|
2006
|
|
|
Informazio zuzena eta zehatza izatea, denok dakigunez, erabakiak hartzeko ezinbestekoa baita. Hori egia bada
|
ere
ez dituzte hizkuntz arazoa duten herrialde guztietan hiztunen erroldak edo zentsuak burutzen; Belgika adibidez. Beste batzuetan mende bat baino gehiago Zentsu eta Udal erroldetan hizkuntzari buruz galdezka aritu dira, Gales kasurako.
|
|
2008
|
|
|
Emaitza orokorrak eskaintzen dira: gurasoen" adinean behera egin ahala lehen hizkuntza euskara duten seme alaben portzentaia handitu egiten da";" hazkunde ikusgarrienak euskaraz egiten duen bikotekidea edo bikotekideak euskaldun berriak direnean izaten da", edo" gurasoetako batek
|
ere
ez duenean euskaraz ondo hitz egiten, balio handienek adin talde gazteenean bakarrik gainditzen dute %10" nahiz eta horrek hazkunde erritmo handia dakarren. Familia bidezko euskararen lehen transmisioa ezagutzea oso garrantzitsua da, izan ere, soziolinguistika arloko adituen artean —bertako zein kanpokoen artean— adostasun maila nahikoa dago gai honen inguruan, hau da, hizkuntza gutxiengo, gutxiagotu edo menderatu baten errekuperazioa, normalizazioa eta iraupen itxaropena neurtzeko adierazle nagusienetakoa familia bidezko hizkuntza transmisioa dela esaterako orduan.
|
|
|
Euskaraz ondo gurasoetako batek
|
ere
ez duenean hitz egiten (X), ez dugu aurkitu lehen hizkuntzaren araberako alderik, beraz gurasoen tipologiaren araberako balioak bat datoz hizkuntza gaitasunaren balioekin.
|
|
|
Azkenik, guraso batek
|
ere
ez duenean euskaraz hitz egiten, lehen hizkuntza gaztelania duten seme alaben portzentajea %85etik gorakoa da adin talde guztietan; hala ere, A motako gurasoen igoerarekin bat datorren nolabaiteko beherakada bat nabaritzen da adin talde gazteenetan.
|
|
|
Azkenik, gurasoetako batek
|
ere
ez duenean euskaraz ondo hitz egiten (X mota), balio handienek adin talde gazteenean bakarrik gainditzen dute %10a (%13); baina azpimarratu behar da portzentaje hori 25 eta 29 urte bitartekoen taldekoarena (%2, 3) baino ia 7 aldiz handiagoa dela, eta horrek hazkunde erritmo handia islatzen du.
|
|
|
Oraindik ere, baina, ez da egitasmo hori ondu. Beste egunkariek euskararen portzentaia aldakorrak eskaintzen ditu, baina batek
|
ere
ez du orrialde kopuruen %15 baino gehiago ematen.
|
|
2009
|
|
|
...rtzerakoan, non berezko hizkuntzaren balorazioa egiteko Konstituzioaren arabera inolako arazorik ez dagoen baldin eta burutu beharreko lanerako beharrezkoa duenarekiko zentzuzkoa eta proportzionala den. ko hizkuntzaren balorazioa egiteko Konstituzioaren arabera inolako arazorik ez dagoen baldin eta burutu beharreko lanerako beharrezkoa duenarekiko zentzuzkoa eta proportzionala den; eta exijentziak
|
ere
ez luke arazorik sortu, derrigortasuna bete behar den lanposturako gaitasunezko ukanbehar gisa azaltzen bada (KAE 46/ 1991).
|
|
2010
|
|
|
Maila akademikoetan gora egin ahala euskararen eskaintza txikiagoa izaten da. alde horretatik, esparru horretan unibertsitatea da euskarak estrategikoki ziurtatua lukeen arloa. unibertsitatea irakaskuntzaren ibilbidearen azken maila da, euskara hezkuntzan sartze prozesuari zentzu eta dimentsio pragmatiko osoa ematen dion goi urratsa. gurean nafarroako unibertsitate publikoak du horretan zeregin handia. nup 1987an sortu zen eta harrezkero euskararen estatusaren eztabaida publikoan protagonismo berezia izan du. nafarroako euskaldunoi prestakuntza aukera berberak ematea eta, oro har, elebitasun soziala begi onez ikusten ez dutenek nupen euskaraz ikasi ahal izateari mugak jarri nahi izan dizkiote, nahiz eta nupeko ikasleen artean gero eta euskaldun gehiago izan. azken urteotan egoerak hobera egin du hala euskarazko eskaintza akademikoan nola irakasle euskaldunen kopuruan. gerora begira, euskararako estrategikoak izanda ere horietatik at geratzeko arriskua duten esparruak merezi du aipatzea: ...eza. hedabideei dagokienez, azken bi hamarkadetan herri ekimenak sortutako irrati eta aldizkariak ugaldu dira nafarroa osoan, Mendialdean batik bat. euskarazko telebistak ere sortu dira6 baina Foru komunitate osorako euskarazko hedabide azpiegitura publikorik ez dago eta eaeko eitb kate publikoek betetzen dute, hein handi batean, hutsune hori. azken urteotan kate pribatuak berretu dira baina batek
|
ere
ez du nafarroako ikus entzunezko kontseiluak ezarritako euskarazko kuota betetzen. bertzalde, 2010ean gertatu den itzaltze analogikoaz geroztik, nafarroan ezin da etb lurreko telebista digitalaren bidez hartu eta lehenagoko molde analogikoan segitzen da etb1 eta etb2 ikusten, noiz artio argi ez dagoela (etb3, haur gazte katea, ez da nafarroan hartzen). alde horretatik, orain duela 20 urte baino m... teknologia berriak eta hedabideak, bertzeak bertze.
|
|
|
Hasteko, 20 urteotan nafarrak 527.318 izatetik 636.038 izatera pasatu dira(% 21eko hazkundea). ...aira demolinguistikoki eta soziofuntzionalki ahul ez dezala eta euskara nafar berriei integraziobide gerta dakiela. bertze alde batetik, ikusiko dugun bezala, azken hamarkadetan hizkuntzaren berreskurapen demografikoa belaunaldi gazteetan gertatu da nabarmenen baina jaiotza tasa apalagatik euskaldunen hazkunde demografikoa ez da espero zitekeen bezain handia izan. euskaldunen banaketa geografikoak
|
ere
ez du alde jokatu Mendialdeak, bertako euskarari eutsi dion eta euskaldun gehien biltzen duen eremuak, pisu demografiko erlatiboa galdu baitu eta gainera, eremu erdaldunarekin ―hiriburuarekin bereziki― duen zerbitzu eta jarduera ekonomikoen morrontza ez da txikitu.
|
|
|
...zi daitekeen apaingarria" besterik ez da. galizieraren gaitasun agiria edukitzeak lekualdatze lehiaketetarako deialdietan parte hartu nahi denean baino ez du balio. galiziera ez da maila berean erabiltzen epaitegi guztietan, norbanakoaren borondatearen arabera erabili ohi da, egoera horretan guztian ez baitago inolako plangintzarik eta funtzionarioek erabiltzen dituzten programa informatikoek
|
ere
ez baitute galiziera modu duinean erabiltzeko aukerarik ematen. galizian, galiziera hutsez emandako epaiak %3 besterik ez dira. estatuko administrazio periferikoan eta administrazio militarrean, hutsaren hurrengoa da ia ia galizieraren erabilera; izan ere, komunikazio hizkuntza nagusia gaztelania izan ez ezik, administratzaileek ondo baino hobeto dakite administrazio horietara zuzendutako agiriak... para facilitar la movilidad por todo el territorio nacional (español) y evitar las barreras lingü� sticas (sic). horrela, iaztik, galizian posible da funtzionario izatea galiziera jakin gabe; horrek modu larrian gutxitzen ditu galiziera erabiltzen duten hiztunen eskubideak.
|
|
2011
|
|
|
• Sentimendu batzuk euskaraz adierazteko erraztasunik
|
ere
ez dute. Zailagoa eta arrotzagoa egiten zaie euskara.
|
|
|
Gazteei zuzentzen zaien eskaintza normalizatu egin behar da eta horrek eskaintza zabalagoa izatea eskatzen du. Arrasaten inkestatu ditugunetatik ia mutil bakar batek
|
ere
ez du entzuten euskaraz egiten den irratirik hedatuena. Zergatik?
|
|
|
...bere artikulura jo behar da, ezinbestean, Txepetxen ikuspegiaz eta formulazio nagusiez jabetzeko. hain aspaldi ez dela horretaz jarduna naiz (zalbide, 2010), iragaitzaz bada ere, eta han esandakoak ez naiz hitzez hitz errepikatzen hasiko. esan dezagun, hasteko, munduko (eta orduko) bibliografia teknikoaz aski ongi horniturik heldu ziola Txepetxek gogoeta lan horri. gutako gehien gehienok urrundik
|
ere
ez genuen informazio zabalaz eta, bereziki deigarri dena, hausnartze sakonaz. Informazio jeneral horren barruan, dudarik gabe, oso kontuan izan zituen Aracil, Vallverdú eta Ninyoles ere138 kontuan izan zituen eta, hein batean, haien postulatuetara
|
|
|
diglosia giro horretan bizirik atera izan da L euskara belaunez belaun, gizaldiz gizaldi eta menderik mende. ez dago beraz dudarik, hala baitio teoriak eta hala erakutsi baitu praktikak: diglosiak badu, hainbatean, iraupen indarrik. ez da harritzekoa, beraz, eztabaidarik sortu ez izana gai horretaz, atzera begirako perspektiban. orain arteko diglosiaren definiziozko iraunkor izate (erlatibo) hori ontzat eman dugu guztiok, aldez edo moldez. ohargile bakar batek
|
ere
ez du puntu hori auzipetan jarri eta izan da tartean, aldiz, oraindainoko diglosiaren iraupen indar hori berariaz aizpimarratu duenik. odriozolaren hitzak dira hauek: " diglosiaren euskarria makulu sendoa izan da hiztun herri baztertu askorentzat munduan, eta horri esker bizitasun etnolinguistikoaren jabe dira oraindik batzuk". egia da, beraz, belaunez belauneko iraupen iturri izan litekeela (zehazkiago, orain arte hala izan dela) diglosia. komentarioiruzkin biziak eskaini ditu, aitzitik, hurrengo galderak.
|
|
|
Zatiren batez ari bagara, bistan da arnasguneen kontzeptutik ez gabiltzala hain urrun. Argitu gabe gelditu den puntua da hori, nolanahi ere. gogoeta saio hau ez da (asmorik
|
ere
ez zuen) puntu
|
|
|
J U L E N A R E X O LA L E I B A. gure unibertsitatean ere, sarearen erabilera aintzat hartu nahi dugu. Bada hemen kontzeptu aldaketa bat. guk ez dugu esan nahi jakintza guztia hemen bilduta daukagula eta soilik hona etortzen den ikasleak ikasiko duela. guk informazioaren zati bat eskaini nahi diogu ikasleari beste modu batean prozesatuta, baina kanpotik jarraitu nahi duenarentzat
|
ere
ez dugu ezer ezkutatzeko. guk dugun guztia zabaltzeko da, eta hor ere gauzak aldatzen ari dira copyright eta gainerakoekin batera. Izan ere, egiten dugun hori zabaltzeko derrigortasun morala gutxienez badaukagu.
|
|
|
Gaitasun eleanitza gaitasun edo konpetentzia eleanitza, Coste eta bestek (1997) lehendik proposatzen zuten haritik europako erreferentzi Markoan (2001) oso era nabarmenean agertzen da, eta haren ondoren ikerlari askok erabili izan dute printzipio adostu bezala (guasch & Nussbaum, 2007). dolz eta Bronckartek (2002) aldiz, ñabardurak, zehaztasunak jarri dizkiote konpetentzia nozioari. Azken hauen iritziz, berezko, unibertsal, norbanakoaren konpetentzia bezala ez luke eragin handirik, lehen hizkuntzaren kasuan
|
ere
ez duen bezala; alegia, hizkuntza bat, eta gutxiago bi edo gehiago, ez dira berez, garapen biologikoaren emaitzak. Landu
|
|
2012
|
|
|
Informazioa inperfektua izateak adierazten du elkar ezagutzen ez dutenek ez dakitela aurrez aurre dituztenak elebidunak ala elebakarrak diren, bizitza errealeko egoera askotan gertatzen denez. Guk dakigula, literaturak inoiz
|
ere
ez du azpimarratu informazioa inperfektua izan daitekeela eta ondorioak dituela gutxiengoaren hizkuntzaren erabileran. Informazio perfektuak, berriz, ez du garrantzirik:
|
|
2013
|
|
|
...hiago onartu, orduan eta indar handiagoz tira egingo dugu euskararen gurditik; behar dugu jakin zer den euskara indarberritzeko" nahi" hori gauzatzeko ezinbestez egin behar dena, zer deserosotasun diren saihetsezinak aurrera egiteko, zer den bakoitzak egin dezakeena eta norberak baino egin ezin dezakeena, eta zer prezio gauden prest ordaintzeko, guztia ez baita euskara eta euskarak berak
|
ere
ez baitu —eta ez du izango— balio bera guztientzako. Hizkuntzaren gainetik dago hiztuna, eta hizkuntza ez ezik beste" osagai" asko ditu hiztunak.
|
|
|
Erraz samarra da gaztelaniarik ez dakiten edo gaztelaniaz gaitasun oso mugatua duten emakumeak eta umeak aurkitzea. Gaztetxoek
|
ere
ez dute gaztelaniaz hitz egiteko ohiturarik, behintzat herrixketan bizi direnak. Alabaina, euren egoera soziopolitikoa ikaragarria da, izugarria:
|
|
2015
|
|
|
Aztertutako epealdiaren hasieran (lehenago zer esanik ez), 1981 urtean, habitat soziolinguistikoak ugariagoak ziren EAEn: bagenituen (ia) erabat euskaldunak ziren udalerri dezente eta bagenituen (ia) euskaldunik bat
|
ere
ez zuten udalerri asko ere. Gaur egun, 30 urteren buruan, konbergentziarako joera da nagusi, eta udalerri bakarra ere ez da gelditzen euskaldunik gabekoa edo oso euskaldun gutxikoa (%10etik beherakoa).
|
|
|
Eta nola bihurtu arlo espezifikoetako irakasleak ahozko ekoizpenen ebaluatzaile? Zuzenketek
|
ere
ez dute sistematizaziorik: zer zuzendu, noiz zuzendu, nola zuzendu...
|
|
2016
|
|
|
Hala ere, balio handitze horrek ez du ekarri, halabeharrez, erabilera areagotzea edo hizkuntzak menderatzea. Kanaletako uharteetan, bertako hizkuntzak ez daude ikasketa planetan, eta biziberritze ahaleginek
|
ere
ez dute oraindik hizkuntza menderatzen duen hiztunik eman. Nolanahi ere, Man uhartean, manxerako azken hiztuna 1974an hil zen arren, hizkuntzak gaur egun laguntza publiko handia du, eta gainera, manxeraz erakusten den eskola bat dago.
|
|
|
Izan ere, behaketa bidez jasotzen dira datuak. Neurtzaileek
|
ere
ez dute interferentziarik eragiten, alegia, hiztunari ezer galdetu gabe, norbanakoaren subjektibotasuna albo batera utziz, entzun eta elkarrizketaren hizkuntza jasotzen da, hiztunaren adina, sexua eta haurren parte hartzearen informazioarekin batera."
|
|
|
arnasguneen kasuan ez da biztanle kopuru minimorik ezarri; handi eta txiki, guztiak dira arnasgune hartarako baldintzak betetzen badituzte; arnasgune, gehienak txikiak, are ñimiñoak, dira biztanle kopuruz" hemen eta orain". Altubek
|
ere
ez du biztanle kopuru minimorik ezartzen, baina kopuru hazieneko arnasguneetan zentratzen da bera, batez ere: " ahalik eta arnasgune zabalenen, hiztunkopuruz hazienen" alde mintzo da Altube espresukoa.
|
|
|
a), b) c) eta g). V. Inkestako galdu irabazien taulek ez digute eginbehar honetarako ezer asko balio124, gaitasun kontuan oinarritzen baitira eta ez erabileran; ama hizkuntzaren analisia ere nekez erabil dezakegu hemen, hartarako datuak dauden gisa antolaturik daudelarik125; etxeko transmisioaz biztanleek zer aitortu duten ikusiz zenbait ondorio atera liteke, baina hor
|
ere
ez dugu emaitza operatibo handirik126 Hiru argi iturri horietako informazioa ez da beraz gutxiestekoa, baina ez da beste iturriena bezain balio betekoa E4, E3edo ET jardunak azken 20 urtean izan duen bilakaeraz ondorio sendorik atera ahal izateko. Gatozen, beraz, goian azaldutako lau analisi bide nagusietara.
|
|
|
Era berean, Lapurdi barnean, Nafarroa Beherean eta Zuberoan ugariak dira BZ eta BZ/ b mailako ingurumenak. Batean (Nafarroako erdal eremuan) ez dago ia euskal hiztun aktiborik (euskal nortasun etnolinguistiko zaharraren uste sinesmen handirik
|
ere
ez du bertako hainbatek), eta bestean (NBZn, LBn) adin handikoak dira ET hiztun gehienak: BZ7 eta BZ/ b mailetakoak.
|
|
2017
|
|
|
Euskararen kasuan, Ortega eta besteren (2013) ikerketan, ikertutako hiztun batek berak
|
ere
ez du bere burua euskaldun zahartzat jo, honetarako arrazoitzat ama hizkuntza izanik, beste era batera esanda, ez dutelako euskara etxetik ikasi. Beraz, euskararen kasuan behintzat, hiztunek euren burua hiztun zahartzat ez jotzeko lehen eragilearen aurrean egongo ginateke.
|
|
|
Honen arabera, gazte batzuentzat euskaraz hitz egitea eta euskalduna izatea ez da berdina, hots, euskaraz hitz egiteak ez du zertan automatikoki euskaldun egiten. Horretaz gain, gazteen iritziz, hortaz, hizkuntza hitz egite hutsak
|
ere
ez du hiztun legitimoa izatea ziurtatzen, ez da horretarako nahikoa (Ortega eta beste, 2013).
|
|
|
Gazte batzuentzat euskaraz hitz egitea eta euskalduna izatea ez da berdina, hots, euskaraz hitz egiteak ez du zertan automatikoki euskaldun egiten. Horretaz gain, gazteen iritziz, hortaz, hizkuntza hitz egite hutsak
|
ere
ez du hiztun legitimoa izatea ziurtatzen, ez da horretarako nahikoa.
|
|
|
21 hizkuntzen kale erabilera Vi neurketaren txostenean dioten legez: " neurtzaileek
|
ere
ez dute interferentziarik eragiten, alegia, hiztunari ezer galdetu gabe, norbanakoaren subjektibotasuna albo batera utziz, entzun eta elkarrizketaren hizkuntza jasotzen da, hiztunaren adina, sexua eta haurren parte hartzearen informazioarekin batera". http://www.soziolinguistika.eus/files/ Vi%20kale%20neurketa %20emaitzen%20txostena.pdf
|
|
2018
|
|
|
Bere hitzetan: " Egun urtebete
|
ere
ez duten hainbat ume haur eskoletan hasten dira eta etxeko hizkuntza erdara duena hor hasten da euskaraz jabetzen" (Kasares, 2015: 23).
|
|
|
Hizkuntza multzo eta azpi-multzo horien presentzia begi bistakoa da egungo Euskal Herrian eta, hortaz, elebakartasunaren paradigma dagoeneko ez da egokitzen gure errealitatera. Are gehiago, Hegoaldeko lurralde batzuetan indarrean dagoen elebitasun ofizialak
|
ere
ez du ongi islatzen gure errealitatearen aniztasuna eta, ondorioz, ez die erantzunik ematen egunerokoan agertzen diren premiei.
|
|
|
" Euskaldun hiztun berri askok euskaldun sentitu nahi dute, baina ez dira sentitzen benetako euskaldun. Askotan, euskaldun zaharrek
|
ere
ez dituzte euskalduntzat hartzen, ez dute
|
|
|
Askotan, euskaldun zaharrek
|
ere
ez dituzte euskalduntzat hartzen, ez dute haiekin euskaraz hitz egiten".
|
|
|
BAMEen prestakuntza estatuko lege eta akordioen menpekoa da, eta ez da euskarari buruzko aipamenik agertzen. Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak eta Osakidetzak
|
ere
ez du plan berezirik egoiliarrentzat, eta bere Euskara Plan orokorraren barruan sartzen dira. Beraz, eta urte askoan zehar, emandako urratsak borondatezkoak izan dira, plangintza oso bat izan gabe.
|
|
2019
|
|
|
Funtsezko gauza horiek kontuan hartuz jokatu behar dugu beti. hizkuntza soziologiaren oinarri teorikoak kontuan hartu behar dira: teoriak zer dioen jakinik ekin behar zaio lanari. teoria soineko dotorez jantzitako baina oinarri enpirikorik gabeko formulek
|
ere
ez dute, ordea, arrakasta berme handirik: bestetan zerk funtzionatu duen eta zerk ez argi izan behar da. horiek (teoria landua eta ebidentzia enpirikoa) izan arte eskuak tolesturik egotea ez da, ordea, bide egokia. proba egin behar da, behin eta berriro:
|
|
|
" Besteek halakorik badute, guk zergatik ez?" esatea burugabea da horrelakoetan. guztia ez da posible eta, alde horretatik, autolimitazio zorrotza ezarri behar izaten diete beren buru bihotzei arnasgune" hoberenaren" bila dabiltzanek. Harakiri ak
|
ere
ez du ordea balio: ezer gabe ezin dira herri txikiak luzaro bizi; guztia ezin da" zenbaki handien" mirabe bihurtu, handiak txikia jatea nahi ez badugu. txikien aldeko neurri proaktiboak kontuan izan behar ditu horregatik, honetan ez bada hartan, arnasguneen alde dagoela dioenak. zer egin, beraz?
|
|
|
16 testuak (liburu edo dokumentu) maiz idazten dituztenek
|
ere
ez dute, oro har, beren ordutegi osoa horretan ematen.
|
|
|
Mezu bat izateak berak erakusten du esaldi bat dela, eta ez dago puntuarekin adierazi beharrik esaldia amaitu denik. Nolanahi ere, arau horrek
|
ere
ez du beti balio, esandakoari adierazkortasuna emateko, esaldi bakar bat hainbat mezutan ere zatitu dezaketelako.
|
|
2021
|
|
|
Gobernu berriaren lehenengo dokumentuetako bat" Errusiako herrien eskubideen deklarazioa" izan zen, herri guztien berdintasuna aldarrikatzen zuena eta gutxiengo etnikoen" garapen askea"; aldi berean, herriek autodeterminazio eskubidea jaso zuten. Politika linguistikoari dagokionez, aipagarria da, Vladimir Lenin alderdi boltxebikearen buruak adierazten zuen moduan, hizkuntza bakar batek
|
ere
ez lukeela estatuko hizkuntzaren estatusa izan behar eta eskoletan tokiko hizkuntza guztietan irakatsi litzatekeela (Alpatov, 2000). Nolanahi ere, herritarren arteko komunikazioa errazteko eta ekonomia garatzeko hizkuntza komun baten premia argi zegoen, eta Leninek berak aitortzen zuen errusierari zegokiola paper hori; azpimarratzen zuen, hori bai, Errusiako SESF eskualde autonomoek, eta, bestalde, gainerako sobietar errepublika sozialisten eta beren barneko autonomien mugek etniak modu trinkoan bizi ziren lurraldeen mugen araberakoak zuten izan (praktikan, printzipio hori ez zen beti errespetatzen (Vaxtin eta Golovko, 2004). errusiera ikasteak hautazkoa izan lukeela, eta ez derrigorrezkoa.
|
|
2022
|
|
|
Hizkuntza gutxituetako hiztun berriek zilegitasun falta sumatu ohi dute hizkuntza menderatuta
|
ere
ez dutelako jatorrizko hiztunek duten" benetakotasun" zigilurik. Azken urteotan ikusi dugu, zenbait lanen argitan, euskararen kasua ez dela salbuespena.
|
|
2023
|
|
|
Erantzunetan ikus daiteke euskara eta gaztelania direla Orioko gazteen komunitatean presente dauden hizkuntza nagusiak. Datuen arabera ere, badirudi bi hizkuntzetan komunikatzeko beharra dutela gazteek, batik bat euskaraz ikastetxeetan eta euskaraz eta gaztelaniaz ikastetxeetatik kanpo, eta jatorriak
|
ere
ez duela (hasiera batean) eragin handirik hizkuntzen gaitasun eta erabileran. Galdetegia bete zuten gazteen %86 Orion edo eskualdeko beste herri batean jaioa da.
|
|
|
Esan beharra dago lurralde bakoitzean tokiko hizkuntzaren garapena estatutuan, normalizazio legean eta komunikabideen legeetan erreproduzitu egiten dela. Hau da, autonomia estatutuetan hizkuntzaren gaia gutxi landu denetan normalizazio legeek
|
ere
ez dute sakontasun gehiegirik izan eta komunikabideen esparruan hizkuntzari ez zaio horrenbeste leku egin.
|
|
|
Kolonialismoak eta asimilatze praktikek, hala nola Residential School sistemak (barnetegiek), zuzeneko eragina izan dute komunitateko kideek hizkuntzarekin duten harremanean, eta harekin lotutako trauma eragin diete. Foster care sisteman (harrera familietan) hazitako komunitateko kideek
|
ere
ez dute euren hizkuntza eta kulturarekiko lotura bereganatu; eta gaur egungo hezkuntza sistemak belaunaldi gazteenei ere eragin die identitatean eta, ondorioz, hizkuntzaren jakite mailan. Komunitateko kideek kolonizazio eta asimilazio praktiken ondorioak jasaten jarraitzen dute, eta iraganeko eta oraingo jokabide arrazistek eragindako traumak eragiten dute hizkuntzaren erabileran.
|