|
2000
|
|
|
Gure iritzi adoleszente murritzean, zerbait adierazteko hitz egin behar zen. Zer
|
esanik
ez bazegoen, horrelako berriketak denbora alferrik galtzea besterik ez ziren.
|
|
|
Jendearekin hitz egitea garrantzitsua dela, itxuraz zer
|
esanik
ez badago ere. Hitz egite soilak asko adierazten duelako:
|
|
|
genituen, eta zer
|
esanik
ez dago mendiak baino harago harro altxatzen ei ziren hiriak. Arratsero joaten ginen estaziora, eta arratsero bagoi bakarra hutsik etortzen zen, eta hori zen hiriak existitzen zirela adierazten zigun seinalerik onena.
|
|
|
euskal gaiei buruz idatzitako eta argitaratzen zen guzti guztia biltzea. Zer
|
esanik
ez dago asmo honetan oinarritutako bibliografia honek bere garaian izugarrizko laguntza suposatu zuela (eta oraindik suposatzen duela) ikerlarientzat eta beste edozein interesaturentzat. Beraz, lan honi jarraipena ematea luke.
|
|
2001
|
|
|
Beste hizkuntza bat ikasten hastean, ikaslea, nahitaez, interprete bihurtzen da; hau da, entzundakoa deskodetu, ulertu, mezu berria kodetu eta igorri du.Zertan
|
esanik
ez dago, interpretazioak oso teknika bereziak behar ditu, horietakobatzuk ikasten gaitzak direnak. Baina ikaslea ez da interpretea izango lanbidez, etaez ditu zertan ikasirik.
|
|
2002
|
|
|
Zer
|
esanik
ez dago, aipaturiko hutsune historiografikoak nabarmenki baldintzatzen duela Sabinoren heriotzaren (1903) ondorengo garairi buruzko ezagupena.Hemen, besteak beste, nik neuk egindako ikerketei buruz mintzatu nuke, XX. mendearen aurreneko hogei urteek nire ikerkuntzen zutabe garrantzitsua osotudute eta. Hori oso gustukoa ez dudanez gero, labur eta aseptiko izaten saiatuko naiz.Hona hemen, modu telegrafiko batez, garai horretako abertzaletasunaz historiografiak azaleratu dituen zenbait gai:
|
|
|
Berrezarkuntza garaiko ikerketek azaleratu duten beste puntu garrantzitsubat, euskal nazionalismoak politika egiteko erabiltzen zuen era berria da. ...nguruko mugimendua; politikaren ohiko esparrua gainditzen eta jarraitzaileen bizimodua bere osotasuneaneragiten zuen komunitatea, hain zuzen26 Politika, kultura eta soziabilitatearenalorretako ekimenak eta eskaintzak nahastuz, EAJ alderdi politiko arrunt bat bainogehiago izatera iritsi zen, komunitate nazionalistak identitate berri bat osatzeko etasendotzeko aukerak ematen zituelako; eta hori, zer
|
esanik
ez dago, oso eskaintza erakargarria izan zen bere egiturak eta ohiko identitateak goitik behera aldatzenari zen gizarte batean.
|
|
2003
|
|
|
Zer
|
esanik
ez dago, Unaxek ezin zorionekoagoa zeritzon bere buruari. Horrelako panpina azala azalaren kontra edukitzea, lizunkeriaren beldur ez zena, are gehiago, egiten zuena egiten zuela, lizunkeria izpirik gabe burutzen zuena, gorputz ezin gozo eta freskoagoa, azalik leun eta labanena, eztirik zoragarrienaren jabe, kate guztiak beraren gainean (zein azpian) askatzen zituena..., ez zen, ez egunero topatzen.
|
|
2004
|
|
|
Horiek nahi ditu batik bat kitzikatu, txortan egin arazi. Zer
|
esanik
ez dago, bide batez senarrak, senargaiak eta aitak beldurrez airean jarri nahi ditu ere. Berari dagokionez, aitortzen du deus apartekorik ez duela liburuan egiten, egia kontatu, besterik ez.
|
|
|
Halere, guk dakigunez, erabileran gehien eragiten dutenetako faktorea hizkuntzaren eta hiztunaren arteko talde identifikazioa izaten da. Zer
|
esanik
ez dago, berriz, identifikazio maila hori sendo samarra izango bada, ikasketa akademikoaz haratago dauden baldintzak aldekoak izan behar dituztela bihar etziko belaunaldiek. Horrenbestez, eskolan bigarren hizkuntza gisa ikasten den mintzairak ez du berez identitate izaririk garatzeko aukera sendorik eskaintzen ikaslearen kultura nortasunean.
|
|
2005
|
|
|
Beste alde batetik, Pott Bandako idazleengan ohikoa denez, komunikabide eta ikus entzunezkoen eragina ere nabarmena da, musika eta zinearena batez ere. Zer
|
esanik
ez dago Sarrionandiak zinearekin izan duen harremanak eragina izan duena bere lanetan, bai testuartekotasunari dagokionez," Gaueko enkontrua" n film baten zatiak tartekatzen dira, bai ipuinen teknika mailari dagokionez. Batzuetan ipuinak pareka daitezke filmen koadro muntaketarekin, non kameraren mugimenduak eta planoen zehaztasunak antzemangarriak diren," Estazioko begiradak" ipuinean gertatzen den lez.
|
|
2006
|
|
|
Hortaz, puru autentikoak dira, Cohibas fabrikan eta bertako berme guztiekin egindakoak; ordea, prestatzen dizkieten eraztunak eta kutxak faltsuak dira, egindakoak. Eta, zer
|
esanik
ez dago, behin fabrikatik modu horretan aterata, pairatu dituzten kontserbazio baldintzak ez daude inondik inora ere kontrolpean, horra desberdintasuna.
|
|
2007
|
|
|
Zertan
|
esanik
ez dago aldaera nekeztxoago irakurtzen da jatorrizko perpausa baino.
|
|
|
Zertan
|
esanik
ez dago, horrela, perpausa nekagarriago egiten da irakurtzeko. Perpausak ez du itauntzen Anton zurrut, asko maite zuen zenbat gizon?
|
|
|
Zertan
|
esanik
ez dago aukerok nekagarritxoagoak direla jatorrizkoak baino, batez ere lehenengo eta hirugarren testuetakoak. Are gehiago, ezberdinak ere badira izan, testuinguru ezberdinetan izan ere.
|
|
2008
|
|
|
Bat baino gehiago ditugu. Unibertsitatea, zer
|
esanik
ez dago, bat baino gehiago dira. Ikastetxeak, denak genituzke lanean.
|
|
|
Funtzionario berriak gazteak izango dira, kultura demokratikoan jaioak, eta kezkatu egingo dira herritarren arazoekin; beren garaiko seme alabak izango dira, eroso jardungo dute teknologia berriekin eta arrotz egingo zaie administrazioko oraingo hizkera mordoiloa. Horrek, zer
|
esanik
ez dago, erraztu baino bultzatu egingo du administrazioko hizkeraren iraultza.
|
|
2009
|
|
|
Hori dela eta, erreka bazterreko lurren inguruan ere jabetza hutsunea egon da. Zer
|
esanik
ez dago, lurrok, berez, inguruko etxeetakoek erabili izan dituztela. Orokorrean, uriolen arriskupean dago bertan eraikitako edozer.
|
|
|
Uste dut 8.000 milioi euro direla Lopez de Gereñuk aurreikusten duen aurrekontua. Zer
|
esanik
ez dago hori hazten joango dela proiektuaren lanak aurrera joan ahala. Diru horrekin, Euskal Herriko gizarteak gastu sozialean egundoko aurrerapenak izan zituen.
|
|
2010
|
|
|
Baina ikasia dugu errealitatea beste era batera aztertzen, hau da, geure ideologiaren, kulturaren, historiaren eta egunero barneratzen ditugun kultur jakien arabera. Baina bai, hedabideak, zer
|
esanik
ez dago, guztiz inportanteak dira, errealitatearen ikuspegi bat eraikitzen dute eta. Ikuspegi horrek, bestalde, indar handia du, irudimenezkoa delako, testuaren, irudiaren eta ahotsaren laguntzaz bestelako dimentsio batera heltzen delako.
|
|
|
Horrela, XX. mendearen lehen erdialdean Alemania eta inguruko fisikari eta kimikariek (eta baita beste arlo batzuetako hainbat zientzialarik ere) Nazismoarekin topo egin zuten. Bi Mundu Gerren arteko egoera latza izan zela zer
|
esanik
ez dago. Horrela, garai hartako Nobel Sari gehienak III. Reich aren aurka azaldu ziren; bi, Stark eta Lenard, alde agertu ziren; eta beste batzuek, Planckek eta Heisenbergek esaterako, inperioari menpekotasun leiala erakutsi zioten.
|
|
2011
|
|
|
Besteek idatzirikoa hartu, moldatu... eta listo! Zer
|
esanik
ez dago: inork ez du horrelakorik musu truk egiten, eta horrekin zer ikusi handia dauka agintarien esanetara ari diren kazetarien hazkundeak.
|
|
|
Banaka batzuek, berriz, gogoz txalotuko dituzte arduradunen erabaki guztiak, baita okerrekoak direla uste dutenean ere. Zer
|
esanik
ez dago: lehenbizikoak ez dira gaizki biziko, baina azken hauek dira Administrazioan karrera ona eginen dutenak.
|
|
|
Eta horretan oso trebea zenez, agintari guztiek nahi zuten zuzendari. Zer
|
esanik
ez dago: erretiroa hartu harte eutsi zion zuzendaritzari.
|
|
|
Izan ere, zuzenketa handik berrehun urtera arte ez zen argitaratu. Eta zer
|
esanik
ez dago: hutsa aitortu zutenak ez ziren akatsaren egileak, haien ondorengoak baizik.
|
|
|
Zer
|
esanik
ez dago: haur haien begietan marisarjento hura ere aldatua zegoen, lehen aldiz gugandik hurbil edo sentitu baikenuen, gutako bat izateraino ere heldu zela esanen nuke.
|
|
|
Horretaz guk, euskaldunok, badakigu zerbait, barneko sentimendu gozoak ezkutatzen maisu garelako, ez hainbeste gozotasunetik gutxi dutenak. Eta horretan, zer
|
esanik
ez dago, gizonezkoak txapeldunak gara, txapeldun egin gaituzte. Gure zoritxarretarako, noski.
|
|
2012
|
|
|
Heldu arduratsuak estres handia izaten du, bilakaeraren psikologiak duela gutxi arte hori aztertu ez badu ere. Eta zer
|
esanik
ez dago zaharrei dagokionez. Irrati programa batean, behin eta berriz errepikatzen dute honako esaldi hau:
|
|
2013
|
|
|
izan ninteke zer
|
esanik
ez dagoenean
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, uste dut gutxi direla hainbeste gauzaren esperientziara iritsi direnak; eta hori ez badago, ezinezkoa da erremedioa aurkitzea inor estutu eta nekarazi gabe. ...eak badira, beren aitor entzulearekin, behar den bezalakoa denarekin; eta gizonezkoak baino askoz ere gehiago dira Jaunak mesede hauek egiten dizkienak, eta hau fraiPedro Alcántarako santuari entzun nion (eta nik neuk ere ikusi dut), bide honetan gizonezkoak baino askoz ere onura gehiago ateratzen zutela esaten baitzuen, eta horretaz egundoko arrazoiak emanez, guztiak emakumeen alde, hemen zertan
|
esanik
ez badago ere.
|
|
|
Mezari dagokionez, ez dakit zer esan; ez presarik hartu. Nork
|
esanik
ez badago, ez horregatik estutu; kontenta bitez igandeko mezarekin harik eta Jaunak erabaki arte, merezimendurik falta ez dakien. Ni itxura batean nago.
|
|
|
6 Esan ama priore ordeari, Beatrizi eta, ene potolatxoari?, poztu nintzela beraien gutunekin, baina badakite barkatu dutela erantzuna zer
|
esanik
ez dagoenean; Pedrorenarekin ere poztu nintzen; eman nire goraintziak. Gera dadila Jainkoarekin, ene alaba, eta gorde diezadala Haren Maiestateak nik eskatzen diodan santutasunean, amen, amen.
|
|
|
Pedro Alcantara jarten dau testigutzat: . Uste dut gutxi direla hainbeste gauzaren esperientziara iritsi direnak;(?) eta gizonezkoak baino askoz ere gehiago dira Jaunak mesede hauek egiten dizkienak, eta hau frai Pedro Alcantarako Santuari entzun nion (eta nik neuk ere ikusi dut), bide honetan gizonezkoak baino askoz ere onura gehiago ateratzen zutela esaten baitzuen, eta horretaz egundoko arrazoiak emanez emakumeen alde, hemen zertan
|
esanik
ez badago ere? (Bizitza 40, 8).
|
|
|
Zer
|
esanik
ez dago sindikatuak zinez eskertzen zuela estualdi hartan arnas apur bat zekarkion hitz bakoitza.
|
|
2017
|
|
|
Karrerako militarrek ez bezala, patxada askoz handiagoarekin hartzen zituzten soldadutzako kontuak milizietatik etorritako ofizialordeek eta geu ere askoz hobeto ibiltzen ginen akademiatik atera berriak ziren tenientetxo harro eta oilarrekin baino. Eta, zer
|
esanik
ez dago, mila aldiz hobeto konpontzen ginen edozeinekin, baita teniente gaztetxo oilar haiekin berekin ere, sarjentu txuskeroekin baino.
|
|
|
Ceutako eta Melillako sukaldaritza haien kokapen geografikoaren isla da. Zer
|
esanik
ez dago arabiar eta bereber gastronomiaren eragina agerian dagoela. Azken bolada honetan, emigrazioa dela eta, hinduen sukaldaritza indarra hartzen ari da.
|
|
2018
|
|
|
Otto Petteren idazkuntzan eta eraikuntzan eragina izan zuen liburuen artean beste bat, zer
|
esanik
ez dago, autoreak berak berariaz aipatzen baitu ez alferrik atalburutik beretik, Defoeren Izurritearen urtea da.
|
|
2019
|
|
|
–hau suertea nirea, itsaso parean, poeta baten ondoan?, eta saiatu zen nik zerbait poetikoa esan nezan. Zer
|
esanik
ez dago ez zitzaidala ezer bururatu. Zer esan daiteke poetikoa izatera behartzen zaituztenean?
|
|
2020
|
|
|
Zertarako maitasuna egin marmotaren egun saihetsezin batean? Lengoaiak berak ere zentzua galtzen du zer
|
esanik
ez dagoenean. «Aditz denborak», hausnartzen du gizonak, «betirako joana den denbora baten karikaturak, betirako geratzen den denbora bat.
|
|
|
Baloia jokoan zegoela, kazetari bat hurbildu zitzaidan (telebistakoa zela uste dut) galdera batzuk egitera. Zertan
|
esanik
ez dago, haizea hartzera bidali nuela...
|
|
|
" Mutil honek, zaharragooi jaramon egiten ziguk", pentsatuko zuen bere artean. Zertan
|
esanik
ez dago, lehen penaltia sartzea nahikoa izan genuela Corpus torneoa irabazteko.
|
|
2021
|
|
|
Iauna, zer
|
esanik
ez dago: nik gauza orretan neure indar guztiakaz lagunduko deutsut esan eban dukeak.
|
|
|
Jauna, zer
|
esanik
ez dago; nik gauza orretan neure indar guztiakaz lagunduko deutsut (60 or.).
|
|
|
Nire munduan apenas inork erabiltzen duenez, pertsonaia batek modu horretan hitz egiten duenean zailagoa egiten zait gizon edo emakume hori buruan ikustea eta dioena entzutea. Neure ezintasuna da, zer
|
esanik
ez dago, baina oztopo hori euskaldun zaharron gehiengoarena bada, kontuan hartu luke irakurlezaletasuna sustatu eta irakurleon errepublika zabaldu nahi duen edonork. Bestalde, ezin dut euskaraz ikasten ari den jendeak honi buruz pentsatuko lukeena jakin, eta aitaguretasunez jokatuko nuke inoren izenean hitz egingo banu, baina imajinatzen dut euskaraz irakurtzen ikasten urteak eman dituen edonorentzat frustrantea izan daitekeela ulermena oztopatzen duen zailtasun berri bat literaturan topatzea.
|
|
|
Zer
|
esanik
ez dago gauza horiez guztiez ez dietela inori azalpenik zor, ezta guk emakumeok ere. Baina hain da arraroa emakumeoi egiten zaiguna, nola gizonei egiten zaiena.
|
|
2023
|
|
|
Zer
|
esanik
ez dago bertsogintzaren mekanika ondo ezagutu behar duela bertsolariak. Mekanikaren barruan oinarrizko arauak bete behar dira jokoan sartzeko.
|