|
2001
|
|
|
Gutxiago islatzen duten azalerek eguzki erradiazio gehiago zurgatzen dutenez, tenperatura harik eta azkarrago igo eta urtze prozesua
|
ere
areagotu egingo da.
|
|
|
Baita loditasunak ere, batez ere gorputz enborreko loditasunak (sabelalde lodiak) eta ordu luzez zutik egotera behartzen duten lanek edo denbora gehienean eserita egotea eragiten dutenek
|
ere
areagotu egiten dute gune horretako kongestioa.
|
|
2002
|
|
|
Antzeko zerbait gertatzen da birikekin ere eta asmaren eragina
|
ere
areagotu egin da gure gizartean.
|
|
|
Kaka egitean urteetan eta erditzean behin eta berriz egiten diren esfortzuek luzaketa errepikatuak eragin ditzakete, eta, beraz, nerbio lesioak. Adinean aurrera egin ahala (eta traumatismo kirurgiko edo obstetrikoak, diabetea), muskulua ahuldu edo alterazio neurologikoaren ondoriozko inkontinentzia
|
ere
areagotu egiten da. Beste kasu batzuetan, inkontinentziaren arrazoia ezin da ezagutu, nahiz eta azpian nerbio disfuntzio bat dagoela susmatzen den.
|
|
|
«Jakina, solarium batean ultramoreak hartzen dituztenei ere gerta dakieke hori», apatsutxoa. Babes betaurrekoak Udan, squash, tenis edo padel gisako kirol batzuen praktika
|
ere
areagotu egiten da, begientzako arrisku erlatibo bat baitago, pilotazo bat jasotzeko aukeraren aurrean. Horrelako egoerak saihesteko, oftalmologoek babes betaurrekoak erabiltzea gomendatzen dute.
|
|
|
Aditu horren iritziz, erekzio disfuntzioa duten bi milioi espainiarretatik 140.000 pertsonak bakarrik jarraitzen badute, neurri batean, desinformazioari zor zaio tratamendua, adineko pertsona askok uste baitute beren arazoa adinaren ondorio dela eta ez dela medikuarengana joaten. “Ez zaie arrazoirik falta, adinak erekzioaren disfuntzioan eragiten du, baina ikusmen nekatuaren arazoak
|
ere
areagotu egiten dira adinean aurrera egin ahala, eta arazo horiek dituztenak espezialistarengana joaten dira”, esan zuen Moncadak.
|
|
2003
|
|
|
Gogoan izan eguzki izpiak urak %50 eta hondarrak %35 islatzen dituztela: beraz, izpi horien eragin kaltegarriak
|
ere
areagotu egiten dituzte.
|
|
2005
|
|
|
Ikerkuntza zabaltzeko edo ikuspegi bereziagotik begiratzeko modu polita paperezko irudietara pasatzea da; are eta gehiago, paper bakar bat tolestuz eta eranskinik gabe egitea lortzen bada, kalitate zientifikoa
|
ere
areagotu egiten da.
|
|
2006
|
|
|
Lo egiteko egintza laburreko pilulak lagungarri izan dakizkiguke hegaldian goazela lokartzeko baina, dena den, sendagilearen aholkuaren arabera bakarrik hartu behar ditugu; ez ditugu hegaldietan ohituraz hartu behar, horiek gelditasuna eta, horrenbestez, sakoneko zain tronbosia nozitzeko arriskua
|
ere
areagotu egin dezaketelako.
|
|
|
Espainia bezala teknologikoki abiarazten ari den herrialde batean ere, etengabe hazten ari da Sarearen bidezko hegazkin txartelen salmenta eta banku elektronikoko bezeroak. Baina mehatxuak
|
ere
areagotu egiten dira.
|
|
|
Mundu osoko 194 milioi pertsonari eragiten die diabetesak, eta adituek diote 2025ean 333 milioi izatera irits daitekeela. Bihotzeko eritasuna, garun hodietako istripuak, itsutasuna, giltzurrunetako mina eta nerbio desordenak izateko arriskua
|
ere
areagotu egiten du minak, oinetan ultzerak eta anputazioak eragin baititzake.
|
|
2007
|
|
|
Txokolateak, teak eta kafeak dauzkaten konposatu fenoliko zenbaitek (flabonoideek, adibidez) amina biogenoak prozesatzen dituzten entzimen egintza indargabetu egiten dutenez, horiek ugaldu egiten dira organismoan eta, horrenbestez, migraina nozitzeko arriskua
|
ere
areagotu egiten da.
|
|
|
Berriki egindako ikerketen arabera, antiinflamatorio klasikoek
|
ere
areagotu egiten dute bihotz arazoak izateko arriskua.
|
|
|
Garraioaren Metropoli Entitateak Gavá Cornellá bi autobus lineak indartzea erabaki zuen, maiztasuna handituz eta bidaiariak metroaren 5 lineako geltokiaren parean utziz. El Prat eta Bellvitge lotzen dituen linearen zerbitzua
|
ere
areagotu egin zen. Metroaren maiztasuna handitu egin da.
|
|
2008
|
|
|
Garaiak aldatu egin dira, eta nor dago gutxien karrera bat ordaintzeko prest. Hala ere, unibertsitaterako sarbidea demokratizatu ahala, ikasketak eta lana bateratzeko zailtasunak
|
ere
areagotu egiten dira. Adiskide desegokiak Lan bizitza eta pertsonala uztartzea trapezista funtzioa da dagoeneko; gainera, ikastorduak gehitzeak estilo olinpikoko pertika proba bihurtzen du.
|
|
|
Herrialde osoan milaka terminal automatiko daude banaturik; espainiarrek ia bi milioi eragiketa egiten dituzte egunero horietan, nahiz eta minusbaliatuentzako segurtasun eta irisgarritasunean huts egiten jarraitzen duten. Baina erosotasunari eta aurrerapen teknologikoei esker, arriskuak
|
ere
areagotu egin dira, eta gure herrialdean urtero 450 lapurreta egiten dira bortizkeriaz edo larderiaz kutxazainetan. Espainia da biztanleko kutxazain automatiko gehien dituen Europako herrialdea.
|
|
|
Substantzia horiek maiz kontsumitzeak portaera aldatzea eragin dezake, bat bateko umore, suminkortasun eta lo aldaketekin. Nahaste paranoideen arriskua
|
ere
areagotu egiten da, sintoma nagusi gisa ideia deliranteak dituztenak. Glutamatoa adineko pertsonen gainbehera intelektuala arintzeko terapia posible gisa agertzen da Hala ere, albo ondoriorik gabeko gaitasun kognitiboak hobetuko dituen botika bat aurkitzea helburu laudagarria da, batez ere adinekoen gainbehera intelektualerako terapia gisa.
|
|
2009
|
|
|
Etxeetako azken kontsumoko gastuaren beherakada bizkortu egin zen urritik abendura bitartean, urtetik urtera %2, 3ko tasa negatibora iritsi arte. Inbertsioak
|
ere
areagotu egin zuen uzkurdura, eta tasa negatiboetan hazi zen, %4, 1etik %9, 3ra. Eraikuntza asko jaitsi zen (%10, 9); sektore horretan, etxebizitzen segmenturako izan ziren zifrarik okerrenak, eta %19, 6 jaitsi zen, etxebizitza proiektuen sustapenek behera egin zutelako.
|
|
2011
|
|
|
Elikadura toxikatzeak
|
ere
areagotu egiten dira, egoera txarrean dauden elikagaiak jateagatik.
|
|
2013
|
|
|
Gantz gehiegi hartzeak (batez ere gantz saturatuak eta trans gantzak), sedentarismoak, tabakiskoak eta beste faktore batzuek
|
ere
areagotu egin ditzakete gaixotasun horiek, eta, gainera, azukreak baino eragin handiagoa izan dezakete.
|
|
|
Amek eurek ematen dizkiete elikagai horiek haurrei etxean, eta han izaten dira desnutrizio kasuak, «ospitaleko oheak eta medikuak askatzeko». Izan ere, eskasia garaian, desnutrizioaren kasuak ez ezik, malariagatiko kutsadurak
|
ere
areagotu egiten dira eta baliabide guztiak gutxi dira. Hala gertatuko da berriro Nigerren.
|
|
|
Izan ere, emakume abstemiodun emakume abstemiak konparatzean, eguneko alkoholdun edari bakoitzak %10 eta %12 artean handitu du bularreko minbizia izateko arriskua. AICren arabera, «alkohol kantitate txikiek
|
ere
areagotu egiten dute bularreko minbiziaren arriskua». Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) mezu ezaguna justifikatzen duten arrazoi gehiago badaude ere, «zenbat eta alkohol gutxiago, hobeto», orduan eta txikiagoa da zazpi gizonetatik bat eta hamahiru emakumetik bat hiltzen da urtero alkoholaren eraginez.
|
|
|
arriskua handiagoa da (1,9 aldiz) saio bakoitzeko ordubete baino gehiago egiten denean eta astean egindako distantzia 50 kilometrotik gorakoa denean (2,8 aldiz). Arriskua
|
ere
areagotu egiten da, baldin eta kirol hori duela bost urte baino gehiago egiten bada (lesionatuen %59, 7) eta aire zabalean korrika egiten bada (%27). Lesioak hanketan (%30, 6), belaunetan (%28, 2) eta oinetan (%12, 6) daude.
|
|
|
Dieta ez oso osasungarria. Landare jatorriko elikagai gutxi dituen dieta batek eta elikagai ugari hartzeak
|
ere
areagotu egiten du haurdunaldiko diabetesa pairatzeko arriskua.
|
|
|
Bioerregaien balio ekologikoa eztabaidatzen da azterketa batzuek nahi baino CO2 gehiago aireratuko dutela ziurtatzen dutelako. Bestalde, palma olioak
|
ere
areagotu egin ditu CO2 emisioak. Dagoeneko, olio jangarri erabiliena da:
|
|
2014
|
|
|
Gestazioaren adina. Haurdunaldi luzeegiak
|
ere
areagotu egiten du haurrak pisu handiagoa izateko arriskua. Haur erraldoien %3 eta 10 artean datoz mundura, 41 astearen ondoren.
|
|
|
Orain arte, adituek diotenez, giza osasunean akrilamidak dituen ondorioei buruzko aurretiazko azterketak mugatuak dira, eta ebidentzia zientifiko handiagoak behar dituzte; izan ere, gehienak laborategiko animalietan egin dira, eta, horietan, frogatuta dago mutazio genetikoak eta tumoreak garatzeko probabilitatea dagoela zenbait organotan. Oinarri horren arabera, elikagaietan akrilamida izateak
|
ere
areagotu egiten du kontsumitzaileengan arriskua, batez ere haurrengan, adin talde adierazgarriena direla uste baitute. Aspalditik, substantzia horrekiko esposizioa ahalik eta gehien murriztea gomendatzen dute Europako eta estatuko agintariek.
|
|
2015
|
|
|
Bestalde, gaixotasun kroniko ez transmitigarriak, besteak beste, beste batzuen artean, desberdintasun sozioekonomikoak ere oso garrantzitsuak direla ahaztu gabe, besteak beste, ez da ahaztu behar desberdintasun sozioekonomikoak oso garrantzitsuak direla gaixotasun kronikoen garapenean. Mundu osoan
|
ere
areagotu egin dira Alzheimer gaixotasunaren ondoriozko heriotzak, biztanleriaren zahartzearekin lotuta. Izan ere, bizi itxaropena 65,3 urtekoa izatetik (bi sexuetan) izatera igaro da 1990ean, eta 71,5 urte 2013an:
|
|
|
Wikimedia Beste behin ere, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) eta Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroak (ECDC) txosten bat aurkeztu dute Ebn hautemandako eritasun zoonotiko nagusiei buruz. Salmonelosia eta camppylocteriosia kasuei dagokienez emaitzak positiboak izan arren, adituen iritziz, elikagaiek ez dute jaitsi behar edo egonkor mantendu, eta adituek onartzen dute, batez ere, beste gaixotasun batzuk gehitu egin direla, kontuan hartuz gero beste gaixotasun batzuk
|
ere
areagotu egin direla. Dokumentu hori laguntza bat da Europako Batzordearentzat eta Ebko estatu kideentzat, gaixotasun zoonotikoak gainbegiratu, kontrolatu eta prebenitzean.
|
|
|
Hala ere, komunitate zientifiko osoa ez dago ados estresa gizonezkoen ernalezintasunaren kausa bakar gisa ikustearekin. Gazteen Semenaren Ikerketa Nazionalaren egileek ondorioztatu dute, estresarekin batera, tabako, alkohol eta droga kontsumoak edo sexu transmisiozko gaixotasunen aurrekariak
|
ere
areagotu egin daitezkeela. Gazteen Semen aren Ikerketa Nazionalak adierazi zuen Espainiako gazteen% 57,8k Osasunerako Mundu Erakundeak (bolumen, mugikortasun eta kontzentrazio gisa) aldagaietan normaltzat jotzen duena baino kalitate txikiagoa duela.
|
|
|
Baina barruan osagai bat du, gorringoa, eta, bere berezitasunengatik, patogenoak garatzeko bitarteko egokia da. Oskolak, ordea, kutsabide gisa ere joka dezake; izan ere, oso zikin badago, mikrobio karga handiagoa da, eta, beraz, bakterioak lehenago eta kantitate handiagoan sartzeko arriskua
|
ere
areagotu egiten da. Arrautza bat freskoa dagoen eta kalitate baldintza minimoak mantentzen dituen jakiteko, ikusizko seinale batzuk eta zenbait metodo erabil daitezke.
|
|
2016
|
|
|
belchonock Tenperatura handiekin, aire zabaleko jarduerak areagotu egiten dira, barbakoa eta picnics gisa. Eta elikagaietan bakterioak hazteko arriskua
|
ere
areagotu egiten da. Beti, baina udan inoiz baino gehiago, ezinbestekoa da hotz katea ez etetea, irteerak eguna hondatzea nahi ez badu.
|
|
|
3 arriskua. Alkohol gehiegi Edari alkoholdunen kontsumoa
|
ere
areagotu egiten da Gabonetan. Ardoa, cava, likoreak eta destilatuak jaten dira bazkarian edo mahai gainean, eta eguneroko irenstean kaloriak eta alkoholikoak gehitzen dira.
|
|
2017
|
|
|
Gatifikatu etxea Gatazken ondorioz, etxea kikilagoa da felidoentzat, eta hobeto lo egiten laguntzen du. Leiho seguruen bidez, etxebizitza kanpotik ikusteko aukera ematen zaie, istripurik gerta ez dadin, katuentzako altuerako arraskagailu baten edo apal baten bidez. Gainera, feromona sintetikoek felidoa erlaxatzen dute, eta lagun bat izateak
|
ere
areagotu egingo ditu eguneko jolas orduak eta lagun iletsuaren jarduera. Irudia:
|
|
|
Sareak erosteko aukera ia infinituak irekitzen ditu. Baina praktika horrek
|
ere
areagotu egiten du tinbratzeko arriskua. Nola saihestu iruzurrak?
|
|
2018
|
|
|
Bero sentsazioa handitu eta izerdi apur bat hasten da. Bihotzaren erritmoa eta arnasketa erritmoa
|
ere
areagotu egiten dira, baina airea falta dela sentitu gabe hitz egin daiteke oraindik. Adibidez, oinez oinez edo bizikletan paseatuz.
|
|
|
Michanganeko Unibertsitateak (AEB) egindako ikerketa baten arabera. ), lo egiten dugunean, ez dugu bakarrik esnatzen, eta gure sexu desira
|
ere
areagotu egiten da. Eta, batez ere, emakumeetan gertatzen da hori:
|
|
|
Mota askotakoak daude, eta gozagarriak dira. Etxean lekaleak beti edukitzeak
|
ere
areagotu egingo du kontsumoa. Asteburuan lekale asko presta ditzakezu (dilistak adibidez), hozkailuan utzi eta taper batean eraman.
|
|
|
Amiantoaren ondoriozko minbizia Minbiziaren Institutu Nazionalak, gainera, honako hau adierazten du: “asbestoaren eraginpean egoteak asbestosi arriskua
|
ere
areagotu egin dezake (birikei eragiten dien hantura gaixotasuna, arnasa hartzeko zailtasuna, eztula eta birikari kalte iraunkorra eragiten dizkiona), bai eta pleura plakak ere (birika inguratzen duten mintzen aldaketak) ”. Nork du asbestoarekin lotutako gaixotasun bat izateko arriskua?
|
|
2020
|
|
|
Poza, bakea, maitasuna, familia batasuna… “une horretan triste sentitzen direnentzat toxikoa izan daitekeen positibotasuna” adierazten du Oceanía Martínek, Cepsim Zentro Psikologikoko Madrilgo koordinatzaileak. Gainera, dolu prozesua
|
ere
areagotu egiten da egun horietan, bakardadea, bai fisikoa bai hautemandakoa, nabariagoak baitira. “Bakardade fisikoa aulki hutsa mahaian ikustea da.
|
|
2021
|
|
|
% 29 Ardoa: % 23,5 Ur ontziratu eta gaseosoen eta edari freskagarrien erosketa
|
ere
areagotu egin zen, baina haien hazkundea (%10, 8 eta %9, 6, hurrenez hurren) ez da batez bestekoa baino handiagoa. 2020ko plater nagusiak Iaz denbora gehiago eman genuen janaria prestatzen, eta berrikuntza horrek zuzeneko eragina izan zuen menuetan.
|
|
|
Pertsona batzuek bakarrik pasatzen dituzte Gabonak, eta horrek igoarazi egiten ditu mendekotasun jarrerak, hala nola alkoholaren eta drogen kontsumoa. Bere buruaz beste egiteko saiakerak
|
ere
areagotu egin dira. Zer egin dezake Gabonetan beherantz joateko joera duen pertsona batek?
|