|
2001
|
|
|
Goiorekin ogi mamiari eta pupitrez aldatzeari buruz hitz egin nahi nuen irteeran, ea zer esaten zuen, baina Goio ezer
|
esan
gabe joan zen etxera. Hamalau urte genituen eta ez ginen berritsuak.
|
|
2004
|
|
|
euskaldun izatearen izaria Euskal Herrian bertan errotutako izaera dela, bertako balio eta ereduen arabera taxutua, eta horren ukapena den kultura espainolaren aurka eraikia. Frantziari buruz beste horrenbeste,
|
esan
gabe doa. Bidenabar, zergatik ez gogora erakarri nortasun auzi hauei buruz psikosoziologiak jadanik argituxea duen hipotesia.
|
|
|
Txintik
|
esan
gabe joan zitzaidan.
|
|
2005
|
|
|
Agurrik ere
|
esan
gabe joan zinelako haserre egon naizela esanez hasi nuke beharbada, eta horrexegatik ez naizela zurekin lehenago harremanetan jarri, baina ez litzateke egia izango. Ez, hori baino gehiago ezagutzen nauzu eta ez naiz horretan eroriko.
|
|
2009
|
|
|
Une batez iruditu zitzaidan altxatu eta alde egingo banu, Elena ez zela ohartuko. Baina bestetik, erreparoa ematen zidan ezer
|
esan
gabe joateak. Nahiago nuen hantxe egon, Elena berriz ere mundu errealera itzuli arte.
|
|
|
Domingok. Gonzalo De Lucas eta Chaplinen artean zegoen une hartan? pistola bat zeraman eta bere lagunek fusila, hamabi presoak hormaren kontra jarri zituztenean, exekuzioa aurrera eramateko prest; Domingok, egia esan, desgogara hartu zuen presoak hiltzeko erabakia, eta hargatik, beharbada, hitz erdirik
|
esan
gabe joan zen harainoko bidean, halako moldez, non Gonzalo De Lucasek, lorezaina zenak eta bere burua poetatzat zuenak, harako komentario hura egin zionean, begi bazterraz Domingori so eginik: –Iraultzaren lorategian ere sasiak kendu behar ditiagu lehenik, justizia eta askatasuna behar bezala lora daitezen?
|
|
|
Domingok –Gonzalo De Lucas eta Chaplinen artean zegoen une hartan– pistola bat zeraman eta bere lagunek fusila, hamabi presoak hormaren kontra jarri zituztenean, exekuzioa aurrera eramateko prest; Domingok, egia esan, desgogara hartu zuen presoak hiltzeko erabakia, eta hargatik, beharbada, hitz erdirik
|
esan
gabe joan zen harainoko bidean, halako moldez, non Gonzalo De Lucasek, lorezaina zenak eta bere burua poetatzat zuenak, harako komentario hura egin zionean, begi bazterraz Domingori so eginik: " Iraultzaren lorategian ere sasiak kendu behar ditiagu lehenik, justizia eta askatasuna behar bezala lora daitezen... ezta, Domingo?", honek, bat batean oilagorra baino gorrago sentitu balitz bezala, entzungor egin baitzion; bazirudien, beraz, Gonzalok ere, Domingori esaldia aurkeztu ziòn formaren arabera –iritzia gehi galderatxoa–, bere zalantzak zituela eta Domingoren laguntzaren bila zebilela; Domingo ez zen tontoa, eta jakin behar zuen, ongi jakin ere, zein ziren lagunaren asmoak –laguntza psikologikoa behar zuela, alegia, zalantzen desertuan–, eta, halere, bakarrik utzi zuen:
|
|
2010
|
|
|
Gelatxo batera eraman naute, ez dago lau pareta besterik, makina bat barrote leihoan eta makina bat sarraila atean,
|
esan
gabe doa.
|
|
2011
|
|
|
Inori ezer
|
esan
gabe joatea erabaki du. Gitarra aldean duela sartu da barrura.
|
|
|
Hala ere, hurbildu egin zen inspektorea, zalantzaren bat balu bezala. Arrimatzeaz aldez aurretik damuturik,
|
esan
gabe doa. Testigurik ezak bakarrik egiten zuen zilegi egiten ari zena.
|
|
|
Hitzik
|
esan
gabe joan zela
|
|
|
Hitzik
|
esan
gabe joan zela
|
|
|
Hitzik
|
esan
gabe joan zela
|
|
|
hitzik
|
esan
gabe joan aurretik esan zidana
|
|
|
–oso minduta zegoen Stanley?. Ez zara ohartu, ohartuko zinen, gaur goizean zuri adio
|
esan
gabe joan naizela. Nolatan egin ote dut horrelako zerbait?
|
|
2012
|
|
|
proiektu berri bat? eredukoa,
|
esan
gabe doa... Ondo etorriko litzaiguke zu bezalako?
|
|
|
Fisika ikasketena Sebasi bururatu zitzaion, eta Wikipedian bilatutakoa nahikoa izan genuen mordoilo hori muntatzeko. Bakailaoak,
|
esan
gabe doa, ez daki Don DeLillok badaukala izenburu bereko nobela bat, zeinari erreferentzia zuzen ugari egiten baitizkiot nirean, aipuak barne; izan ere, nire nobelako bost protagonistek irakurri eta elkarri pasatzen diote DeLillorena, keinu metaliterario gisa. Santi Alaieta pertsonaiaren izena DeLilloren Jack Gladney narratzailearenarekiko keinu bat besterik ez da.
|
|
|
Nik esango nuke, deskribapenaren aldetik, ez direla horren erratuta ibili. Baina,
|
esan
gabe doa, niri asko gustatu zitzaidan, badakizu. Oso nobela ona da?.
|
|
|
Niretzat hau zen, hau da oraindik, liburu denda perfektua. Eta handiena, hori
|
esan
gabe doa. Auzoan bazegoen paper denda estu bat, egunkariez gain zenbait komiki saltzen zituena, eta baita liburu batzuk ere, baina ez zen toki erosoa.
|
|
|
Epaimahaikide guztiak ezagutzen nituen; hori ez da arraroa, gurea bezalako herri txiki batean. Idazleak ziren gehienak,
|
esan
gabe doa. Ez nuen, ordea, adiskidetasun handiena nuen epaimahaikidearengana jo, prekauzioz, tratu gutxiago neukan beste batengana baizik.
|
|
|
Egoitz kalera irten da, norbaitek mezua bidali dio mugikorrera eta ezer
|
esan
gabe joan da.
|
|
|
sadismoa, nekrofilia, intzestua, droga. XX. mendeko psikoanalisiak,
|
esan
gabe doa, berebiziko materiala aurkitu du Poerengan, eta horrek areago zabaldu du idazle madarikatuaren izena.
|
|
|
Zenbait astez, une hartako politika gaiak ere ahantzarazi zituen gai erakargarri honen gaineko eztabaidak. Prefektuak ohiz kanpoko lana egin zuen; eta,
|
esan
gabe doa, Parisko poliziaren indar guzti guztiak jarri ziren kasu hau argitzera.
|
|
|
Eta gizontxoa txintik
|
esan
gabe joan zen.
|
|
|
Beste gauza bat ere aitortuko dut: ...da; argi eta garbi diot «bekaizkeria», den dena aitortu ohi diot eta neure buruari; eta nekez aurkituko genuke gizon gazterik arreta erakartzen dion emakume polit batekin topo egindakoan harridura gogaikarria sentituko ez lukeenik baldin eta emakume horrek, bat batean, nabarmenki erreparatuko balio bera bezain ezezagun zaion beste gizon bati; bai, nekez aurkituko genuke horrelako gizon gazterik(
|
esan
gabe doa, mundu zabalean bizi den eta bere buruarenganako estimuari atsegin ematen ohituta dagoen gizon batez ari naizela).
|
|
2013
|
|
|
Esan gabe doa ez dakigula ongi Versusek zer egin zuen. Baina hori
|
esan
gabe doan bezala, esan dezakegu, orobat, Versusek gogo onez hartu zuela txantxa, zirikada edo drola, ez irain gaizto baten gisa. Aurren aurrena, ingurura begiratuko zuen, zerua ere barne, bizilagunen bat begiz joko ote zuen.
|
|
|
Saiatu zen hamaikagarrenez, eta, katua eta abar, irriño batek piztu zion fedearen bonbilla, eta suspirio batek ekarri zion izatearen ondoeza, eta hegazti batek marraztu zion zeruan argiaren epifania. Versusek,
|
esan
gabe doa, itsasora itzuli zuen pistola. Ez leunkiro, baizik eta harrika.
|
|
|
hori bai dela hobeto!). Eta hemen egoteko beharrezkoa izan zen zure amak urrutiko sasoi hartan tripako mina izan zezan, honela Andikoako jaietara ez zedin joan, eta zure aitaren lekua beteko zuen gazte hura ezagutu ez zezan(
|
esan
gabe doa zure aitaren lekuan beste gazte hura balego zu zeu ez zeundekeela orain liburu hau irakurtzen, eta are gutxiago auzokoarekin parabin paraban). Beharrezkoa amaren tripako min handi hura, beraz.
|
|
2014
|
|
|
Ez naiz kexu hala ere, woodstock saiakera hau egurasgarria baita kokaina eta pastilla technoen agintepeko nire herriko erreinu absolutistan, eta, gainera,
|
esan
gabe doa, hemen daudenak dira tokiko coolenak, eta, hortaz, argi dago beraiei eskainiko diedala baldintzarik gabe nire gorputza eta materialtasun osoa, sakrifizio sozialetarako gordetako aldarean.
|
|
|
Narratzaileak egurra banatzen du ezker eskuin, eta egurra banatzen du bere buruarentzat ere, tonu ironiko nabarmenarekin. Egur ona, sutarako balio duena,
|
esan
gabe doa. Danele Sarriugarteren idazkera zorrotzak, irakurlea jartzen du beti jo puntuan, eta emoziozko erantzunak ez ezik, baita zentzumenezkoak ere eragingo dizkio.
|
|
|
Edo zabortegira botatzen zituen, zuzenean eta besterik gabe? Oroitzen nintzenean, udaletxearekin harremanen bat zuten lagunei eta ezagunei komentatzen nien kontua, baina inork ez zuen halakoez arduratzen zen sailaren berri, ezta,
|
esan
gabe doa, erloju haren norakoarena ere.
|
|
|
–Bai. Toki batzuetan gehiago kostatzen da,
|
esan
gabe doa. Orduak, are egun bat baino gehiago ere.
|
|
|
Hori guztia ere zaila da sinesten,
|
esan
gabe doa. SEk azalpen lauso batzuk eman dizkigu gorpu horiek guztiak hobiratuta egon daitezkeen puntuei buruz, baina errefortzuak eta adituak bertaratu arte ezin izango diogu halako miaketa sakon bati ekin:
|
|
|
bi urte eta erdi neramatzan Mikelekin bizitzen eta ondo nekien bere familiari buruzko galderei ihardesteko monosilaboak baizik ez zituela erabiltzen, kasurik onenean. Hura zen, bestalde, Euskal Herrira elkarrekin egiten genuen lehenengo bidaia; ni, jakina, itzulia nintzen noizean behin, gabonetan eta udako oporretan, baina sekula ez nuen lortu Mikel Getxora eramatea, nire gurasoenera, ezta,
|
esan
gabe doa, Mikel bere jaioterrira laguntzea ere: nik dakidala, itzultzen zen aurreneko aldia zuen, bi urte eta erdi horietan bederen.
|
|
|
Ohean irakurtzea debekatu zidanean jakin nuen, ziurtasun osoz, zerbait gaizki zihoala gure artekoan. Ez zen bereziki zakarra izan. Elena ez da sekula zakarra?, eta,
|
esan
gabe doa, ez zituen liburuak aipatu.
|
|
|
Edozein modutan, eta aldez aurretik imajinatzen nuen bezala, euskaldunetik izena baizik ez zeukan: karta nazioarteko jatetxe frantses dotore samarretako tipikoa zen; tamalez, bertan ez zen inondik ageri Furstenberg suflerik, horixe eskatu nahi bainuen, ipuineko protagonistek bezala alegia, eta lekuaren dekorazioak,
|
esan
gabe doa, zerikusi gutxi zeukan Capotek deskribatutakoarekin. –Arriskutsua da New Yorkera iraganeko arrastoen bila etortzea.
|
|
|
Txintik
|
esan
gabe zihoazen, salbu eta Carl Millerrek baten bati agur egiten zionean ondotik igarotzean. Rudolphen arnasestuak baizik ez zuen lorrintzen igandeko isiltasuna.
|
|
|
Eliz ataritik alde egin nahi du baina nabarmenegia litzateke amari ezer
|
esan
gabe joatea. Telefonoari begira dago.
|
|
|
Hizkuntza gora eta behereen teoria honetarako iturriak Renanek XIX. mendeko linguistika arruntean aurkitu dituela (Schlegel, etab.),
|
esan
gabe doa. Berak bere fantasiaren erreka gaineratu die haiei, eta, hizkuntzak eta arrazak bateratuz, doktrina guztia historiaren bere filosofia orokorrean akoplatu du.
|
|
2015
|
|
|
Anjel Otaegiren izena oroitu dut lehenxeago, eta ez da kasualitatea: Otegi eta Otaegi, urte berean jaioak dira biak, 1942an, eta antzekotasun gehiago ere suma litezke bien artean (diferentziak bezainbat,
|
esan
gabe doa): baserri girokoak biak, mutilzahartze bidean zihoazenak, lagun eta parrandazaleak, herriaren alde konprometituak; antzekoa dute kokaera geografikoa ere:
|
|
|
Zoruaren gainean kontrolik gabe, gurpilak zoratuta lurrean eutsi ezinean, orro egiten zuen motorrak. Errepidean iltzatuta begiak, bihotza taupaka eta erabateko tentsioan, elkarri ezer
|
esan
gabe joan ginen luzaro. Gora egin genuen, hala ere, poliki poliki gelditu gabe, eta azkenean bide seinale bat irakurri ahal izan genuen gure lasaitasunerako:
|
|
|
126). Euskal kasuan,
|
esan
gabe doa erreferentzia esanguratsu hori Espainia eta Frantzia direna. Berauek estatu bezala desagertuko balira, euskal nazionalismoa erraz itzuriko litzaioke estaturik osatzeko helburuari.
|
|
|
bizitza eta literatura sentitzeko era berezi bat. Kritika dialektiko eta komunikatibo bikainak daude,
|
esan
gabe doa, eta eleberri dialektiko apartak: Lisboaren setioaren historia.
|
|
|
Pisuz guztiz arindu da isiltasuna. Eta isiltasuna pisuz arintzen denean, ez dago hitzen beharrik,
|
esan
gabe doa esan nahi dena. Hitzak jostagarri hutsak dira halakoetan, denbora pasa, puzzle bat egitea bezala.
|
|
2016
|
|
|
Jende gehiena beregana zezan, mirakuluak egiten zituen, eriak sendatzen eta pobreen izpiritua laudatzen. Beste mirakulu batzuk ere egin zituen, hala nola uren gainean ibili ala haizea bat batean geldiarazi,
|
esan
gabe doa gure bitartez eginak izan zirela.
|
|
|
Bidaia osoa hitz bakar bat ere
|
esan
gabe joan gara. Ni muturtuta, eta bera goiko errotari bira eta bira dabilenaren aurpegi urdinduarekin.
|
|
|
Ez hertsiki, ez arinki, ez deus. Zu zinen psikiatrikoan egondako nire gertuko pertsona bakarra, eta zu ere,
|
esan
gabe doa, ez zinen zoroa. Zoroez eta osasun mentaleko instituzioez neuzkan erreferentzia bakan eta urrunak filmetakoak ziren.
|
|
|
Josette Artomek, Alberto eta Micòlen amonak ere, palmondoak eta eukaliptoak ekarrarazten zituen etengabe Erromako Lorategi Botanikotik, Gianicoloren oinetan dagoen horretatik: eta horregatik, gurdiak erosotasun osoz pasa zitezen, baina baita,
|
esan
gabe doa, entzute onaren arrazoiagatik ere, bere senar Menotti gaixoa behartu zuen via Ercole I d. Estera ematen zuen etxeko sarrerako atetzarra, berez handia zena, gutxienez bi aldiz zabalagoa egitera. Kontua da, bildumak eginaren eginaz, gauzenak, landareenak, denetarikoak?, azkenean poliki poliki pertsonenak ere egin nahi izaten direla.
|
|
|
Gezurra. Gertatzen dena da udal batzuetan, inkonstituzionalki(
|
esan
gabe doa, baina esana gelditzen da), lurperatzaile oposaketetarako baldintza sine qua non bat kerofobikoa izatea dela, begi bistako arrazoiengatik. Oposaketari batzuk, arazo ekonomikoek akuilaturik, halakoxeak bihurtzen dira, triste mortalak, edo jardunaren jardunaz ere bai; baina inoiz ez dira berez edo izatez kerofobiko.
|
|
|
Hasperen egin eta ezer
|
esan
gabe joan zen Berta Garizmenditik. Nestor ez zen bere aulkitik mugitu:
|
|
|
Txintik
|
esan
gabe joan zen andrea, eta gosaritarako prestatutako mahaian eseri ziren osaba ilobak. Gose zen Aitor:
|
|
|
Mozorrotuta ageri zen, plastikozko edalontzia eskuan eta hawaiarren lepoko loredunarekin. Irudi horrek, baina, oihartzun eskasa izan zuen sareetan, eta,
|
esan
gabe doa, kontuak ez zuen papereko hedabideetara jauzi egin.
|
|
|
Iratik autoa aparkatu, motorra itzaltzeko kontaktu giltza jiratu, eta sarrailatik dilindan gelditu zen gako multzoa. Atea ireki eta deus
|
esan
gabe joan zen agudo zerbitzuguneko denda tabernako komunetarantz. Joseba giltzei so geratu zitzaien zenbait segundoz, ergel baten modura nola mugitzen ziren begira, hipnotizaturik bezala, eta ez zen mugitu haien higikera geratu arte.
|
|
|
edo antzeko kontzeptuak erabiliko ditu eskuarki. Eta protesta egiten duenean,
|
esan
gabe doa, ez da bere buruarengan pentsatzen arituko, euskal literaturaren hobe beharrean baizik, hots (barkatu), Euskal Literaturaren Hobe Beharrean.
|
|
|
Ezagutza horrek, azken batean, ez du zertan oso sakona edo barnekoa izan, beherago azalduko ditugun arrazoiengatik. Idazlea zenbat eta entzutetsuagoa izan,
|
esan
gabe doa, hobeto. Edonola ere, horretarako denborarik edota bitartekorik ez bazenu, lasai egon, komenigarria delako baina ez guztiz ezinbestekoa.
|
|
|
Edonola ere, erantzun nion txistea kontatu zidan idazle hari, halakoak gure literaturaren garapenaren seinale gisa ulertu behar dira: literatura handi eta egonkortuetako idazleek sekula ez dute hitz egiten, edo oso gutxitan, beren lehiakideez, are gutxiago literatura nazionalen arteko enkontru batean, zeinetan helburu nagusia,
|
esan
gabe doa, literatura horren ordezkari posible bakartzat agertzea izaten baita maiz. Ez litzateke, beraz, euskal literaturaren atzerakuntza seinale bat izango, paradoxikoki, aurrerabidearena baizik.
|
|
|
guztiz neutroa egitea, izaki libre, kosmopolita eta unibertsal bat, nazionalismoa bidaiatzen sendatzen delako leloaren erakusgarri. Bigarrena, gaia guztiz presente egitea, irakurlea eta literatur laneko gainontzeko pertsonaiak akitzeraino; kasu horretan oso gomendagarriak dira familiako eta gerra zibileko kontuak, eta,
|
esan
gabe doa, ahalik eta xehetasun aurreindustrial eta landatar gehien biltzea, modu erromantikoenean noski, zure sendiak eskaini diezazukeen mota horretako informazioa mugatua bada, ez kezkatu, gogora ezazu hor daudela Euskalerriaren Yakintza eta Auspoa bildumako lan guztiak?. Lehenengo aukera egokia da arrakasta maila nazionalean eskuratzeko; bigarrena, liburuaren nazioarteko balizko hedapen bati begira.
|
|
2017
|
|
|
218. Egungo batez besteko gazte zein adin ertaineko euskalduna ez da euskarazko nobela irakurterraz bat dezifratzeko gai, zer esanik ez euskarara itzulitako lan bat;
|
esan
gabe doa arazo hori ez dagokiola literaturari soilik?. Eider Rodriguez,. Kultura politikaren lehen lerrora?, Jakin, 2016, 215/ 216 zenbakiak, 70
|
|
|
226. Gure fakultateko autobusean ikusi ditut nire ikasleak, euskal lerrokoak,
|
esan
gabe doa, euskal liburuen erdarazko itzulpenak irakurtzen.
|
|
|
Euskalkien eginkizunari dagokionez, berriz,
|
esan
gabe doa euskalkiak osagarriak direla gehienbat, ez direla errepertorio osoaren mintzabide214, tokian tokiko funtzio lokalen jarduna izatez jardun etnikoa delako. Txepetxek esango lukeen gisan,, euskararen parte edo zatia da euskalkia, euskara euskal komunitate osoaren hizkuntza gisa jota? 215 Euskara batua euskaldunon hizkuntza nazionala da; euskalkiak, aldiz, euskaldunon mintzaira lokalak.
|
|
|
Hori egiaztatzea, berriz, ez da batere zaila: horretarako nahikoa da jatorrizko hiztunek hizkuntza arrotz hegemonikoaren aurrean daukaten jokabidea zertan den jakitea? 316 Alegia, jatorrizko hiztunak estatuaren hizkuntza hegemonikoan buru belarri sozializatu baldin badira,
|
esan
gabe doa, motibazio sakonaren, pizgarriak zein hizkuntzaren aldetik dabiltzan.
|
|
|
Zilegi bekigu, solaskideen arteko dialektika sozial hori dela-eta, hizkuntza praktika asertiboari buruzko ohartxo bat egitea. Euskal hiztunaren ahalduntzea dakarren zentzuan,
|
esan
gabe doa ondo baino hobeto datorrela hizkuntza jokaera asertiboa. –Gurea defendatuko dugu bestea zapaldu barik, bestea mindu barik?, dio Juanjo Ruizek381 Badirudi botere harremanak ez direla elkarrekikoak382 Gure ustez, euskal hiztunaren nortasuna eta duintasuna errespetatzeko balio duen neurrian bakarrik da onargarria solaskidearekiko jarrera abegikorraz jokatzea.
|
|
|
Varro,. Europae loca multae incolunt nationes?, De lingua latina V, 32.4). Horien esanahi sozial eta politikoa nola interpretatu da arazoa, eta
|
esan
gabe doa esanahi hori historian ez dela beti berdina izan. –Nazio?
|
|
|
Dena amaitu zenean gu bioi hitzik
|
esan
gabe joan zen neska, sarrera nagusira eta tranbiaren geltokira ematen zuen zuhaitzez inguraturiko ibilbide luzean zehar elur baltsa zapalatuz. Martinsi esan nion:
|
|
|
Une horretan bertan erabakitzen du haurrak psikologoz aldatzea. Ez gurasoei, ez beste inori ezer
|
esan
gabe joaten da Bilbora, aurreztutako bere dirutxoarekin ordaintzen ditu terapia saioak. Hasieran gustura dago gestalt terapiarekin, bioenergetikarekin, biodantzarekin.
|
|
2018
|
|
|
Esklaboa, halaber,, desohoratu egiten zen zentzu orotan?, haren existentzia soziala eta balioa ugazabaren bidez islatzen baitzen osorik. Ia
|
esan
gabe doa pertsona bat ez dela bihurtzen sozialki hildako jabetza desohoratu bat kontratu zibil batean sartzen denean.
|
|
|
Arazo gabeak ote dira termino horiek bat baldin badatoz generoa eta desira kontzeptualizatzeko matrize heterosexualarekin, eta orduan bakarrik? Zer gertatzen zaio subjektuari eta genero kategorien egonkortasunari mozorroa kentzen zaionean
|
esan
gabe doan heterosexualitatearen erregimen epistemikoari, eta bistan geratzen denean berak sortzen eta reifikatzen dituela ustezko kategoria ontologiko hauek?
|
|
|
Haren analisia ikusita, Irigarayk galde egin zuen zer gertatuko litzatekeen «ondasunak elkartuko balira» eta ekonomia sexual alternatibo baten ustekabeko agentzia agertuko balute. Bere Sexes et parentés [Sexuak eta ahaidegoak] lan berrian eraikuntza horren exegesi kritikoa egiten du, eta erakusten du nola gizonen arteko elkarrekikotasunezko trukearen eraikuntza horretan sexuen arteko elkarrekikotasun eza
|
esan
gabe doan. Izan ere, marko teoriko horretan ezinezkoa da elkarrekikotasunik egotea, emea, femeninoa eta sexualitate lesbikoa ere izendaezinak diren modu berean.
|
|
|
Argi dago Rivierek abiapuntutik ideia jakin batzuk dituela definitzen dutenak norberaren sexuaren ezaugarriak zeintzuk diren eta zeintzuk ez, eta zelan agerrarazten edo islatzen duten ezaugarri nabarmen horiek ustezko joera sexual bat. Pertzepzio edo behaketa horrentzat
|
esan
gabe doa ezaugarriak, desirak eta «joerak» bat datozela, eta gainera haien arteko batasun hori sortzen du hautematearen ekintzaren beraren bidez. Rivierek postulatzen duen genero atributuen eta «joera» naturalizatuaren arteko batasuna Wittigek sexuaren «irudimenezko eraketa» deritzonaren adibide bat da.
|
|
|
Generoa ez da bakarrik sexu batekin identifikatzea; desira sexuala beste sexurantz zuzentzea ere badakar berekin. Sexuen araberako lanaren banaketa
|
esan
gabe doa generoaren bi alderdientzat: eme eta ar sortzen ditu, baita heterosexual sortu ere».
|
|
|
Boterea aldi berean iraunarazi eta ezkutatzeko modu bat da kanpoko edo ausazko erlazio bat ezartzea boterearen eta sexuaren artean, aditzera emanez boterea zapaltzailea edo menderatzailea dela, eta sexua, berriz, energia ausart baina zapuztua, bere burua askatzeko edo benetan den bezala agertzeko zain dagoena. Eredu juridiko horretan
|
esan
gabe doa ez bakarrik boterea eta sexualitatea ontologikoki desberdinak direla, baina baita ere botereak beti eta bakarrik funtzionatzen duela menderatzeko edo askatzeko funtsean ukitugabea, beregaina eta boteretik apartekoa den sexua. «Sexua» horrela esentzializatzen denean, ontologikoki immunizatuta geratzen da botere harremanetatik eta bere historikotasunetik.
|
|
|
dioenez, analisi feministaren abiapuntua sexuaren kategoria da, eta horrekin batera, baita generoaren murriztapen bitarra ere, baina Foucaultek dio bere proiektua dela ikertzea nola eraikitzen diren diskurtsoan «sexuaren» kategoria eta diferentzia sexuala gorputz identitatearen halabeharreko ezaugarriak balira bezala. Foucaulten ustez, emantzipazio eredu feministaren legearen eredu juridikoarentzat
|
esan
gabe doa emantzipazioaren subjektuak? «gorputz sexudunak» nolabait esateko, ez daukala deseraikitze kritikoaren premiarik.
|
|
|
Generoa «filosofiaren alorrekoa» izatea, Wittigentzat da izatea «kontzeptu ebidentziazkoen multzokoa(...), zeintzuk gabe [filosofoek] ezin baitute garatu inolako arrazoibiderik, eta zeintzuk
|
esan
gabe doazen haientzat, jatorrizko kontzeptutzat baitauzkate, edozein pentsamendu eta ordena sozial baino ere lehenago existitzen direlako, naturan». Genero identitateaz hain zabalduta dagoen diskurtso hori, genero eta «sexualitateekin» «izan» aditza ezer auzitan jarri barik erabiltzen duena, Wittigen iritzia berrestera dator.
|
|
|
egin egiten da» ideiari erantzunez, Wittigek dio emakume egin beharrean, bat (edonor?) lesbiana egin daitekeela. Emakume kategoria arbuiatuz, Wittigen lesbofeminismoak emakume heterosexualekiko elkartasun oro mozten bide du, eta badirudi berarentzat
|
esan
gabe doala lesbianismoa feminismoaren halabeharreko ondorio logiko edo politikoa dela. Aginduzko separatismo hori duda barik jadanik ez da gehiago bideragarria.
|
|
|
Baporea portuan amarratuta zegoen eta oraindik urteroko margoketa lanak egiten hasi barik zeuden. Agurrik
|
esan
gabe joan zen Herritik. Susmoa zeukala polizia atzetik zebilkiola, ontzia lehorrean egoten zen guztietan pankartak eta pintadak egiten gehien mugitzen zirenetakoa zelako.
|
|
|
Nire kasuan ez plazer, ez masokismo, ezta?
|
esan
gabe doa, orgiarik ere.
|
|
|
–Ezer
|
esan
gabe joan zinen. Ez nuen horrelakorik espero?
|
|
|
Horrela deitzen zion aitari gure amak, garai batean, maite zuela uste zuenean. Guk,
|
esan
gabe doa, ez genuen sekula horrela deitu. Lehenengo aldia izan da ahots goran esan dudala.
|
|
|
Bidaiatzen dudanean egiten dudan zerbait da, eta ez beti. Lan bidaietan joaten naizenean, ez opor bidaietan, hori
|
esan
gabe doa: opor bidaiak sakratuak dira, familia kontu bat.
|
|
|
Eta okerrena da nire izena ipini diola». Hura guztia tontakeria bat zela komentatu nahi izan nion,
|
esan
gabe doa, ahaztu egin behar zituela eldarnio horiek, baina horren gogogabetuta ikusi nuen ezen ez bainintzen ausartu. «Maddik Bilboko aireportuan agurtu ninduenean», gehitu zuen, «esan zidan bidaia honetatik zerbait bereziki polita ekartzea espero zuela.
|
|
|
Ez legearen beldur naizelako, inor horrelako ezer sinestera iritsiz gero ere delitua frogatzea oso zaila izango bailitzateke: ez nuen nire izenez sinatu Wikipediako sarreraren aldaketa, hori
|
esan
gabe doa, eta IPak ez nau salatuko, lokutorio batetik egiteko bezain zuhurra izan nintzelako. Ez, nire kezka beste bat da:
|
|
|
–Batzordean zeundenean askoz ere hobeto entzuten zen,
|
esan
gabe doa.
|
|
2019
|
|
|
Bestalde, esaten duzu: ?
|
esan
gabe doa, ezta. Ez luke notizia izan behar?, baina notizia da.
|
|
|
Hegelek pentsatzen zuen bi sexuek desberdinak izan behar zutela: bata aktiboa, bestea pasiboa, eta
|
esan
gabe doa pasibotasuna dela emeari dagokion partea. –Hala, bereizkuntza horretan, gizonari printzipio aktiboa dagokio, eta emakumeari printzipio pasiboa, bere batasun garatu gabean dirauelako?.
|
|
|
Gizon batek sekula ez dio ekingo esanez sexu jakin bateko gizabanako bat dela:
|
esan
gabe doa gizona dela. Modu formalean baino ez da adierazten hori, udaletako erroldetan eta nortasun deklarazioetan:
|
|
|
Berarekin batera, dorrea amiltzean askatu zen habe batek bular betean jota, morroi leiala ere hil zen, eta gisa honetan, Ouroana munduan bakarrik gelditu zen, zeina, historia honetako jarraipenean duen garrantzia aintzat harturik, hemen aipatua uzten baita, agian hurrengo batean gogoraraziko den arren. Mairuen alaitasuna
|
esan
gabe doa, ziur baitzeuden, eta une hartan sekula baino ziurrago, Ala Jainkoa baino boteretsuagoa zela, dorre madarikatuak eduki zuen akabera gaiztoan ikusten ahal zen bezala. Ezin deskribatzeko modukoak dira, baita ere, lusitaniarren pena, amorru eta laidoa, nahiz eta haien artean baten bat marmarrean ibili, uzkurtu gabe esateko kopetan bi hatz eta gerran eskarmentua dituen edozein pertsonak jakin lukeela batailak ezpataren puntaz irabazten direla, eta ez alde zein aurkako emaitza eman dezaketen tramankulu arrotzen bidez. Suntsiturik, dorrea sutan zen, erraldoien su bat balitz bezala, eta su hartan batek daki zenbat gizon bihurtzen ziren txingar eta errauts, dorreak, andeaturiko mihiztadura nahasmen hartan, preso hartu zituenak, hain zuzen.
|
|
|
Zuzendari literarioak esan zuen, Ongi da, liburua oker zuzenketa batez zabalduko da, oker zuzenketa erridikulua da, ez irakurtzen den tokian ez bedi irakur ez, gurutzatuek ez zuten lagundu irakurtzen den tokian, irakur bedi gurutzatuek lagundu zuten, ederki egingo dute irri gure kontura, baina tira, zorionez garaiz ohartu ginen, eta egilea ulerkor agertu zen, beste alde batetik iruditu zitzaidan arrunt estimatzen zaituela, duela egun batzuk izan zenuten elkarrizketa bat aipatu zidan, Bai, elkarrizketa bat eduki genuen, deleaturrari buruz mintzatu ginen, Zeri buruz, galdetu zuen emakumeak, deleaturrari buruz, ez al dakizu zer den hori, galdetu zuen Raimundo Silvak, oldarkor, Bai, badakit, baina ez dut ongi aditu. ...gutun hori idaztea, Silva jauna, Idatziko dut, Oso ongi, zuzendari literarioa orain lasaiturik ageri zen, esan beharrik ez dago datozen garaiotan zure lanak gure arretarik bereziena bereganatuko duela, ez uste dugulako berriz ere testuak nahita alda ditzakezunik, berriro ager litezkeen bultzada eutsi ezinezkoek zure gogoan iraun ote dezaketen, eta horrelakorik galarazteko baizik, eta hala balitz,
|
esan
gabe doa hurrengoan ez gintuzkezula honen barkabera aurkituko. Zuzendari literarioa isildu zen, zuzentzaileak bere etorkizuneko asmoei buruzko aldarrikapena egin zain, asmo kontzienteei buruz bederen, zeren bestelako asmorik baldin bazen, inkontzientearen eremukoa izango baitzen, asmatu ezina.
|
|
2020
|
|
|
Honek azpiko tiradera ireki zuen, handik milako batzuk atera eta eskura eman zizkion, errukizko irribarre batez. Marianek esku dardartiaz hartu zuen dirua eta agur
|
esan
gabe joan zen.
|
|
|
Azkenean, buelta eman eta agur
|
esan
gabe joan zen, eta ez zuen atzera behin ere begiratu. Bai itzela, herri honen erresistentzia, hausnarrean zihoan.
|
|
|
Gainera, Oierri ilusio egingo lioke. Atsekaberako arrazoia litzateke Oierrentzat A.G.R. agur
|
esan
gabe joatea. Arratsaldeko zazpiak aldera heldu ziren aterpera.
|
|
|
krisi ekologikoa, menderakuntza ardatz guztietako desberdintasunen sakontzea eta larritasuna. Are gehiago, aldaketa ardaztu behar zuten elementuen artean justizia eta subiranotasun irizpideak zehaztu zituen, eta
|
esan
gabe doa bi ardatz horiek bat egiten dutela guk aldarrikatzen ditugun elementuekin.
|
|
|
Kontrolatuta egotearen hau guztiz bat dator Frantziako epailearen instrukzioaren sumarioan ikusten diren Poliziaren jardunen xehetasunekin (autoa, pisuak eta abar), baita azken urte hauetan ikusi ahal izan ditugun dokumental batzuetan ematen den informazioarekin ere. Eta gero,
|
esan
gabe doa, halako egoerak, hala edo nola, bisitari moduan bada ere, bizi izan dituenak dakienarekin eta logika arruntenak markatzen duenarekin.
|
|
|
Luisak hirurogeita hamabost urte beteko ditu aurki, eta pasa den udan hartutako marranta txarra baino aje larriagorik inork gogoratzen ez badio ere, aspalditxo entzungor egiten ari zitzaien itolarri eta zorabio txikiek ohartarazi diote bere bihotza ez dela behar bezala ponpatzen ari. Taupadak behar baino arinago nabaritu zituenean bakarrik hasi zen kezkatzen, eta inori
|
esan
gabe joan zen medikuarengana. Gutxiagotasun kardiakoa aipatu zion Paulo Ansorenak proba batzuk egin ondoren.
|
|
|
Hiru eguneko epea emango diete eskakizunak bete eta berrogeita hamar milioi pezetako erreskatea ordaintzeko. Pedrori agur
|
esan
gabe joan da Clara.
|
|
2021
|
|
|
Horretara ohituta zaude zu, joko lagunek sarri egiten dizutelako kale. Egun batean ohean sartzen dira, batzuetan ez dira sartzera ere iristen, eta agur
|
esan
gabe joaten dira, betiko. Haiek ahaztuko zaituzte, baina zuk egunero izaten dituzu gogoan, tranpati hutsak izan arren.
|
|
|
Tipo apur bat zinikoa, beharbada, ezertan sinesten ez duena, idazlearen arraza, genero eta ia ia lanbide berekoa. Liburu kritikoa,
|
esan
gabe doa, euskal burgesia hantusteari begietara zuzen eta zorrotz begiratzen diona.
|
|
|
Gaur egun norena den, susmoa baino ez daukat. Hobia,
|
esan
gabe doa, ez zegoen hil baino urte batzuk lehenago eman zuen testamentuko ondasunen eta jabaltzekoen artean. Ala?
|
|
|
Ez zen harrigarria izan klase agintariak –burgesia handia eta estatu inperialen egiturak nagusiki– halako interes industrial eta,
|
esan
gabe doa, kolonialak zituzten oro langile klase nazionalen –adi, laster arraza hitza agertzekotan da eta– osasun egoeraz arduratzea. Batik bat langile klase nazional horietako ale batzuk inperioari eta haren interes kolonialei eusteko eraturiko armadetan beharrezko ez, ezinbesteko zituztelako.
|
|
2022
|
|
|
Andonik ez du oraindaino bakarrarengan aurkitu ahaltasun kontzientearen aztarrenik,
|
esan
gabe doa. Berez da subiranoa jendaila dohakabe guzti hau, kasualitate hutsez, pipiak edo alkoholak garuna janda utzi dietelako.
|
|
|
Eta medikamentuaren eragina desegin ahala bidaltzen dute oroimenaren arrastoa nahikari abortatuak gordetzen diren garunaren sotora. Topera biltegia,
|
esan
gabe doa, hor baitaude noizbait formatzen hasitako baina sekula gorpuztu bako asmo eta desirak. Anabasa kalapitatsu eta kirastua, Etxanozek kontsultan egunero baieztatzen duenez:
|