Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 90

2001
‎Gutxiago islatzen duten azalerek eguzki erradiazio gehiago zurgatzen dutenez, tenperatura harik eta azkarrago igo eta urtze prozesua ere areagotu egingo da.
‎Baita loditasunak ere, batez ere gorputz enborreko loditasunak (sabelalde lodiak) eta ordu luzez zutik egotera behartzen duten lanek edo denbora gehienean eserita egotea eragiten dutenek ere areagotu egiten dute gune horretako kongestioa.
2002
‎Esan genezake XIX. mendearen hondarrean sendotuz joan zela euskal eleberriaren sorrera ekarri zuen egoera sozio-kulturala. Garai hartan gertaturiko industrializazioarekin batera, eskolatze tasa igo zen eta zenbait literatur aldizkariren sorrerari esker irakurle kopurua ere areagotu egin zen. Kalkuluen arabera, 1876 eta 1936 artean 140 inguru aldizkako argitalpen sortu ziren (almanakak, astekariak, urtekariak...), garai hartako kultur bizitasunaren adierazgarri.
‎Antzeko zerbait gertatzen da birikekin ere eta asmaren eragina ere areagotu egin da gure gizartean.
‎Kaka egitean urteetan eta erditzean behin eta berriz egiten diren esfortzuek luzaketa errepikatuak eragin ditzakete, eta, beraz, nerbio lesioak. Adinean aurrera egin ahala (eta traumatismo kirurgiko edo obstetrikoak, diabetea), muskulua ahuldu edo alterazio neurologikoaren ondoriozko inkontinentzia ere areagotu egiten da. Beste kasu batzuetan, inkontinentziaren arrazoia ezin da ezagutu, nahiz eta azpian nerbio disfuntzio bat dagoela susmatzen den.
‎«Jakina, solarium batean ultramoreak hartzen dituztenei ere gerta dakieke hori», apatsutxoa. Babes betaurrekoak Udan, squash, tenis edo padel gisako kirol batzuen praktika ere areagotu egiten da, begientzako arrisku erlatibo bat baitago, pilotazo bat jasotzeko aukeraren aurrean. Horrelako egoerak saihesteko, oftalmologoek babes betaurrekoak erabiltzea gomendatzen dute.
‎Aditu horren iritziz, erekzio disfuntzioa duten bi milioi espainiarretatik 140.000 pertsonak bakarrik jarraitzen badute, neurri batean, desinformazioari zor zaio tratamendua, adineko pertsona askok uste baitute beren arazoa adinaren ondorio dela eta ez dela medikuarengana joaten. “Ez zaie arrazoirik falta, adinak erekzioaren disfuntzioan eragiten du, baina ikusmen nekatuaren arazoak ere areagotu egiten dira adinean aurrera egin ahala, eta arazo horiek dituztenak espezialistarengana joaten dira”, esan zuen Moncadak.
2003
‎Gogoan izan eguzki izpiak urak %50 eta hondarrak %35 islatzen dituztela: beraz, izpi horien eragin kaltegarriak ere areagotu egiten dituzte.
‎Alde batetik, maitasun hori ez da elkarrekikoa, seme alabek euren adina dela-eta maitatzeko gaitasunik ez duten bitartean. Eta, beste alde batetik, maitasun horren ezaugarriek ere areagotu egiten dute bereizketa; izanez ere, gizabanakoek ez dute aukeratzen nor izango den euren guraso, seme edo alaba, baina euren arteko maitasunaren oinarriak askoz ere sendoagoak dira adiskidetasunik estu eta irmoenarenak baino.
2004
‎Eta lan hori ez dagokie euskaltegiei, jendarteari eta administrazioari baizik. Helduen euskalduntzeko krisia ez da azken urteetako ikasleen beherakada, benetako krisia euskalduntzeari begira, euskaltegietara, beti, jende gutxiegi etorri izana da, orain izatez ere areagotu egin da hori?. 519
2005
‎Ikerkuntza zabaltzeko edo ikuspegi bereziagotik begiratzeko modu polita paperezko irudietara pasatzea da; are eta gehiago, paper bakar bat tolestuz eta eranskinik gabe egitea lortzen bada, kalitate zientifikoa ere areagotu egiten da.
‎1946ko lehen hilabeteetan, gerrillen borroka areagotu egin zen, eta horrela, emakumeek eskaintzen zieten laguntza ere areagotu egin zen. Horietako asko atxilotuak, bortxatuak eta torturatuak izan ziren.
2006
‎Lo egiteko egintza laburreko pilulak lagungarri izan dakizkiguke hegaldian goazela lokartzeko baina, dena den, sendagilearen aholkuaren arabera bakarrik hartu behar ditugu; ez ditugu hegaldietan ohituraz hartu behar, horiek gelditasuna eta, horrenbestez, sakoneko zain tronbosia nozitzeko arriskua ere areagotu egin dezaketelako.
‎Espainia bezala teknologikoki abiarazten ari den herrialde batean ere, etengabe hazten ari da Sarearen bidezko hegazkin txartelen salmenta eta banku elektronikoko bezeroak. Baina mehatxuak ere areagotu egiten dira.
‎Mundu osoko 194 milioi pertsonari eragiten die diabetesak, eta adituek diote 2025ean 333 milioi izatera irits daitekeela. Bihotzeko eritasuna, garun hodietako istripuak, itsutasuna, giltzurrunetako mina eta nerbio desordenak izateko arriskua ere areagotu egiten du minak, oinetan ultzerak eta anputazioak eragin baititzake.
2007
‎Txokolateak, teak eta kafeak dauzkaten konposatu fenoliko zenbaitek (flabonoideek, adibidez) amina biogenoak prozesatzen dituzten entzimen egintza indargabetu egiten dutenez, horiek ugaldu egiten dira organismoan eta, horrenbestez, migraina nozitzeko arriskua ere areagotu egiten da.
‎Berriki egindako ikerketen arabera, antiinflamatorio klasikoek ere areagotu egiten dute bihotz arazoak izateko arriskua.
‎Garraioaren Metropoli Entitateak Gavá Cornellá bi autobus lineak indartzea erabaki zuen, maiztasuna handituz eta bidaiariak metroaren 5 lineako geltokiaren parean utziz. El Prat eta Bellvitge lotzen dituen linearen zerbitzua ere areagotu egin zen. Metroaren maiztasuna handitu egin da.
2008
‎Dickek, atzean geratu eta azkena baitzihoan orain, otoitzak eta madarikazioak zezeltzen zituen bere kolkorako, sukarrak gorantz egin ahala. Horrek ere areagotu egiten zuen nire egonezina, eta, dena borobiltzeko, burutik kendu ezinik neukan behin goi hartan gertatutako beste tragedia hura, aurpegi urdineko bukanero ankerrak. Savannahn hil zen hark, kantari eta oihuka edaria eskatzen zuela, hantxe bertan eta bere eskuekin bere sei gaizkideak hil zituenean.
‎Garaiak aldatu egin dira, eta nor dago gutxien karrera bat ordaintzeko prest. Hala ere, unibertsitaterako sarbidea demokratizatu ahala, ikasketak eta lana bateratzeko zailtasunak ere areagotu egiten dira. Adiskide desegokiak Lan bizitza eta pertsonala uztartzea trapezista funtzioa da dagoeneko; gainera, ikastorduak gehitzeak estilo olinpikoko pertika proba bihurtzen du.
‎Herrialde osoan milaka terminal automatiko daude banaturik; espainiarrek ia bi milioi eragiketa egiten dituzte egunero horietan, nahiz eta minusbaliatuentzako segurtasun eta irisgarritasunean huts egiten jarraitzen duten. Baina erosotasunari eta aurrerapen teknologikoei esker, arriskuak ere areagotu egin dira, eta gure herrialdean urtero 450 lapurreta egiten dira bortizkeriaz edo larderiaz kutxazainetan. Espainia da biztanleko kutxazain automatiko gehien dituen Europako herrialdea.
‎Substantzia horiek maiz kontsumitzeak portaera aldatzea eragin dezake, bat bateko umore, suminkortasun eta lo aldaketekin. Nahaste paranoideen arriskua ere areagotu egiten da, sintoma nagusi gisa ideia deliranteak dituztenak. Glutamatoa adineko pertsonen gainbehera intelektuala arintzeko terapia posible gisa agertzen da Hala ere, albo ondoriorik gabeko gaitasun kognitiboak hobetuko dituen botika bat aurkitzea helburu laudagarria da, batez ere adinekoen gainbehera intelektualerako terapia gisa.
‎Itxura batean, aurreneko bi partidak irabazi dituen taldearentzat ez da partida zailena. Aurkaria mailaz igo berria den Huesca izateak ere areagotu egiten du armaginekiko konfiantza. Baina futbolean iragana horixe da, iragana.
2009
‎Abiadura Handiko Trena eraikitzeko lanak azkartzeko konpromisoa hartu dute gaur Espainiako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak. Horrez gain, segurtasun neurriak ere areagotu egingo dituztela iragarri dute, ETAk egin zuen mehatxua dela eta.
‎Gune horiek hizkien ezagutzearen, hizkiak dagokien soinuetan itzultzearen eta hitzen esanahiaren arduradunak dira. Irakurketak materia grisaren artean zeuden materia zuriaren dentsitatea ere areagotu egin zuen
‎Etxeetako azken kontsumoko gastuaren beherakada bizkortu egin zen urritik abendura bitartean, urtetik urtera %2, 3ko tasa negatibora iritsi arte. Inbertsioak ere areagotu egin zuen uzkurdura, eta tasa negatiboetan hazi zen, %4, 1etik %9, 3ra. Eraikuntza asko jaitsi zen (%10, 9); sektore horretan, etxebizitzen segmenturako izan ziren zifrarik okerrenak, eta %19, 6 jaitsi zen, etxebizitza proiektuen sustapenek behera egin zutelako.
‎Nork, nola, noiz... eta nora. Azken galdera horren balizko erantzunak ere areagotu egiten du hainbat zaleren samina. Izan ere, oso litekeena da Diaz Zeriok Athleticen jokatzea datorren sasoian.
2010
‎Ekoizpenerako teknologien bidez, ekonomiako sektore guztien lehiakortasuna hobetzen da eta, gainera, sektore horien eraginkortasuna eta produktibitatea ere areagotu egiten da. Biltzarraren helburua makina erreminta alorreko bezero diren sektore nagusietan fabrikaziorako teknologiak aplikatzen laguntzea eta horiek hobeto aplikatzea da.
2011
‎Elikadura toxikatzeak ere areagotu egiten dira, egoera txarrean dauden elikagaiak jateagatik.
2012
‎Euskal preso politikoen eskubideen aldeko jarrera nabarmen handitu da azken hilabeteetan. Horretaz gain, eragile batzuen aldetik konpromisoa ere areagotu egin da, ekitaldietan inplikatuz eta iniziatiba propioak garatuz. Herritarren artean, mobilizazio orokorraren inguruan egin den kanpainak erakusten du gorakada hau:
‎Bestetik, telebista kateek kulturarekiko duten interes falta. Errentagarriagoa zaie Belen Esteban jartzea eta horrek ere areagotu egin du zine ekoizleen egoera. Pirateriari ere ez zaio irtenbiderik eman, eta gainera zergen igoera.
‎Etxeko indarkeria, hau da, familiartean gertatzen dena,% 110,92 hazi da EAEn 2011 urtean, 238 kasu izatetik 502ra igo baita. Halaber, emakumeen aurkako indarkeria kasuak ere areagotu egin dira, batik bat eraso psikologikoak.
‎Baina orduan beste arazo bat zegoen. Alderdi politikoek askatasun handiagoa zuten, eta, ondorioz, elkarren arteko eztabaidak ere areagotu egin ziren. Hori ez nuen gogoko.
2013
‎Jende askok lurrera botatzen ditu azukrezorro, oliba hezur, paper eta enparauak. Gainera, taberna barruan erretzerik ez dagoenetik terrazetan ere areagotu egin da halako zikinkeria. Egia esan, ez dakit zikinkeria ekiditerik edo garbitasuna irakasterik dagoen.
‎François Hollanden Gobernuak aitortu duenez," gero eta gazte gehiagok, pobrezia dute behin betiko etorkizun". Adin txikikoen %19, 6 txirotasun egoeran bizi da; gazteen artean ostera, %21, 9 Hezkuntzak ere areagotu egiten du pobreziarako joera: urtero 130.000 gaztek uzten dituzte ikasketak bigarren hezkuntza amaitu aurretik.
‎Gantz gehiegi hartzeak (batez ere gantz saturatuak eta trans gantzak), sedentarismoak, tabakiskoak eta beste faktore batzuek ere areagotu egin ditzakete gaixotasun horiek, eta, gainera, azukreak baino eragin handiagoa izan dezakete.
‎Amek eurek ematen dizkiete elikagai horiek haurrei etxean, eta han izaten dira desnutrizio kasuak, «ospitaleko oheak eta medikuak askatzeko». Izan ere, eskasia garaian, desnutrizioaren kasuak ez ezik, malariagatiko kutsadurak ere areagotu egiten dira eta baliabide guztiak gutxi dira. Hala gertatuko da berriro Nigerren.
‎Izan ere, emakume abstemiodun emakume abstemiak konparatzean, eguneko alkoholdun edari bakoitzak %10 eta %12 artean handitu du bularreko minbizia izateko arriskua. AICren arabera, «alkohol kantitate txikiek ere areagotu egiten dute bularreko minbiziaren arriskua». Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) mezu ezaguna justifikatzen duten arrazoi gehiago badaude ere, «zenbat eta alkohol gutxiago, hobeto», orduan eta txikiagoa da zazpi gizonetatik bat eta hamahiru emakumetik bat hiltzen da urtero alkoholaren eraginez.
‎arriskua handiagoa da (1,9 aldiz) saio bakoitzeko ordubete baino gehiago egiten denean eta astean egindako distantzia 50 kilometrotik gorakoa denean (2,8 aldiz). Arriskua ere areagotu egiten da, baldin eta kirol hori duela bost urte baino gehiago egiten bada (lesionatuen %59, 7) eta aire zabalean korrika egiten bada (%27). Lesioak hanketan (%30, 6), belaunetan (%28, 2) eta oinetan (%12, 6) daude.
‎Dieta ez oso osasungarria. Landare jatorriko elikagai gutxi dituen dieta batek eta elikagai ugari hartzeak ere areagotu egiten du haurdunaldiko diabetesa pairatzeko arriskua.
‎Bioerregaien balio ekologikoa eztabaidatzen da azterketa batzuek nahi baino CO2 gehiago aireratuko dutela ziurtatzen dutelako. Bestalde, palma olioak ere areagotu egin ditu CO2 emisioak. Dagoeneko, olio jangarri erabiliena da:
2014
‎Itxiera hidraulikoak buxagailuak dira, izatez; bertako fluidoak erabiliz kiratsei bidea oztopa tzen dietela, alegia. Zenbat eta altuera handiagoa izan sifoiak, orduan eta eraginkorragoa izango da, baina buxadurak gertatzeko aukerak ere areagotu egiten ditu horrek, bestalde.
‎Gestazioaren adina. Haurdunaldi luzeegiak ere areagotu egiten du haurrak pisu handiagoa izateko arriskua. Haur erraldoien %3 eta 10 artean datoz mundura, 41 astearen ondoren.
‎Orain arte, adituek diotenez, giza osasunean akrilamidak dituen ondorioei buruzko aurretiazko azterketak mugatuak dira, eta ebidentzia zientifiko handiagoak behar dituzte; izan ere, gehienak laborategiko animalietan egin dira, eta, horietan, frogatuta dago mutazio genetikoak eta tumoreak garatzeko probabilitatea dagoela zenbait organotan. Oinarri horren arabera, elikagaietan akrilamida izateak ere areagotu egiten du kontsumitzaileengan arriskua, batez ere haurrengan, adin talde adierazgarriena direla uste baitute. Aspalditik, substantzia horrekiko esposizioa ahalik eta gehien murriztea gomendatzen dute Europako eta estatuko agintariek.
2015
‎10:00etatik 20:00etara etenik gabe irekiko dute egunero. Bestetik, informazio zerbitzua ere areagotu egin dute; langile gehiago dituzte arreta eskaintzeko. Barruko eskaintzari dagokionez, hainbat akuario tropikal berritu dituzte, eta arrain gehiago sartu.
‎Bestelako arazoak ere areagotu egin dira etxeak suntsitzearen ondorioz; pertsonen trafikoa, haurren kasuan, bereziki. Unicefek arriskuaz ohartarazi du:
‎• Kognizio berriak sortzen ditugu, elementuetako baten garrantzia areagotuz eta bestearen pisu disonante erlatiboa gutxituz. Zenbat eta gehiago jakin euskarari buruz, gure sentimendua, iritzia, kognizioa ere areagotu egingo da, eta horrek guztiak portaeran eragina izango du (Irastortza; 2010: 218)
‎Behin prozesua sendotuta, areagotu egin zen, eta gero eta esplotazio eta kapital esportazio handiagoa gertatu zen, orduan. Gainera, sindikatu eta langile mugimenduaren zatikapena ere areagotu egin zen. Estatuak, bestalde, gizarte arlora mugatu nahi izan zuen bere betebeharra, eta estatu neoliberala nagusitu zen.
‎Bestalde, gaixotasun kroniko ez transmitigarriak, besteak beste, beste batzuen artean, desberdintasun sozioekonomikoak ere oso garrantzitsuak direla ahaztu gabe, besteak beste, ez da ahaztu behar desberdintasun sozioekonomikoak oso garrantzitsuak direla gaixotasun kronikoen garapenean. Mundu osoan ere areagotu egin dira Alzheimer gaixotasunaren ondoriozko heriotzak, biztanleriaren zahartzearekin lotuta. Izan ere, bizi itxaropena 65,3 urtekoa izatetik (bi sexuetan) izatera igaro da 1990ean, eta 71,5 urte 2013an:
‎Wikimedia Beste behin ere, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) eta Gaixotasunak Prebenitzeko eta Kontrolatzeko Europako Zentroak (ECDC) txosten bat aurkeztu dute Ebn hautemandako eritasun zoonotiko nagusiei buruz. Salmonelosia eta camppylocteriosia kasuei dagokienez emaitzak positiboak izan arren, adituen iritziz, elikagaiek ez dute jaitsi behar edo egonkor mantendu, eta adituek onartzen dute, batez ere, beste gaixotasun batzuk gehitu egin direla, kontuan hartuz gero beste gaixotasun batzuk ere areagotu egin direla. Dokumentu hori laguntza bat da Europako Batzordearentzat eta Ebko estatu kideentzat, gaixotasun zoonotikoak gainbegiratu, kontrolatu eta prebenitzean.
‎Hala ere, komunitate zientifiko osoa ez dago ados estresa gizonezkoen ernalezintasunaren kausa bakar gisa ikustearekin. Gazteen Semenaren Ikerketa Nazionalaren egileek ondorioztatu dute, estresarekin batera, tabako, alkohol eta droga kontsumoak edo sexu transmisiozko gaixotasunen aurrekariak ere areagotu egin daitezkeela. Gazteen Semen aren Ikerketa Nazionalak adierazi zuen Espainiako gazteen% 57,8k Osasunerako Mundu Erakundeak (bolumen, mugikortasun eta kontzentrazio gisa) aldagaietan normaltzat jotzen duena baino kalitate txikiagoa duela.
‎Baina barruan osagai bat du, gorringoa, eta, bere berezitasunengatik, patogenoak garatzeko bitarteko egokia da. Oskolak, ordea, kutsabide gisa ere joka dezake; izan ere, oso zikin badago, mikrobio karga handiagoa da, eta, beraz, bakterioak lehenago eta kantitate handiagoan sartzeko arriskua ere areagotu egiten da. Arrautza bat freskoa dagoen eta kalitate baldintza minimoak mantentzen dituen jakiteko, ikusizko seinale batzuk eta zenbait metodo erabil daitezke.
2016
‎–Akzioak eskualdatzeko sistema bitxi bat dela eta, akziodunek ezin diote inori saldu euren partizipazioak, non eta ez den familiako edo etxe barruko beste norbait?. Horrek zorroztu egin du proiektuaren kontrol ideologikoa, baina barne gatazkak ere areagotu egin ditu. –Pixkanaka, zatitzen joan dira familia horiek, eta, hain zuzen, etxe barruko liskarrak dira Diario de Navarra ren gaur egungo arazo larrietako bat?.
‎belchonock Tenperatura handiekin, aire zabaleko jarduerak areagotu egiten dira, barbakoa eta picnics gisa. Eta elikagaietan bakterioak hazteko arriskua ere areagotu egiten da. Beti, baina udan inoiz baino gehiago, ezinbestekoa da hotz katea ez etetea, irteerak eguna hondatzea nahi ez badu.
‎3 arriskua. Alkohol gehiegi Edari alkoholdunen kontsumoa ere areagotu egiten da Gabonetan. Ardoa, cava, likoreak eta destilatuak jaten dira bazkarian edo mahai gainean, eta eguneroko irenstean kaloriak eta alkoholikoak gehitzen dira.
2017
‎Zarraparra zabalduz zihoan neurrian jendearen arreta piztu zen eta zainketa lanak ere areagotu egin behar izan ziren. Deplisi ezinezkoa gertatzen zitzaion, egunik beroenetan ere, itsasoan edo errekan bainuak hartzea:
‎Gatifikatu etxea Gatazken ondorioz, etxea kikilagoa da felidoentzat, eta hobeto lo egiten laguntzen du. Leiho seguruen bidez, etxebizitza kanpotik ikusteko aukera ematen zaie, istripurik gerta ez dadin, katuentzako altuerako arraskagailu baten edo apal baten bidez. Gainera, feromona sintetikoek felidoa erlaxatzen dute, eta lagun bat izateak ere areagotu egingo ditu eguneko jolas orduak eta lagun iletsuaren jarduera. Irudia:
‎Sareak erosteko aukera ia infinituak irekitzen ditu. Baina praktika horrek ere areagotu egiten du tinbratzeko arriskua. Nola saihestu iruzurrak?
2018
‎Ataka honetan, artoaren sarrerak, lur berriak kolonizatzeaz gain, lurgorria gutxitzeko aukera ematen zuen, gariarekin txandakatuta bi urteko errotazio sistemak sartuz; gainera, hauek babarruna eta arbia bezalako beste gai batzuekin osa zitezkeen. Horri esker, lur unitateko uztak izugarri hazi ziren, baina aldi berean ongarri beharra ere areagotu egin zuen. Herri lurretako bazkalekuak murriztuta zeudenez, abereak ikuiluratzea izan zen konponbidea, haiek elikatzeko beste produktu batzuk arbia, pagotxa, arto berdea… landuz.
‎Askotan aipatu den gaia izan da herri bizitzarena, eta, oro har, ahul samar sumatu da. Herri bizitza indartsu batek erabilera ere areagotu egiten du, komunitate sarea trinkotzea ekartzen baitu. Horrenbestez, pentsatzen dugu herri bizitza indartzeko baliabideak jarri behar direla Bermeon.
‎Bero sentsazioa handitu eta izerdi apur bat hasten da. Bihotzaren erritmoa eta arnasketa erritmoa ere areagotu egiten dira, baina airea falta dela sentitu gabe hitz egin daiteke oraindik. Adibidez, oinez oinez edo bizikletan paseatuz.
‎Michanganeko Unibertsitateak (AEB) egindako ikerketa baten arabera. ), lo egiten dugunean, ez dugu bakarrik esnatzen, eta gure sexu desira ere areagotu egiten da. Eta, batez ere, emakumeetan gertatzen da hori:
‎Mota askotakoak daude, eta gozagarriak dira. Etxean lekaleak beti edukitzeak ere areagotu egingo du kontsumoa. Asteburuan lekale asko presta ditzakezu (dilistak adibidez), hozkailuan utzi eta taper batean eraman.
‎Amiantoaren ondoriozko minbizia Minbiziaren Institutu Nazionalak, gainera, honako hau adierazten du: “asbestoaren eraginpean egoteak asbestosi arriskua ere areagotu egin dezake (birikei eragiten dien hantura gaixotasuna, arnasa hartzeko zailtasuna, eztula eta birikari kalte iraunkorra eragiten dizkiona), bai eta pleura plakak ere (birika inguratzen duten mintzen aldaketak) ”. Nork du asbestoarekin lotutako gaixotasun bat izateko arriskua?
‎Epealdi honetan izandako zentsurari dagokionez, garai honetan zaila bilakatu zen euskaraz argitaratzea, zentsuragatik batetik, eta euskal azpiegitura editoriala oraino prest ez zelako, bestetik. Era berean, zentsura informea bera ere aldatu egin zen eta irakurlegoa ere areagotu egin zen kopuruan. Euskaraz idatzitako liburuari dagokionez, garai honetan hasi ziren sortzen atzerriko lanen euskararako lehen itzulpenak.
2019
‎Protesta hauek bortizki erreprimitu zituzten, eta errepresio horrek jende gehiago bultzatu zuen protestetan parte hartzera. Protestak areagotu ahala, errepresioa ere areagotu egin zen, eta hainbat herritar hil zituzten: lehendabiziko bizpahiru asteetan hogeitik gora ziren hildakoak, ia denak gazteak.
‎Korridorean iluntasuna, hezetasuna eta itoginen hots tartekatua dira, lizun usainarekin batera, nagusi nonahi. Barnera egin ahala, hotza ere areagotu egiten da, isilpeko lana eginez: konturatu orduko hezur mamietaraino sartzen baita, lehendik ere hozmindutako gorputz atalak are zurrunago eta uzkurtuago jarraraziz.
‎Azkenik, baloiaren portaera dinamikoa aztertzeko, gorputza anplitude eta presio ezberdineko0 Hz bitarteko seinale sinusoidalekin kitzikatu da, baloiaren lehen maiztasun naturalariburuz bi ondorio nagusi ateraz (ikus 2.taula): batetik, baloiak 0 Hz maiztasun eremuanmodu estrukturalak dituela, eta bestetik, presioak duen garrantzia handia dela, presio mailaaltuagoek frekuentzia naturala eta erantzunaren anplitudea ere areagotu egiten dutelarik (ikus5.irudia).
2020
‎Bestalde, osasun sistemak erantzun eraginkor eta behin betikoa eman ezin duen guztietan gertatzen den moduan, oraingoan ere areagotu egin da sasimedikuntzako produktuen eskaintza. Erakundeak, zientzia komunitatea eta kazetariak lanean ari dira halakoak identifikatzeko eta gizarteratzea galarazteko, arriskutsuak baitira, oso, baina, itxuraz, inolako kalterik egiten ez badute ere.
‎Besteak beste, abortuak bideratzeko trabak ezabatzea eta etxean abortu goiztiarrak izateko laguntza ematea eskatu zuten. Gogorarazi zutenez, konfinamenduak antisorgailuak erabiltzea eragotzi die emakume askori, eta etxe barruko bortxaketak ere areagotu egin dira. Horrek nahi gabeko haurdunaldiak ekarri ditu.
‎Poza, bakea, maitasuna, familia batasuna… “une horretan triste sentitzen direnentzat toxikoa izan daitekeen positibotasuna” adierazten du Oceanía Martínek, Cepsim Zentro Psikologikoko Madrilgo koordinatzaileak. Gainera, dolu prozesua ere areagotu egiten da egun horietan, bakardadea, bai fisikoa bai hautemandakoa, nabariagoak baitira. “Bakardade fisikoa aulki hutsa mahaian ikustea da.
‎Koronabirusa detektatzeko testen kopurua ere areagotu eginen dute egunotan, Txibiteren erranetan. Egunean 1.400 PCR proba egiteko ahalmena dute orain, eta egunean ia 5.000 egitera ere irits daitezkeela erran du Nafarroako Gobernuko presidenteak.
‎COVID ere areagotu egin du EBren kanpo ingurunearen hegakortasuna. Agerraldiaren muina Txinatik Europara lekualdatzen zen heinean, Txina krisiaren erabilerari buruzko kritikak baretzen saiatu zen, herrialde kaltetuenei mediku hornidurak eskainiz.
‎Era berean, gobernantza ereduen krisia eta talka ere areagotu egin ditu COVID eraldaketa sakon eta azkarreko aro honetan: jendartearekiko eta haren parte hartzearekiko konfiantza ezean oinarritzen diren eredu bertikal, zentralizatu autoritarioak vs ebatzi nahi diren arazoetatik hurbilen dauden eta gizartearen parte hartzea sustatzen duten erabaki esparruak bultzatzen dituen eredu deszentralizatu kolaboratiboak.
‎Ziztadekin batera, belarriko hotsak ere areagotu egin zaizkit, tonu grabeetan dudan oinarrizko burrundararen gainean entzuten ditudan txistu zorrotzak aztoratu egin balitzaizkit bezala. Minaren oldarraldia ezin jasanda, gelditu egin naiz galtzadaren alde batean, eta oinazeak eta burua hartu didaten hotsek makurrarazi egin naute berriz ere, eta hor geratu naiz lurrera begira, adokinen artean ageri den errail batean begiak jarrita.
2021
‎% 29 Ardoa: % 23,5 Ur ontziratu eta gaseosoen eta edari freskagarrien erosketa ere areagotu egin zen, baina haien hazkundea (%10, 8 eta %9, 6, hurrenez hurren) ez da batez bestekoa baino handiagoa. 2020ko plater nagusiak Iaz denbora gehiago eman genuen janaria prestatzen, eta berrikuntza horrek zuzeneko eragina izan zuen menuetan.
‎Pertsona batzuek bakarrik pasatzen dituzte Gabonak, eta horrek igoarazi egiten ditu mendekotasun jarrerak, hala nola alkoholaren eta drogen kontsumoa. Bere buruaz beste egiteko saiakerak ere areagotu egin dira. Zer egin dezake Gabonetan beherantz joateko joera duen pertsona batek?
‎Izan ere, etxean harreman oso ona ez duten pertsonek lehen kalera irten eta haizea hartzeko era izaten zuten, baina itxialdian hori egin ezin daitekeenez arazoak areagotu egin dira. Eta buruko osasunean arazoak dituztenen kasuan zer esanik ez, hor ere areagotu egin dira arazoak.
‎«Euskararen ezagutza oso eskasa zen lehen, eta, egun, gasteiztarren %50 dira euskaldunak, eta erabilera handitu egin da». Horrez gain, erantsi du «zaharkituak gelditu diren eta aldatu beharreko eredu eta jarrera» batzuen aurkako borrokak ere areagotu egin direla, eta, beraz, bat egiten dutela Gasteizko mugimendu feministak bortizkeria matxistaren eta Lumagorri elkarteak eraso homofoboen aurka osatutako protokoloekin. «Errespetuzko eredu bat behar dugu, guztiok aske izateko; ezin dugu ahaztu jaietan ere hor daudela gizartean dauden ezberdintasunak; horrek ardatz izan behar du».
‎Beroak hilkortasuna edo erikortasuna areagotzen du, bereziki zaurgarriak direnen artean, eta gaixotasun kardiobaskularrak eta arnas bidezkoak larriagotzea dakar. Gainera, eltxoek transmititutako gaixotasunak ere gehiago zabaltzen dira, adibidez dengea eta zika, beroarekin gero eta eltxo gehiago daudelako, eta alergiak eta uretan eta elikagaietan dauden patogenoek eragiten dituzten gaixotasunak ere areagotu egiten dira, hala nola legionellosia eta salmonellosia. Beroa areagotzeak kalte zerrenda luzea dakar.
‎Proiektuaren arabera, geltokiko atondoa trenbideko plataformaren azpian kokatuko dute. Bestalde, azpiegituraren dimentsioak ere areagotu egingo dituzte: alde batetik, nasaren luzera 80 metrora handituko dute, hau da, 10 metro gehiago irabaziko ditu; eta bestetik, oinezkoentzako azpiko pasabidearen zabalera sei metrora handituko dute, egun duenaren bikoitza, alegia.
‎Erretiratze politikoaren lehen motak lotura zuzena dauka gaur egungo gazteen sektore esanguratsuek pairatzen dituzten gabezia egoerekin ageriko lorpenik gabe hainbat kausaren alde mobilizatzen diren beste kolektibo batzuen esperientziek ere areagotu egin dute ikuspegi hori. Frustrazioak, beren arazo indibidualak arazo publiko eta ekintza bihurtzeko nola jokatu ez jakiteak eta gauzak aldatzeko eta eragiteko moduetan zelan asmatu lortu ez izanak hasiera batean partaidetzaren alde izandako bultzada alferrik galtzera daramatza gazte horien kasuan.
‎Ondorioa aski ezaguna da, batetik, maila eskasa duten ikasleak pozik daude ezer gutxi egin behar dutelako eta, bestetik, maila handiagoa dutenak asper eginda daude beste gauza batzuetan inbertitzen denbora, azkenean inor gutxik ikasten duelarik ezer. Alabaina, hori ez da arazo bakarra, desberdinkeria ekonomiko eta soziokulturala ere areagotu egiten baitu ikuspegi berriak, Massok ohartarazi bezala:
2022
‎Buletinen ekoizpena eta kontsumoa datozen urteetan ere areagotu egingo direla uste duzu?
‎Eskasa da bakarrik datozen neska adingabeen inguruko informazioa. Emakumeak eta migratzaileak izateak ez ezik, adingabeak izateak ere areagotu egiten du nesken ikusezintasuna. Adingabeak, emakumeak eta migratzaileak.
‎Horiek horrela, orain arte, partida ugari jokatu ditugu eta udako agenda betea edukiko dugula pentsatzen dut. Ikusleen presentzia ere areagotu egin dela sumatzen dugu.
‎Herri berekoak izateak bi auzoak eta elkarri begira egoteak, bi ezaugarri horiek ere areagotu egin izan dute sanjuandarren eta sanpedrotarren arteko sesio historikoa betidanik, ziurrenik. Kontxako banderak batek irabazteak sortu ohi zituen egoerarik irrigarrienak, edo mingarrienak, Irulegik gogoan duen bezala:
2023
‎«Patioetan ikusi nuen neskek maitasunari buruz hitz egiteko joera zeukatela; aldiz, mutilen praktikei begira, joera zen ekintzara jotzea». Dena den, ikusi zuen «klase altuko» mutiletan komunikazioa hobetzen zenez, gaiaz hitz egiteko joera ere areagotu egiten zela.
‎Indarkeria matxistarekin lotutako salaketek gora egin duten bezala, indarkeria matxista ukatzen duten gizon gazteen kopurua ere areagotu egin da. Askok diote indarkeria matxista ez dela existitzen edota asmakizun ideologiko bat dela.
‎Kalte horren larritasunaren arabera hipotermia terapeutikoa erabiliko da edo ez. Zelulak egoera hipoxikoetara moldatzen dira eraldaketa epigenetikoen bidez. Oro har, geneak isiltzen dira eraldaketa horien ondorioz, baina oxigenoaren erabilgarritasuna eta zelulen metabolismoa moldatzen duten beste zenbait generen espresioa ere areagotu egiten da. Prozesu epigenetiko garrantzitsuenen artean hipoxiak eragindako faktorearekin (HIF) lotutako prozesuak, DNAren metilazioa, mikroRNAk eta histonen eraldaketak daude.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia