|
2000
|
|
|
Kontuan izan behar da azken 30 urteetan bizi izan ez dugun egoera politikoaren aurrean gaudela, bakea hurbil izan dugula eta bakea lortzeak herri honetan izugarrizko iraultza suposatzen duela. Orduan, herritarrek
|
ere
ulertu behar dute une garrantzitsua bizi dugula eta arazoei denbora eman behar zaiela. Ez PSOEk lehen, ezta PPk orain, ez dute asmorik euskal burujabetza garatzeko.
|
|
2003
|
|
|
Aurreko horiek guztiek galdatzen dute, hain zuzen ere, erkide izan eta legeen xehetasunik ñimiñoenak
|
ere
ulertzeko beharren beharrenak diren hiru tratatu orokorrak aintzina ematea.
|
|
2004
|
|
|
Ingurua, gizarte harremanak, herri baten kulturaren eratzaile eta isla. Baina beste alde batetik, gaur egungo gizarte kapitalista garatuetan, kultura, gizarte praktika bezala, produkzio eta kontsumo jarduera bezala
|
ere
ulertu beharra dago. Artea, literatura, musika, antzerkia..., kulturaren adierazpen eta osagai nagusitzat jotzen ditugunak, produkzio jarduera berezi batzuen ondorio dira eta kontsumo praktika konkretu batzuk dakartzate?. 713
|
|
2007
|
|
|
Hemen axola didana ez da ideia horiek garatzea, nirehausnarketan lekutzea baizik. Pasarte honetan ideia bat aurreratu nahi izan dut: ezagutza zientifikoa eremu horietatik
|
ere
ulertu beharra dagoela.
|
|
|
ezagutzaren garapena, aldiz, ez da beste pertsonen ezagutzarekin amaitzen. Izan ere, haurrak harremanak
|
ere
ulertu behar ditu.Eta hori da, hain zuzen ere, hurrengo kapituluan aztertuko dugun gaia.
|
|
|
Inola
|
ere
ulertu behar ez dena da, hizkuntzak inoren, ez pertsonen eta ez herrien, pentsamendu edo adimena berak sortuko lukeelakoa, eta ezta, zorrozki, pentsamendua lotu ere. Kreazio poetikoa, filosofikoa, sorkuntza artistikoa bezala, izpirituaren ariketa librea da.
|
|
2008
|
|
|
–Barkatu, Regina. Pasatu egin nindunan, baina hik
|
ere
ulertu behar ditun nire arrazoiak: hamar urte nituela, aitak ihes egin zinan etxetik, ama eta biok bakarrik utzita, eta geroztik ez naun gizonekin fidatzen?
|
|
|
Apaizak izebak baino segundo milaren bat lehenago erantzun zezakeen, edo harekin batera gutxienez, baina sotanaduna, apaiza digestioa egiten ari zen, hori
|
ere
ulertu behar da, beranduago ibili zen:
|
|
|
–Oinarrizko uste honetatik abiatu beharrean gaude: nazioa eta nazionalismoa ezin dira ulertu ideologia baten moduan, edo politika egiteko tankera baten gisara; baizik eta kultura fenomenotzat
|
ere
ulertu behar ditugu. Hau da, nazionalismoa, ideologia eta mugimendua, hirurak alegia, erro errotik lotu behar dira nazio identitatearekin.
|
|
|
Egokiagoa iruditu zaigu lehenik eta behin zenbait kontzeptu argitzen hastea, oinarrizkoenetatik hasita, gero norberak ikastola bakoitzaren egoera soziolinguistikoaren arabera zehaztu dezan hemen egingo dugun proposamena. Eta, izan ere, horixe da hau, proposamen bat, arau gisa inolaz
|
ere
ulertu behar ez dena.
|
|
|
Apaizak izebak baino segundo milaren bat lehenago erantzun zezakeen, edo harekin batera gutxienez, baina sotanaduna –apaiza digestioa egiten ari zen, hori
|
ere
ulertu behar da– beranduago ibili zen:
|
|
|
–Barkatu, Regina. Pasatu egin nindunan, baina hik
|
ere
ulertu behar ditun nire arrazoiak: hamar urte nituela, aitak ihes egin zinan etxetik, ama eta biok bakarrik utzita, eta geroztik ez naun gizonekin fidatzen... are gutxiago, gaztetan mutil batekin ateratzen hasi nintzenetik, infernuak eraman dezala!
|
|
2009
|
|
|
Foru lurralde hau hiru hizkuntza eremutan zatitu zenean, Nafar herritarrei eskubide ezberdinak aitortu zitzaizkien eta Euskara Lingua Navarrorum izatetik Nafar batzuen hizkuntza izatera pasatu zen. Horri loturik
|
ere
ulertu behar ditugu euskararen erabilera sustatzeari buruzko jarreren datuak Nafarroako hiru hizkuntza eremuetan (Ikusi irudia).
|
|
|
–Baina zuk
|
ere
ulertu behar duzu, Gabino. Izan ere, aski eta sobera dut fabrikan egunero pairatu behar izaten dudanarekin, etxean beste ezusteko desatsegin bat pairatzeko?
|
|
|
Bere eredurako Sistemen Teoria Orokorrean (von Bertalanffy, 1981) oinarritu zen. Teoria horretan proposatzen da natura ezin dela ulertu haren osagaiak indibidualki ulertuz, hau da, sistema konplexuak ulertzeko beren osagaien funtzionamendua ez ezik, sistema horien antolamenduan parte hartzen duten mailen artekoerlazioak
|
ere
ulertu behar direla; gestalt psikologo zaharrek zioten bezala: «Osotasuna parteen batura baino gehiago da».
|
|
|
hau da, beste erremediorik ez balego legez hartzen dugula posizioa proiektuaren alde. Hori badakite instituzioek, eta horrela
|
ere
ulertu behar da informazioa ez helaraztearena. Azken batean kontziente dira jendea ez dutela beraien alde, baina jendeari oso zaila egiten zaiola instituzioen aurka ipintzea ere bai (pertzepzio mailan, jarrera mailan, iritzi mailan, portaera mailan, etab.). Ezagutza faltak berarekin dakar argudio falta, eta horren ondorio zuzena «emanikoaren halabeharrezko onarpena» izaten da.
|
|
|
–Baina zuk
|
ere
ulertu behar duzu, Gabino. Izan ere, aski eta sobera dut fabrikan egunero pairatu behar izaten dudanarekin, etxean beste ezusteko desatsegin bat pairatzeko...
|
|
2010
|
|
|
aitortza hau irakurtzeko pazientziarik baduzu, zu zeu izango zaitut neure antiklerikalismoan salbuespen, zer deritzozu? Baina, txantxak aparte utzita, zuk zeuk
|
ere
ulertu behar duzu nire erreakzioa, jaun kalonjearen gehiegikeriaren aurrean. Zer egin nuen nik, bada, mutil xalo eta tolesgabe honek, jakin minak nigan eragindako galdera zuzeneko bat baizik?
|
|
|
Banuen, bai, zereginik, handik ordu erdira aldez aurretik finkatua bainuen egoiliarren egoitzako lagun batekin xakean aritzeko hitzordua? baina lagunak
|
ere
ulertu beharra zuen zoriak urrezko aukera baten aurrean jarri eta aukera hura baliatu behar nuela, saguen mundutik lehoienera egiteko puntuan nengoen, pentsa?!?, eta hala, gonbita esker onez onartzen nuela, bertan gelditzea erabaki nuen.
|
|
|
Badirudi hori ahaztu egiten zaigula. Nik uler dezaket haien ikuspegia, baina haiek
|
ere
ulertu behar dituzte Gipuzkoaren arazoak.
|
|
|
" Partida ikusi nahi baduzu, Damaso, gera zaitez, ez baitut uste Danielek eragozpenik jarriko dizunik...". Banuen, bai, zereginik, handik ordu erdira aldez aurretik finkatua bainuen egoiliarren egoitzako lagun batekin xakean aritzeko hitzordua... baina lagunak
|
ere
ulertu beharra zuen zoriak urrezko aukera baten aurrean jarri eta aukera hura baliatu behar nuela —saguen mundutik lehoienera egiteko puntuan nengoen, pentsa...! —, eta hala, gonbita esker onez onartzen nuela, bertan gelditzea erabaki nuen.
|
|
|
aitortza hau irakurtzeko pazientziarik baduzu, zu zeu izango zaitut neure antiklerikalismoan salbuespen, zer deritzozu? Baina, txantxak aparte utzita, zuk zeuk
|
ere
ulertu behar duzu nire erreakzioa, jaun kalonjearen gehiegikeriaren aurrean. Zer egin nuen nik, bada, mutil xalo eta tolesgabe honek, jakin minak nigan eragindako galdera zuzeneko bat baizik?
|
|
2011
|
|
|
KARLOS. Ados nago. Baina zuk
|
ere
ulertu behar duzu nik behar nuela gurea sendotzea ezer kontatu aurretik. Eta ni ere prest egoteko, zuk atzera egiten bazenuen ere?
|
|
|
—Hago pixka bat, hago pixka bat. Hik
|
ere
ulertu behar duk ez daitekeela hona heldu deabruak hartuta, pare bat galdera egin, sosak kobratu eta ospa egin. Ez duk modua.
|
|
2012
|
|
|
Eta, bestetik, Euskal Herria ardatz izatea. Espainia kontuan izanda baina perspektiba galdu gabe; AEBetan eta Europan gertatutako hainbat gauza
|
ere
ulertu behar dira, Gerra Hotza adibidez. Eta, azkenik, hegoaldeko hiriburuak.
|
|
|
–Berak
|
ere
ulertu behar du eskubidea dugula aita ezagutzeko, defendatu zen.
|
|
|
Bestetik, herrialdeen eskubide gisara
|
ere
ulertu behar dira natur baliabideakeskuragarri izateko aukerak. «Land grabbing» eta halako fenomenoen kontraborrokatu behar da.
|
|
2013
|
|
|
Bidaia antolatzeko, beharrezkoa da helmuga zein den jakitea, baina ez da nahikoa: nondik abiatu
|
ere
ulertu behar da. Edozein proiektutan, hasierako egoera ezagutu behar da errendimendua hobetzeko; helburuarekiko non kokatzen garen jakin ezean, ezinezkoa da hobekuntzarako lehentasunak zehaztea.
|
|
|
Ikuspegi horrekin
|
ere
ulertu behar da Eskualduna ko artikuluetan euskaldunak aparte aipatzeko joera. Hurbiltasunaz gain, euskaldunak giristino gisa ikusten zituztelako goraipatzen zituzten.
|
|
2014
|
|
|
Nerabezaroa, jendartea ezaugarritzen duen denbora sozial bat izateaz gain pertsonalizazio denbora eta prozesu bezala
|
ere
ulertu behar dugu, norbanako bakoitzak bere garapenean bizitzen duen nortasun eraikuntza intimo eta pertsonal bezala. Eta hizkuntzaren afera ere, hemen kokatuko genuke.
|
|
|
Gutxienez kuriosoa esan behar baita Mme. de Staël suitzarra prototipo frantses eta Heine prototipo alemantzat hartzea (arraza alemanarena!). Mme. de Staëlek De l. Allemagne arrakastatsuan deskribaturiko Alemania, Frantzian auzoarenganako entusiasmoa irakinarazi zuena, pittin bat kimerikoa zen; Alemania ideal bat, erreala baino gehiago, Tazitoren Germania
|
ere
ulertu behar den antzera1303 Irakurle frantsesek, ordea, hitzez hitz sinetsi zuten; orain, alemanak egiaz nolakoak diren larrutik ordainduz ikastean, euren engainuaren desengainu garratza tokatu zaie. Bukatzeko:
|
|
|
«A B baino altuagoa bada, orduan B ez daiteke izan A baino altuagoa» (ikus 6.1.4.01 irudia). Bestetik, erlazio iragankorrak
|
ere
ulertu behar dira: «A B baino altuagoa bada eta B C baino altuagoa, orduan A C baino altuagoa da» (ikus 6.1.4.02 irudia).
|
|
2015
|
|
|
Osasun izurrite berriak, eta batzuetan berauen mehatxu soilak,. Arrisku Gizarte, aren (Beck, 1992) adibide argiak izan dira arreta publikoa bereganatu baitute eta baita mundu mailan arriskudiskurtsoak indartu ere (Washer, 2010). Honenbestez, arrisku hautematea norbanako ebaluaziosubjektibo gisa ulertzetik haratago, prozesu kolektibo bezala
|
ere
ulertu beharra dago. GIT arenarabera, pertsonek partekatzen dituzten ideia komunetan oinarriturik aztertu litzatekearriskua, horrela berari ematen zaion esanahia ulertzeko.
|
|
|
Zinemagintzan ez bezala. Nork nor bihurtzen duen erreferentzial, eta zergatik batez
|
ere
ulertu behar dugu, bai, gure zinemagintzaren historia petral hau ulertzeko." (RM)
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntzak komunikatzeko balio du, bai; baina, batez ere, pentsatzeko balio du hizkuntzak. Komunikatzean, besteak
|
ere
ulertu behar du; pentsatzean, bakarrik zaude eta zure buruarekin ari zara... Errespetua eta inbidia, horra hor nire motibazioa (k):
|
|
|
Gainera, arrisku hautematea norbanako bakoitzaren ebaluazio subjektibo gisa ulertzetik haratago prozesu kolektibo bezala
|
ere
ulertu beharra dago. Puntu honetan GITak arrisku hautematearen teoria klasikoak kritikatzen ditu, zeren eta horietan pertsonen hautemate errakuntza faktoreei egozten zaie arriskua.
|
|
|
Europar Batasunak guzti honetan duen erantzukizunaz gain, norberakoek
|
ere
ulertu behar dugu, erabateko erantzukizuna ez badugu ere, nolabaiteko zerikustekoa ere badaukagula honetan guztian. Eta zer egiteko asko ere:
|
|
|
Burujabetza ariketa dira galdeketak. Joseba Azkarraga Etxagibelek orain bi urte Enbata n idatzi zuen" botere eraikuntza prozesu amaigabea" dela burujabetza," continuum bat da, graduala"." Constructo konplexu gisa"
|
ere
ulertu behar dela zioen;" ez dagokio soilik alderdi politiko instituzionalaren eraikuntzari. Burujabetza norabide guztietan indar berarekin aldarrikatzean datza kontua, eta horretarako estrukturak eta estrategiak sortzen gaur bertan has gaitezke".
|
|
2017
|
|
|
Horrek berrinskribatu egiten du subjektua bestetasun hori aintzat hartuta: ...gunea, baina ez dago ni hori bigarren pertsonako ezein zutatik guztiz zorrotz bereizterik; nia bada ikuskera, sentiberatasun zein trebezia artistiko jakin batzuen sortzaile, baina sorkuntza horiek guztiak esentzialak beharrean dyferentzialak izanik bestetasunak ahalbidetu dituela esan daiteke, bestetasunak ere sortu dituela, alegia, halako moldez, non nia sortzaile modura ez ezik, sorkuntza modura
|
ere
ulertu beharra dagoen; nia, azkenik, bada edo izan daiteke, bederen koherentziaeta benetakotasun proiektu baten euslea, baina niak ezinbestez bere baitan hartzen duen bestetasuna dela medio, proiektu hori zuzen burutzen ari den ala ez, koherentziari eta benetakotasunari ongi eusten ari zaien ala ez, alegia, auzi erabakiezina gertatuko da beti. Ez dago, beraz, Lertxundik irudikatu bezalako ni poetikorik.
|
|
2018
|
|
|
Problema hura konpontzeko, Kanten hitzetan, bi adierazpenak ez ziren inondik
|
ere
ulertu behar hurrenez hurrengo bi (solas) ekintza gisa, baizik eta, pactum re initum baten gisan, borondate komun batetik eratorria balitz bezala?.
|
|
|
Ni konfederalista naiz; beti esan dut Baskongaden egitura finkatu horrek, betidanik baskongadoa deitu izanak eragin duela Arabak Euskal Herriko kide izatearen kontzientzia, eta horrela probintziakeria gainditu ahal izatea. Nafarroak, ordea, beste historia bat du, ikuspegi nabarrista batetik
|
ere
ulertu behar dena, aitortuz Nafarroa erresuma izan zela XIX. mendera arte; historia horretan zehar, gainera, batzuk indarrez bereizi zitzaizkigun, eta beste batzuk borondatez. Amadeo Marcok esaten zuen:
|
|
2019
|
|
|
Eta honek ez du halako tarterik uzten. Bestalde, zu prest egon zaitezke zure aisiarako denbora hori lanari dedikatzeko, baina, noski, jende bat daukazu inguruan, familia bat daukazu, eta familiak
|
ere
ulertu behar du zure erabakia, ulertu behar du hau ez dela beste edozein sektore bezalakoa. Gizarte honetan ez da erraza puzzle hori dena uztartzea.
|
|
|
Estatutuen arabera, H. Gavel euskaltzain ezin izan zitekeenez, kategoria bitxi bat sortu zuten" ad hoc". Dena dela, EJ GEk erbestean zeraman kulturgintzari zeharka egindako aitortza gisa
|
ere
ulertu behar ziren izendapenak. J. Saint Pierre, P. Lafitte eta L. Dassance EIL SIEBeko zuzendaritzako kideak ziren.
|
|
|
Florak pianoa saldu egiten du eta lortutako diruarekin bakarrik joaten da oporretara. Musikaren abandonua eta bidaia sinbolikoki
|
ere
ulertu behar dira: Senarrarekin komunikatzeko ahaleginean etsi duela.
|
|
|
Nik bederatzi urte, zuk sei. Hori
|
ere
ulertu behar da. Horregatik ez da etortzen?
|
|
2021
|
|
|
Jon negarrari eutsi ezinik irten zen gelatik adibidean, azpimarratutako moduzko perpausa subjektuari (Jon) begirako osagarri predikatiboa da; subjektu horri buruz egiten da bigarren mailako predikazioa; eta elementu hori mendeko perpausaren barnean
|
ere
ulertu behar da, isilpean, kasu honetan subjektu funtzioan: [Jon gelatik irten zen]/ [(Jonek) negarrari eutsi ezin]; Jonek ezin dio negarrari eutsi; moduzko perpausaren subjektua Jonek da.
|
|
|
Hala ere, aldatzen ez den edo oso gutxi aldatu den zerbait zaintzaren ardura izan dela uste du MIR1 ek, neurri handi batean oraindik ere emakumeegan uzten den zerbait baita. Genero ikuspegitik
|
ere
ulertu behar den zerbait da, hortaz. Hori hala izanik, etxe barneko kulturaren transmisioa edota literaturzaletasuna eta ohitura emakumeen esku geratzen dela dio.
|
|
|
Eta, diziplinartekotasun horrek ez du, kasu askotan, hezkuntza berrikuntzarekin soilik harremana, ikaslearen formazio integralaren eta eskakizun kurrikularraren baitan
|
ere
ulertu behar baita. Esate baterako, hizkuntza osagai transbertsal gisa jotzen dugunean, ez da metodologia jakin batean erabiliko dugun jakintza arlo soil bat, baizik eta jakintza arlo guztietako jakitateak eta prozedurak, baita horien bidez eraikitzen den pentsamendu egitura kognitibo konplexuak ere, eraikitzeko oinarrizko baliabidea ere badela argi izan behar dugu:
|
|
|
LABi gertatzen zaio badela agenda politiko bat nabarmen markatzen duena. Hori
|
ere
ulertu behar da. Estatuan gertatzen diren aliantzak, gero, esparru sindikalera eramaten saiatzen dira, baina politikan balio duenak ez du zertan balio izan sindikalismoan.
|
|
2022
|
|
|
Halere, Bildarratzen hitzetatik interpretatzen dut Hezkuntza sailburuak ez duela ikusten heriotzari bereziki heltzeko beharrik. Ordea, heriotza bizitzaren parte den heinean bizitza bere osotasunean ulertzeko heriotza
|
ere
ulertu behar da, eta gaia lantzea ikastetxe eta irakasleen borondatearen menpe utziz ez da bermatzen heriotzaren inguruan aritzeko ikasleek duten eskubide unibertsala.
|
|
|
Frantsesez idazten duzun kasuan zure lana Parisen argitaratzea, errentagarriagoa da Montrealen edo Bruselan argitaratua izatea baino. Ikuspuntu horretatik, Editions du Seuilek Puta argitaratzea Arcanen literatura kontsakraziotzat
|
ere
ulertu behar da. Haatik, kontsagratze eta ilegitimitate arteko tentsio honetantxe egosiko dira Puta ren marginalitatea eta, ondorioz, Nelly Arcanena berarena.
|
|
2023
|
|
|
Beraz, zaintzaren alorra erabat aldatu behar da; greba feminista orokorrerako deialdiak argi dioenez, zaintzarik gabe ez dago bizitzarik. Baina zaintzak zaurgarritasun edo mendekotasun garaiez harago
|
ere
ulertu behar ditugu; lanera joateko, elikatzeko, denerako dira beharrezkoak. Beraz, denon ardura da zaintza kolektiboki eraikitzea.
|
|
|
Finantzekin lotuak diren gaiak ulergaitzak, aspergarriak eta arbuiagarriak ere iruditzen zaizkio. Nahiz eta Mirenek –kapitalismoarekin plazerez ezkondua izan arren– maiz azpimarratu izan dion, konbentzitu nahian, antikapitalistek
|
ere
ulertu behar luketela finantzez eta bankuen sistemaz. Banku batean ari da lanean, eta harriduraz hartu du Eñautek ofizioaz galdetzea.
|