|
2000
|
|
|
Batua eta euskalkien% 80 enbor berekoa da eta beste% 20 desberdin horrekin batua aberastera jo behar da. Txirri, Mirri eta Txiribitonek,
|
esate
baterako,
|
|
|
Literaturan ere,
|
esate
baterako, gauza bat da Frai Bartolome edo Felix Bilbao, «Ipuin barreka» edo San Martinen «Zirikadak». Iparraldeko esperientziari begiratuta, «Herria» aldizkariak 50 urtetik gorako historia dauka eta mailak bereizten dira:
|
|
|
Eta nola eta nork bideratu behar ditu euskalki horiek nola idatzi,
|
esate
baterako?
|
|
|
Hori normala da, ezta? Hizkuntza batean dialektoak sortzen dira, gure kasuan
|
esate
baterako, euskara ofiziala izan ez delako, euskaldunok administrazio aldetik zatituak egon garelako... horrela joan dira sortu eta handituaz. Mitxelenak berak esaten du, XVII. mendean Bizkaiko euskara eta Lapurdikoa XX. mendean baino gertuago zirela.
|
|
|
Hemen esan dira gauza batzuk. Euskaltzaindian,
|
esate
baterako, ez da sekulan esan lexikoan
|
|
|
Gure kultur historiaren berrirakurketa batean arriskuak itzelak dira edozein aldetara gehiegi kargatuz gero, eta egin daiteke... Ikuspegi orokor eta kritiko bat ematearren ahalegindu naiz
|
esate
baterako literaturaren gehiegizko pisuari hanka egiten, gipuzkoanismoari, galderarik ez dakarten kronikei... Gaien aukeraketan bertan uste dut badagoela ideologia bat.
|
|
|
noski. Orain,
|
esate
baterako, zurekin elkarrizketa bukatutakoan bilera daukat. Plastikozko pilotak sortu nahi ditugu paletarako.
|
|
|
Auzotik irten eta etorritako bidean eskuinera hartuko dugu. Errepide asfaltatuaren ezkerretara hesi biziak ederrak agertzen dira artadiko espeziekin, gurbitza,
|
esate
baterako. Gurbitzaren fruitu gorri eta zuku askokoak alkohola edukitzeagatik egin dira ospetsu.
|
|
|
Sorrera honetan Juan San Martin, Bittor Kapanaga, Jabier Zubiaurre, Jose Luis Ugarteburu, Jose Antonio Eizagirre eta beste askorekin batera Imanol ere protagonistetariko bat izan zen. Euskararen eta euskal kulturgintzan lan egiteak arrisku bat baino gehiago esan nahi zuen garai hartan, euskararekin eta euskal herriarekin zerikusia zuen guztia ezkutuan egin beharra zegoen; horren erakusgarri,
|
esate
baterako, Yon Etxaidek 1955ean euskal literaturaz emandako hitzaldia Egotxiagako pagadian izatea.
|
|
|
Hasieran, natur parkeen kontu hau ezezaguna zen garai haietan, arazo gehiago izan ziren. Guk bereziki ez dugu arazo handirik izan, baina
|
esate
baterako Nafarroan, Urbasako parkea dela eta arazo ugari sortu dira.
|
|
|
bestetik, lokal eta instalazio libreak. Hemen sartuko lirateke 2000 metro karratuko zinema platoa, 400 metro karratuko telebista platoa, bulegoak, dekoratuak egiteko tailerra eta muntaketa eta emanaldi eranskinak,
|
esate
baterako. Zerbitzuei dagokienean, langileri teknikoz hornitua egongo da Zinealdea, tekniko oso espezializatuak eta ez hain espezializatuak izango ditu.
|
|
|
Urtean zehar ere, ez da ekitaldirik falta izaten elkartean. Urtero negu afaria, uda jaia eta mus txapelketa,
|
esate
baterako, egiten dituzte. Orobat, Korrika txikiak egin dituzte bitan, eta baita arrakasta handia lortu ere.
|
|
|
Barra eusten zuten gizonkote haien artean sartu eta Guinness pinta bana eskatzen genuen, Euskal Herrian zurito batekin balantzaka hasiko ginela jakin arren. Eta nork bere errekorra ezartzen zuen; hiru pinta,
|
esate
baterako, idazten duen honek. Nahikoa eta sobera ingurukoekin mintzapraktika egin eta kantuan hasteko.
|
|
|
Beste metodo batzuk sortu dira. Afrikan
|
esate
baterako datazio asko ditugu oso zaharrak, baina suerte handia izan dutelako. Han hezurren gainean askotan sumendi batek eztanda egin baldin badu hantxe zabaltzen dira errautsak eta errauts horiek tapatzen dituzte.
|
|
|
Ensidesan ere bai, nahiz eta Asturiaseko sozietate honek tratu bereziki hobea jaso zuen Gobernu sozialistaren eskutik. Aceralia, CSI publikoaren oinordekoa, sortu zenean, AHV Taldeko hainbat enpresa,
|
esate
baterako Etxebarriko Laminaciones de Bandas Bizkaian, Laminaciones de Lesaca eta Perfrisa Nafarroan, talde horretan sartu ziren. Talde honek, aldi berean, ACBko kapitalaren %65 kontrolatzen du.
|
|
|
Ikastaro hau galdera horiei erantzuna ematen saiatuko da, beti ere gaiaren zabaltasunak eskatzen dituen zehaztasunak emanez. Horretarako, baliabide ugari erabiliko da,
|
esate
baterako: egon daitezkeen diskurtso ezberdinak, dikotomikoak, osagarriak, berritzaileak...
|
|
|
Sustatzaileari modu ziurtagarri batean(
|
esate
baterako, notario bidez) ordura arte kontura emandako diru kopuruak itzultzeko eskatu zaio, kalteak eta galerak gehituz. Diru kopuru horiek itzultzea bermaturik dago lehengo legeekin eta oraingo Eraikuntzaren Antolaketarako Legearekin.
|
|
|
Eroslea sustatzailearen mailegua subrogatzera behartzen duten klausulak Kontsumitzailearen Babeserako Lege Orokorrean agertzen diren kontsumitzailearen eskubideen aurkakoak dira. Beraz, honelako klausulak baliogabekotzat jo daitezke epaitegietan, eta dagoeneko hala egin izan da,
|
esate
baterako, 1999ko martxoaren 5ean Asturiaseko Entzutegiak jarritako epai batean.
|
|
|
Baina" edatea, beste gabe, ez da ezer. Geienaz ere, egarria iltzea; sagardotegietan afari egitea,
|
esate
baterako, ori da gauza berezia eta bitxia. (...) Eta danok zutik.
|
|
|
Azkenik, Zazpigarren Artea sakondu asmoz, Felix Linares zineman erabiltzen den hiztegi bereziaren hainbat hitz eta esamolde azaltzen saiatuko da. Zinemazale direnek, sekuentzien planoa edota travellinga zer diren ikasi ahal izango dute,
|
esate
baterako. Beraz, euskal zinemazaleentzako bereziki gomendutako saioa.
|
|
|
Prekarizazioak ezarritako eginkizunik beharrezkoena pentsatzeko eta jarduteko modu berriak asmatzea da. Lan munduko mailarik onenak ere eragiten dituen prekarietatearen eta langabeziarekiko beldurraren esperientzian sustraiturik, prekarietatearen hedapen zabalak elkartasun modu berriak ekar ditzake, bereziki guztiz eskandaluzkoak gertatzen diren krisialdietan,
|
esate
baterako, Frantziako Elf eta Alcatel enpresetan gertatu den bezala, nahiko errentagarriak diren enpresetako akziodunei etekin handiagoak eskaintzeko gogoak bultzaturik langile kanporaketa erraldoiak gertatzen direnean
|
|
|
Tolosako konpositoreen lanak sarritan entzun dira lehiaketan. Joakin Pildainenak; Javier Bello Porturen" Un homenaje a Iparragirre"," Chori erresiñola" eta" Soule"
|
esate
baterako; Mocoroa anaien kantuen artetik Ignacioren" Errotazaia" eta" Neure maitena" abestiak entzun dira. Tomas Garbizu izan da behartutako beste konpositoreetako bat.
|
|
|
Halere, edo horregatik hain zuzen ere, ez dago prest drogen inguruan eraiki diren iruzur engainagarriak salatu gabe uzteko, jakin badakielako gezur horiek gizartea kontrolatu eta milioi askotako irabaziak lortzeko asmatu direla. Zergatik alkohola eta tabakoa,
|
esate
baterako, lasai asko eros eta har daitezke, beste droga askoren kontsumoa debekatua ez ezik zigortua ere dagoenean. Zergatik ez dira legeztatzen guztiak, duela hirurogeita hamazazpi urte Enrico Malatesta anarkistak eta gaur egun askok eskatzen duten moduan?
|
|
|
Idazle gutxi da Kafka bezain garratz gizartearen akatsen aurka egin duenik. " Metamorfosia" n,
|
esate
baterako, familia, lan baldintzak, jauntxokeria, saldukeria eta abar gabe salatzen ditu. Bakar bakarrik, mundu osoaren aurka bere pertsonaien bidez altxatzen den idazle handi honen lan hau aurretik ere euskaratua izan zen, nahiz orduan, Xabier Kintanak 1970 urtean argitara eman zuenean," Itxura aldaketa" izenburupean agertu.
|
|
2001
|
|
|
Bien artean isolamendu sistema bat eratzen da. Trinidad eta Tobagotik etorriko den gasa,
|
esate
baterako, likidoturik etorriko da, eta hura biltzeko erabiliko den sistemak aukera izan behar du 163 gradutan zero azpitik biltegiratzeko, eta, beraz, behar duen isolamendu sistemaren zailtasuna dela medio, goren mailako euskal enpresen artean banatuko da azpikontratazioaren ia ehuneko ehuna, Javier Aranburuk bere garaian egindako adierazpenen arabera.
|
|
|
Azken hamar urteotan arrisku kapitaleko inbertsio fondoak 5.000 milioi dolar izatetik 10.000 milioi dolar izatera heldu dira. Ekonomia berriko enpresa indartsuak,
|
esate
baterako, Cisco, Nestcape, Amazon.com, Yahoo, eBay, Commerce one eta Aribak, gorakada beldurgarria izan dute, eta, neurri batean, bere abiagunean arrisku kapitaleko fondoen finantzaketa izan zutelako eta burtsaz baliaturik hedakuntza oso azkarra izan zutelako. Kapitala eskuratzeko modurik izan ez balute ere helduko zen Interneten garaia, baina askoz ere polikiago.
|
|
|
Gaixotasun gehienak 15 urte horietan pilatzen dira, eta, datu bat ematearren, Gipuzkoako nagusiak populazioaren %18 badira ere, ospitaleratuen erdia eta osasun aurrekontuaren %70 suposatzen dute. Prozesu honek geriatren heziketan aldaketa handiak ekarri ditu, baina baita,
|
esate
baterako, kontsumoaren arloan, gaur egun nagusiek lehen existitzen ez zen merkatu zabala suposatzen dutelako.
|
|
|
Berarentzat ordea," arraroak" besteak dira, futbol zelaira joan eta batzuetan oso pozik eta besteetan oso triste baina inoiz ez enpate itzultzen zaizkizun horiek, edo unero baloiaren atzetik korrika ibiltzeko irrikitan daudenak, zertarako eta, hainbeste kosta ondoren harrapatuz gero, ostikoz urrundu behar izateko, eta berriz bila hasteko. Gure mutikoak beste zaletasun batzuk ditu, intsektuak eta narrastiak harrapatzea,
|
esate
baterako.
|
|
|
Patsola bat jartzen omen zuten eta bertan pisoiekin erritmo ezberdinak jotzen omen zituzten, irrintzi luzeak botaz. Nafarroan, Baztango Arizkun herrian
|
esate
baterako, hiruko erritmoa mantendu da, hiru pisoiez osatutako soinua, alegia. " Kirikoketa" izeneko kantua kantatzen zuten pisoien erritmo honekin batera:
|
|
|
Sagarra matxakaraino eramateko zinta edo tresna berezi batzuk jarri dituzte leku batzutan. Hernaniko Zelaia sagardotegian
|
esate
baterako altzairuzko matxaka bat daukate. Motor baten bidez mugitzen da eta kautxozko hortzak ditu.
|
|
|
Ezagutzen den egurrezko upelik handiena 50.000 litrokoa da. Usurbilgo Saizar sagardotegian
|
esate
baterako bat badute. Altzairuzko ontziak gero eta ugariagoak dira sagardotegietan.
|
|
|
Ezta Euskal Herria ere; Euskal Herria ez dabil ongi. Ez dakit, agian kanpoaldean gauzak hobeto bide doaz (eta
|
esate
baterako Italian esan dezakete" Italia va bene") baina hemen inguruan ez. Azken hilabeteotan garbi aski ari baikara ikusten zentru baino gehiago eskumako partidua den PP gaizki baino gaizkiago ari dela gauzak egiten eta hainbeste arazotan itzelak ari dela burutzen.
|
|
|
Eskerrak kanpoan ere ohartzen diren zenbait gauzataz, Italian
|
esate
baterako. Errepublikako presidente izandako Francesco Cossigak egunkarietan adierazi du Aznar frankista bat izan zela demokratak diktadorearen aurka ari ziren garaian eta Iturgaitz mentekatoa dela esan du zalantzarik gabe, ergela dela alegia.
|
|
|
PENTSA zitekeen dokumentala eta fikzioaren ibilbideak parekatuta joango zirela eta antzeko oihartzun eta eragina lortuko zutela, euskarri bera erabiltzen baitute, baina, jakina denez, ez da inoiz horrelakorik gertatu izan. Egun,
|
esate
baterako, oso gutxi dira pantaila handietan estreinatzen diren dokumentalak. Gehienak, gainera, musikarekin lotuta agertzen zaizkigu, hala nola, New Orleanseko jazza jotzen duen Woody Allenen taldeak Europan zehar eginiko bira jasotzen zuen Barbara Koppleren" Wild Man Blues", latin jazzean nabarmendu diren musikarien interpretazio batzuk jasotzen dituen Fernando Truebaren" Calle 54", Wim Wendersen" Buena Vista Social Club" aski ezaguna eta Neil Youngek berarekin daraman" Crazy Horse" izeneko rock taldeari buruzko" Year of the Horse" filma.
|
|
|
Txertoaren eraginkortasuna %80koa da, gutxi gorabehera, baina immunitate maila jaitsiz doa umeek 5 urterekin hartzen duten azkeneko dositik adoleszentziaren garairaino. Eta hain zuzen ere, etapa horretan kontagiatzea edo kutsatzea posible denez, zenbait adituren ustez ez litzateke ideia txarra arrisku talde jakin batzuk birtxertatzea (esan beharra dago gisa horretako esperientziak egin izan direla Alemanian eta Kanadan,
|
esate
baterako, eta arrakasta handiarekin gainera).
|
|
|
Belgikako Electrabel ek ere izan lezake Iberdrola bereganatzeko interesa. Badira beste enpresa batzuk,
|
esate
baterako, Electricite de France (EDF) edo Italiako ENEL eta ENI, agian, interesa izan dezaketenak, baina horiek zailtasun handiagoak dituzte Espainiako Gobernuak atzerriko enpresa publikoei enpresa" espainiarrak" erosteko jartzen dizkien mugen ondorioz.
|
|
|
Ehunetarik batekin; ehunetatik hamarrekin. Gogoan eduki behar da,
|
esate
baterako, Nafarroako parlamentuan errepresentatibitate publikoa ehunetatik hiruan hasten dela".
|
|
|
LAB, ELA, ESK, EILAS eta CGT sindikatuek ere beste helegite bat aurkeztuko dute, batez ere dekretuak funtzio publikoari begira arautzen dituen artikuluetan oinarrituta,
|
esate
baterako 18 eta 19 artikuluak (eremu euskaldunean euskararen ezagutzak lanpostu baterako duen garrantzia eta barne mailan funtzio desberdinak egiteko langileek dituzten mugimendu ahalmenak zehazten dituzte, besteak beste). Helegitean azpimarratzen denez, aipatutako artikuluak, besteak beste, Konstituzioaren aurkakoak lirateke, Funtzio Publikoaren Legearekin kontraesanean, karrera eta promozio eskubideak urratzen dituztelako.
|
|
|
Nolanahi ere, aipatzen dugun txostenak azaltzen duenez, lan esparrua eta familiako bizitza bateratu ahal izateko, ikuspegi zabalagoa erabili beharra dago, Gizarte Segurantzari eta lan esparruari soilik begiratu gabe. Beraz, politika osagarriak egituratu eta ezarri dira,
|
esate
baterako, arreta soziosanitarioa eta gizarte zerbitzuen garapena areagotuz, Zentro Publikoetan eskaintzen den borondatezko eskolaratzearen adina bizitzako lehen hilabeteetaraino luzatuz, laneko eta eskoletako ordutegiak hobeto egokituz eta abar.
|
|
|
Vasco Navarrok igarotzen zituen zati politak asko dira. Arabako Lautadako zatia,
|
esate
baterako, bizikletaz ibiltzeko aparta da, lau laua eta etendura gutxirekin. Arabako Mendialdean natura puri purian antzeman daiteke.
|
|
|
Arabako Mendialdean natura puri purian antzeman daiteke. Tristetzen nauena,
|
esate
baterako, Bergarako geltoki eder bat bota izana da edo Oñatiko zatia gero eta etendura gehiagoz ikustea.
|
|
|
Egia da pentsioen berrikuntza honek, esan bezala, langileentzako alderdi onuragarri batzuk dituela,
|
esate
baterako, merkatu laboraletik ateratzera beharturik dauden langileak, orain, 61 urterekin aldez aurretiko erretiroa lor dezakete. Gutxieneko pentsioak, zurztasunarenak edo alarguntzarenak, dituztenentzat ere onuragarri gertatzen da.
|
|
|
Jateko eta edateko omen den edozein produktu hartzen dugularik berehalaxe ohartzen gara zerrikeria pilo batekin manipulatua izan dela (kontserbatzaileak, koloratzaileak, E, E, E HC, C.). Hirugarren egunerako guztiz mikaztu eta galduta egongo litzatekeen behi esnea,
|
esate
baterako, kaxa baten barruan sartuta erosten badugu sei, zortzi hilabetez(!) iraun dezakeela esaten digute. Produktu naturala produktu artifiziala bilakatu dute.
|
|
|
Adinekoen mendekotasunaren tasa (65 urte edo gehiago dituztenen eta lanerako adinean daudenen arteko proportzioa) bikoiztu egingo litzateke datozen 50 urteetan (%26, 7tik %53, 4ra 2050 urterako). Herrialde batzuetan,
|
esate
baterako mediterraneo ingurukoetan (Italian edo Espainian) kopuru hori %67raino igoko litzateke, eta kolokan jar dezake pentsio sistemaren iraunkortasuna.
|
|
|
Denetik dago arlo horretan ere. Maite Izagirrek,
|
esate
baterako, bigarren lizentziatura ateratzeko jo zuen UNEDera," Magisteritza eginda neukan, baina aukera gehiago izateko beste lizentziaturaren bat ateratzera jo nuen. Azkenean, Filosofiarekin hasi nintzen".
|
|
|
Jon Etxebarriak,
|
esate
baterako, lan kontuen erruz erabaki zuen ikasketak fakultatetik kanpo egitea. Bere kasuan, ez zituen berekasa edo etxetik egin:
|
|
|
Unibertsitatera hurbildu gabe ikasteko aukerak anitzak dira. Gero eta gehiago dira,
|
esate
baterako, norbere etxetik egin daitezkeen masterrak. Horren adibide dira Eusko Ikaskuntzak eskaintzen dituen master biak eta lau ikastaroak.
|
|
|
Gehiegitxo, askotan. Izan ere, zenbait kontu ezkutuan gordetzea konprenitzekoa den arren,
|
esate
baterako beren seme alabak ez kezkatzea baldin badute helburu, maiz haur horiek poz pozik jarriko zituen sentimenduak ere aitortu gabe gelditzen dira, eta hori beste upel bateko sagardoa da. Xabier Etxaniz Erlek idatzi eta Jokin Mitxelenak ilustratu duen
|
|
|
Nik uste dut baietz, aldentze politika hori sendotuko dela. Zenbait ekarpen arreta handiz irakurtzen ari naiz,
|
esate
baterako arlo instituzionaleko arduraduna den Gema Zabaletarenak, eta PSE EEk hauteskunde kanpainaz eta hauteskundeen emaitzetatik ateratako ikasgaia oso ongi bereganatu duela uste dut. PSE EEk jadanik bere bidea hartu du, eta uste dut horrek ez duela atzerabiderik izango.
|
|
|
Mutur muturreko polarizazio eta oldarkortasun politikoaren testuinguruan, dio Lozanok," egiten genituen kritikek, sektore batetik bestera egindako erasotzat hartzearen ondorioz euskal gizartearen esparru batek errezeloz begiratzeko arriskuak edo alderdikeria areagotzeko arriskuak,
|
esate
baterako, oinarri sendoak zituztela ikusi da, eta ezin izan diogu ezberdintasun hauek eragindako irudi kolektiboari ihes egin»
|
|
|
Hori argitu egin behar da. Politika egiteko politikagintzarako dauden tresnak daude,
|
esate
baterako, Batasuna alderdia, eta bejondeiola politika egiten badu. Ez gaude preso politikoei aitorpenik eskatzeko eta ez dugu halakorik egingo, baina gero eta preso gehiago gure proposamenak aztertzen ari dira eta horietatik batzuek, kalean bezala, bat egingo dute gurekin eta beste batzuek ez.
|
|
|
Energia honen aldekoek behin eta berriz diote berotegi efektua eragiten duten gasik ez dutela isurtzen, nuklearraren teknologiak asko aurreratu duela eta gaur egun energia ekoizteko dauden beste aukerekiko abantaila handiak eskaintzen dituela. Gainera, erregai gisa uranioa erabiltzen dutenez eta mineral hori egonkortasun politiko handiko herrialdeetan aurkitzen denez(
|
esate
baterako Kanada eta Australian) epe luzera orduko kilowattaren ekoizpen kostuak finkoak eta iraunkorrak izateko ziurtasun handia eskaintzen duela diote. Uranio tona batek ikatzaren 17.000 tonaren pareko energia sortzen du.
|
|
|
Musika euskaraz egiten duen jendeak horixe du, etxean gelditzen dela. Badira salbuespenak, izar ospetsuak,
|
esate
baterako, Kepa Junkera. Sekulako arrakasta lortu du, baina beti merkatu oso konkretuetan gertatzen da hori.
|
|
|
Monarkia ezarri zenean berriro, txanponen atzeko aldean Espainiako armen ezkutuak jarraitu zuen, eta horri une bakoitzean erregetzan zegoen etxearen ezkutua eransten zitzaion;
|
esate
baterako, Alfonso XII. eta XIII. erregeen eta Juan Carlos I.aren txanponetako lisa. Aurreko aldean Hispaniako irudiaren ordez erregearen irudia jarri zen.
|
|
|
M. ARAMENDI. Bai, egia da, baina guk ezagutu ditugun integrismoak Nocedal edo Sabino Aranarena,
|
esate
baterako eta egun ezagutzen dugun islamistena integratzeko termino baten bila nabil. Hau da, esan nahi dut erlijioaren legea politikara eramateak xarma berezia duela, batez ere politikak dituen ohiko arazoetako asko bazterreratzen direlako...
|
|
2002
|
|
|
Hala ere, euskaltzaleen arteko borroka kupidagabe horren erdian, bazen baikor agertzen zenik ere: ZERUKO ARGIAren 464 zenbakian idazten zuen Kapanaga jauna bezalakoek,
|
esate
baterako.
|
|
|
Iraultza Frantziarraren ostean berriz, bai erretorea zein bere jarraitzaileak Landetara deportatu zituzten, konstituzio berria ez onartzeagatik zigor gisa. XIX. mende eta XX. mendeetan, errefuxiatu askok (Santa Cruz apaiza karlista, Frankismoaren garaikoak,
|
esate
baterako) herri hau bizilekutzat hartu zuten.
|
|
|
" Otrosi hordenamos que cualquier persona que cortare arboles(...) para alguna ni algunas cosas salvo para maste e verga e quilla para narros e vigas de lagar". Urnietako Aierdi eta Lizartzako Etxeaundi dira
|
esate
baterako garai honetako dolaretxeak. Sagarra txikitzetik muztioa ateratzen den arte burutzen den ekintzari joaldia deitzen zaio.
|
|
|
ELB sindikatuaren eledunak, Michel Berhokoirigoinek, laborantza ganbara izan du hizpide berriki(' Le Journal du Pays Basque). Departamenduko Laborantza Ganbarak (Pauen kokatua eta zentralizatua) SUAT (Lekuan lekuko nekazal lurralderako zerbitzuguneak) sortu ditu azkenaldian; azkenekoa Hazparnen,
|
esate
baterako. Berhokoirigoinen aburuz, ekimena polita eta sinbolikoa izanagatik ere, SUATeko zuzendaritza Paueko Ganbarak molde eta iritzi aldebakar batez izendatua da:
|
|
|
Dena den, benetako autoreak beste batzuk direla uste dut. Gogoeta egitera bultzatzen zaituen liburu bateko autorea,
|
esate
baterako. Azken finean, nire buruarekin errealista izaten saiatzen naiz eta argi dut telebistan azaltzeagatik ez naizela beste ezein baino garrantzitsuagoa.
|
|
|
Datorren asteburu honetan biziko dute sozialistek martxoko kongresuaren atariko une garrantzitsuenetakoa, 9an jakingo baita kongresurako PSE EEk eramango duen txosten ofiziala. Lasaitasunerako deien erdian, sektore bakoitzak bere argudioak zorrozten ditu,
|
esate
baterako Nicolas Redondo Terrerosen aldekoek, 8an Redondo Terrerosi omenaldia egingo baitiote. Lasaitasunerako deiak bai, baina giroak gogortzen jarraitzen du eta zenbait gunetatik salatu da afiliatuen data baseak lapurtu izan direla; informazio hauek joan den astean ezagutarazi ziren, Redondo Terrerosen aldekoek afiliatu guztiei gutuna bidali zietenean.
|
|
|
Ildo honetan segituz, sailkatu ote daiteke desobedientzia zibila? Euskal Herriaren kasuan, desobedientzia zibila subiranozalea deituz,
|
esate
baterako. Edo subirano hitza bera beste adjektibo bat da.
|
|
|
Baiña ez da berriketakoa erri aurreratuetan sortu dan zenbait katramilla. Zaharrei eta elbarriei buruz,
|
esate
baterako. Izotza bera baino otzagoa dan mundu bat egiten ari gera zaharrentzat.
|
|
|
Erakusketak garrantzi eta oihartzun mediatiko neurrigabea hartu du eta Eusko Jaurlaritzaren eginahalak monopolizatu ditu. Horrela, gai garrantzitsuenak albo batean geratu dira,
|
esate
baterako, heziketa. Oso zaila da lan interesgarriak egitea heziketa gunerik ez badago edota dantza garaikideko hizkuntza anitzei buruzko infomaziorik ez badago.
|
|
|
Hauteskundeetara eraman zen programak bere bidea segitzen du, eta pixkanaka bada ere oraindik ez dira lau urteak bete pausuak ematen ari gara. Aurrekontuak onartzeaz gain,
|
esate
baterako, bakearen aldeko eta autogobernuari buruz monografiko bana burutu dugu Eusko Legebiltzarrean. Oraindik ere ikustear dago zer eman dezakeen honek guztiak.
|
|
|
Tabakoa, alkohola, ahoko higiene eskasa, hortz haginen falta, ezarritako hortz pieza berriak, gehiegizko eguzki esposizioa eta bero lokalaren aplikazioa ezpainetan(
|
esate
baterako zigarroak edo pipa erretzea): horiexek dira ahoko minbiziak agertzeko arriskua gehien areagotzen duten faktoreak.
|
|
|
Neurketaren datu zehatzagoetan oinarrituz, eskualde batzuetan igoera nabarmenak ikusten dira,
|
esate
baterako Deba Behekoa, Deba Goiena, Gernika Bermeo eta Durangaldean. Kopuru orokorretan gazte eta haurretan ere aurrerakada esanguratsuak eman dira.
|
|
|
eskola, administrazioa... baina esparru ez formaletan gutxiago igotzen da, motelduta dago eta kasuren batzuetan behera egiten du. Esparru formaletan euskaraz aritzeko unean uneko konpromisoa behar duzu urtean behin errenta aitorpena egitean,
|
esate
baterako, baina harreman pertsonaletan eguneroko konpromisoa behar da, eta errazagoa da unean unekoa eguneroko hori baino.
|
|
|
Lurralde desberdinen arteko egoera litzateke ilun horietako bat. Nafarroa eta Iparraldea,
|
esate
baterako.
|
|
|
Luze aritu genuke lehialtasuna zer den adosteko. Dena den, garrantzitsua da Tutera edo Iruñerria bezalako zona erdaldunduetan,
|
esate
baterako, euskara erabiltzeko aukera dagoen gehien gehienetan euskara aukeratzea. Baina, horretaz gain, are garrantzitsuagoa da norberaren harreman sarea hizkuntzaren arabera antolatzeko joera.
|
|
|
Gazteen erabilerak oro har gora egin du, baina Bilbon behera egin du, adibidez, eta beste zonalde askotan bere horretan dago. Horrez gain, globalizazioak dakartzan zailtasunak hor dira,
|
esate
baterako Komunikabideen arloa bereziki landu litzateke.
|
|
|
Ni nahiko harrituta nago datuekin. Nik espero nituenak baino dezente hobeagoak dira eta Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzan ditugun beste iturri batzuek baino orain lantzen ari garen hirugarren inkesta soziolinguistikoa,
|
esate
baterako emaitza hobeagoak ematen ditu. Edozein eratan, Olatzek azpimarratu duen bezala, ezagutza populazio osoaren %25 ingurukoa denean, %14ko erabilera izugarri handia da.
|
|
|
Edozein eratan, Olatzek azpimarratu duen bezala, ezagutza populazio osoaren %25 ingurukoa denean, %14ko erabilera izugarri handia da. Nafarroan,
|
esate
baterako, dakitenak %10 baldin badira eta erabilera %7an baldin badago, esan nahi du 10etik 7k euskaraz egiten dutela eta nik neuk ez dut uste erabilera hainbestekoa denik. Hala eta guztiz ere, lurralde guztietan ikusten da, ezagutza tasak kontuan hartuta, erabilera handia dagoela.
|
|
|
Testuinguru horretan euskara, oro har, ez da gazte belaunaldi berrientzat beharrezkoa den hizkuntza eta, badakigu jakin beharrezkoa ez den hizkuntzak atzera aurrera desagertzeko bidea hartu ohi duela. Gazte belaunaldiek,
|
esate
baterako, erdarei funtzio komunikatibo balioa ez ezik, helduaroko hizkuntzarekin (horretan, besteak beste, helduon joera eta jokabideak erabakigarriak baitira) identifikatzen dute; euskarari, aldiz, funtzio sinbolikoa eta politikoa ematen diete. Iparraldean, berriz, galdutako eta atzeraka doan mundu bati lotua ikusten dute euskara.
|
|
|
Gasteizkoak talde antimilitaristak aurreko asteetan eman dituen datuen arabera, beste enpresa batzuk ere ari dira lanean Espainiako Defentsako Ministerioarentzat. Zamudioko Erisarri y Suberbiola,
|
esate
baterako. Enpresa horrek, antza denez, Europako Eurofighter gerra hegazkinaren egitasmoan hartu du parte:
|
|
|
erakunde sindikalak, sozialak eta kontsumitzaileenak dira antolatzaile. Guk dakigula, kanpaina ez da iritsi Euskal Herrira, baina bai Madrilera eta Bartzelonara,
|
esate
baterako. Iaz, bi hiriburu horietan, manifestazio bana antolatu zuten Gobernuz Kanpoko Erakundeek:
|
|
|
Azaldu dugun bezalako arazoak dauzka Adidasek Salvadorren, eta antzekoak dauzka Nike enpresak munduko beste parte batzuetan. Asian,
|
esate
baterako, gutxiago fakturatu zuen iaz, eta, ondorioz edo, milaren bat lagun utzi ditu kalean. Bestalde, irudi soziala zimeldu dio" Ropa Limpia" kanpainak, zeinetan gogortxo salatzen baita zer lan baldintza kaskarretan dauzkan Asiako Hego ekialdeko enplegatuak.
|
|
|
Hobespenaren konbentzimenduz baino gehiago dinamikaren inertziak behartuta egiten diren ibilietan bezala, bakoitzak berea (k) dituela esango nuke. Aznarrek,
|
esate
baterako, umeki politiko juridiko ultra horren aita denez, emaitzen erantzule bakarra/ nagusia izan beharrari dio beldur. ETA ahultzeko baino gehiago ETAren ahulezia aprobetxatzeko egitasmoa dela ondotxo daki; baina, gero kontuak atzekoz aurrera ateratzen badira?
|
|
|
Gainera, formalki, Legebiltzarrean ez dira alderdi politikoak existitzen, han talde parlamentarioetan antolatzen diren herri ordezkariak dira. Eserlekua parlamentario bakoitzarena da, beste kontu bat da,
|
esate
baterako, ni EAJko kide naizela eta, borondatez, alderdi horren diziplinapean nagoela.
|
|
|
Denbora kontua izango da seguruenik, akaso era askotako zailtasunak egon daitezkeelako eta tentu handiagoarekin jokatu nahi delako. Beste hipotesirik ere izan liteke, Ertzaintzaren kasuan
|
esate
baterako, agindua apropos atzeratzen ari dela ere pentsa liteke, Garzoni berari bere auto korapilotsua nola bete behar denari buruzko argibideak eskatzen ari delako. Bestalde, Batasunako zuzendaritza ukituko duten atxiloketak berandu baino lehen hasiko diren ustea ere gero eta sendoagoa da.
|
|
|
Egia da, horregatik ikusten ditut Primo de Riveraren diktaduraren garaiarekiko antzekotasunak, orduan ere abertzale batzuk eta sozialistak,
|
esate
baterako, legalitatean egon ziren eta Aberri guztiz ezabatua. Momentuz gu gara, eta gero beste batzuk etorriko dira, eta ez EAJ, haiek dioten bezala, hori zelofanaren diskurtsoa da.
|
|
|
Lur batzuek hala ere hauen eskuetatik ihes egiten dute. Ezkerrera gelditzen zaigun maldak
|
esate
baterako, eta horregatik ari da natura amezti eder hau berreskuratzen. Baldintza lehorrak ematen dira malda honetan eta haritzaren familiakoa den ametza egokitzen da lur hauetara.
|
|
|
" Poesia metafisikoa ez dela leitzen esan izan didate, eta nik uste dut baietz. Urtero Inglaterran, Zeelanda Berrian edo Australian argitaratzen dena eskuratzeko ahalegina egiten dut, eta hangoa ikusi besterik ez dago une honetan zer egiten ari diren ikusteko;
|
esate
baterako, nobela jada ez da kontakizun hutsa, gogoeta mordoa dute beren baitan". Hemengo bideak" itxiegiak" direla uste du Ezkiagak, lan mota batzuei bakarrik egiten zaiela bidea eta hori ere bada arrazoia bere lanak lehiaketetara aurkezteko:
|
|
|
Oraindik ere sorpresak ematen dizkit. Japonian ikusi ahal izan dela filma,
|
esate
baterako.
|
|
|
Hasteko intelektuala zer den definitu genuke. Nire ustez,
|
esate
baterako, Afrikako tribu batean bizi den pertsona batek idatz dezake munduko libururik hoberena. Eta inork ez luke pertsona hori intelektuala ez denik esango.
|
|
|
Literaturaz hitz egitean, sarritan, euskara herdoildua dagoela esaten dugu. Agian, ez dugu erreparatzen jendeak nola hitz egiten duen,
|
esate
baterako, baserrian bizi den pertsona batek izan dezake guk bilatzen dugun formula, eta guk, berriz, Axularrengan edo Leizarragarengan bilatzen dugu, baina, ziur aski, hurbilagoa daukagu erabili behar dugun hizkuntza.
|
|
|
Espainiako militarren artean ez dago zalantza handirik egin beharrekoaz. Espainiako Militarren Elkarteak (AME),
|
esate
baterako,' Militares' aldizkariko urriko zenbakian argi adierazten du bere iritzia. Espainiako Legebiltzarrean iraileko politika orokorreko eztabaidan Iñaki Anasagasti jeltzaleak eta Jose Mari Aznarrek izandako eztabaida aipatzen da aldizkariko editorialean.
|
|
2003
|
|
|
Ez dute brometako beharra egin. Izan ere, Amoroton
|
esate
baterako, 250 bat lagun egon ziren frontoian ez dago aulkirik. Antolatzaileek jarri eta kendu zituzten aulki guztiak.
|
|
|
Eta aldarrikatzen du Carrerek kontalaritza artea dela, antzerkia edo musikaren pareko zerbait, eta ez" haurrak zaintzeko zerbitzua". Horregatik nahiago izango ditu berak zerbitzu susmorik pizten ez duten emanaldiak, tarberna eta gaztetxeetan egin ohi dituenak,
|
esate
baterako.
|
|
|
Erabiliko den ehiza teknika ezberdina izango da. Adibidez, airean dabiltzan txoritxoak ehizatzen dituztenek, gabiraiek eta aztoreek
|
esate
baterako, puntako trebezia dute hegalaldi mugimenduetan. Aldiz, lur gainekoak ehizatzen dituztenen hanken diseinua izugarria da, sendotasun handikoa.
|
|
|
Arroilako paretak eskalatzeko erabiltzen diren txapez gain, soka eta tresnez josiak daude. Kareharriak izaten dituen zirrikituak iratze (Asplenium tricomanes eta Asplenium ruta muraria) eta landareen (Alaquimola alpina,
|
esate
baterako) bizileku izaten dira. Baita, haitz enara, sugandila eta muskerrena ere.
|
|
|
Udaletxetik jarritako aitzakia festaren azpiegitura kentzeko denbora handia behar dela ezin da merkeagoa izan eta euskararen usaina duen ia edozerrekiko jarrera gero eta lotsagabeagoa da. Euskalerria Irratiak ere foru parlamentarien aurrean salatu du 2002ko diru laguntza eskaeretatik kanpo uztea apropos egindakoa dela, eta horregatik 2002an lizentzia izatea baldintzatzat jarri zuela Gobernuak, nahiz eta, telebistei
|
esate
baterako, ez zaien lizentziarik eskatzen.
|
|
|
AZTI fundazioarekin gabiltza elkarlanean eta,
|
esate
baterako, berdelaren eta antxoaren inguruan ikerketa garrantzitsuak egin ditugu. Miarritzeko Itsas Museoarekin ere elkarlanean ari gara.
|
|
|
Landatik ere Elgea mendizerrara igo daiteke Luzera Handiko bidezidorra jarraituz. Elgea mendizerrako mendebaldeko zati honetatik, isurialdeen banalerroaren ibilbidea edota Gipuzkoako bira igarotzen dira,
|
esate
baterako. Pagadi zoragarriak zeharkatu ondoren Isuskitza edo Usokoaitzako tontorretik ikusmira bikaina izango dugu, Arratzu Ubarrundiako lurralde osoa begi bistan dugularik.
|
|
|
Mendian gora goazela, hainbat kobazulo ikusiko dugu. Lezate izenekoa,
|
esate
baterako, hesi batekin babestuta dago. Oso sakona da, eta azpian ura dauka.
|
|
|
Barakuiluak jateko ohitura zertxobait apaldu bada ere, aipagarriak dira, elikadurari bagagozkio, molusku honek eskaintzen dituen onurak. Barraskiloak behi okelak baino bospasei aldiz proteina gehiago du, ez du kasik kolesterolik eta beste hainbat osagai garrantzitsu ere baditu,
|
esate
baterako, kobrea, zinka, magnesioa, manganesoa eta burdina.
|
|
|
Baina elikagai garrantzitsuak izan ezik, balio sendatzaileak ere baditu aipatu animalia honek. Bere listuak,
|
esate
baterako, Limasina deituriko substantziari esker, urdailaren muki mintza osatzeko propietateak ditu. Printzipio honi berari jarraiki, Frantzian eta beste hainbat lekutan larruazaleko ultzerak sendatzeko pomadak edota eztula gozatzeko xarabeak egiteko baliatzen da.
|
|
|
I. ARRATIBEL. Sei zazpi kirol dira emakume haurdunarentzat kaltegarriak izan daitezkeenak, besteak beste, hipika eta eskalada. Eta luzatutako galderari buru belarri helduz, Osakidetzaren kontua dago
|
esate
baterako. Ezin liteke modu horretan gurdia itsu itsuan aurrera bota.
|
|
|
G. K. Eta baita talde parlamentario mailan ere,
|
esate
baterako. Guk badakigu gaur egungo estatuen Europan zaila dela estatu gabeko nazioen aldarrikapen guztiak konstituzio horretara eramatea, baina konplizitate sare handia eraiki dezakegu eta baita defentsa estrategia zabal bat ere.
|
|
|
Zientzialariek, arazoari irtenbidea eman nahian, aspaldi heldu zioten gaiari. Amerikako Estatu Batuetako Armadako Ikerkuntza taldeak,
|
esate
baterako, 7 milioi dolarreko inbertsioa egin berri du eta frogak egiten hasi dira dagoeneko (orain dela 56 urte Chuck Yeager pilotuak abiadura horretan egindako lehen bidaia egin zuen inguruan, hain zuzen ere).
|