolaketa arauekin bat
|
etorriz
, horretarako baimena duten gizabanakoek. Adingabeak, horren letraduak eta, hala denean, haren legezko ordezkariak ere espedientea eskuratu ahal izango dute.
|
|
|
1 Adingabeak askatasunaz gabetzeko neurri bat hausten badu, adingabe horrek zein zentrotatik alde egin eta zentro horretan sartuko da berriro, edo, bestela, haren baldintzekin bat
|
etorriz
egoki den beste zentro batean; asteburuko egotaldiaren kasuan, adingabea bere egoitzara eramango da. Horrela, betetzeko dagoen denbora geldiarazpenik gabe beteko da.
|
|
|
1 Neurriak betearazten diren bitartean, horiek ezarri dituen epaileak ofizioz edo Fiskaltzak, adingabearen letraduak nahiz Administrazio eskudunak hala eskatuta, eta alderdiei entzun eta gero, bai eta talde teknikoari eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari entzun eta gero ere, ondorerik gabe utz ditzake halakoak, edo, haien ordez, beste batzuk ezar ditzake, bere ustez beste horiek egokiagoak badira lege honetan araututakoen artean; betetzeko falta den denbora zenbatekoa izan eta beste horrenbestekoa edo laburragoa izan daiteke neurrion iraupena. Hori guztia, aurreko artikuluaren 2 paragrafoan xedatutakori kalterik egin gabe, eta lege honen 14 artikuluarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
2 Epaileak, ofizioz edo Fiskaltzak nahiz adingabearen letraduak hala eskamoak antola daitezen, adingabe horren interesarentzat hori nahitaezkoa bada.tuta, adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publiko eskudunari eska diezaioke, behin ezarritako neurria bete eta gero, Kode Zibilaren arauekin bat
|
etorriz
adingabea babesteko mekanis
|
|
|
Adingabeak euren egoitzatik hurbilen dagoen zentroan izan behar dira, euren barneratze erregimenarekin bat
|
etorriz
; adingabeak ezin dira eraman euren autonomia erkidegotik kanpo, lege honetan eta beronen garapenerako arauetan ezarritako kasu eta betekizunekin izan ezik.
|
|
|
Barneratutako adingabeak diziplina bidez zuzen daitezke, araudi bidez ezarritako kasuetan eta araudietan ezarritako prozeduraren bidez, betiere Konstituzioaren, lege honen eta azaroaren 26ko 30/ 1992 Legearen IX. tituluaren printzipioekin bat
|
etorriz
; azken lege horrek herri administrazioen araubidea ezarri eta administrazio prozedura erkidea arautu du. Une oro, adingabeen duintasuna errespetatu da, eta ezin izango zaizkie adingabeei inoiz ere kendu mantenu eskubidea, nahitaezko hezkuntza izateko eskubidea, eta komunikazioak eta bisitak izateko eskubidea, horiek guztiak lege honetan eta beronen garapenerako xedapenetan ezarrita dauden heinean.
|
|
|
Geroenean ere, zehatzaile hezitzaile izaera duen prozedura ezartzen du. Lege berriak horri esleitzen dizkio Espainiako konstituzio antolamenduak ematen dituen berme guztiak, Konstituzio Auzitegiaren epaiarekin eta Haurraren Eskubideei buruzko 1989ko azaroaren 20ko Itunaren 40 artikuluarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
10 Goian aipatutako printzipioekin bat
|
etorriz
, zalantza ñimiñorik gabe, hamalau urtekoa izatea adin muga bihurtu da zigor arloan adingabe direnei erantzukizun zehatzailea eskatzeko. Legea aplikatzeko esparruan, eta gauzatutako egitateen ondorioak mailakatzeko orduan, bi tarte bereizi behar dira, alegia, hamalau urtetik hamasei urte artekoena, eta hamazazpi eta hemezortzi urtekoena.
|
|
|
Ezarritako neurria zaintzapeko askatasuna denean, araua hautsi duen adingabea zaintza eta jagotzapean dago epaian ezarritako denboran zehar. Langileria espezializatuak burutzen ditu zaintza eta jagotza horiek, adingabeak trebetasun, gaitasun eta jarrera egokiakbeak bete ditu, orobat, epaileak lege honekin bat
|
etorriz
ezar diezazkiokeen betebeharrak eta debekuak. beregana ditzan, gizabanako moduan eta gizartearen barruan bere nortasuna behar bezala gara dadin. Zaintzapeko askatasunak dirauen bitartean, adinga
|
|
|
I. B.: Europan gabiltzala eta Euskal Herrira
|
etorriz
, askotan eztabaidatzendugu zein diren neoliberalismoaren zutabe edo agente nagusiak hemen eta zein diren mahairatu behar diren gaiak eta estrategiak. Adibidez, transgenikoen gaia danagusienetariko bat edota saltoki handiak eta azpiegiturak.
|
|
|
Herrien autodeterminazioari buruzko gaiak, Euskal Herrira
|
etorriz
, ingurumenaren egoerarekin eta naturaren defentsarekin du lotura. Joan den mendeko zazpigarren hamarkadatik hona mugimendu ekologista dinamiko bat dago, ekonazionalismo bat sortu duena, beste herri batzuetan. Europako Ekialdeko herrialdeetan, esaterako?
|
|
|
Alerta horiek jakinarazi ondoren, Giza Erabilerarako Sendagaien Segurtasun Batzordeak berrikusi egin zituen te berdearen estraktua zuten espezialitate farmazeutikoen segurtasun datuak, eta ez zen substantzia horrekin lotutako arriskurik hauteman. Azkenik, batzorde horren gomendioen ondoren, Espainiako Medikamentu Agentziak, Arkochim laborategi fabrikatzailearekin bat
|
etorriz
, “Exolise” ren salmenta etetea erabaki zuen, “kontrako erreakzio hepatikoak izateko arriskua saihesteko neurri gisa”. Bestalde, Osasun Produktuen Zuzendaritza Nagusiak atzo erabaki zuen Mesoestetic enpresaren anpuluetan eta bideetan larruazalaren tratamendurako aurkezten diren produktu kosmetikoak merkaturatzea eta erabiltzea debekatzea.
|
|
|
Isidoro Ruiz Pérez Espainiako Geriatria eta Geriontologia Elkarteko lehendakariak, Fisioterapiaren Nazioarteko Egunarekin bat
|
etorriz
, gogorarazi zuen “profesional horiek adineko pertsonei lagundu diezaieketela autonomoagoak eta independenteagoak izaten”; izan ere, adinekoei egindako inkesten arabera, “kezkarik handiena beren autonomiari eustea da, eta beren gaitasun fisiko eta mentalak ez galtzea”. Fisioterapia Geriatrikoari buruzko Biltzar Nazionalean hitzaldia hasi baino lehen, Ruiz Pérezek adierazi zuen fisioterapeutak “galdutako funtzioak berreskuratzeko geriatria taldeen funtsezko zati” direla, eta, are garrantzitsuagoa, “adin horietan oraindik geratzen den funtzionaltasuna ez galtzeko prebentzioa”.
|
|
2004
|
|
|
Azpeitian egin dugu hitzordua. Hiromik urteak daramatza Urola aldeko herri honetara
|
etorriz
. Aspaldi ikasi zuen gure hizkuntzan mintzatzen eta orain euskararen inguruko ikerketak egiten ari da.
|
|
|
Liburutegiko langile eta liburuzainez gain guztietan egon behar luke literaturzaletasuna bultzatzeko, liburuekin eta liburuen inguruko ekintzak antolatzeko, idazle eta irakurleen artean zubi lanak egiteko, herrian eta auzoetan propaganda egiteko jendea, bertara
|
etorriz
, irakurle bihur ledin… Eta horrelako lan gutxi egiten da oraingoz biblioteketan.
|
|
|
Eta, etxera
|
etorriz
, bere erantzukizuna du euskal idazleak. Euskal idazlea ez baita estratosferan bizi.
|
|
|
Bestalde, alderdiak ez du hitzik eman behar edo zinik egin behar edukiari buruzko agiri, dez, inguruabar hori egiaztatzeko zama du. Horrekin bat
|
etorriz
, auzitegiei ahal eta beste idazki eta tresna horien berri izan ez duelako edo horiek lortzea ezinezko izan zaiolako; baina, horren ormena eman zaie agiriak kontuan hartzea komenigarri ez dela erabakitzeko, baldin eta, jarduna aurrera joan ahala, egiaztatu ez badira agirion berri ez izatea eta horiek lortzeko ezintasuna. Agiria aurkeztean gaitzustea edo prozesua luzatzeko asmoa dagoela erabakiz gero, auzitegiak isuna ere ezar dezake.
|
|
|
3 Aurreko paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, legeak ezartzen badu, edo alderdiek batera
|
etorriz
eskatzen badute, edo horietako batek bestearen adostasunarekin eskatzen badu, orduan auzitegi zibilek aribideko jarduna etengo dute, epaia eman aurretik, epaitu aurreko arazoa, kasuan kasuan, herri administrazio eskudunak, kontu auzitegiak edo jurisdikzio ordena eskuduneko auzitegiek hori ebatzi arte. Kasu horretan, auzitegi zibilarentzat loteslea da epaitu aurreko arazoari buruz organo horiek hartutako erabakia.
|
|
|
5 Emakumearen aurkako indarkeria epaitegiek modu esklusibo eta baztertzailean erabiliko dituzte arlo zibilean dituzten eskumenak, betiere Prozedura Zibilaren Legean ezarritako prozedurekin eta errekurtsoekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
Hutsune asko betetzeaz gain, enkante bakarra ezarri da. Ezarritako xedapenen bitartez emaitza onuragarriagoa lortu nahi da zordun betearazlearentzat, ahal den neurrian merkatuko arauekin bat
|
etorriz
. Gainera, kostu ekonomikoa murrizteko ahaleginak egin dira.
|
|
|
3 Auzitegiak ebatziko du ezkontideak bat
|
etorriz
eskatu neurrien gainean, hala neurri horiek dagoeneko hartu badira behin behineko izaerarekin, nola horiek geroago proposatu badira.
|
|
|
2 Eskaera horien izapideak 771 artikuluan xedatutakoaren arabera egingo dira. Dena den, eskaera egiten bada bi ezkontideak batera
|
etorriz
edo batak bestearen adostasunarekin, eta hitzarmen arau-emailea ekarriz, hurrengo artikuluan ezarri prozedurari ekingo zaio.
|
|
|
777 artikulua. Ezkontideak batera
|
etorriz
edo batak bestearen adostasunarekin eskatutako banantzea edo dibortzioa
|
|
|
Ezkontideek batera
|
etorriz
edo ezkontide batak bestearen adostasunarekin aurkeztutako banantze edo dibortzio eskaeren izapideak egingo dira, artikulu honetan ezarri prozeduraren bitartez.
|
|
|
9 Artikulu honek aipatu prozeduretan, hitzarmen arau-emailea edo auzitegiak agindu neurriak aldaraziko dira, artikulu honetan xedatutakoaren arabera, aldarazpena ezkontideek batera
|
etorriz
edo batak bestearen adostasunarekin eskatu eta beste hitzarmen arau-emaile bat proposatzen badute. Bestela, 775 artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.
|
|
|
2 Ezkontideek defentsa eta ordezkaritza bakarra izan dezakete, biek batera
|
etorriz
eskatu banantze edo dibortzio prozeduretan.
|
|
|
1 Justizia Ministerioak, arloan arloko eskumenak dituzten autonomia erkidegoekin bat
|
etorriz
, eta Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak baiezko txostena eman ondoren, data berehala zehazteko bulegoak sor ditzake, lehen auzialdiko epaitegiak eta instrukzioko epaitegiak banatuta dituzten epai barrutietan.
|
|
|
Bi ezkontideak batera
|
etorriz
edo batak bestearen adostasunarekin eskatutako deuseztasun, banantze edo dibortzio demandak.
|
|
|
2 Jarauntsia epaiketan zatitzeko prozedura gauzatu bitartean, jaraunsleek batera
|
etorriz
eska dezakete esku hartze judiziala amaitzea. Auzitegiak hori aginduko du, salbu eta interesdunetatik bat adingabea edo ezgaitua denean eta legezko ordezkaririk ez duenean, edo, non dagoen ez jakiteagatik, zitazioa izan ez duen jaraunsle absentea dagoenean.
|
|
|
Epaien eragingarritasun subjektiboari helduz, eta babes mota desberdinak daudenez gero, desegokitzat jo da arau oro hartzailea ezartzea. Hortaz, auzitegiak epaiari dagokion babesa agindu behar duela ezarri da, betiere epai horren edukiaren arabera, eta kasuan kasuko eskubideak eta interesak indarreko zein arau sustantibok babestu eta horrek emandako babesarekin bat
|
etorriz
. Era horretan, legeak ez ditu prozesuko tresnak modu hertsian arautu, kontsumitzaile eta erabiltzaileek horien hartzaile bakarrak bailiran.
|
|
|
Aho bateko interpretazioarekin bat
|
etorriz
, legeak ulertu du Konstituzioaren manu horrek ezarritako sumariotasuna ez dela esangura hertsian eta tekniko juridikoan ulertu behar; hau da, alegazioak eta froga mugatzeagatik ez da ulertu behar gauza epaiturik ez dagoenik. Gai horri behar bezala ekiteko, ezinbestekoa da bereiztea, batetik, prozesutik kanpo urratu diren oinarrizko eskubideak; eta, bestetik, prozesuan bakarrik urra edo hauts daitezkeen oinarrizko eskubideak, euron izaerak eta edukiak horrela agintzen dutelako.
|
|
|
Atal honetan, orobat, idatzoharraren bidez agerraraziko dira egitate nahiz inguruabarrak, baldin eta egitateok, Erregistro Zibilarekin bat
|
etorriz
, Tutoretzen Erregistroaren eta Absenteen Erregistro Zentralaren edukia eratzen badute, eta lege honen arabera inskripzioaren gai ez badira.
|
|
|
Indarrean diraute Kode Zibilean Erregistroarekin zerikusia duten xedapenek, horiek lege honetan ezarritakoaren ondorioz aldatu ez badira. Legearekin eta erregelamenduarekin bat
|
etorriz
, Erregistro Zibilaren barruan geratzen dira Tutoretzen Erregistroa eta Absenteena.
|
|
|
Azkenik, eta inskripzioak duen eragingarritasun bereziarekin bat
|
etorriz
, ez da onartu inolako aitorpenik inskribatzea, gutxieneko berme batzuekin egiaztatzen ez bada aitorpen hori antolamendu juridikoari egokitzen zaiola.
|
|
|
Hori guztia dela bide, Justizia ministroak hala proposatuta, Estatu Kontseiluaren irizpenarekin bat
|
etorriz
, eta Ministroen Kontseiluak aurretik hala erabakita, xedatu dut:
|
|
|
XII. Kode Zibilaren printzipioekin bat
|
etorriz
, legeak ez du atzeraeraginezko ondorerik, inskribatutako egitateei dagokienez. Alabaina, legeak arautzen du bera indarrean jarri aurretik inskribatu gabe zeuden egitateen inskripzioa.
|
|
|
Liburu honetan, ordea, ñlosofiak historian eman duena biltzen da, baita gaur egun ematen ari dena ere. Filosofiaren historiarekin batera, filosofiaren gai eta esparru zehatzak ere sistematikoki lantzendira, eta, euskal filosofoek idazten dute horren guztiaren gainean, Harira
|
etorriz
, printzipioz, karrera egiten hasi orduko, ikasie unibertsitarioak diziplinabaten oinarrizko liburu eta metodoak zein diren argi eduki behar luke. Eta karrera amaituondoren, teorian bederen, oinarrizko erreferentzia bibliografiko gehienak irakurrita etametodologia menderatuta izan lituzke ikasle saiatuak.Optimo hori oso zaila da betetzen.
|
|
|
Hortaz, eriatibismoaren defentsa egiten du horrek. Baina Kratilo ez dago ados, Sokratesekin bat
|
etorriz
, uste baitu gauzak naturaz badirela. Horiei izen bat ematen die; esentzia.
|
|
|
Afaltzeko ordua ere Europakoaren oso bestelakoa da. Espainiarren erdiak baino gehiagok gaueko zortziak inguruan egiten du bazkaria, baina laurdenak 21:30ak baino beranduago egiten du, telebista eta irratiko audientzia handieneko gaueko programekin bat
|
etorriz
. Horren ondorioz, gaueko bazkalostea ordu luzeetaraino luzatzen da, eta hori bateraezina da egunero zortzi ordu inguru lo egiteko beharrarekin, txostenaren arabera.
|
|
|
Kasu horietan, elikagaien segurtasunari eta kontsumoari buruzko arauen interpretazio zabalak golosina baten debekua ekar dezake, izan dezakeen arriskuagatik, nahiz eta lehenago merkaturatu ahal izan. Produktu horien askotariko barietate eta aurkezpenek, produktu horiek diseinatu, argitaratu eta merkaturatzearen arduradunen irudimen irekiarekin bat
|
etorriz
, agerian uzten dute arau bat mugatuta dagoela, eta, denboraren poderioz, desfasean dagoela haurrek merkatuan eskura jartzen denarekin. Oro har, txikienak erosteak konnotazio berezia ematen dio transakzio komertzial mota horri, eta, zalantzarik gabe, laguntza administratiboa eman behar zaio, eta bereziki legegintzakoa, sendoagoa eta eraginkorragoa arriskuen prebentzioan.
|
|
|
Baldintza orokorrak eta bereziak Erregelamenduzko xedapenak baldintza orokorrak ezartzen ditu elikagaiekin kontaktuan jartzeko edozein motatako material eta objektuak fabrikatu eta merkaturatzeko, bai eta baldintza bereziak ere aktibo eta adimendun gisa definitzen direnentzat. Oro har, material eta objektu horiek fabrikazioko jardunbide egokiekin bat
|
etorriz
fabrikatu behar dira, beren osagaiak ez ditzaten elikagaietara transferitu giza osasunerako arriskutsuak izan daitezkeen kantitateetan, edo elikagaien osaeran edo horien ezaugarri organoleptikoetan aldaketa onartezinak eragin ez ditzaten. Era berean, aipatutako materialen edo objektuen etiketatzeak, publizitateak eta aurkezpenak ez diete kontsumitzaileei akatsik eragin behar.
|