|
2017
|
|
|
Dosi altuetan, berriz, morfinak bezalako eraginak sortuko ditu: disforia, zorabioak, izerdia edo miosia,
|
esate
baterako. Beste drogekin batera hartuz gero, nahasketa hilgarria izan daiteke.
|
|
2018
|
|
|
Sintoma depresiboak eta hanturaren markatzaileak elkar lotzen dituzten datuez gain, zitokinen administrazio akutu eta kronikoek (edo zitokinak induzitzen dituzten substantzienak: lipopolisakaridoa edo txertaketa,
|
esate
baterako) depresio nagusian ematen diren portaera sintomen baliokideak eragiten dituztela frogatzen dute. Adibidez, boluntario osasuntsuek lipopolisakaridoa (bakterioen mintzetik ateratako polimeroa) injektatuz gero, antsietate eta depresio sintomen igoera akutuak pairatzen dituzte.
|
|
|
Depresioa bezalako gogo aldartearen asaldurekin gehien erlazionatu den faktore neurotrofikoa garunetik eratorritako faktore neurotrofikoa (BDNF) deiturikoa da, plastikotasun neural eta neurogenesiaren erregulaziorako ezinbestekoa dena. Tirosin kinasa erako bere hartzaileari lotuz, TrkB delakoa, hainbat seinalizazio bide bultzatu eta neuronen dendriten arborizazioa kontrolatzen du,
|
esate
baterako (3). Estresak eta kortisolak neuronen biziraupenerako eta sinapsien egokitasunerako hain garrantzitsua den BDNFaren mailei eragiten dietela deskribatu da.
|
|
|
Obesitatea elikagaien ahoratzearen eta gastu energetikoaren arteko desoreka iraunkor eta jarraituaren ondorioa da, non ahoratutako gehiegizko kaloriak ehun adiposo eran metatzen diren (5). Sindrome metabolikoak (SM) arazo kardiobaskularrak ekar ditzaketen faktoreak hartzen ditu bere barnean;
|
esate
baterako, obesitate zentrala (abdominala), anormaltasunak glukosaren metabolismoan eta tentsio arterialean (6).? –
|
|
2019
|
|
|
Datu falta da ikerkuntza klinikoan maiz gertatzen den arazo bat, askotan informazioa ez delako bere osotasunean jasotzen, zenbait aldagai ez direlako behar bezala jasotzen, edo pazienteek ikerketan parte hartzeari uzten diotelako. Mundu errealeko datuekin ere faltako balioak aurki daitezke(
|
esate
baterako, pazienteen analisiak egin eta grabatzen ez direnean, edo altuera edo neurria hartu baina zerbaitegatik behar bezala gordetzen ez direnean). Kasu horietan informazioa galdu egiten da, eta egoera hori jakina den neurrian, zenbateraino berreskuratu daitekeen ikusi da.
|
|
|
Ikus dezagun adibide bat: askotan, metodo estatistikoak edo grafikoak erabili ahal izateko, patologiak aldagai binario gisa kodifikatu behar izaten dira (hots, 1/ 0 balioak hartzen dituztenak,
|
esate
baterako, 1= pazienteak diabetesa badauka; 0= ez badauka). Horrela sortutako datu basea 0 z beterik egongo da, eta teknika estatistiko aproposak erabili dira egoera horri aurre egiteko.
|
|
|
Hormona tiroideoak garrantzitsuak dira gorputzaren funtzionamendu egokirako, arrazoi ugari medio,
|
esate
baterako honakoak: nerbio sisteman eragiten dute; metabolismoa eraentzen dute; bihotz taupaden maiztasuna eta kolesterol kontzentrazioa kontrolatzen dute, baita, gorputzaren tenperatura eta kaltzio kopurua ere, odolean; glukogenoaren sintesian eta glukosaren erabilgarritasunean egiten dute lan.
|
|
|
Estilo bibliografikoen euskarazko bertsio desberdinak topatu ditugu,
|
esate
baterako Harvard. APA estiloa (3) edo Joana Albret Bibliotekonomia Mintegiak proposatutakoa (4).
|
|
|
Zalantzarik gabe, hogeigarren mendean heriotza tasa nabarmen murriztearen arrazoi nagusia izan da. Aurkikuntza horrek, alde batetik, gaixotasun infekziosoek zuzenki eragindako heriotzak gutxitu ditu, baina bestalde, antibiotikoei esker, posible izan dira medikuntzan gertatu diren beste aurrerakuntza nabarmen batzuk,
|
esate
baterako transplanteak, ebakuntza konplexuak edota minbiziaren aurkako tratamendu intentsiboagoak. Antibiotikorik gabe prozesu horietan guztietan infekzio larri baten ondorioz hiltzeko arriskua handiegia izango litzateke eta genuke arrisku hori hartu.
|
|
|
Farmako berrien ikerkuntza batez ere enpresa pribatuen esku dago, eta antibiotikoek, epe motzerako tratamenduak izanik, ez dute onura ekonomikorik ekartzen. Laborategiek nahiago dute minbiziaren aurkako edota tratamendu kronikoen aurkako farmakoak ikertzen inbertitu (diabetesa eta hipertentsioa
|
esate
baterako). Askoz ere errentagarriagoak dira.
|
|
2020
|
|
|
Kasu zehatz horretan, aurrez erredaktatutako testu kopuruaz eta testuen formaltasunaz baliaturik, aldez aurreko itzulpenetan oinarritutako estrategia bat baliozkotu ahal izan zen, eta, itzulpen memoriak erabiliz, beharren araberako emaitzak lortu ziren. Dokumentazio klinikoaren esparrua eta justiziarena oso desberdinak dira: testu juridikoen formaltasuna ez dator bat txosten klinikoetan erabilitako testu librearekin;
|
esate
baterako, txosten klinikoetan siglak eta akronimoak erabiltzen dituzte masiboki (haietako askoez daude ezta adostuta ere), edo amaitu gabeko esaldiak (aditzik gabeko esaldiak). Gainera, testu horien aldagarritasuna handia da, bai estiloetan bai terminologiaren espezializazioan.
|
|
|
Corpus erraldoien beharra:
|
esate
baterako, aurretik aipatutako lanean (Koehn eta Knowles, 2017), ingelesa gaztelania hizkuntza parerako, 385,7 milioi hitzeko corpus paraleloa erabiltzen dute emaitza onenak lortzen dituen sistema entrenatzeko. Halere, halako corpus handiakeskuratzea ezinezkoa izan daiteke hizkuntza pare eta domeinu zehatz gehienetan.
|
|
2022
|
|
|
Otorrinolaringologook, lepo eta buruko zirujauok, arnas bidearekin zerikusia duten prozedura askotan parte hartzen dugu, trakeotomia
|
esate
baterako. Erreanimazioan dauden paziente kopurua igo egin denez, trakeotomia kopurua igo egin da.
|
|
|
Elkarrekiko zaintza eta talde barruko kohesioa, elementu sinbolikoetan adierazten dira:
|
esate
baterako, zentroan egindako lanaren oroigarri gisa egoitzaren izena eta datak jartzen dituen kartoizko txapak bere lankideei oparitu zizkion langilearen kasuan, Carmen, geriatrialaguntzaileak adierazi zigun moduan. Horrez gain, zuzendariek azpimarratu dute oso garrantzitsua izan dela langileei eta senideei bideratutako informazioa gardena izatea, bai eta langileen ahalduntzea bultzatzea ere, Estibaliz, garbiketa arduradunaren hitzek adierazten duten moduan:
|
|
|
Otorrinolaringologook, lepo eta buruko zirujauok, arnas bidearekin zerikusia duten prozedura askotan parte hartzen dugu, trakeotomia
|
esate
baterako. Erreanimazioan dauden paziente kopurua igo egin denez, trakeotomia kopurua igo egin da.
|
|
|
Elkarrekiko zaintza eta talde barruko kohesioa, elementu sinbolikoetan adierazten dira:
|
esate
baterako, zentroan egindako lanaren oroigarri gisa egoitzaren izena eta datak jartzen dituen kartoizko txapak bere lankideei oparitu zizkion langilearen kasuan, Carmen, geriatrialaguntzaileak adierazi zigun moduan. Horrez gain, zuzendariek azpimarratu dute oso garrantzitsua izan dela langileei eta senideei bideratutako informazioa gardena izatea, bai eta langileen ahalduntzea bultzatzea ere, Estibaliz, garbiketa arduradunaren hitzek adierazten duten moduan:
|
|
|
Uretan eta lurretan jaurtitzen diren antibiotikoek ingurumeneko bakterioen gain selekzio naturalerako presioa eragiten dute, andui sentikorrak suntsituz eta indartsuenak agerraraziz; horien eta ospitaleko anduien artean erresistentzia mekanismoen gurutzaketa gerta daiteke, erresistentzia gurutzatuen garapena eta suspertzea areagotuz. Polimixinak,
|
esate
baterako, gizakietan asko erabiltzen ez badira ere, abereetan ohikoak dira, horiekiko, karbapenemekiko eta bestelako antibiotikoekiko erresistentziak gurutzatu daitezkeelarik. Horrela izanik, etorkizunean hainbat infekzio sendatzeko gaur egun ditugun baliabide terapeutikoen murrizketa gertatzea posible liteke.
|