|
2002
|
|
|
Sabas... zuen mutila... ez dakit nik baina, itsasoak ondo ez dauala hartzen,
|
esango
neuke. Estimadu neukan arren, beste zeozer pentsa behar izango dozue.
|
|
|
Alan bere, beste berbetak ikasiak ta bearreko yaku ikastea gurea euskera makaldu, auldu eta apurka bazterrean izteko arriskurantz goazala
|
esango
neuke.
|
|
|
Angela Maria! Bibotea gehitu egin jatzula,
|
esango
neuke.
|
|
2003
|
|
|
Hiru gauzari. Labur esateko, hauxe
|
esango
neuke egin behar dauala:
|
|
|
Euskeratzeko, oso gauza gitxi; gehien gehiena, ia dana, eginda dagoala
|
esango
neuke; baina, irarkolara eroan aurretik, ikutu asko emon behar izaten jako liburu bati. Horregaitik, eginda egon arren, argitaratzeko daukaguzan liburuok honeexek dira:
|
|
|
Martin bere eretxien" martiri" dala
|
esango
neuke nik. " Euskara batua" nagusitzen hasi zanetik hona, Martinek behin eta barriro azaldu izan ditu bere pentsakerea ta jokabidea, eta dalako euskera batu hori hainbat puntutan ez dau ontzat emoten.
|
|
|
Bueno, bai, baina uste dot beragaitik sentitzen dodana eta oraingo neskeagaitik sentitzen dodana parekatu ezinak dirala. Maitatzeko era ezbardinak dirala
|
esango
neuke, bata oroimenean eta bestea momentu guztietan. Oraingoa, ostera, bederatzi urte gazteagoa eta ondino urrunagokoa; ez naz ni erraz aldatzen, antza, baina hemendik aurrera bidea errazago egon leike.
|
|
|
Holan izango al da! Bardin
|
esango
neuke, baina erraza da maite zaitut esatea holako une baten. Ez dakizu zelan poztuko nindukean orain esan deustazuna benetan eta betiko izango balitz...
|
|
2004
|
|
|
Beste urte bat joan jaku eta aurtengo jaiak pasatu egin dira. Balantze arin bat egitekotan herria pozik lotu dala
|
esango
neuke. Eskerrak emoteko beste hainbat arrazoi bere egon leike, baina lar luzatu barik honako hau esanez amaitu gura dot:
|
|
2005
|
|
|
Bi dinot, zenbatu ezkero, bata eta bestea, bi diralako. Baina euren erabilera eta estimazinoa kontuan hartu ezkero, bat eta erdi dirala
|
esango
neuke, eta erdi hori esateko modu bat besterik ez da. Bat dan hori beti nagusitzen jako erdi apur horri.
|
|
|
" Ezkerretara Adela eta Luis andra gizonak, euren semea eta alabeagaz, ez dot horreen bion izenik gogoratzen, jakin be ez dakit dakidan, ez deuste apenas berbarik egiten eta. Familia hau kostaldeko herri batera joaten da, hori bai, abuztuan bakarrik, uztailean hemendik ibilten dira; gainera seme alabok Aste Nagusian murgiltzeko moduko adinera iritsi dirala
|
esango
neuke, ez litzateke harritzekoa izango gurasorik bako pisutik agertzea, lotara edo, dutxaren bat hartzera sikieran".
|
|
2007
|
|
|
Titikakatik La Pazerako autobusetik ikusten dogun ingurua zelakoa dan azaltzeko berba bat behar bagendu, hauxe
|
esango
neuke: gogorra.
|
|
2008
|
|
|
Jaialdia hasteko, Martintxoren istorioa kontetan eben. Xabier Leteren ahotsa zala
|
esango
neuke. Niri oso ezagun egin jatan, etxean neba arrebok, kantu eta guzti, askotan ahotan erabilitakoa zalako.
|
|
|
Amak prestauriko gosaria lakorik ez dago. Titiko esnearen gustuaz be akordetan nazala
|
esango
neuke.
|
|
|
Berriatuan herriko aguazilak egiten eban lan hori, meza ondoren petril ganera igonda. Euskeraz egiten ebala
|
esango
neuke.
|
|
|
Edozein melodiari emoten eutsan itxurea. Soinu eta harmonia etxean nagusi; ganaduak eurak be pozik egoten zirala
|
esango
neuke halakoetan. Orroa be gitxienez ahots bitara egiten ikasi eben.
|
|
|
Binaka jarten ginan eta hiru lerro beteten genduzala
|
esango
neuke, familia gehienetan lau edo bost baginan eta. Ganera, neska eta mutilak alkarregaz gengozan eta 6 urte bitartekoak danok batera.
|
|
|
Gero, mehatzago. Nire akorduan behin etorri zala
|
esango
neuke eta bertan, zarata handirik atera barik.
|
|
|
Edo adar joten jarritako koplatxoa (Jesus Mari Errekanekoak kantetan ebala
|
esango
neuke):
|
|
|
Hasierakoak International markakoak zirala
|
esango
neuke. GMCak be laster hasi ziran.
|
|
|
Fanatismoaren urteetan otsoaren ahoan bertan, une batez behintzat, egoteko aukera izan neban. Gerora erradikalegia ez izateko txertoa izan zala
|
esango
neuke, ha ez zan normala eta.
|
|
|
Udaletxe zaharraren argazki hau 1920 ingurukoa da, baina nik ezagutu, neban egitura bera dauka: azpian San Gregorio kapera, gainean udaletxeko gela eta ezkerretara sindikatua izan zaneko lokala; gerra ostean errazionamentua be hortxe banatzen zala
|
esango
neuke.
|
|
|
parkatu, Lidia, hau guzti hau, egia esanda, ez da bape erreza espliketan. Konplikatua da,
|
esango
neuke oso korapilotsua dala, oso, konplikatua, horixe?
|
|
|
–esan eben artzai batak? (10v),. Bataz>
|
esango
neuke? (39r).
|
|
2009
|
|
|
Praka, alkondara, abarka eta txapel eta guzti dabilen azeria ia bakarrik dala gizon? Ia, eta ia barik be
|
esango
neuke nik.
|
|
|
Bere ogibideaz biziteko nahikorik irabazi ezin dauenari, ez ete leikio, gero, parkatu tranpatxu bat edo beste? Nik baietz
|
esango
neuke.
|
|
|
Felix Bilbao, Aita Felix izenaz askoz ezagunago dana eta izan dana herri eta parajeetan be, frantziskotar idazle eta sermolari bikaina dogu. Eta ofizio biok ia bat dirala
|
esango
neuke gizon honegan. Sermolari bikaina, bizia eta adoretsua izan da bere bizi guztian:
|
|
2011
|
|
|
Azken laburpetxo bat eginez, hau
|
esango
neuke: Txomin Solabarrieta ez dogu ahaztu behar abadea dala eta eliza barruan nahiz kanpoan egin dau ebanjelizatze lana.
|
|
|
Nikolas Hormaetxea. Orixe?, Luis Mitxelena, Manuel Lekuona, Luis Villasante, Salbatore Mitxelena, Ignazio Maria Manzisidor, Plazido Mujika, Lino Akesolo, Santi Onaindia? Euskerazko eskoletan,
|
esango
neuke, gramatika eta teoriak irakastea baino gehiago, euskaltzaletasuna piztea zala irakaslearen helburua. Munduko hainbat jakitunek euskera goresteko esanikoak bilduta zituan gure irakasleak; han eta hemen, egunkari zati eta bestelako paperetan bilduta.
|
|
2012
|
|
|
Egitearen aldeko arrazoien artean, Santa Teresa euskal literaturan txertatzea eta euskal letretako zaleei haren espirituzko altxor aberatsa euskaraz eskaintzea egoki eta bidezko eta,
|
esango
neuke, ia beharrezkotzat jotzen neban.
|
|
|
Beste honeek, toki mugatukoak izatearen marka, bertakoentzat alde badabe be, gainerako guztientzat kontra dabe. Dana dala, mugatua bai, hemen guztia mugatua dan heinean, baina bestela, belaunaldi baten eta sasoi baten izaera egokien jasotzen eta adierazten dabenetarikoak dirala
|
esango
neuke. Alde batetik hori, baina bestetik, jendeak oraingo giro irabiatuan, informatikaren zurrunbiloan sarturik, liburuak irakurtzeko astirik eta patxadarik hartu ezina dago.
|
|
2013
|
|
|
(106) T: Eh//
|
esango
neuke ezetz
|
|
2014
|
|
|
Jose Antonio Retolazak toki gorde bat, aparteko leku bat merezi dauala euskalgintzan
|
esango
neuke.
|
|
|
Gerrako une honeek, seminarioan sartu aurreko hainbat ekintza eta seminarioko hainbat kontaera dira gogotsuen irakurri ditudanak. Batzuk antologikoak direla
|
esango
neuke. Hona Gernikako bonbardaketaren eta gerraren pasarte batzuk:
|
|
2015
|
|
|
Ikastarotik horra eroan zirean. Eztabaida batzuk be egon zirean, baina
|
esango
neuke hori ondo etorri zala. Irakasle ibili zirean hor:
|
|
2016
|
|
|
Baita Aranbeltzaren lehengo bizimodua be, ganera ez da sekula barriz holangorik jazoko hemen. Kasualidade asko batu dira, zorte txarra be bai
|
esango
neuke, baia uholderik handienak be itsasoan baretzen dira.
|
|
|
–Baietz
|
esango
neuke. Gatx eukiko eban egunotan herritik alde egitea, eta orain gatxago, ezinezko esan leiteke.
|
|
|
–Batzuk beste batzuk baino ikaratuago,
|
esango
neuke.
|
|
|
–Ze? kausazko aurre hitzaz baliatzeaz itu ituan jo dabela
|
esango
neuke. Sarritan darabile eta txito egoki.
|
|
2017
|
|
|
Esate baterako, Zorrotzako Arkarazok eta Somorrostroko Sarik. Nik
|
esango
neuke, Zara hasi zanean merkatua hankaz gora ipini ebala eta ez egoala hareri aurre egiterik.
|
|
|
Esate baterako, Segundo Barruetabeña, Sarduitarrak, Lejarzegi anaiak, Jauregi, Abaroa," Ponpon" Uriarte eta abar. Nik
|
esango
neuke danok ginala karreristak edo bertsolariak. Niri bertso mundua beti gustau izan jat. Guk, Enbeitatarrekin batez be, hartu emon handia geunkan orduan.
|
|
|
Hau guztiau irakurrita, garbi izango dozue nongoa nazan. Muxikarra naz bai, baina kasualidadez
|
esango
neuke. Laster kontauko deutsuet zergaitik.
|
|
2018
|
|
|
–Pisu itzela,
|
esango
neuke... –ihardetsi zion agureak burlati, ohearen gainean geratu zen paperezko adreilu hari begira.
|
|
2021
|
|
|
Badira beste batzuk be, ez hain gogorrak edo esanguratsuak, eta guztiak dira asko pentsauarazo izan deustienak. Eta
|
esango
neuke gertatutako momentuan bertan baino gehiago pentsauarazo deustiela geroago. Eta baita askoz sakonago be.
|
|
|
Ba, neure buruari erantzunaz,
|
esango
neuke, momentuan bertan edo handik denpora hurbilera, ez dodala izan gertaera bakotxaren hainbesteko gomutarik, eta bai, ostera, adinean aurrera noan heinean. Eta pentsau ohi dot:
|
|
|
Jon Agirre, Jurek Zienkievicz, Jabier Olivares, En aut Uruburu eta Xabier Solaguren. lango egoeretan benetako neurri hori ikustea? Barriro neure buruari erantzunaz,
|
esango
neuke niri adinak asko eragiten deustala, halango egoeretan pentsetako orduan. Eta oso sentibera paretan naz.
|
|
|
Asko gustetan jat ira eta ota usain berezi hori. Aparteko egoera batera eroaten nauela
|
esango
neuke. Gogoratzen naz aitita ikatza egiten egoten zan parajera joaten nintzanekoaz be.
|
|
|
Ez dakit, ez naz gogoratzen ondo, baina
|
esango
neuke, hilaren lehenengo barikuetan, auzuneko zaharrai eta gaixorik egozanai Gure Jauna etxera eroaten jakela. Baten bat larriago gaixorik baegoan, astero be bai.
|
|
|
Garai haretako ikasiek hori irakasten euskuen, eta gizonezkoak ziran munduen agintan daurienak. Nik
|
esango
neuke gizonezkoak izaten zirala lehenengo mailan agertzen ziranak. Aurretik genkarren eredua zala esango neuke.
|
|
|
Nik esango neuke gizonezkoak izaten zirala lehenengo mailan agertzen ziranak. Aurretik genkarren eredua zala
|
esango
neuke. Baina nire kasuan, egon dira eta dagoz emakumezko erreferenteak be.
|
|
|
Bigarren andrazko bat
|
esango
neuke Basili izan dala, nire amaxea. Kontuan hartu ni bere alabeagaz nobio hasi nintzala, neskatxiak hamalau urte bakarrik ebazala.
|
|
|
Eta inoz ez eustan agertu muzinik. Gehiago
|
esango
neuke. Nire andrea izango zan Maitegaz San Antonioko autobus geltokian geratzen nintzan.
|
|
|
Baina, beti buztarri berean alkartuta ibili arren, bai idiek eta bai behiek, nozean behin, besaka egiten dabe, itzainen amorrurako. Ba, geure kasuan be
|
esango
neuke, ez garala, nozean behin, besaka egin bakoak.
|
|
|
Nire kasuan
|
esango
neuke, nire umezaroan, oso mutiko pozkorra eta pozduna izan nintzala. Aitita Isidrogazko hartu emonak eta beragaz bizi izandako urteek oso gogorapen onak itxi deustiez.
|
|
|
Aitita Isidrogazko hartu emonak eta beragaz bizi izandako urteek oso gogorapen onak itxi deustiez. Niretzat, mutikotan igarotako gertaerak pozgarriagoak izan zirala
|
esango
neuke. Adinean aurrera joan ahala, bakotxaren zentzunaren garapenaren arabera, bizimoduko gertaerak eta pasadizoak gogortzen joaten dirala esango neuke.
|
|
|
Niretzat, mutikotan igarotako gertaerak pozgarriagoak izan zirala esango neuke. Adinean aurrera joan ahala, bakotxaren zentzunaren garapenaren arabera, bizimoduko gertaerak eta pasadizoak gogortzen joaten dirala
|
esango
neuke. Zergaitik da hori holan?
|
|
|
da unibersidaderik onena entzun izan dot baten baino gehiagotan. Nik
|
esango
neuke bizitzea oinarri oso beharrezkoa dala, eta beste ikasgai batzukaz osotuta, ikaragarrizko aberastasuna sortzen dogula geure norbanakoen izakeran.
|
|
|
Baina horreri gehituta, uste dot komentutik pasau izanak asko eragin izan deutsala ama Teresaren izakereari. Harek bizitzeari hartu eutsazan neurriek eta erabagiek holantxe sentidu eta jokatzera eroan dabela
|
esango
neuke. Halantxe zala eta pozik.
|
|
|
Haren burua beste gauza batzuetan ebilen. Eta hainbeste beharretik aparte,
|
esango
neuke haren ardura nagusia zala umeen artean diferentziarik ez egitea. Ez eitela igarri ezelako seinalerik, halan zanik pentsetako.
|