|
2000
|
|
|
Estreinakoa, agure adiskideaz arduratzea izan nuen; huraxe, hilotz aurkitu nuena bi ilara harantzago, irribarre idor bat zuela aho zilarrezkoan. Niregana erakarri nuen bortizki, kemenez, soil soilik lo zegoela pentsatu nahian, eta konturatu nintzen, nire ezusterako, bagoiaren zoru grisean zetzan gorpu hura ez zela gizon bat, trapuzko panpina bat baizik, izugarri ongi egina, hori bai, baina zainetan odol arrastorik
|
ere
ez zuena. Trapu eta zerrauts besterik ez, oro gezur, eta min eman zidan arimak eta irainak.
|
|
|
Miraz, gainera, eskuaren jokamolde autonomo hark beste sentimendurik ere ekarri ziolako gogora; sentimendu nahasi samarrak, baina ez zuen hartan gehiago sakondu nahi izan. Berandu zebilela eta, ziztu bizian jantzi zen, beti bezain txukun eta urdin, eta galtzerdiak janzteko garaian ez zen ohartu oinak
|
ere
ez zituela jatorrizkoak. Etxetik irten, eta ehun eta bosgarren urratsean ohartu zen oinak mugitu egiten zitzaizkiola zapaten barnean.
|
|
|
norbait lan mahaira gehiegitxo hurbiltzen zitzaionean, eskuak poltsikora, eta kitto. Zapatak
|
ere
ez zituen txikiagoak erosi behar izan berrogeikoak, hain zuzen ere, goiz batean, jaiki, armairura joan, eta hantxe aurkitu baitzituen, errenkada luze txukunean, bere oin berriari zegozkion sei zapata pare, denetarikoak, mokasinak, botak eta zapatilak. Bere betikoak ageri ez zirenez, bada, han zeudenetatik pare bat hartu, eta jantzi zituen, buruhauste alferrekoetan denbora galdu gabe.
|
|
|
Zer egin nezakeen nik egoera nola zegoen ikusita? Zer egin nezakeen nik erantzun txandarik
|
ere
ez banuen. Saia al nintekeen, akaso, esaten kez egin zuen irudia ez zela guztiz perfektua?
|
|
|
Ttikia izan arren, arroila bost minutuan zeharkatu ahal izan arren, hare harriaren formak haragiaren biribiltasunekin eta eguzki izpiek arteketatik sartu, eta sortutako haragiaren kolorearekin, zinez bitxi eta lizunak iruditu zaizkit; hori guztia barnean zebilen eta udazkenekoa zirudien haizexkarekin. Argazki kamerek eta bideoek, behinik behin, gaurkoan
|
ere
ez dute atsedenik izan eta, ondorioz, berriro denek aho batez goraipatu dute Danen burutazioa.
|
|
|
Jaun andereok, gabon. Atzo ustekabeko adierazpen batzuk entzun genituen areto honetan bertan hasi da herri tribunala bildua zegoen aldera inguratuz eta besoaz zerua seinalatuz, eta hilkutxa hotz baten antzera utzi gintuzten gure akusatuaren frikunkeria gehiago ezagutu ahal izan genuen, baina iraganeko kontu horien beharrik
|
ere
ez dut nire alegatoa egiteko, zeren presidentearen oraina baita une erabakior honetan epaitzea dagokiguna. Hori argitu ondoren, eta, ezer baino lehen, oroitarazi nahi dizuet gaurko honetan EEBBetako presidentea epaitzeko bildu garela, EE BB e ta-ko pre si den te-a, alegia.
|
|
|
" Furgonetan bertan saiatu nintzen Dan xaramelatzen, baina kanpamendua bera bakarrik altxatzen tematu zen eta nire gizona ikustearekin etsi behar izan nuen. Gaur
|
ere
ez dut zorte onik izan, baina oraindik bidaia luzea da, eta konturatu naiz erokeria dela taldeko pertsona bakar bati erreparatzea eta, zer arraio, Karmelori ere gustura asko eskainiko nioke nire platera"; horrekin batera jakin ahal izan nuen, izan ere ni ez bainintzen batere ohartu, Tom Estherri inguruka dabil  kiola edo berak, behintzat, hori uste duela. " Etengabe aipatzen dit Mexikon rancho bat eraiki nahi lukeela eta ondo legokeela hura beste norbaitekin aurrera ateratzea.
|
|
2001
|
|
|
bata, jostun batengana joan; bestea, liburuetara jo. Jostunak etxean ditut amama eta amona, baina liburuak
|
ere
ez ditut hain urrun: etxean ale batzuk eta liburutegian, berriz, nahi beste.
|
|
|
Ez dago estu, baina. Unerik latzenetan
|
ere
ez du etxean ogi zatirik, oilo egosirik edo falta izan. Izan ere, familia onekoa omen zen bere aita zena, eta amak senide baserritar ugari omen dauka.
|
|
|
Hizkuntzak elkar bizitzarako tresnak diren heinean, oso gogoan izan genuke gure herriaren elkar bizitzak berdin berdin behar dituela, maila eta premia berdinaz alegia, guztion ekarpena eta autokritika. Gure artean euskara biziago eta indartsuago nahi genukeenok zer egin izan dugun gaizki, eta zer ongi, patxadaz aztertu eta aitortu behar dugun bezala, euskararen normalkuntza beste inoren eskuetan âbatik bat, abertzaleon eskuetanâ utzi izan dutenek
|
ere
ez lukete kontzientzia lasaigarririk ikusi gure autokritikan. Alderantziz, iruditzen zait euskara arrotz begiz  ikusi izan dutenek badutela garaia beren okerraz hausnar egin eta hizkuntz  bizikidetza beren arazoa ere badela onartzeko.
|
|
|
Ama, Lapurdi minaren mende etengabe, berdintsua zen usteetan, zorrotzago agian mintzatzeko orduan. Gipuzkoa
|
ere
ez zuten guztizko, lehenagokoek bezala. Esan baitut nondik hartua zuten grina:
|
|
|
Gaizki esanak barka, mesedez. Diodan, halaz guztiz, nik ez nuela deus, orain
|
ere
ez dudan bezala, Haranburu Altunaren kontra10: " burges" hitza eta gogoeta noraino heda zitezkeen zen auziaren muina, oker ez banabil, eta ez dakit egoki ala desegoki hartu nuen.
|
|
|
Zelaietak, esan dudanez, Lizardiren apustu hura (ez oraingo A duna) aipatzen du: baserritarrik basatienak
|
ere
ez lukeela arroztzat joko Azkoitiko, Bergarako nahiz Tolosako zalduntxoa, hau euskaraz mintzatzen balitzaio. Eta honela darrai bere baitarik:
|
|
|
Berea ez da, gainera, poesia huts soila, edertasun biluziaren ispilu izan nahi lukeena, baizik eta arrea, lohia, giza gorputz arimen hondar zikinak, urre izpiz nahasiak, igeri daramatzan erreka. Horrek
|
ere
ez du, ordea, berez ezer esan nahi. Batek nahiago ditu Shakespearen hamalaukoak, gogoz eta haragiz gatzatuak eta mamituak; beste batek, berriz, Huxleyren pertsona ezagun hark hain higuin zituen Shelleyren laino arteko hegaldiak.
|
|
|
Oihenartek ez digu bihotzeko" ezkutu hondarrik" salatzen, ezagutu
|
ere
ez zituen eta. Maitasunari buruz, bihotz barrengo gertakaria den aldetik, ez digu deus berririk irakasten.
|
|
|
Hizkuntza zatikatze honek politika eta administrazioaren banaketetan ditu bere kideak, elizarenak eta bestelakoak aipatzen ez ditugula, eta egoera berdina izan dugu beti, Nafarroako erresumaren mende garaietan eta aurrekoetan izan ezik. Halaz ere zatikatze hauek oinarriko batasunaren sena âageria nahiz ezkutuaâ erabat suntsitu ez zuten bezala3, euskalki ugaritasunak
|
ere
ez zuen inoiz hizkuntzaren bat izate hori zalantzan jarri, maila guztietan ageri denez: gramatika, hiztegia, ebakidura.
|
|
|
" Tentazioan" erortzeko bidean ikusten haut, esango du honezkero adiskideren batek (bat edo bestetxo oraindik gelditzen zaidalakoan bainago, menturaz oker). Bide horretan barrena abiatu naizenez gero, esan dezadan, luzamendutan ibili gabe, neure izena hain sarritan gora eta  behera (ala behera eta gora) erabilia izan denez gero, nik
|
ere
ez ditudala hemen izenak tintontzian utziko, makina honek tintontzirik ez duelako beharbada.  Tira, ba..., nik aski aldiz sumatu dut, gizakia naizenez (eta latinarekiko zorra kitatua baitugu, ez naiz Homo sum eta darraionarekin hasiko), tentazio bizi bat: maizegi pentsatu dut euskalduntasunari edo delako arbasoengandik datorkidan grina horri hain loturik ez banengo, lasaiago biziko  nintzatekeela eta are agian nagoen baino diruz hornituago nengokeela.
|
|
|
Ezin uka liteke, baina esan ere egin behar litzateke, ahazteko erraztasuna denez, irakaskuntzan ziharduten erlijioso ordenak. Frantziatik eta Portugaletik bidali ondoan, Espainiako lurralde zabal batean kokatuak? erakunde ofizialak bezain etsai bederen izan direla gurearentzat, eta neronek
|
ere
ez dut halako esperientziaren [aipatu] beharrik33.
|
|
|
Hedabideek gizartearen iritzi eta portaeraren gainean duten eragina berezkoa eta zuzenekoa dela argudiatzen segitzen dutenek, honako gogoeta erraz hau egin lukete. Inoiz
|
ere
ez zuen ordura arte kazetaritza politikoak hain bortizki murriztu euskal gizartearen irudia gehiengo demokratikoaren eta gutxiengo banatuaren artean, nola 1997ko uztaileko egunen ondoko urtean zehar; inoiz ere ez zitzaion horren aho batez aitortu Barne Ministerioari protagonismo ia absolutua ETAren gaian; eta ordura arte inoiz ere ez zuten hedabideek hain bortizki satanizatu nazionalismoa, indark... Inoiz ez dira, garai hartan bezala, gatazkaren ikusgarritasunerako eta manipulaziorako komunikazio estrategiak hain sistematikoki eta hain elkar harturik erabili.
|
|
|
Hedabideek gizartearen iritzi eta portaeraren gainean duten eragina berezkoa eta zuzenekoa dela argudiatzen segitzen dutenek, honako gogoeta erraz hau egin lukete. Inoiz ere ez zuen ordura arte kazetaritza politikoak hain bortizki murriztu euskal gizartearen irudia gehiengo demokratikoaren eta gutxiengo banatuaren artean, nola 1997ko uztaileko egunen ondoko urtean zehar; inoiz ere ez zitzaion horren aho batez aitortu Barne Ministerioari protagonismo ia absolutua ETAren gaian; eta ordura arte inoiz
|
ere
ez zuten hedabideek hain bortizki satanizatu nazionalismoa, indarkeria antidemokratikoaren iturri gisa. Inoiz ez dira, garai hartan bezala, gatazkaren ikusgarritasunerako eta manipulaziorako komunikazio estrategiak hain sistematikoki eta hain elkar harturik erabili.
|
|
2002
|
|
|
Zuloan egunero kartara jaten duk, mahai zapi, ezpain-zapi eta guzti, eta funtzionarioek zerbitzatuta. Baina, orain konturatzen naizela, hik
|
ere
ez duk gose handirik pasatu urte hauetan erantzun zion Manuelek, Josu R ren keinua berritu, eta esku bat haren sabelera eramanez.
|
|
|
etsiak
|
ere
ez du lekurik,
|
|
|
ezintasun hauek ez dira handiagoak izango, segur aski ere, semea edo alaba frantses edo ingeles ikastetxe batera bidaltzeak sortuko lituzkeenak baino. Bestetik, gainera, egia da erdaraz egiten duten ume askok
|
ere
ez dutela aparteko laguntzarik eskuratzen etxean beren ariketak erdaraz egiteko orduan, hezkuntza kontua ez baita usu hizkuntza kontua. Ez dakit, dena dela, zenbateraino aztertu den, inork aztertu baldin badu, laguntza hori ez izateak nolako kalteak sortzen dizkion umeari, kalteak sortzen badizkio behintzat.
|
|
|
Zergatik? Alde batetik, inork
|
ere
ez duelako gustuz onartzen agian bere etxea ez duela behar lukeen bezain txukun eta garbi, beti bai baita norbait zure balizko gardentasuna urdekeria apurño batekin lizuntzen duena. Bestetik, gainerako etxeekin gertatzen ez den bezala, etxe honen inguruak garbitzaileez beterik daudelako, euskaraz ez dakiten garbitzaileez, denak barrandari lanetan, beti adi nor dabilen hor, etxe barnean, kiratsa lurrin bihurtu nahian isats eta garbikari guztiak hartu eta etxea behin betikoz garbitu eta ikuztera sartzeko prest daudenak.
|
|
2003
|
|
|
Orduko Tareixak inondik
|
ere
ez zuen atzo maleta ttipi bat prestatuko, iluntzean Vigora etorri, eta bertako ostatu ziztrin batean gaua emango; orduko Tareixak goizean ez zuen gure, barkatu, hemendik aurrera, nire, etxerako billetea erosiko, eta bakarrik abiatuko.
|
|
|
Jainkoaren legea da barkamena, gainera. Eta gorrotatzeko
|
ere
ez du astirik.
|
|
|
Euskal Herria ez da Salgai. Herritarrek behin
|
ere
ez zuten ekintzaren funtsa ulertu, arrotz seinalatuak frankotan Otsabideko etxeetarik Parisera edo Bordelera lan bila joan haurrak zirelako. Erretiratuak, bizi guztia kanpoan egin ondoan.
|
|
|
Nizias ari omen zen oihuka" Eschy  len Orestia osorik kantatzen ahal dizuet baina otoi ez, Euripide!" Baina nonbait Sirakusarrek, nihaurk bezala fun  tsean, Euripide nahiago eta gure gizona akabo! Utz dezagun bururik
|
ere
ez duen auzi hori eta ene eskaera zehatzari ihardets iezaiozu: libre ote zara pentsatzeko, zure pentsamenduaren agertzeko eta nahi duzun lekutik ibiltzeko?
|
|
|
Nolanahi izanik ere, gauza da esperientzia nekez ahaztezina eta nekezago sinesgarria bizitzea (des) egokitu zitzaidala; horrexegatik erabaki nuen berau idaztea, ea behingoz sinesten nuen ikusteko. Jabetuta nago orain artean sinesgarritasun apurrik
|
ere
ez duen gertaera bati horixe eman nahian nabilela; arrazoiak aurkitu nahian nabilela zorigaitz guztiz irrazional bati; gizakia kapritxosoa eta aldakorra den arren, agian izanen duela zirritu txiki ezkuturen bat nondik logika edo arrazoia sartzen den; eta izugarriena da nire erreferentzia guztiak orain artean idatzitakoa eta aurreran  tzean idatziko dudana egiazkoak direla, neurgarriak, frogagar... Badira testuan, egia da, aipamen anbiguoak, hitz erdi ezkutuak, zenbait izen nagusi edo toponimo edo data aipatuak izan ez direnak; hauek guztiak literatura lizentziak baino ez dira, zilegitasunez hartu ditudanak, zeren, gertaeraren muina ez aldatzeaz gainera, hainbat pertsona, leku edo entitateri egin niezaiekeen kaltea saihesten baitut, idaz  ki honek noizbait argia ikusiko lukeen aukera gertagaitzerako.
|
|
|
Ez du gizonezko bakar baten begietara zuzen begiratzen. Gauza bera Peruren seme idealei dagokionez, horiek
|
ere
ez dute neskatxekin elkarrizketarik izaten, eta are gutxiago" Katuba saguaren zain legez" senargai bila dabiltzan neska arinekin. Gurasoek hartu behar dute lehenik eta behin seme alaben kastitatea ondo gordetzeko ardura, beren ibilerak eta lagunarteak ondo zainduz.
|
|
|
Era berean, Baionako diozesiko apaiz gehienek? %80k?
|
ere
ez zuten zinik egin; laster izango ziren salatuak boterearen kontra altxatzea aldarrikatzen zutela eta. Nola edo hala lortu bazuten ere bi urte beren lanean irautea, 1792an, azkenean egotzi egin zituzten.
|
|
|
Zer esanik ez, misiolariaren karismak, oratoriarako gaitasunak eta prestakuntza teologiko eta apostolikoak berebiziko garrantzia izango dute urak astintzeko orduan. Ahotsa
|
ere
ez dute makala behar (moldatu eta egokitu egiten dute, gainera, entzuleengan nahi duten efektua eragiteko): pentsa zer den milaka lagunen aurrean âeta sarri askotan kanpoan, elizen atarietan edo plazetanâ, mikrofonorik gabe era en  tzungarrian hitz egitea.
|
|
|
Kontzientzia horixe izango da okerrena: dagoeneko salbatzeko eta Jainkoa kontenplatzeko aukera ttipienik
|
ere
ez duela," beticotasun guziraco" galdua dagoela. Eta uler dezagun ondo zer esan nahi duen betikotasunak:
|
|
|
Betiereko bizitza hori zen benetan balio zuena, eta ez aitaren batean iragaten den lurtar bizimodu triste hau. Lurreko bizi egoera aldatzen saiatzeak
|
ere
ez zuen zentzurik, zorion posible bakarra beti ere beste munduan proiektatzen bai  tzen. Ikuspuntu hori da erabat aldatu dena Ilustraziotik hona.
|
|
|
Izan ere, gehienbat erdaraz bizi diren gure medioek oso arreta baldintzatua eskaintzen diete euskarari, euskaldunei eta euskal ekoizpen kulturalari. Baina euskaldunak berak
|
ere
ez du askozaz hobeto ezagutzen bere komunitate linguistikoaren mundua, ez zaiolako nahi  koa informaziorik heltzen hedabide diglosikoetatik.
|
|
|
Halabeharrezko hirukiak gara gu, administrazioek horretara bultzaturik. Gutako batzuk Euskadin gaude (Euskal Autonomi Erkidegoan, edo), beste batzuk Nafarroan (Nafar Foru Erkidegoan, nonbait), apur batzuk Iparraldea deitzen diogun horretan (izen propiorik
|
ere
ez duen leku horretan, izendapen fisikoa baino ez zaio asmatu). Jendarmeak eurak bikoitzak dira.
|
|
2005
|
|
|
Frantseseko eskolak ematen zituen Donostian. Oraingo senarra ez zen Idoiaren aita, dibortziaturik zeuden eta; ama eta oraingo senarra, biak politikan sartuta zebil  tzan, baina Idoiak ez zidan argibiderik ematen hartaz, halako gaiei buruzko ardura handirik
|
ere
ez zuen eta.
|
|
|
Harengana hurbildu, eskutik heldu, eta aparte eraman nuen, amak entzun ez zezan esan behar niona; agintarazi nion txintik ere ez zuela aterako kontu hartaz, gurasoek
|
ere
ez baitzuten jakin behar. Gero, arnasa sakon hartu, eta den dena kontatu nion, ezertxo ere ezkutatu gabe.
|
|
2006
|
|
|
Aita, ez haserretu. Filosofiaren aurka ezertxo
|
ere
ez dudala erakusteko, zientzia munduko adibidea ere jarriko dizut. Fisikoen artean fisikoena, Einstein bera, gehiago nekatu gabe.
|
|
|
–Ez, gela honek
|
ere
ez du aitzakiarik.
|
|
|
Uste izatekoa da dagoeneko pentsatu dutela zerbait arraroa gertatzen zaidala. Neuk
|
ere
ez dut gustuko neure jokabidea. Batzuetan hitz bat ere ez.
|
|
|
Amona Erikak harizko jaka hartu zuen aulkitik. Gero, nigana hurbildurik, kolpetxo bat eman zidan sorbaldan, eta nik une hartan inondik
|
ere
ez nuen kezka bat arintzen saiatu zitzaidan:
|
|
|
Haiek ikusita, Angelok mendizalea behar zuela ondorioztatu nuen. Armairuaren beste bi ataletan
|
ere
ez nuen Angeloren nondik norakoak argituko zizkidan edo opera kantariaren berri emango zidan ezer aurkitu.
|
|
|
Ezer esan nahi ez zuten hitzak ziren. Orainak
|
ere
ez zuen ezer esan nahi, inondik etorri ez balitz bezalakoa baitzen; eta inora abiatzeko aukerarik gabea. Ni auto beltz batean nengoen eta lau morroiez inguratua, behin eta berriro torturatua izan ondoren.
|
|
|
Gurasoei galdetu, amona Erikarekin jardun, eta udaletxeko artxibategian arakatu, nire zuhaitz genealogikoa gero eta adartsuagoa zen. Eta, orotan onena, adar bakar batek
|
ere
ez zuela mailaturik. Harro esateko moduan nengoen:
|
|
|
Ez dinat esaten esandako guztiari amen egiteko. Hori
|
ere
ez dun. Baina erantzun txarrik gabe.
|
|
|
Euskaldunak ohiko mapetan ez gara agertzen: mapa politikoetan gure mugak ez dira islatzen, mapa fisikoetan
|
ere
ez dugu bereziki nabarmentzen gaituen mendi-katerik, oihanik, ibairik... deus ere ez. Baina hizkuntzen mapetan beti agertzen gara, deigarri, erakargarri, distiratsu.
|
|
2007
|
|
|
Gauero, beste batzuen arropak garbitu eta josi ondoren, artean adorea gelditzen zitzaio ni nintzen semetxo hura liburuei lotzeko. Hamar urte
|
ere
ez nituen betiko itzali zenean. –Barre etsia egin zuen?:
|
|
|
Merkadilloan saltzen omen zituen larunbatetan, beste girgileria merke batzuekin batera. " Behi sakratu hark
|
ere
ez zuen askorik iraungo betizuarena egiten", esan zion Gigik, morroi hura hizpide ekarri zuten batean. " Orain apustu egingo nuke su artifizialekin korritzen den beste ñoñostiar ergel horietako bat dela".
|
|
|
Ingalaterran diren hogeita hiru bertsionetarik eta Frantzian diren hogeita zazpietarik, batek
|
ere
ez du aitzin testurik.
|
|
2008
|
|
|
Ideiarik
|
ere
ez zenuen zure hitzek zenbat mindu ninduten. Ezta hitzok esatea zenbat kostatu zitzaidan ere.
|
|
|
Inor gutxi zebilen kalean, normala edozein modutan, zein ibiliko zen larunbat goiz bateko bederatzietan kalean, Londresko" ez dakit nongo auzoan". Ideiarik
|
ere
ez nuen zein partetan egon nintekeen, baina urrunean auto mugimendua bazebilela ikusita, harantz abiatu nintzen, eta han ageri zen metro geltokia ere. West Hampstead.
|
|
|
Bi egun geroago, Mifurekin elkartu naiz kanpoan gosaltzeko. Kontatu dit hilabete honetan
|
ere
ez duela hilekorik izan, eta ginekologoarekin hitzordua duela, berarekin joango al naizen.
|
|
|
Berlin girls izan da hurrengoa. Hiruretako batek
|
ere
ez du berlindarrik. Baina kontua ez da nondik datorren, Berlin girl bat izatea baizik.
|
|
|
Etxea hutsik zegoen, ni bakarrik nengoen. Koltxoirik
|
ere
ez nuen eta lurrean egiten nuen lo, lurrean eserita jaten nuen, irakurtzen nuen eta egiten nuen lan. Liburutegitik hartutako komiki asko irakurri nuen.
|
|
|
Leihotik abiadura handiz pasatzen diren zuhaitzak biluzik daude oraindik. Izenik
|
ere
ez duen hirian lanean egon den bitartean, bi aldiz joan behar izan du Parisera. Behin, bera bakarrik; eta beste behin, Lottarekin.
|
|
|
Bizitzak ez du ezer balio, baina ezerk
|
ere
ez du bizia balio. Tragikoak paradoxa hau pentsatzera behartzen gaitu.
|
|
|
...ertan lotu gabe, eta haren zakila goxo goxo harturik, bidean lagundu nion mantso mantso, ezin gara beti horrela bizi, ezkutuan eta, kriminalak bagina bezala, eta zirrarak nire sabela astindu zuenean, zein ondo, zeruan bezala, esan zuen Inaziok, eta nire asmoa burutik kentzeko, tori, erregalotxo hau erosi dizut, eta opari bat eman zidan, urrezko eraztun bat, baina zertarako behar nuen nik janzterik
|
ere
ez nuen eraztun bat, berorrek ere ikusiko du ezin genuela horrela jarraitu, eta horixe bera ikusiko zuen Inaziok ere, ni hozten hasita nengoenean bera izan baitzen berotzen hasi zena, berak ere buelta asko eman zizkiola buruari eta baietz, posible zela, baina bakarrik moldatuko zela, ni ezertan endredatu gabe, horrela inork ez zuela nire susmo txarrik egingo, horretaraino portatzen zen fin nireki...
|
|
|
Tabernako bazkariak emateari utzi zioten. Horrek
|
ere
ez zuen, ordea, egoera guztiz hobetu: Rosak ia egun osoa atsoaren kargu pasatzen zuenez, Tomasek egin behar izaten zuen tabernako eta gasolindegiko lan asko.
|
|
|
Bai? Ba hamarretatik bederatzitan berak
|
ere
ez dugu (sic) jakiten zergatik. (Eskerrak behintzat hamarretatik batean berak ez beste guztiek jakiten dugula zergatik).
|
|
|
Lehendik
|
ere
ez genuen guk asko, baina" euskararen mundua" esaten hasi zenak beste arrazoi bat eman zigun mundutik aparte sentitzeko.
|
|
|
Beno, egia esatera, ez genekien zer espero genuen zehazki, ezta, adinari zegokienez behinik behin, zer nahiago genuen ere. Aukeran, neskato bat nahiago genuen, ezin uka, baina sexuak
|
ere
ez zuen garrantzi handirik. Kontua da imajinazioaren abiadura errealitatearena baino askoz ere handiagoa dela eta aukera guztiak aurreikusita ez baizik eta aurreimajinatuta genituela.
|
|
2009
|
|
|
...uten zien mahaiaren inguruan zeuden auzokideei, irribarre egiteko egundoko ahaleginak eginez, eta, gogoan zerabiltzalarik aldi berean loradendak hilabete amaieran pasatuko zuen faktura, gau hartan amaitu ziren xanpain kutxak, La Caravelleko lorezainen soldatak, bere gaixotasuna, azken ordua, eta, gauza guztien gainetik, baita Darioren gainetik ere, bere semea, bere semea, Daniel txikia, ia probatu
|
ere
ez baitzuen egiten jartzen zioten janaria eta Dario eta Elinorrengan iltzatzen baitzuen bere begirada sutsua, gorrotoz eta mespretxuz betea.
|
|
|
–Ez pentsa, zentimorik
|
ere
ez du.
|
|
|
Hemen bizi diren hauek guztiak nire bizkar bizi dira. Jaten duen ogia irabazteko gauza ez den gizagaixo bat dut senarra eta semeak
|
ere
ez du askoz ere gehiago balio. Arnasa hartzeko ere gelditu gabe egiten dut lan haientzat!
|
|
|
–Hau
|
ere
ez zenuen ikusiko orain dela hiru urte etorri zinenean...
|
|
|
Zoriontsuak ziruditen, bizitzeko askorik behar ez dutenak zoriontsu izan daitezkeen neurrian. Elkarri zipriztinka ari ziren ume batzuen argaltasun izugarria ikusita, ordea, hiltzeko
|
ere
ez zutela askorik faltako, egin zuen bere artean Irenek.
|
|
|
Bere pistola probatzeko irrikaz zegoen Carlos, eta biharamunean, tiroko praktikak egitera joan zen, Teo eta beste bi militanterekin, Plentziako pinudi batera. Dezepzio handia nozitu zuten liberatu biek, hurretik saiatuta
|
ere
ez baitzuten tiro bat bera azertatu. Grand Placen honela kontatzen da pasadizoa:
|
|
|
Sarak alde guztietara begiratzen zuen, sorgor: jainistak hemen, palma adarrez edo erratzez garbituz zapaldu beharreko bidea, zomorrorik txikiena ere hanka azpian ez harrapatzearren, hainbesteraino errespetatzen baitzuten bizia; hor, yoga praktikatzaile veganoak azalpen harrigarriak ematen, arrautzarik eta esnerik
|
ere
ez zutela jaten, nolabait ere animaliaren parte direlako; haraxeago, Shij erlijiokoak, lo ere gerriko aiztoari helduta egiten zutela, jauzi batez jaikitzen zirela esnatzean, gerlari prestu gisa, baina haien gerrazaletasuna espirituala zela, norberaren grinen eta egoaren kontrakoa, ez omen zutela beste etsairik, gaizki ulertzen zutenek baizik ez zutela jokatzen bortxakeriaz; urrunxeago, kaskoa soi... Guztiek bilatzen zuten Gangesen iturriekin bat egitea, hala gorputzez nola espirituz, eraberritu nahirik norberaren betegintzarrearen behin eta berrizko hasiera, amaierarik ez duen etengabeko iniziazio gisa, ura iturritik etengabe jaiotzen den antzera, edo betegintzarreari berari ere uko eginez, mugarik gabeko hutsa, etengabe hutsetik hasiz, etengabe itzuliz jatorri garbi eta agortezinera.
|
|
|
amets bat kontatzeko
|
ere
ez du indarrik.
|
|
|
eutsi, inola
|
ere
ez genituzke gutxietsi edo desprestigiatu behar beste elebitasun mota batzuk. Aitzitik, preseski herritarren elebitasun ezaugarriei lotzen gatzaizkielarik, uste dugu prestigioa eta balioa aitortu geniokeela, esate baterako, elebitasun pasiboa edo hartzailea deitzen den horri, zenbait autorek [38] seskilinguismoa izenaz bataiatu duen horri.
|
|
|
Horra Larramendik amesterik
|
ere
ez zuen ezina, ekinez egiteko duguna: informazio, komunikazio eta ezagutzaren gizarte eleaniztunean, euskararentzat bizi giro erosoa eratzea, atxikimendu eta adostasunaren iparrorratz bikoitza gidari dugula.
|
|
|
Zergatik izan behar ote du bestela euskarari dagokionez? Besterik da hobera egite horrek
|
ere
ez duela inolako auto atseginkeriatan jausterik zuritzen, baina zergatik tematzen ote dira, euskarari dagokionez, hobekuntzak gutxiesten eta ukatzen. Zergatik tematzen dira gure hizkuntzaren bilakaera tunel beltzetan irudikatzen, guztien ahaleginari esker, argiuneak direnean ilunguneen gainetik nagusi?
|
|
|
gogoak gogo, nekez garatu ahal izango luke inork asimetria horretatik salbu legokeen hizkuntza politikarik, errealitatearen mugek ez luketelako bestelakotarako aukerarik utziko. Orain arte bederen, asimetriaren kontu hau epelkeriatzat ez ezik heresiatzat ere jota, neurri" ausartak" eskatzen dituztenek
|
ere
ez dute praktikan, aginpidea izan duten eta duten barrutietan, guk dakigunez, bestelako hizkuntza politikarik arrakastaz garatu, aldarrikapenetatik harago esan nahi da.
|
|
|
Aginte Judizialaren Kontseilu Orokorrak muzin egin die, beti muzin, arlo honetan dituen betebeharrei, ez baitu neurririk hartu edo proposatu gaztelania ez beste hizkuntza ofizialak Justizia Administrazioan zerbitzu eta lan hizkuntza moduan normaltasunez erabil daitezen. Ez aipaturiko Kontseilu Orokorrak ez Espainiako Gobernuak berak
|
ere
ez dute deus arautu epaile, fiskal eta idazkariek izan luketen euskara gaitasunari buruz, nahiz eta, legeriaren arabera, herritarrak eskubidea izan, berak hala nahi badu, prozedura judiziala euskaraz egin dadin.
|
|
|
Zintzurretik harrapatzen zaitu, arnasa itotzen. Célineri ez zaio salbazioa interesatzen (gurea ez, behintzat; bere salbazioak
|
ere
ez zuen, seguru asko, askorik arduratzen).
|
|
|
" Hitz egiozu", esan dit erizainak, beti ahapeka. Mugitzen ez bada ere, ematen badu
|
ere
ez duela entzuten, den denaz jabetzen omen da. Mina arintzen zaion egokiera gero eta urriagoetan eta tarte gero eta laburragoetan, hitzez hitz aipatzen omen ditu honek edo hark esandakoak.
|
|
|
kaletar/ ikasia gehienbat, katalanen kasuan, eta, baserritar kaletar/ ahozkoa, euskaldunen kasuan. Hori dena osagai identitario linguistikoen susperraldi horren adierazgarria da, herria hiri handi bat bezala ikusten duen ideiarekin lotuagoa dagoen prozesu baten bitartez, euskaldunen kasuan âideia hori oso ongi ekarria izan da gure garaietaraino Bernardo Atxagaren [26] irudi poetikaren bidez. Botere guneak dibertsifikatu egiten dira, batek
|
ere
ez du erabateko nagusitasuna, eta, beraz, kontaktuaren eta elkarrekikotasunaren beharra sortzen da biztanleria kokatua dagoen espazio fisiko desberdinen artean. Baina alderantziz ere gerta daiteke, Herrialde Katalanetan sendotuagoa dagoen herrialde/ hiriburu ideiaren arabera, non gune nagusi batek âBartzelonak, Valentziak eta inguruko eragin guneekâ lurraldearen gainerakoa irradatzen baitu.
|
|
|
Hori gertatu da eta gertatzen ari da Herrialde Valentziarrean eta Balearretan, Espainiak bere egin duelako kulturaren ikuspegi bateratuak politikaren ikuspegi bateratua ekar lezakeelako ustea. Aspaldi honetan askotan ikusi dugunez, ikuspegi bateratu horren aurka edozerk balio du, eta estatuak ez dira itzulinguruka ibiltzen soziolinguistikaren aldetik funtsik
|
ere
ez duten ekimenak sustatzeko orduan, zorakeriak badira ere.
|
|
|
Haren poza nire meza berrikoan! Begi ttiki haiek behin
|
ere
ez nituen hain bixi, malkoen bixiz, ikusi...!
|
|
|
Eta hortxe lanak! Garai hauetako kyrieleisonka luzeak eta inguruko ermitetatik soro eta laboreei emaniko bedeinkazio eta ekaitzen kontrako konjuru guztiek
|
ere
ez baitzuten behar besteko indarrik:
|
|
2010
|
|
|
Luxua zen. Auzokoek
|
ere
ez zuten eta eskatu egiten ziguten. Bideoak zer ziren ez genekien inondik inora.
|
|
|
Oso irtenaldi gutxi egin nituen hilabete haietan. Euskal Hizkuntza eta Literatura Batxilergoko irakasgai berria zenez, oposizioetarako ez zegoen aldez aurretik gauza handirik prestatuta eta norberak atondu behar zituen gai guztiak, ehunetik gora, asko eta asko ikusi
|
ere
ez genituenak karreran zehar. Karlos Otegik material pixka bat pasatu zidan, berak oposizioa urte batzuk lehenago atera baitzuen, baina, nik dakidala, inork ez zituen ordurako gai guzti guztiak prestatu.
|
|
|
Etiopia liburuaren hasieran agertzen den" Piolet poeta" ipuina aztertzen nuen. Atxagaren liburu hori Euskal Literaturaren Historian orain oso goraipatuta agertzen den arren," artisau moduan" argitaratu zenean oso gutxi saldu zen, eta Ereinek bigarren edizioa atera zuenean
|
ere
ez zuen salmenta arrakastarik izan. Ez dakit Atxaga ospetsu bihurtu zenean nire ikasturte programa hartan hura sartzeko agertu nien egoskortasunaz ikasleak gogoratuko ziren ala ez.
|
|
|
Baina miragarriena da ez duela minik ematen, Ane, horrexek erakusten dizu amaieraren hasiera, bota din gero, Hemingwayren pertsonaiak Kilimanjaroko inguru hartan bezalaxe. Iritsi al zarete gailurrera?, Ez, ehun metro falta genuen, ondoezik nengoen, eta eguraldia
|
ere
ez genuen lagun. Ez zaude bakarrik, ala?, galdetu dion nola jarraitu ez hekiela, Ez, nirekin da Imeda, badakizu nor den.
|
|
|
Shu: Ulertzen dut zure mesfidantza, nik
|
ere
ez zaituztet berehalakoan atzeman... baina ekarriko dizkizut paperrak, aitaxiren paper apurrak, bera ez dut ezagutu, eta amatxik ere ez digu deus salatu nahi izan... Automobilean ditut paperrak, banoa xerka, ekartzen dizkizut...
|
|
|
Ordu erdi inguru pasatu genuen garagardoarekin hitz aspertuan. Noizean behin erlojuari begiratzen nion, alde egiteko ordua iristeko beldurrez, elkarrekin ematen ari ginen tarte hura inoiz buka ez zedin nahi nuelako, denborak bere erremediorik gabeko ibilian eten bat egin zezan zelako momentu horretan nire gogoak zuen desio bakarra, pasatzen zen segundo oro ahitzen ari zelako neure egun haietako amets guztien gauzatzea eta inolaz
|
ere
ez nuelako abenduko ostiral hura beste bat gehiago izatea nahi, noizbait bizitzak aurrean jarri zidan okasioa dianan bete betean asmatuta bukatuko zen eguna baizik.
|
|
|
Goibel zantzuak marraztu zitzaizkion. Orduan esan zuen Anizetok berak lehengusuak izan behar zituela Argentinan baina ez zituela ezagutzen eta ezagutzeko modurik
|
ere
ez zuela. Aitaren arreba zaharrago baten historia kontatu zigun modu labur batean, ehun urte lehenago Buenos Airesera zerbitzari joan, ezkondu eta lehenengo semea izan zuenetik pista galdu ziotela azaldu zigun.
|
|
|
Arin jokatu izan balu, erraza izango zuen Marioren proposamenari baiezkoa eman eta berarekin harremana hastea, jolas bat balitz bezala, kontuan hartu gabe ez ziola etorkizun garbirik ikusten kontuari. Azken finean, gauza asko zeukan alde Mariok, goapoa, atsegina, samurra eta etorri politekoa zen, berarekin sexua izateko
|
ere
ez zuen hozkirik sentituko eta pazientzia handikoa zela ere ederki frogatu zion, Madrilen berarekin lo egiten utzi zionean ikusi zenez.
|
|
|
Lapurren garaian bizi gara. Eta gu, berriz, gero eta pobreago, limosnarik
|
ere
ez dugu ia biltzen, elizako kontzertuetan ez dugu sarrerarik kobratzen, gure printzipioen aurkakoa delako eta erakundeetatik ere sosak gero eta urriago.
|
|
|
–Montefloridoko zuzendariarekin
|
ere
ez dut honetaz hitz egin eta erabakia hartu arte ez dudala ahorik zabalduko uste dut. Dakiten bakarrak zu eta Myrta zarete.
|
|
|
Konfiantzaz esan nion ez nuela ondo ulertzen Anizetoren ikara edo lotsa edo dena delakoa, ordu arte besteena bost axola zitzaiola esan izan zidalako. Magdalenak
|
ere
ez zuen oso ulergarria ikusten baina egun gutxirako kontua izango zela uste zutenez, hotelarena hain konplikatua ez zela pentsatu zuten. Lekurik ez zegoela jakin izan balute, ez omen ziren Benidormetik mugituko ezkontzeko eguna iritsi arte.
|
|
|
Zerk eragozten zien behin bakarrik lasterka egitea, egunero ikusten zituen modu berean, agure bati atsegin ematearren? Baina sakonean berak
|
ere
ez zuen inoiz izan interes handirik aitonak bidaietan oparitzen zizkion azalpenetan. Egia zen hori ere:
|
|
|
Ordura arte, Zerga Bereziak deitzen zirenak (hidrokarburo eta alkoholaren kontsumoaren gainekoak) ez zeuden Kontzertuan sartuta, eta enpresen gaineko zerga ahalmena bagenuen ere, ez zen beste horrenbeste gertatzen Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergekin (PFEZ). Bertakoak ez ziren pertsona fisiko eta juridikoen zergak
|
ere
ez genituen hitzartuak: Euskadin ordaintzen zituzten zergak, baina Espainiako Ogasunari ordaintzen zizkioten, haren arauen arabera.
|
|
|
Kode horrekin irakurri eta ulertu behar dira erabaki guztiak; baita Espainiako Auzitegi Konstituzionalaren 2008ko urrikoa ere, non esaten duen inolako euskal instituziok, ez Lehendakariak, ez Eusko Jaurlaritzak, ez Eusko Legebiltzarrak ere?, bakar batek
|
ere
ez duela gaitasunik euskal gizarteari iritzia eskatzeko edo kontsulta egiteko. Euskadin, Espainiako instituzioak bakarrik dira gai euskal gizarteari iritzia eskatzeko, berdin dio kontsulta hori loteslea izan edo ez.
|
|
|
Gasolioa duen autobusa izatea da gakoa; bidea, gizarteak erabakiko du aldian aldian. Nik ez dut erabaki nahi nire bilobek nolako gizartean bizi behar duten; oraindik izan
|
ere
ez dut bilobarik. Gaur hemen bizi garenok zer egin behar dugun erabakitzea nahi dut nik, ez besterik.
|
|
|
Espainiako Gobernua eta ETA. Biek lortzen dituzte akordioak ezagutzen ez ditugun bileretan âRodrÃguez Zapaterok izandakoak
|
ere
ez ditugu ezagutzenâ, eta akordio horietatik su etenak eta negoziazioak sortzen dira. Beste isilpeko bilera baten ostean amaitzen dira su etenak, eta bilera horietako edukiak ere ez ditugu ezagutzen.
|
|
|
Urriaren 25a, ezer izatekotan, hitza ez betetzearen urteurrena da. Eta orain
|
ere
ez dute inolako interesik hitza betetzeko. Gu izan gara Estatutuari balioa eman diogunak; abertzaletasun demokratikoa eta herri honetako gobernuak izan gara Estatutua balioetsi dugunak.
|
|
|
Ibarretxe Lehendakariak ez zuen laguntza handirik jaso ez Madrildik ez nazioartetik, merezi zuen bezala. ETAk
|
ere
ez zuen egoerak eskatzen zuen bezala jokatu, su eten iraunkorra oso behin behinekoa izan zelako azkenean, eta indarkeriaren bidera itzuli zirelako.
|
|
|
Badirudi lau presoetatik inork
|
ere
ez zuela bere izeneko ondasunik batere. Joxepe Killaberri jauna bakarra zen Elama inguruan erlauntza mordoska bazuena, eta bahitu egin zizkioten denak, kartzelan sartu bezain laster.
|