|
2000
|
|
|
Inola
|
ere
ez zuen pentsatzen funtzionatuko zuenik, baina esaldion ostean neskak barre zabal bat marraztu zuen, eta Txemak azkar aprobetxatu zuen lortutako giro hura: " joango gara nire logelara?"
|
|
|
Gaur goizean bere gelara joan naiz isil isilka (argi dago, beraz, gaurko gaua
|
ere
ez dugula batera pasatu), eta ikustean oraindik lotan zegoela, ba berari begira geratu naiz momentu batez. Eta Jabi gogorarazi dit.
|
|
|
Poz txiki horren ondoan ez zuten lekurik irainek, adarrek, gezurrek eta Eiderren" ni neu izan nahi dut" haiek. Pinguinoen kontu horrekin apur bat erretxindu zen, bai, baina askoz ere handiagoa zen Txemaren barruko poza, ikusita Eider zela orain ezeren ideiarik
|
ere
ez zuena. Eider, hain aurrerakoia zen hura, Irlandara joatearen erabakia atentatu baten gorabeheran hartu zuen hura, egunero egunkaria" Mundua" ataletik hasten zuen hura, IRA eta INLAren arteko banaketari buruzko tesia egin zezakeen hura; Eider alegia, ez zela konturatu IRAko kide baten zakila ari zela jaten.
|
|
|
Eta jakin mina asetzeko
|
ere
ez zuen ahalegin handirik egin, batez ere jakinda aurkituko zuena edozein arropa zela ere, ez zuela jantziko. Bidaiaren hasieratik ez zituen oinetakoak aldatu:
|
|
|
Ez zuten nora joan, ez zekiten laguntza nori eskatu. Konfiantzazko inortxo
|
ere
ez zuten. Euren betiko jendea hilda zegoen, militarrek erailak; gobernuak, beste era batera esateko.
|
|
|
Bigarren artxiboa irekitzen ahalegindu zen, baina ezer ez," Archivo protegido con contraseña" agertzen zitzaion behin eta berriz. Eiderren argazki, zinta, liburu, koaderno guztietan arakatuta
|
ere
ez zuen horrenbesteko jakin minik piztuko zion ezer aurkituko. Kontrazeinuak?
|
|
|
Baina, oker ez banago, jauregiari buruz egin dizudan deskripzionean, ez dizut ziega haren berri ere eman, zer zen eta nolakoa zen, ezta nondik zetorkion izen hura ere, eta hori
|
ere
ez genuke kontakizun honetan sobera, jakin dezazun zein zen ene beldurra eta ene izu ikara harat sartu aitzin.
|
|
|
Baina, erran bezala, ez guztiz. Izan ere, bekaitzak eragin lehen dezepzionearen ondotik, sosegatzen nintzen, behatzen nion aitak egin presentari, eta ohartzen nintzen ezen hobe zela etxe hartan bigarren izaitea hirugarrena baino, nola baitziren gure etxeko morroi neskame ezkonduen haurrak, haietarik nehork
|
ere
ez baitzuen halako jostailurik, guztiak ere hutsaren hurrengo; eta jostailua eskuan hartu, eta haur haienganat joaiten nintzen, ni haiekin nahastea amak laket ez bazuen ere, ikusterat nola zabaltzen zitzaizkien begiak, ez dakit inbidiaz edo harriduraz, eta sentitzerat nola haiek zabaldu begiek ditxaren hegiak zabaltzen zizkidaten niri.
|
|
|
Eta aitortzen dut, bertzalde, ezen batzuetan ez dagoela gibelatzerik eta, hala rik ere, gibelat bihurtzen garela, baina orduan
|
ere
ez nuke nehoren juje izan nahi, zeren eta, nor da nor bertzeei kontu hartzeko eta juzkatzeko, tartean erabaki gordin bezain izugarri horiek daudenean, zeinetan bizia jokoan dagoen. Eta bai, ulertzen dut Galileo, umiliatua izan zelako, baina ez arras umiliatua; belaunikatua, baina ez arras belaunikatua; makurtua, baina ez arras makurtua, zeren, tribunalak deliberatu bazuen ere ezen lurra ez zela mugitzen, mugitu mugitzen zen:
|
|
|
" Gure aita letratua duk eta ni ere letratu nahi naik, baina nik ez diat bizitza usteltzerat utzi nahi. Eta hik
|
ere
ez huke nehoiz utzi behar..." Eta ni aho zabalik geratzen ninduan, zeren ez bainuen, arestian erran bezala, Pedrok aditzen zuèn jainkozko barren dei hura aditzen. Aitzitik, haren gisarat, aitaren manua nian, hire aitona Nikolasena:
|
|
|
Eta sentitu nian ezen neure historia ere han hasi eta han berean akabatu zela, pintore gisa bai bederen. Eta deus
|
ere
ez ninduan jadaneko. Zenbat kostatu zitzaidaan handik aitzina Domenicoren laguntzaile izaitea...!
|
|
|
Zurturik nengoen, zinez, baina are zurtuago utzi nuen osaba, jakina...! Eta ene ihardespen hark
|
ere
ez zuen esplikazionerik, baina esplikazionerik ez zuten anitz gauza gertatzen ari zitzaizkidan azken bolada hartan... Edo, zinez egiten ari ote nintzen gizon eta hura ote zen guztia?
|
|
|
Eta, entseiatzen nintzen arren neure imajinazino beroaren oldarraldi bakoitzari intentzionerik onenarekin buru egiterat, ene intentzione ona ez zen etsai izugarri haren aurkako gaztelurik eta dorrerik aski. Eta penitentzia egiten nuen, baina ene penitentziazko obrek
|
ere
ez zuten ondore onik.
|
|
|
Iduritu zitzaidan ezen begiak zorroztu eta gorrotoz so egin nahi izan zidala, baina gorrotorako
|
ere
ez zuen indarrik ez kemenik aski, eta burkoaren azpian gorde zuen bisaia. Eta are tipiago ikusi nuen orduan anaia, eta haren tipitasun gero eta handiagoak nihaur egin ninduen handi, halako suertez, non betetasuna eta neurriz kanpoko satisfazionea sentitu bainuen ondotik, anaiari, azkenean, merezi zuen ordaina eman niolako, harekin nuen kontu gaixtoa orduantxe konplitu eta zerratu banu bezala.
|
|
|
Zorionekoa ene burutazio hura, kontzientzian nuen karga astuna guztiz arindu zidana... harik eta iduritu zitzaidan arte ezen ene arima hegaldatzerat zihoala, artean eri nengoen arren! Eta, nola hura Jain koaren garazia garaziatsutzat eta haren dohaintzat hartu bainuen, eta nola guti behar baitu arimaren desertuan gose denak, bakarrik dagoenak eta deus
|
ere
ez duenak, haize bortitzak eraginikako hareazko eta legarrezko lehen tormenta Jainkoaren eta goiko zeruen mana euritzat har dezan, hala, eliztar sutsu egin nintzen handik aitzina, eta, behin sendatuz gero, debozinoan sartu eta orduak eta orduak emaiten hasi nintzen jauregiko kaperan, non —derradan bide batez— aita Bartolome bizi baitzen, zeren kapera hark bere bizitokia baitzuen, kapera... Ate batek kanpoarekin lotzen zuen, eta bertzeak kaperauaren bizitokiarekin.
|
|
|
Eta, nola Kaligulak desiratu baitzuen, enperadore zenean, erromatar guztien buruak bakar baterat bil zitezen, ai nola desiratu nuen nihaurk ere ezen zaldun haien buruek bakarra osa zezaten, Joxe Aberasturik ezpata ukaldi bakarrez trenka ahal izan zezan buru hura, eta garait zitzan, halatan, zaldun guztiak baterat...! Haatik, zer nenbilen ni orduan ere pentsu haien hausnarrean eta esperantza faltsuen peskizan, pentsatzeko denborarik
|
ere
ez nuenean, zeren ene laguna fin gaitza egiterat baitzihoan, erremediorik gabe! Eta, hala, oharturik ezen Joxek ez zuela deus egiterik bere ezpatarekin eta nik are gutiago gerrian neraman puinalarekin, ez dakit nola —zeren munduko gizonik ahulena eta ezdeusena sentitzen bainintzen—, baina, premiazko premiak premiaturik edo, zaldun haien arterat egin nuen bat batean, paparretik dilindaka nuen erlikiontzi iduriko hura eskuan.
|
|
|
Eta, ildo beretik, Salamancan xuxendu zenizkidan hitz haiek gogoan, noiz eta erran baitzenidan ezen, katoliko edo protestant, bietarik ere zerbait zinela, baina ez zinela ez bata eta ez bertzea sentitzen, berdinzki erran dezaket nihaurk
|
ere
ez dudala ulertzen nola erran dezaketen katolikoek ezen ez dagoela elizatik kanpoan salbazionerik... are gutiago Indietako oihanetan bizi izan nintzenetik indiar gorri haiekin, zeinak baitziren, karitateari zegozkion kontuetan, giristinoak baino giristinoagoak eta jenerosoagoak, guztia guztien artean partitzen zutenak.
|
|
|
Zeren ene bihotza ez baita lehengoa, eta ez dabilkit gaztetan bezala, noiz eta eskatzen niòn guztia emaiten baitzidan, kolpe bat bertze bati zerraiola, neurri, justu eta doi. Ez, oinazerik
|
ere
ez dut, baina galdu zuen ene bihotzak neurria, galdu zuen konpasa, eta hala dirudi orain aitzina egin nahi duen eta aitzina egiten duen oinezkoa, baina etengabe ere behaztopa egiten duena.
|
|
|
Koadroarekin eta bertze fardel haiekin batean, gutun bat zetorren —oinordekoak eta etxeko jaun berriak skribatua, jaun don Pedro de Osorio zeritzanak, zeina baitzen ene aita defunktuaren anaia—, non jaun hil berriaren azken borondatea azaltzen baitzen... Gutun hartan, ordea, ez zen agertzen koadroko protagonistaren izenik eta, nola, bertzalde, koadroak berak
|
ere
ez baitzuen haren berri emaiten, hala, jakinminaren, galdegin nion amari: ‘Nor ote da mutil hori? ’ ‘Ez dakit —ihardetsi zidan— Adinagatik, zure lehengusuren bat izan daiteke... ’ Handik aitzina, zenbat ordu ez ote nituen egin koadroko neure lehengusu ustezkoaren aitzinean!
|
|
|
A la guerra me lleva mi necesidad;/ si tuviera dineros, no fuera en verdad, 29 eta segidan pentsatu nuen ezen bi hegazti jo nitzakeela harrikada batez baldin dirurik banu, zeren diruaren truke eskuetara bainezakeen nik neure libertatea, eta zeren soldadua ere, bere aldetik, gerrara joatetik libra baitzitekeen, ene dirua bereganatuz gero. Ordea, pentsu hura burutik iragan bezain fite, guztiz alferrik nenbilela ohartzen nintzen, zeren kornadurik
|
ere
ez bainuen neure patrika zuloz betean, eta, horrela, bertze erremediorik ezean, berriro lotzen nintzaien orazinoei, urrikal zaitez nitaz, Jainko Jauna, urrikal zaitez gutaz...
|
|
|
Baina, baldin haien paradisua ez osoa ez guztizkoa bazen, zeren, ororen buruan, lurrean egina lurrak kutsatua baita, halarik ere, haien bizimoldeak, hainbat alorretan, bekatuaren aitzineko paradisukoa oroitaraz zezakeen, eta, ondorez, nola indiar haiek deus
|
ere
ez baitzuten eta deus guti behar zuten bizitzeko, hala, nehork ez zuen bertzeen eritasunik edo heriotzarik desiratzen, heredentzia baten koberatzeko pentsuan, konparazione, gure artean gertatu ohi den moduan.
|
|
|
Eta enekin ere ongi baino hobeki baliatu zen bere trebetasun hartaz. Eta, egun batean, Mattinekin eta biokin bizpahiru hilabete eskas zeramatzala —egun hartako eskolan
|
ere
ez genuen Mattin izan, ez dakit zergatik—, erran zidan:
|
|
|
Haatik, hartan
|
ere
ez zuen arrakastarik izan, eta, handik harat, amaren behako urruna gero eta urrunagokoa egin zitzaigun, eta, hala, bertze aldi hartako amaren bertze behako hura oroitzen dut, dolore errabiatu batek errabiatua, noiz eta, kanpoan bazkaltzen ari ginela, osaba Joanikotek ele gozo batzuk eskaini baitzizkion eta begi keinu bat neskameetarik bati, Maddalen zeritzanari, zeinak, denborarekin, leku berezia... Baina, zergatik amaren behako hura:
|
|
|
Baina kapitaina egun hartan gai hartaz luze solastatu bazitzaidan ere, marinelek
|
ere
ez zuten bertze konturik erabili itsasaldi osoan, neskak eta ema mutiriak goiti eta neskak eta ema mutiriak beheiti, halako suertez, non ez baininduten bakean utzi beren hitzekin eta beren txantxekin. Eta, hitz eta txantxa haiei, hatsarrean, neure ahalkeak eraginikako isiltasunaz edo ihardespen ezin laburragoez buru egin banien ere, nihaur ere irri egiten hasi nintzen azkenean.
|
|
|
" Biltzar guztian aditu dut —erran ziean— piztien beldur zaretela, zeren Urbiain basoz josia baitago, eta basoetako itzaletarik mehatxatzen zaituztete zuen etxe aitzinean... Ordea, nola olak zura beharrezkoa izanen lukeen gau eta egun, zeren, herensuge zintzur luzeen idurirat, olak
|
ere
ez baitu bere gosea nehoiz asetzen, hala, probetxua eta onura, baldin ene asmoak onartuko bazenituzte, bi aldetarik iritsiko litzaizueke: izan ere, batetik, piztiak muga hertsiagoetarat gibelatu eta baztertuko genituzke, paraje oihantsu hauek soildu eta garbitu ondoren, eta, bertzetik, bizibidea eman niezazueke eta basoko trabailuetan enplega zuetarik hainbat".
|
|
|
Eta Uraitzetik beti itzultzen zen liburu edo manual debozionezkoren batekin, edo erlijionezko bertze edozein libururekin, zeinetarik ikasten baitzituen etsenplu batzuk, noiznahi den baliatzen zituenak. Eta, hala eta halatan, osaba Joanikotek prismak eta piramideak eta bertze iduri geometrikoak irakatsi zizkigun denboran, amak
|
ere
ez zuen okasionea galdu erraiteko ezen gizartearen organizazinoa piramide bat bezalakoa zela, Faraoiek Egipton eraiki zituztenen parekoa, eta haiek zutik zirautela, ez bakarrik harrizkoak zirelako, baina filosofia naturalaren eta geometriaren legeak ere errespetatu eta bete zituztelako, oina lur zolan pausaturik eta punta goian; eta kontrara eraikitzea erokeria zela, zeren, alde batetik, ezinezko... Eta bere argudioen indartzeko, erantsi eta eratxiki zuen:
|
|
|
—Ehiztari bikaina zara, baina, ehizarat joan ginenean erran nizun bezala, beregainezko eta emendailuzko ehiztaria izaiteko, hartzaren froga falta zaizu... errege batek baino gehiagok ere ezin gainditu izan duena, zeren eta hortxe baitugu, konparazione, Asturiasko errege Favilaren kasua, hartz batek atzaparkatua hil zenarena... Eta ezpatarekin
|
ere
ez zaitugu makala, nahiz eta ez litzaizukeen eskola batzuen hartzea gaizki etorriko... eta har ezazu, hasteko, ezpata zurekin eramaiteko ohitura, zeren eta abituak ez baitu monjea eginen, baina ezpatak ezpataria bai —eta, aitari beha, hala mintzatu zen—: Gure etxerat igorri zenuke zure seme hau denbora baterako, jaun Martin... hartzaren froga gaindituz gero, jakina... zeren eta anitz baitira zure mutil horren dohainak, eta ez du gure etxea baino eskola hoberik edirenen haien lantzeko.
|
|
|
Baina semearen suak aita ere hartua zuen orduko, eta hain zuen hartua, non administratzailea baitzerabilen baterat eta bertzerat mila manurekin, hark bidera zitzan eta aitzina, artezki, negozioei loturikako hainbat eta hainbat eginkizun, bera etxean geratzen zen bitartean, semearen joan jinei beha, hartzaren ehiza zela kausa... Zeren eta ikusia baitzegoen ezen aitak
|
ere
ez zuela atsedenik hartuko, harik eta semeak hartza tiroka zezan arte eta egotz, eta, hargatik edo, zalantza izpirik erakusten ez ziola, hala ihardetsi zion amari:
|
|
|
Baina koadroak ez dik arimarik, ez dik hatsik —eta, irri etsi batek betarte osoa hartzen ziola, akabatu zuen—: Deus
|
ere
ez nauk, deus ez...
|
|
|
—Ez, Joanikot, deus
|
ere
ez nauk, deusez, eta deus ere ez nauk izanen.
|
|
|
Izan ere, irakurri nitian Piarres Oihartzabal kapitainak ekarri zizkidan bertze liburu haiek, gaurko zientziaren berri emaiten zidatenak; berrirakurri nitian, ondotik, neure skribuak... eta, zer erranen diat, bada? Neuk
|
ere
ez nituela neure skribuak hain laket izan, nola izan bainituen haiek skribatzen ari nintzela, zeren eta haiek ez baitzeuden, zinez, bertze liburu haien mailan eta graduan.
|
|
|
—Joanes, guztiok behar diagu kontzientzian ausiki egiten ahal digun har bat, zeren, bertzenaz, bakoitzak nahiko lukeena eginen bailuke, eta hori
|
ere
ez duk kontua. Baina mundu honetan harrak eta harrak zeudek, eta hireak ez hau gaitzaz libratuko, zeren eta harra bera baituk gaitza.
|
|
|
Eta, azkena emaiteko historia ez dakit irrigarri edo nigargarri honi, zeina Boccaccioren lumarendako bertze ipuin baten egiteko gai ezin egokiagoa izan baitzitekeen, derradan ezen guardia buruak erran zigula, hasteko, bi hautabide genituela, gertatuak gertatu ondoren: edo ez genituen puta haiek salatzen, zeren ezein salatzailek ez baitzuen nehor salatzeko eskubiderik, baldin berak ere salatua izaitea merezi bazuen, nola izan baitzen gure kasuan, etxe galdu hartan fornikatzen harrapatu gintuztelako; edo, egitekotan, uko egin genion nork bere poltsaren jabetasunari, puta haiek ezin pobreagoak zirenez gero, beren seme alabei jaten emaiteko sos erdirik
|
ere
ez zutenak, eta hargatik ebatsi zizkigutenez gero, hain zuzen ere, diru poltsak, nezesitate handian zeudelako. Eta, puntu hartarat iristen zela, guardia buruak erran zigun are boz sendoagoaz ezen kontent ere egon gintezkeela, zeren, alde batetik, hagitzez ere hobe baitzen gure diru haiek bide onetik bideratzea, nola egin baitzuten puta haiek, beren ohoinkeriaren fruitua karitatezko edo miserikordiazko obretan enplegatzen zutela, beren seme alaben mantenuan, gizalegeak eta Jainkoaren legeak manatuaren arabera; ezen ez bide gaixtotik, nola izan baitzen gure asmo ezin lizunagoa; eta zeren, bertzetik, puta haiei zorren ordaina barkatzea izan baitzitekeen gure bekatuaren kulpa eta hobena ordaintzeko modurik egokiena; eta akabatzeko erran zigun ezen, baldin, halarik ere, justiziak haiek harrapatzea nahi bagenuen, uste genuelako ezen gure eskubidea zela, lasai egon gintezkeela, zeren segur baitzegoen berant baino lehen harrapatuko zituztela putatzar haiek... nahiz eta ez zen, bertzalde, erraza izanen," zeren eta baitakizue nolakoak diren putak:
|
|
|
—Ukitu
|
ere
ez baitzintudan!
|
|
|
—Ohartua nauk. Taldeen biltokiak
|
ere
ez dituk zehatz mehatz tokitu —orriz orri, ozenki irakurri nuen handik eta hemendik—: "... auzoberriko etxabe batean biltzen dira"...
|
|
|
Tabakoa erakutsi nion. Ordu laurdena
|
ere
ez zuen auto barnean pipatzea debekatu zidala.
|
|
|
Zehaztasun gehiago eskaini ez zuenez, jakin gabe gelditu nintzen nor zen" gizajoa", nire lagun zendua edo ni. Muntarik
|
ere
ez zuen. Ama niri eder egitera saiatzen ari zen, eta hori ez nuen egunero ikusten.
|
|
|
—Udazkena
|
ere
ez duk garai txarra. Ez nauzue orain hartzera behartuko, ezta?
|
|
|
Nik ez dut inoiz xanpainarik edaten, bihotzerrea eragiten baitit, baina Jennyren mihiak nire aho barnean egin zuen sarraldi ustekabekoak isilarazi zituen botila barra gainera agertzeak sorrarazten ahal zizkidan arrangurak. Hura erretiratu eta berria ekarri zutenean, erdia
|
ere
ez genuen edanik. Deus axola niri, une horixe hautatu baitzuen nire lagun berriak ene esku herabea bere izter artera eramateko.
|
|
|
Astelehenean, Gomez de Segura forentseak ehorzketa bitartean egin adierazpenen erdiak
|
ere
ez nituen erabilirik, atsoaren aferari zuzenean lotzen ez zitzaizkiolakoan. Orain, egun alferraren neurrikoak nituen.
|
|
|
Nire boza berriz ere telefonoan ezagutzeak ez zuen, preseski, bozkarioz urtarazi. " Izenik
|
ere
ez duen hilotz arraio batengatik" lan egiten uzten ez zioten kazetariez gaizki erranka gaitzitu zitzaidan. Izerdi zurruzta ederra isuri nuen denbora gutian; Patxi argazkilaria gorputegiko bidean zegoen, neronek igorria.
|
|
|
—Nire lagun Ximurraren izeba, haiekin bizi zena —anaiaren begiek kliskarik
|
ere
ez zuten egin— Ximurra. Fernando Soria, alegia.
|
|
|
Ortzegunean, hasierako planen ariora biharamunean bueltatzekoak ginenez, egun baterako aldagarriak baizik ez nizkion eraman mutikoari. Orain, derrigorrez herrian gelditu behar eta, semeak galtzontzilo triste bat
|
ere
ez zuen garbi, erabilien ordez larunbat igandeetan janzteko. Ama suerte batzuk negar batean zeudekeen, beren erraietako hezur kuttunak zikin edo fardel jantziak egoten ahal zirelako susmoa hartuz gero.
|
|
|
Beharrik, ez zen orain arte ezagututako ibilgailu ofizial kristal iluna. Matrikulak salatzen zizkion urteak, baina marra bakarrik
|
ere
ez zuen agerian eta garbiketa tunel batetik zuzenean etorria bezainbat distiratzen zen. Hiriko plazarik zentriko eta jatorrenetariko batean ginen, eta abuztuko igandea izanik ere, bi hiru itzuli egina nintzen neurea aparkatzeko lekurik aurkitu artean.
|
|
|
Potzolok aholkatu bezala, pilula bat ahoratu nuen etxeratu bezain sarri. Luze gabe —afaldu
|
ere
ez nuen egin— ametsik gabeko lo gogor batek estutu ninduen bere altzora eta goizeko hamar eta erdiak arte ez zidan jare egin. Jaiki, komunera joan, bi galleta marruskatu —igandekoak bezain zahar eta jangaitz— eta baso bat ur edan ondotik egunkarira deitu nuen.
|
|
|
Ni baino hiru lau urte zaharragoa, ezkongabea edo dibortziatua, erdi mailako funtzionarioa edo bulego bateko enplegatua; horiexek nire ikuskapenaren lehen ondorioak. Errimel ez oso zuzen ezarriak eta soberako pinturak huts eginik zioten bisaia gogortua eztitzeko lanetan; gainerakoan, aurretik haren ikustea banuela iduritu zitzaidan, baina hori ere ez da bitxia 200.000 biztanle
|
ere
ez dituen herrixka honetan. Martini bat eskatu zion Musu tristeri, eta ez zitzaion jazarri hormarik gabe atera ziolarik.
|
|
|
Eta interesatzen bazaik, badiat gainera, bertze erreportaje bat autobideko zerbitzuguneetan egiten ari diren lapurketez. Honen berri
|
ere
ez huen, ezta?
|
|
2001
|
|
|
Ni geroz eta gizenago nengoen. Ispilura begiratzerik
|
ere
ez nuen nahi. Herminio, berriz, poliki poliki, pisua galtzen hasi zen.
|
|
|
Joxe Ripiau topera jarrita. Bizitza tinba bada
|
ere
ez dut beti zortean sinisten, kantatu du Tasiok, Muguruza Ripiauri bigarren ahotsa egiten ahaleginduz. Anartz bitartean, inongo laguntzaren beharrik gabe, pilota saioaren analisia egiten ari da:
|
|
|
Isilune bat. Bizitza tinba bada
|
ere
ez dut beti zortean sinisten, karta onak ez dira iristen... Baina jokatzen jarraitu behar da, aldarrikatu dute Ripiaukoek erritmo karibearrez autoko bozgorailuetatik barrena.
|
|
|
Geetak garbi esan zien bortxatua eta prostituzio lana egitera behartua izan zela. Berak inola
|
ere
ez zuela lan horretan jardun nahi. Alferrik izan zen dena.
|
|
|
Haren maitasunak zulo handia utzi dio. Jaioterriko ahaideak
|
ere
ez ditu ahaztuak. Diru nahikorik biltzen duenean ikustera joango omen da.
|
|
|
Aita Sholapur herrixkatik etorri zen Delhira. Han Delhin baino okerrago biziko zatekeen, lur mikorik
|
ere
ez baitzuen. Amak eta Sheelaren bi nebek ere globoak saltzen dituzte.
|
|
|
Nik ez dut urtebetetzerik. Nire lagunetan inortxok
|
ere
ez du urtebetetzerik." Geetak dioenez, urtebetetzeak aberatsek bakarrik izaten dituzte.
|
|
|
Bestaldera
|
ere
ez dute onik. Polizia etxe batean sartzen bada eta apur batean egon, sikhek poliziaren laguntzailetzat hartzen dituzte eta garbitzen.
|
|
|
Oraindik
|
ere
ez duzu, begien aurrekoa den arren, Maribel eta biok espazio berean izatearen ziurtasunik izango. Besoa luzatu, zure eskuaz berea ukitu eta hala ere hurbiltasun hori ezelan frogatu ezin balitz bezala.
|
|
|
‘Nik
|
ere
ez dut bestelako asmorik.’
|
|
|
Izotz handi zein txiki, izotz zatiz beterik egongo da ura eta ontziarentzat etengabeko arriskua izanen dira, ontzia geldirik ere ez bailitzateke ziur egongo. izanen da egunez eta gauez, eta erlojua begiratuta
|
ere
ez duzu eguna ala gaua den jakingo. Eta begiak gazitu egingo zaizkizu, haizeagatik eta hotzagatik.
|
|
|
‘Itzalik
|
ere
ez dut aldemenean.’
|
|
|
‘Nik
|
ere
ez dut etxera itzuli nahi, ’ esanen dizu Ednak astiro, ezpainen dardara bozaren soinuarekin apur apurka loturik.
|
|
2002
|
|
|
Badira, halere, bestela pentsatzen dutenak. Zakurra gaizki begiratzen dutenek, ganadua
|
ere
ez dutela behar bezala jamongo.
|
|
|
Nik ez dut amets haundirik, zeru ederrik eskeintzen... Nik neuk
|
ere
ez baitut amets handirik, amets txiki gutxi batzuk baizik. Eta zeru txiki bat sinesten dut amets bakoitzeko...
|
|
|
Uste nuen ni bakarrik nintzela abila kalabazinak ematen, baina zu
|
ere
ez zaitut makala. Ate kolpearen neurriari begiratuta, kalabaza ere badela esango nuke.
|
|
|
Nik ez dut amets haundirik, zeru ederrik eskeintzen... Nik neuk
|
ere
ez baitut amets handirik, amets txiki gutxi batzuk baizik. Eta zeru txiki bat sinesten dut amets bakoitzeko...
|
|
|
–Ni, ordea, hitzeko mutila naun, neskatxa, eta bonba bat agindu badinat, bonba bat izango dun... hik botatzeko modukoa, arrisku handirik gabe –eta, behakoa zorrozten zuela, erantsi zuen–: izan ere, bonba fetidoak
|
ere
ez ditun txarrak...
|
|
|
Hara: ni
|
ere
ez ninduken andaluz batekin joango, nahita ere niken, baina hik hala sentitzen badun, joan hadi eta zoriontsua izan. Eta emaidan muxu bat.
|
|
2003
|
|
|
Bossueten teologia ongi ezagutzen zuen, nahiz berrikusia ere zuen Dugueten bidetik: zeren eta Duguet horrek argitzen baitzuen Bossuetek aipatu
|
ere
ez zuen kasu bat, hots, Jainkoak hautatu erregeak tirano baten itxura izaitea. Eta orduan, jakina, huts egin zezakeen Bossuet apezpiku fa matuaren teologiak.
|
|
|
Leihoko gauak ere intimitatea ematen zuen, eta bero apur bat. Orduan zazpigarrenez pentsatu zuen Matiasek umeak ez zuela hitz bat bera esan bidaia osoan, eta hurrengo gogoeta izan zen amak
|
ere
ez zuela hitzik esan; zazpigarrenez pentsatu zuen hori ere.
|
|
|
Pentsatu zuen Matiasek, gainera, Dimas apur bat animatzeko ona izango zela esan behar ziona. Kontatu zion problema bat zeukatela Museoan erleekin eta beste intsektu batzuekin, eta bera zela Idusen erleen gainean gehien zekiena, eta beste intsektuen gainean
|
ere
ez zuela gutxi jakingo, eta zela bera, Dimas, Museora joatea; konpondu ahal izango zuela, beharbada, erleekin zegoen problema eta beste intsektuekin zegoen problema.
|
|
|
Fenomeno horrek
|
ere
ez zuela inolaz ere argitzen, zioen psikologoak bere artikuluan, gure Romain Garyren kasua, bi idazleen lanak, parekotasunik egon arren, arras bereziak eta desberdinak direlako.
|
|
|
Baina etxera iritsi, afari legea egin, ohean sartu eta adiskidearen emaztea besarkatuko duelarik, espero ez bezala erantzun duela iruditu zaio, emakumea jakinaren gainean balego bezala. Maitasuna egingo dute eta biharamunean, ohean bakarrik esnatuko delarik, bere esku hutsei erreparatuko die, amets baten ondoren bezala, hain suharki laztandu berri duten gorputzaren aztarnarik
|
ere
ez dutela ohartuz. Hala ere, artega joango da adiskidearengana, baina ez dio ezertxo ere kontatuko eta zoriontsu izango da denboraldi batez bere zuloan, tarteka gauez maitalearekin bizitako uneak behin eta berriz gogora ekarriz.
|
|
|
–Kanpotar horien artean batzuk gorri samarrak izanen dira, ez dut dudarik, baina ez ahaztu gainerakoak errege katolikoen sokakoak izanen direla, katolizismoari mendez mende eutsi izan diotenen oinordeko zuzenak, gu bezalaxe, eta horrek
|
ere
ez du preziorik... errege katolikoen izpirituak zutik baitirau eta zutik iraunen baitu, sozialismo eta komunismo guztien gainetik, sekulorun sekulotan, amen!
|
|
|
Aurrera ematen zuen pauso bakoitzeko beste bi egiten zituen atzera. Berak
|
ere
ez zuen oso ondo ulertzen zergatik atera zen gelatik. Ez zekien zerk bultzatuta sartu nahi zuen Rakelen logelan.
|
|
|
Eta asteburuetakoa ere ez zen gure erruz bakarrik izan. Zuk
|
ere
ez zenuen zenbait gauza gurekin egin nahi, eta zeuk ere atzeraka egin zenuen.
|
|
|
Nik behintzat asko nabari dut zure falta. Berriro ikastetxez aldatzea zaila ikusten dut, zure gurasoek
|
ere
ez luketelako inondik ere onartuko, baina gure arteko harremanak, behintzat, berritu ditzakegu.
|
|
|
Ez al ninduzuen, bada, denok" empollona" deitzen? Beno, gauza gehiago ere bai, baina hori
|
ere
ez dut ahaztuta.
|
|
2004
|
|
|
Eta hori ez duk horrela. Hi oso azkarra izango haiz, baina ni
|
ere
ez nauk inozoa.
|
|
|
Hainbeste denbora elkar ikusi gabe, eta ezin izan genuen lasai hitz egin. Gaur
|
ere
ez duzu, bada, beste zimatsu makarra hori izango telefonoaren beste aldean?
|
|
|
–Bada, zu ere gauza horietan nire antzekoa zarela uste dut, Aitor. Ze, zuk
|
ere
ez duzu edozein zarpa zahar janzten, eta kafetegiak eta horrelakoak gehiago gustatzen zaizkizu herriko tabernak baino. Zu ere ez zara lehengoan ezagutu nuen zuen lagun Beñat delako hori bezalakoa, e?
|
|
|
Besterik da aldarria: ez dugu onartzen konplexutasunaren izenean abstrakzio hutsalik, sistema konplexuek
|
ere
ez dutelako ezer abstraktutik, halako eta holako osagaiz taxutuak daudenez gero.
|
|
|
Elebitasun hitza biziki maite du, elebitasuna zehazki zer den jakiteke ere. Euskaltzalea denean
|
ere
ez du indio izan nahi. Normala izan nahi du:
|
|
|
Han hemenka egon bide dauden horiek espainieraren monopolioa ezertarako auzitan jartzen ez duten horiek bakarrik ote dira? Edota, horietaz gainera, euskal munduan bertan
|
ere
ez ditugu ale bakanak halakoak. Are gehiago, euskaltzaleen artean bertan ere ez dira izan gutxi orain arte, eta gaur bertan ere uste baino gehiago harrapatuko genituzke sarea jaurtiko bagenu.
|
|
|
–Ni ez naiz sekula oso gora heldu –azaltzen dio Oscarrek–, ondo dakizu zuk hori, Signora Maria. Emazterik
|
ere
ez dut, eta hasi zaitez orain, berrogeita hamarrak pasatuta. Eta alde horretatik ez naiz heldu oso gora, baina esango dizut, eta sinistu, askotan sentitzen naizela harro Ginori, txikia zenean, egin nion guztiaz, zelan bidaltzen nuen hara eta hona bizikletan, askotan existitzen ez ziren enkarguak egitera, bakar bakarrik banekielako ona zela, ziklista ona.
|
|
|
Eta une batez hortxe geratu zen, beste inorekin pentsatu barik. Apur bat Liviarekin pentsatu zuen, baina gaitz hori kroniko ari zitzaion bihurtzen, eta tripak
|
ere
ez zituen ondo azken aldian, ze Liviarekin gogoratzen zen bakoitzean sentitzen zuen urdailak buelta osoa ematen ziola barruan, diafragmaraino eta buelta, sagu bat sartu izan baliote bezala, sentsazio berbera: sagu bat tripetan.
|
|
|
Signora isilik geratu da, eta Oscarri iruditu zaio txarto egin duela hori esatean, Signora Mariaren iragan urrunean hazka aritzea dela hori, eta igual atsoak gogorik
|
ere
ez duela aspaldiko kontu horiek berriro gogoratzeko.
|
|
|
Ez dakit zenbat iraun zuen galdeketak. Ideiarik
|
ere
ez dut. Baina noizbait dena bukatu zen.
|
|
|
–Nik
|
ere
ez dut eztabaidatzeko batere gogorik –erran zuen.
|
|
|
–Tira, horrek guztiak
|
ere
ez du garrantzi handirik... –erran zuen irakasleak marmarka– Gatozen mamira.
|
|
|
Zasss. Telefonoak
|
ere
ez du emakume fotokopistaren ahotsaren indarra baretzen, eta harekin hitz egiten duenean belarria aurikularretik zentimetro batzuetara jarri behar izaten du.
|
|
|
Hartan asko lagundu zidan D. k. Oso bizimodu ordenatua egiten genuen –taldekidea ez ezik, pisukidea ere izan bainuen D., azken bolada hartan– eta, emakumeren bat tartekatzen zitzaigunean, oso era diskretuan eramaten genuen eraman beharrekoa, inongo konpromisorik gabe... ni zutaz aprobetxatzen naiz, zu nitaz, gaur gaurkoak eta bihar biharkoak, eta beste lore batera, maribandera! Baina hartan
|
ere
ez genuen kaloria gehiegirik erretzen, D. oso lotsatia zelako, eta nik eskarmentu galanta nuelako, nahiz eta gero eta ausartago nenbilen, aitor dezadan hori ere.
|
|
|
–Beno, hori
|
ere
ez duk hain bekatu handia. Nik izugarri miresten diat Tirano de Bergerac...
|
|
|
Esan beharrik
|
ere
ez dut ezinezkoa egin zitzaidala lorik egitea, hain nindukan jelosiaren harrak bere menera, bihotzean kosk eta kosk: jiratzen nintzen alde batera, jiratzen bestera, ia mekanikoki, baina alferrik; goizeko hirurak aldean ate hots batzuk entzun nituen, eta, Nobel sariduna joana zela pentsaturik, Montse noiz iritsiko zain geratu nintzen; baina Montse ez zen iritsi; eta jelosiaren harrak are estuago hartu ninduen, eta are urduriago jiratzen hasi nintzen alde batera eta bestera... harik eta, hainbeste jira eta bira egin ondoren, izerditan hasi nintzen arte; egarriak hartuta, fanta edo coca cola bat edateko asmotan jaiki nintzen, baita emaztea zelatatzeko asmotan ere, jakina; goizeko laurak ziren eta etxeko edaritegirantz jo nuen, soinurik atera gabe:
|
|
2005
|
|
|
Boni Bonek
|
ere
ez zituen begiak gutxiago zabaldu, amona Kontxik Inesen historia kontatu zionean.
|
|
|
–Zuk
|
ere
ez zenuke jateko gogorik izango, ama, hitzaldian egon izan bazina?
|
|
|
Kristal distiratsuz apaindutako argi armiarma itzelak; gustu oneko apaingarri garestiak, estilo klasikoko eskultura batzuk, ez motel merkeetakoak bezalakoak; urrea, marmola, alfonbra garbi garbia zurubietan gora... Harrera egiteko ere uniformean orbanik txikiena
|
ere
ez duten mandatu mutil abegitsuak. Zenbat ez ote zitzaion kostatuko Ametsi han suit bat hartzea, elkarrekin gau bat pasatzeko, besterik gabe!
|
|
|
Downloading... eta laukiz lauki betetzen doan marra urdina, prozesua betetzeko falta dena adierazten duena. Atetik ezin du irakurri ondo, baina beharrik
|
ere
ez du. Bere barnean badaki bere buruari onartzen utzi nahi ez diona:
|
|
|
ETTen beste biktima bat, bera noiz itzuliko lanari agur esateko eta berriro hutsetik hasteko. Ametsek
|
ere
ez du presarik, beraz; berak lanerako gogo gutxi, eta jatorra dirudien koitadu horrek behintzat badu soldata apur bat egun batzuetarako. Egunkarian, bestalde, berri interesgarri askorik ez.
|
|
|
Jarraian etorri zen elkarrizketak
|
ere
ez zuen itxura oso formalik izan, elkarrizketagile biak mahaiaren bere aldean bermatuta izan baitzituen hasieratik amaitu arte. Bera, eskaini zioten larru beltzezko besaulkian jesarri zen, gero eta lasaitasun eta konfiantza handiagoa sentituz.
|
|
|
Argia piztu eta elkarri aurpegira begiratzeak erantzunik gabeko galderei aurre egitea esan nahi du, agian berriro errepikatuko ez den egoera atzean betiko uztea. Naroak
|
ere
ez du presarik. Alarma entzun du, baina apur bat uzkurtu, hots zehaztugabea egin eta Ametsen gorputzaren epelean geratu da bilduta.
|
|
|
Hasieran erantzun ez badu ere, badirudi Ametsek ontzat eman duela ideia. Erabakitzeko tarte handirik
|
ere
ez dute, hara joateko iritsi berri diren geltokian jaitsi behar dute. Ate ondoan geratu dira, zutik, eta han bertan egin dute behera, Abandon.
|