|
2018
|
|
|
Birika zikinak biziberritzeko balio izan zuen mendiak. Balio dezatela balio horiek
|
ere
euskaldunon biziberritzerako.
|
|
|
Ogia erosteko behar dut euskara", adierazi du Medinak. Lagunak
|
ere
euskaldunak egin dituela esan du; hori dela-eta ematen dio garrantzia hizkuntzari.
|
|
|
Zintzo eta tenore onaz etorri zarete. Bistan da zuek
|
ere
euskaldunak zaretela! Aita Etxeberrik, bere eserlekutik altxatuz eta bi gazteei bostekoa luzatuz.
|
|
2019
|
|
|
Euskara da gure arbasoak euskaldun bilakatu zituena, eta gu
|
ere
euskaldun egiten gaituena. Lehenagokoa da euskara euskalduna baino.
|
|
2020
|
|
|
Zuzendari mexikarrari iruditu zitzaion Mexikon
|
ere
euskaldunen artean euskaraz hitz egin behar zutela, Espainian inori bururatzen ez zaiona eta, horrela, gidoia nire eskuetara iritsi zen. Joserra Bengoetxea aktore eta lagunak ekarri zidan, eta nik euskaldunen arteko elkarrizketak itzuli nituen.
|
|
|
Jakina, guri iragana etorkizunari begira interesatzen zaigu. Monteano historialariaren azterlanei esker, Bardeen atarian Aragoi ibaiaren behereneko aldean dagoen Murillo el Fruto ko herritarrek jakitera iritsiko balira, artean XV. mendean herri nahiko euskalduna zela herritar elebidunak eta erromantzez soilik zihardutenak ere egongo ziren, baina baita euskaldun elebakar mordoxka ere, eta, esaterako, mugakide dituen Uxue eta Galipentzu, XVII. mendean
|
ere
euskaldunak zirela egun eremu ez euskaldunean hiru herriak, denbora asko baino lehen eremu mistora igarotzeko eskean hasiko lirateke. Segur aski ez, handik honako mendeak ez dira alferrik igaro, eta bereziki 36ko gerra, baina ezagutza horrek ez luke pittin bat bada ere lagunduko euskara beste modu batera ikus dezaten, aspaldiko arbasoen hizkuntza gisa, eta ez ote luke lagunduko poxi batean eremu ez euskaldunean ere ofizialtasunaren eskaria indartzeko?
|
|
|
Hitz horiekin, eta penaz, mintzatu zitzaigun behin, Eugin, lagun nafar baten ama, euskaraz ez zekiela azaltzean. Andreak Esteribarko Ibarrekoak zituen arbaso guztiak; abizenak
|
ere
euskaldunak eta, hala ere, no vasca tzat jotzen zuen bere burua. Ez zekien euskaraz, ez zen euskalduna, ergo ez zen vasca.
|
|
2021
|
|
|
Bai, nire aita arestian hil zen, badut neba bat oraindik nire herrian bizi zena, noiz edo noiz elkarrekin joango gara Euskal Herrira. Baina Euskal Herria ez zen Luzaro, ala bai, nik behintzat ezetz uste nuen, Luzaro herri txiki, ziztrin eta hits bat zen mapan galduta, Euskal Herria Bilbo, Donostia, Gasteiz, eta nik ere gogoz eta bihotz bihotzez
|
ere
euskaldun ditudan Iruñea edota Baiona. Hiriak, beti hiriak, gainerako hiri guztiak bezalakoak, handiagoak edo txikiagoak baina denak ere gure herria baino milaka aldiz abegikorragoak, non delako gatazka politikoa mugatua azaltzen zen, gehienetan alde zaharretara eta oso txitean pitean bakarrik tabernetako berriketa hutsaletara, saihesteaz nahiko nuen herri normal batean nengoela sinesteko.
|
|
|
Badakiguia
|
ere
Eskualdunek, komentu hortako fraide gaizoek zituztela, hamabigarren mendetik
|
|
|
(Zurea bezalako izen itsusiak dituzte! Ziur beraiek
|
ere
euskaldunak direla!) bota zuen Pedro Alejandro izenekoak, irribarre mozkorti bat erakutsiz.
|
|
|
Eta hori guztiaz gain, haren aitatxi
|
ere
euskalduna zen, Rostegi abizenekoa, Nafarroa Behereko Jutsi herrikoa. Eta, batez ere, horrek kiskaltzen zion barrena, bera frantses eta giristino ona baitzen, eta ezin zuen eraman zainetan euskal odola edukitzea.
|
|
|
Horren ondorioz, konfrontazio zelai aratza aurkeztuko du jagoitik eleberriak: Auñemendi inbaditu duten frankoak" onak" izango dira, behar bezalako kristauak121, kultur eta sinesmen berritzaileak, Jainkoaren agindupekoak eta euskaldunak onbideratzera etorriak harako Hark berak bidaliak, antza, eta orobat, ez inolaz
|
ere
euskaldunen etsai eta ez zapaltzaile. Eta ildo berean, haiekin bat dagiten auñemenditarrak de facto Pétain mariskalaren gogoko kolabo huts ziratekeenak santutasunerako bidean diharduten pertsonaia eredugarritzat finkatuko ditu Agirrek argazkian.
|
|
2022
|
|
|
Senarrarentzat elizkizuna onartu zuen Pilarrek, baldin eta Mattin apezak kudeatzen bazituen ehorzketak. Mattin izan zen Pilar elizarekin adiskidetzea lortu zuen bakarra, izan
|
ere
euskaldun eta abertzale izateaz gain, gizon irekia baitzen bikarioa. Jende xumearekin harreman hurbila zuen, eta edozein laguntzeko prest egoten zen beti, orduko erretore hantuste burges zalea ez bezala.
|
|
|
Eta gauzak nola diren: neska (ez duk gogoan izena) Vicuñako Solar de los Madariaga-ren jabeen iloba duk, etxea erakutsi zian Alberto Varas haren emaztearen iloba, zehatzago esateko, eta, beraz, XVIII. mendean Txilera etorritako Madariaga arrasatear haren ondorengoetakoa, nolabait; haren abizenak
|
ere
euskaldunak dituk: lehena, Berrioz, eta bigarrena ez duk oraintxe gogoan.
|
|
|
Euskal jende artean gusturago izaten naiz. Zerbitzari eta lagun hauek
|
ere
euskaldunak dira, ezin ditut nire jatorrizko ohiturak bertan utzi.
|
|
|
Gehiago kostatu zitzaidan erantzutea, saiatu arren. Horrek adierazten zuen ni
|
ere
euskalduna nintzela, nahiz eta asko ez erabili.
|
|
|
Arazo giltzarri bat dago azpian: azken hamarkadan errektoreak euskaldunak izan dira UPV/EHUn, baina hala izanagatik, ez dago bermatua aurrerantzean hala izango dela, bermatua ez dagoen bezala, hurrengo udal hauteskundeak egiten direnean, EAEko hiriburuetako alkateak berriz
|
ere
euskaldunak izango direla (are gutxiago Nafarroan eta Euskal Herri kontinentalean). Euskarak irabazten dituen plazak ez daude bermaturik, hots, etorkizuna bermatu gabe dugu euskaldunok, eskumen politiko juridikorik ezean.
|