|
2000
|
|
|
Baina zu
|
ere
euskaldun zintudan, eta, jaun Marcel izan zenaren ildotik, muinetaraino itsatsi zenidan zeure euskaltasuna.
|
|
2003
|
|
|
Ez da ezen gezurra, guk
|
ere
euskaldunok, Euskal Herria helburu hartzeko eskubidea badugula: duela 30 bat urte, Paulo VI.ak, orduko aita sainduak erran zuen nazionalismoaren ideologia ez doala, baitezpada, elkartasun unibertsalaren aurka.
|
|
|
Eta, artetik erraiteko, kasu berean geunden gu geu
|
ere
euskaldunok, ezen, gure Hegoaldeko diputatu batzuek bidali ziotelarik Wilson presidenteari beren askatasun deia, ez zien, nik dakidala, nehork neholako erantzunik eman. Estatuburu handientzat gu ez ginen, jakina, ez populu, ez nazio, ez ezer, hain aspaldian beren atzaparra gure gainean emana zutenez geroz auzoko frantses eta espainol inperio puxantek.
|
|
|
Nire gurasoak kanpotarrak dira, baina gure herrian ederki integratuak. Biek ikasi dute euskaraz, eta seme alabak
|
ere
euskaldunak gara. Josebaren amak oraindik egin ez duena.
|
|
2004
|
|
|
Euskararen aurrerabidea edo atzerabidea, dagoeneko aurresana dugun bezala, zerbaitekiko erreferentzian egindako ebaluazioaren irizpena da. Aurrerabidearen motza nabarmendu gura duenak, batez
|
ere
euskaldun moduan bizitzeko ditugun baldintzen muga latzak dauzka erreferentzia horren baitan. Eta euskaldun izateko ezintasunaren latzaz ohartarazi nahi gaitu.
|
|
|
–Gainera gure hizkuntzaren egoera larriaren errua besteei, kanpokoei boteaz, aitzakia bat ematen diegu euskaldunei beren burua zuritzeko eta bertan goxo egiteko. Auzi honetan errua batez
|
ere
euskaldunena dela, euskara bazterreratua, marjinatua dagoela, baina batez ere euskaldunek marjinatua dagoela ikustaraztea da kinka larri hone tatik ateratzeko biderik zuzenena?. 103
|
|
|
–Gainera gure hizkuntzaren egoera larriaren errua besteei, kanpokoei boteaz, aitzakia bat ematen diegu euskaldunei beren burua zuritzeko eta bertan goxo egiteko. Auzi honetan errua batez ere euskaldunena dela, euskara bazterreratua, marjinatua dagoela, baina batez
|
ere
euskaldunek marjinatua dagoela ikustaraztea da kinka larri hone tatik ateratzeko biderik zuzenena?. 103
|
|
|
Oraintsukoak ditugu Kontseiluaren antzeko adiera definizioak. Nolabait
|
ere
euskalduna elebidun bihurtu ahala honek bere betiko euskal izaera galdu eta erdalduntze higadurak azpilana egin duen neurrian sortutakoak baitira horren ezpaleko definizioak. Hots, euskaldun izatea euskara jakite hutsarekin lotzekoak.
|
|
|
Hondar lanak egiteko, erabileraren puntua jarrita, autokritikaren saioa eskainiko digu Amets Arzallusek. Ofizialtasunaren aldarriak zer balio du izan
|
ere
euskaldun izateko uste sendorik ez daukagunean. Uste sendoa diot, euskaldun izatearen funtsa euskaran datzala uste duenaren ustea, ez itxuraren ustezko euskaldun izatea.
|
|
|
Nafar izena Europako estatu bateko herritarren izate nazional, juridiko, zibil, sozial, politiko eta estatalari dagokio, eta estatu hori euskal herritarren bakarra izan da?. 304 Hemen, eta ondoren etorriko den zatian, Estatuaren alderdia nabarmentzen da oroz gainetik euskal nortasun antropologikoaren izaria haren mirabe izateko. Beraz, ez genuke Estaturik behar batez
|
ere
euskaldun izateko; aitzitik, Estatu izan behar genuke oroz gainetik euskal hiritar izateko.
|
|
|
Has gaitezen Laxaro Azkuneren iritzia bilduz: . Gero eta sarriago egokitu zait euskaldunen artean, erdaraz hitz egiteko ohitura duenari esker, guztiek erdaraz aritzen ikustea?. 602 Jokabide hori gailentzen da gure ustez
|
ere
euskaldunen artean, erdaldun gehienen izenik gabeko nagusikeria gorabehera. Egunero dakusagu, egunero jasaten.
|
|
|
Bere arrazoibidearen logikak ez du inolako funtsik zera dioskunean: euskaldun izateko era asko egoteari zor omen zaio Baroja
|
ere
euskaldun (idazle) izatea. Jakina, bada, euskaldun izateko modu asko eta asko daude, hori bagenekien, baina euskaldun era batera edo bestera izateko, lehenengo eta behin, euskaldun izan behar da.
|
|
|
Soziolinguistikaren inguruko informazio hori gurasoen aukera egokia egiteko ezinbesteko baldintza baldin bada, zer esan dezakegu Hezkuntza Sailburuaren kultura soziolinguistikoa Oliverirenaren neurrikoa denean? Hizkuntza ereduen arduradun gorenak soziolinguistikaren oinarrizko jakite gaitasunik ez baldin badu, nolako euskal eskolaren aurrean dago hezkuntzaren eskutik herri hau berriro
|
ere
euskalduna bihurtzeko bideetan dabilena. Ondo pentsatuta, ez al da ulertezina oraindik holako gauzak gertatzea euskalgintzan daramagun urte mordoa eramanda?
|
|
|
Baina gauza bat dakit seguru: inoiz erabat euskalduntzen baldin bazaigu, Euskal Herria bera
|
ere
euskaldun berri dela aitortu dugu. Eta bestela ez da ezer izango:
|
|
|
Besterik uste dut, eta ondoko zentzu honetan oinarrituko nintzateke beste hori argudiatzeko. Oker ez banago, euskaldun abertzalearen salaketa ez datza batez
|
ere
euskaldun izateko eredu desberdinen auzian, euskaldun beste modu batean izateko eta sentitzeko tankeran, beste honetan baizik: alegia, beste eredu eta modu horiek ez direla funtsaren funtsean euskaldunak, espainolak baizik, eta beste fedegabe horiek euskaldunari ez diotela euskaldun gisa bizitzeko eskubiderik onartzen euren hizkuntzara makurrarazten gaituztenez gero.
|
|
|
Hirugarren sailean, azkenik, morfemen arteko desberdintasunak aipa genitzazke, hauek
|
ere
euskaldunen artean oso ezagunak: Gipuzkoan" dit", Bizkaian" deust", Iparraldean" daut" edo" deit"; Gipuzkoan" gera", Bizkaian (eta ez Bizkaian bakarrik)" gara", Nafarroan" gra" edo" gare", Iparraldean" gira"," gire" edo" gia".
|
|
|
Hizkuntza bat, beraz," hitz lerrokada" bat omen da: hauxe uste dute oraindik
|
ere
euskaldun batzuk eta" euzko zale" guziek. Beren ustez, beraz, hiztegi on bat gertatu, eta kitto:
|
|
|
–Berriro
|
ere
euskaldunak ihesi.
|
|
2006
|
|
|
Badakigu birraitona Bidaniakoa zuela. Aitona
|
ere
euskalduna omen zen.
|
|
|
Setioa hasi berria zen, jendeek ez zekiten oraino zer etorriko zitzaien eta eskuzabal agertzeko esku ematen zioten beren buruari. Batez
|
ere
euskaldunek.
|
|
2008
|
|
|
Alde batetik, eta lehenik, ni ere etsia nago: ez baitut inola
|
ere
euskaldun gisa arrotz hartuko nauen inolako euskal nazio politikorik nahi, bere estatu eta guzti izanda ere. Are gehiago, zilegi bazait, Rikardo Arregiren harako gomendio sonatu haren oihartzun gisa, barrenbarrenetik honako deiadar hau isuri nahi nuke:
|
|
|
Beharbada, hala eta guztiz ere, bere buruari nortasun eta kontzientzia nazional euskaldunik aitortzen ez zioten herritarrez osatua egongo zen. Euskal herri etnolinguistiko hura egungo euskal herri nazionala baino askoz
|
ere
euskaldunagoa zen, ez daukagu zalantza izpirik. Kontzientzia nazionalean asko irabazi omen dugu, hala diote abertzale guztiek aho batez, baina gauza bat ahantzi bide zaie hori aitortzean:
|
|
|
Agian gogorregia egiten zaielako, Josu Landak zioen bezala?? egindako kulturgintza
|
ere
euskalduna omen dugu. Honek aterako dizkigu babak eltzetik, nork aterarik ez baldin bageneukan.
|
|
2009
|
|
|
Gerok guchi izan; arrotzak zearka guri begira ikusten; ayei zerekin poz emango zayen jakin? eta alashen
|
ere
euskaldunak beren artean zirzilkeriyetatik beti leyan!. Ez gatoz, bada, auzitara!
|
|
|
Era berean, orain dela hogeita hamar urte, euskaldunak ez zuen pornoa auzo euskaldunetan erosten. Halaber, Frakdun Kobratzailearen enpresak debekatu egiten dio Frakdun Kobratzaileari zordunari euskaraz mintzatzea, zorduna
|
ere
euskalduna izan arren, euskara erabiltzeak exijentzia inpertsonalen kontrakoa den senide giro konfiantzazkoa sortzen omen baitu.
|
|
|
Pilarreko Ama Birjinak mesede handiak egin dizkigu gizakioi, batez
|
ere
euskaldunoi. Nafarroako Blanka hiltzat jo zuten eta Pilarrek berpiztu zuen.
|
|
|
Jakiña da Euzkadi Euskalerriaren (bat eta beste berdin zaizkigu) aldeko guziyok ez degula neurri batez neurtuko guziya; bañan... au onela dalako, ¿ asi al gintezke erdaldun ta erdalzaleai geren umekeriz atsegiñik betienak eman nairik bezela? Gerok guchi izan; arrotzak zearka guri begira ikusten; ayei zerekin poz emango zayen jakin... eta alashen
|
ere
euskaldunak beren artean zirzilkeriyetatik beti leyan! –Ez gatoz, bada, auzitara!
|
|
2011
|
|
|
Garai batean ijitanoak
|
ere
euskaldunak ziren gure auzoan, eta gogoratzen naiz Ramontxin izeneko mutiko bat, hamar bat urte izango zituena, nola etortzen zen gurera gosaltzera. Neuk ematen nion gosaria askotan.
|
|
|
–Txoro hori
|
ere
euskalduna izango dugu, puta madre! Ziorain!
|
|
2012
|
|
|
Bera
|
ere
euskalduna ote zen pentsatu nuen hasiera batean. Hain nengoen urduri, gurasoen lagun bat izan zitekeela otu zitzaidan.
|
|
2013
|
|
|
Itxuragatik Euskal Herrikoa zela iruditu zitzaidan ikusi nuen lehenengo egunean. Urte asko pasatu badira ere, oraindik
|
ere
euskaldun bat ikusten dudan bakoitzean berezko ezaugarri hori nabarmentzeko gai naiz. Atzo Bilboko jaialdi bateko kamiseta zeramala ikusi nion, euskaraz idatzitako estanpatu batekin.
|
|
2015
|
|
|
hiltzera zoaz eta izorra zaitez?. Izan ere, pittinka baina ezinbestean galtzera zihoan herri gisa ikusten zuen Barojak berak
|
ere
euskalduna, eta hilzori gozo eta luzea opa zion. Ez ahantz oinazearen gaineko ikerketarekin doktoratu zela, eta berak esana dela, munduko arazoak konpontzeko haur bat negarretan jarri behar bazuen ez zukeela egingo.
|
|
|
Euskal mundu osoaren zati txiki bat da gaur egun hori, baina bere baitan mundu oso bat eratzen zuena, zibilizazio modu bat esateko, eta, horrez gainera, berealdiko indar sinbolikoa duena gu guztion imajinarioan. Ez naiz honetaz ere luzatuko, beste nonbait ere jorratua baitut gaia, eta, bestalde, ez ondare hori ez ondotiko galera ez baitira inondik
|
ere
euskaldunen bereizgarri partikularrak, ezpada mendebalde industrializatu guztiaren ezaugarriak, kasik gizadi osoarenak dagoeneko, zorioneko globalizazioari esker.
|
|
|
Jolyk du baloia orain. Zivcovitch eskean, baita Dupuis
|
ere
euskaldunen arean. Erdiraketa ona izan da, Mugerzak urrundu, baina adi!
|
|
|
27 Adizu, ni
|
ere
euskalduna naiz. (G.)
|
|
|
zertxobait galtzea naitaezkoa izango du. Kaletarrak
|
ere
euskaldun gera, batzuek beintzat, ta zori gaiztoz edo zori onez, kaletarrok gero ta geiago gallentzen ari. Eta kaletarron buru biotzak ez izaki beti lengo euskaldunenak bezain garbi.
|
|
|
Aramaio eta Legutio euskaldunak ziren eta, Arratzua Ubarrundiko udalerriari dagokionez, Betolatza eta Zirao ziren euskaldunak; Lukun, Uribarri Ganboan, Langara Ganboan eta Landan, berriz, euskara hilzorian zegoen. Barrundiako udalerrian, azkenik, Marieta Larrintzar eta Elgea euskaldunak ziren, eta Zuhatzolan, Ozetan, Hermuan eta Larrean
|
ere
euskaldun banaka batzuk baziren.
|
|
|
Siadecokoen arabera, familia euskaldunen %90, 8k euskara gorde eta zabaltzeko joera zeukaten (1979: 75), eta familia erdaldunen %78k
|
ere
euskaldunek euskara erabiltzea hobesten zuten (1979: 111).
|
|
|
(...) Kazetaritzan dihardugunok ere ez diogu behar bezala premia honi erantzuten. Ez diezaiokegu erantzun
|
ere
euskaldunok kazetaritzari garrantzi haundiagoa ematen ez diogun bitartean. (...) Herriak benetan hartu duen lana da ikastola.
|
|
2017
|
|
|
zergatik hori? Nire ustez, erantzun guztiz sinesgarria da jakintzazko munduan
|
ere
euskaldunak askoz ere gusturago hegaldatzen direla erdaraz, eta hala izanik, euskarazko liburuak gelditzen ari direla, ez soilik euskaraz dakitenentzat XVII XVIII. mendeetan legez, baizik eta euskararen militanteak direnentzat soil soilik?. Kepa Altonaga, Back to Leizarraga, Pamiela, 2015, 100
|
|
2019
|
|
|
eta gauza horiek. Carlosek esan nahi zien ni
|
ere
euskalduna naizela. Nik eskatu nion ezetz eta eskerrak.
|
|
|
Lehengo egunak izango dira gogorrenak. Han
|
ere
euskaldunak egongo dira nonbait, edo borondate onez euskaldunei laguntzeko prest egongo direnak, aurkitu egin behar, ordea.
|
|
|
–Euskalduna! Nire andrea
|
ere
euskalduna zen, Elizondokoa. Ez genuen denbora asko egin elkarrekin, gaueroko nire mozkorrak eta parrandak ezin eraman eta, kontrabandista batekin alde egin zidan.
|
|
2021
|
|
|
Librea, libertatea erabaki daitekeelako. " Handik eta librek ez dute zer ikusirik, beraz libertate literatura behar dugu" esan zuen Joxe Azurmendik Euskal idazleak, gaur entziklopedikoaren hasieran, oraindik
|
ere
euskaldunok behar dugun literatura librearen aldeko manifestu ederrean:
|
|
2022
|
|
|
Xantza ukan genuen, auzoak
|
ere
euskaldunak baitziren; edo euskaldun bakarrak haiek zirelako elkartu ginen haiekin eta ez bertze batzuekin: nondik begiratzen den.
|
|
2023
|
|
|
Oporrak Bakean31 ekimenari esker ere kanpalekuetako haurrek udako oporrak pasatzen dituzte gurean. Eta Sahara Marathon lasterketan
|
ere
euskaldun ugarik hartzen du parte, bai antolaketan eta bai korrika egiten.
|