|
2008
|
|
|
Eta hori dela eta, Euskal Herriko herri askotan, ea zer opari nahi duten euren zorionetarako> galdetzen hasiak dira gurasoak seme alabei, edota ea eskolan pelotan> jolasten> ote duten galdetzen ere hasiak dira. Gurasoek, jakina, urtebetetzea>/ > eguna> eta pelotan> jokatu>
|
esan
ohi dute euren bizi guztian, baina euren bizi guztikoa, euskalgaiztoa, omen denez, oraingo euskara, onera?
|
|
|
formetan ere: adinekoek berroi> ko>
|
esan
ohi dute. Gazteek hauek adierazteko beste modu batzuk erabiltzen dituzte:
|
|
|
Gerora ere, hainbatek
|
esan
ohi du espezialitate arloko testu eta lexiko arazoak erabakitzea espezialisten esku, guri dagokigunez, mediku erizainen esku, egon lukeela1.
|
|
|
edota soil soilik. A dagoen lekua? adierazten dela
|
esan
ohi du hiztegigile eta lexikologo batek baino gehiagok, lekuan zentratuz huts hutsik. Hots, di1 eko eta, partez, di2 ko multzo adiera hori alde batera uzteko joera dago halakoetan.
|
|
2010
|
|
|
Igorleak bere enuntziazioaren izaera kontrolatzen eta erabakitzen du. Sermoilariak
|
esan
ohi du bere enuntziazioak ze balio duen: baieztapen balioa atxikitu dio, agindu balioa, galdera balioa...
|
|
|
ez gure bizi denboran eta ez, itxuraz, gure seme alaben aldian. Endangered language direlakoetan alde handiak daude batzuetatik besteetara, eta euskara ez dago urrundik ere azken azkeneko fasean, espezialistek moribund language
|
esan
ohi duten horretan. Motibo objektiborik badago, egon, baieztapen hori egiteko.
|
|
2012
|
|
|
Mitxelenak berak
|
esan
ohi zuenez,, zorrak aitortu eta aipatzea dagokio zordun onari, pagatuko ez baditu ere?. Noan bada, eskerrak emateaz gain, aipatu hutsarekin kitatuko ez ditudan zorrak aitortzera.
|
|
|
– Intzidentalen egitekoa perpausaren mugetan gelditzen da (nahiz eta predikazio nagusitik at egon, funtzio intzidentalaren defendatzaileek berariaz
|
esan
ohi dute perpausaren egituran sartzen direla; dictum aren barnean erantsiko genuke guk).
|
|
2021
|
|
|
Orain bada
|
esan
ohi du Axularrek maiz, ez bada soilik. Axularren Gero bezala ‘diskurtsozko estiloz’ onduriko liburu edo mintzaldietan arrazoibide luze baten edo argudio baten amaiera ere beraz ek seinalatu ohi du.
|
|
|
33.4b Ondorioa adierazten duen perpausak ondorio morfema izan dezake —ezen morfema, edo haren aldaerak, gehienetan—, eta orduan esaldia ohiko ordenan ematen da: Hain ardo ona diagok eze, pena ematen zidak saltzea (San Martin); Hainbeste lan daukate, ezen enkargu gehiago hartu ezinik dabiltza Japoniako eta Koreako ontziolak (Berria); Hainbat gauzatan sartuta nabil eze azkenean denak gaizki egiten ditut (Elexpuru); Hala zara mudatuko, ze ez zaitu inork ezagutuko (Lazarraga); Halako errabiagaz
|
esan
ohi dituzte, ze edonork sinistu legike bihotz bihotzetik direla (Astarloa); Hain modutan dago zabaldurik biraoak ezartzea, ze ez die inork sinisten (Astarloa) 5 Baina non ere erabil daiteke horrelako esaldietan: Hain da garestia non erregeak eta beste gain gaineko pertsonak bakarrik izan dezakete (A.
|
|
|
28.9.2a Zerrendatze hutsaz bestelako harremana ere gerta daiteke bata bestearen ondoan eman diren bi sintagmaren edo bi izenen artean. Askotan izen sintagma batean adjektiboak betetzen duen zeregina aposizioan doala
|
esan
ohi dugun izen batek, edo beste izen sintagma batek betetzen du; hau da, ondoan daraman izenaren zer nolakoa adierazten du. Ikus ditzagun adibide hauek:
|
|
|
Hor haiz gure etxean, honenbertze egun honetan (Larzabal); Horrenbeste arriskuren erdian (Mitxelena); Hantxe bai loriatzen ginela gu hainbertze lagunekin (Larre). Gramatikari batzuek
|
esan
ohi dute nolabaiteko gradazioa dagoela eta horrek izenordainen parean joan behar duela (nik honenbeste; zuk horrenbeste; hark hainbeste). Baina hori ez da betetzen tradizioan.
|
|
|
Hori da, hain zuzen, adjektiboaren zeregina. Baina askotan izen sintagma batean adjektiboak egin behar lukeen papera aposizioan doala
|
esan
ohi dugun izen batek, edo beste izen sintagma batek egiten du. Adibidez:
|
|
|
Lasa andereak deitu dizu; Itziar andereñoari esan behar diogu. Kasu horretan Lasa eta andere, Itziar eta andereño aposizioan daudela
|
esan
ohi dugu: Lasa eta Itziar izen berezien zeregina da zein andere edo zein andereñoz ari garen zehaztea.
|
|
|
Hitz guztiak, ordea, ez dira klase berekoak. Adibidez, emakume, etxe, hiri... moduko hitzak klase batekoak direla
|
esan
ohi dugu, izen klasekoak, hain zuzen, eta polit, amorragarri, gorri, handi... beste batekoak, adjektiboak. Badira, halaber, batzuetan klase bateko eta beste batzuetan beste bateko jokatzen dutenak:
|
|
|
zazpi jostunek jositako gona zuria. Hau absolutiboan doala
|
esan
ohi dugu (§ 18.2). Gure kasuan, atal luze xamarra eta konplexua da zazpi jostunek jositako gona zuria, baina askoz elementu gutxiagorekin ere osa liteke:
|