|
2000
|
|
|
Eta egun hartan ere, horixe gertatu zitzaidan, zeren, erran nahi nuena erranik, noiz eta baitzirudien ezen ausartziaren zaldiak beldurrarena garaitu zuela, aldiz, nola ez bainuen nik erabakitzen noiz akabatzen zen lasterraldia baina bertze bazkaldar guztien usteak eta aburuak, eta nola susmatzen bainuen ezen aburu hura ez zela ene aldeko izanen, aitzinatu zitzaidan beldurraren zaldia, eta jaundu zen hura nitaz, finean. Eta, eskuak bururat
|
eramanik
, bekoz beko nuèn don Frantziskoren begi kanporatuei beha geratu nintzen, ekaitza eta tormenta noiz lehertuko, zeren bainekien ezen munduan ez zegoela ekaitz hura geldiaraziko zuen santabarbararik... Baina ez, ekaitza ez zetorkidan aitzinaldetik, baina albotik eta saihetsetik, noiz eta aitak sekulako zaflakoa eman baitzidan.
|
|
|
—Et et et! —moztu zidan osabak, eskuak bururat
|
eramanik
.
|
|
|
Eta itxuraldatze hura eta mudantza hura obra zedin eta konpli, zer on egin zidan zure jokabideak...! Zeren, noiz eta uste bainuen ezen zapaldu eginen ninduzula, baita atzaparkatu eta larrutu ere, nola katuak txoria, gizon ezin miserableagoa nintzelako eta bertzerik merezi ez nuelako, aitzitik, eskua mahai meharraren bertzalderat luzaturik eta ene adatserat
|
eramanik
, erran zenidan:
|
|
|
—Uste baino jan urriago duzu zeure aita priore hori... —erran zion osabak, irria ezpainetan, eskua sabelerat
|
eramanik
.
|
|
|
Eta osabak, hatza kokotserat
|
eramanik
eta behakoa zorrozturik, erran zuen:
|
|
|
Eta, handik aitzina, deus ere ez, itxurak eta distantziak baizen. Egun hartan, halarik ere, eskuak ene masailetarat
|
eramanik
, kopetan musu eman, eta erran zidan:
|
|
|
" Bihar etzi baino hobe", erran nion," zeren, zenbatenaz lehenago akabatu zeure trabailua eta zenbatenaz isilago, hainbatenaz berretu eta emendatuko baitzaizu, harengatik dagokizun ordaina" —eta, barrendik hats hartzen zuela, amak eratxiki zuen—: Ordea, trabailariek lanean hilabete zeramatela, tupustean etorri zen aita Bartolome Iruñatik, zeren, dakizun bezala, hegaztiek bi hego baitituzte, baina berri batzuek zazpi; eta, hala, uste osoa nuenean ezen aita jesuitak ezin hobeki hartuko ninduela, aldiz, eskuak bururat
|
eramanik
, guztiz haserretu zitzaidan, eta bere haserrean mila gauza erran zizkidan, harik eta haietarik batean erran zidan arte: " Zer erran behar ote diot nik orain Iruñako Konpainiako aita na gu siari?
|
|
|
Eta Villagrandeko dukea ere harat joan zen, nahiz eta bertzerik ere egin zezakeen: izan ere, ikusi zuenean aitak ezen dukea ere berdintsu zebilela, eskuak sabelerat
|
eramanik
, bere eskaintza egin zion: " Bego berori bere lekuan, zeren eta oraintxe ekarriko baitiogu kakontzi aulkia"; baina dukeak, bere larrian ere, ez zirudien hain desgogara, eta, pentsa zitekeenaren kontra, txan txazale agertu zitzaigun, ordu arte erakutsian bezala, eta hala ihardetsi zion aitari:
|
|
|
" Ez, andere Graziana, zeren, sugetik ihesi, ez bainuke karramarroaren hanketan erori nahi". Kinka larri hartan, dukearen medikuaren baitan egon zitekeen salbabidea, eta erran ere zigun guztioi la lasaitzeko eta la la lasaitzeko, hura erran bezain fite kanporako bidean jarri bazen ere, eskuak galtzetarat
|
eramanik
. Ez dakit Uraitzeko jauntxoak erran ez ote zuen ezen bera ez zela sugegorrien beldur eta osabaren kakategirat zihoala, baina gainerako zaldunek berehala jakinarazi zioten ezen zaldunen lehen araua eta eginbeharra beren damen babestea zela, eta nola dama guztiak kanporat baitzihoazen, hala joan zen hura ere bere emaztearen gibeletik, finean.
|
|
|
pintore hura, Italiara joan zena eta osaba Joanikoten lagun mina izan zena. ...matxoa edo dama gaztea, berriz, Gabriela Huizi zeritzana, emazteki eder eta ezin lirainagoa zen, umetan umezurtz geratu zena eta bertze osaba batek jaso zuena, harik eta Sagrariok bere etxerat eraman zuen arte, bakarrik geratu zenean, bere senarra, Abel Huizi, eta seme zaharrena, Timoteo, galdu ondoren, bihotzekoak jorik lehena, eta buruko min izugarri batzuen ondorez bigarrena; eta, iloba etxerat
|
eramanik
, berarekin hazi, hezi eta bere ofizioa irakatsi zion Sagrariok, taroteko kartetan edo eskuko marretan etorkizuna asmatzen trebatzen zuela... ongi trebatu ere, agi denez, berehala ikusiko duzun bezala.
|
|
|
Segur nago ezen, bertze egoera batean, koadrorat hurbildu, eta, eskua belarrirat
|
eramanik
, haren kontra paratuko zela osaba Joanikot, idiaren balizko marrumen edo astoaren arrantzen aditzeko, baina osaba Joanikot ere arrai eta alegera zegoen lagunaren arrakastarekin, eta, Pedro Huiziren aldeko giroaren ez lardaskatzeko, han zeuden entzule guztiak bezala, irri egiterat mugatu zen hura ere.
|
|
|
Gero, harat honat, Austrian, Norvegian, Errusian, Ingalaterran, Irlandan bizi izan zen. Bizitza aberrigabea
|
eramanik
ere, abertzaletasuna ideia baten amodioa dela idatzita utzi zuen. Baina halako amodioa Hitlerrek apurtu zuen.
|
|
|
" Ostatu hau berria da, ala?", galdetu zion. Neskak, esku keinu zabal batez ile adatsa atzeraka
|
eramanik
: " Ez da berri berria izango, nik uste", erantzun zion.
|
|
2001
|
|
|
Zerrenda komertzialetako koloreak azalera txiki txikietan agertzen dira baina, errealitatera
|
eramanik
, dezente bizi eta agresiboago dirudite.
|
|
|
Kaioarritik zetozen. Eta Goio harantz abiatu zen, era batean edo bestean neska hura gogoan
|
eramanik
, Arianeren itzalak bere gorputz propioaren segizioa utzi eta orain Goiori lagundu nahi balio bezala.
|
|
|
Itsasertzera ailegatu eta arineketan jarraituko duzue elurtzan zehar sarea narras
|
eramanik
harik eta iglura ailegatu arte. Eta sarea zabaltzean denetariko gauzak, animaliak eta lagunak libratuko dira sarepetik.
|
|
|
Egunean zehar, egia erran, laneko eta gainerako betekizunak oro alderantziz edo ifrentzuz obratu nituen: kontularitzan derrigorrezko gehiketen ordez, kenketak
|
eramanik
, enpresaren oreka ekonomikoa zalantzan jarri nuen; bazkaria apailatzerakoan, egunkaria leitzen ari nintzen artean, haragia ikatzeraino erre nuen eta beheko karrika guztia ketan suertatu zen bulta batentzat, su-hiltzaileak doi doietarik ez zirela etorri; tabakoaren erostera joan ondoan, soilik papera eskuan atera nintzen saltegitik; nagusi txikiak lau aldiz eta bilkura kideak telefonoz bietan eras...
|
|
2002
|
|
|
Bigaramon goizean, iguzkia bere larre urdiñera zanean konortik gabe aurkitu ninduten inguruko baserritarrak, eta gurdian iratzeartean Ames larre mugako basetxe txuri garbiraiño
|
eramanik
, oe txukunean eduki ninduten nire senera nintzano...
|
|
|
Hitz horiek esan ondoren ezpatak zorrotik atera eta ziri antolabidea osaturik etsai artetik abiatu zen; eta numidiarrek geziak agerian zen eskuineko alborantz jaurtikitzen zituztenez ezkutuak alde hartarantz
|
eramanik
, seirehunen bat lagunek ihes egin zuten kanpamendu nagusira, eta gero handik gelditu gabe beste talde handi batekin elkartu eta Canusiumeraino heldu ziren kaltegabe. Bakoitzari bere izaerak edota zoriak ematen zion adorearen indarrez egin zuten hori garaituek, euren erabakiz nahiz norbaiten aginduz baino gehiago.
|
|
|
Baina Sarak hiru hegaldi egin zituen, eta harekin konforme zegoen. Eta halaxe erantzun zion, eskuak sabelera
|
eramanik
:
|
|
|
Eskuak sabelaldera
|
eramanik
, erantzuten zidan:
|
|
|
Gorako bidean atsedenalditxo bat hartzen ari zirelarik esan zizkion Eduk hitz haiek, eta Sarak, hasieran, muturra okertu bazion ere, segidan, apurka apurka, gustatu egin zitzaion ideia, gero eta gehiago, hainbesteraino, non, berriro gora egitera zihoazenean, Eduri burutazioa eskertu eta, besoak luzaturik eta eskuak haren garondora
|
eramanik
, beregana erakarri baitzuen haren bisaia eta musu bat eman baitzion –bere lehen musua– masailean. Eta halaxe hitz egin zion:
|
|
2003
|
|
|
larrupetik behera. Korbatäaren korapiloa askatuta eta atorra paparrean lotu gabe euki arren, estuegi dirudi oraindaino bidea gangarrari harat hunatak lasaiki egiten uzteko, eta sartu eri bat ator lepoan eta ezkerreruntz tiratzen du okotza jaso ta beste alderuntz
|
eramanik
samäa luzetuaz.
|
|
|
burdinaren hotsa entzuten dala, aiii!!!... lastima izan da!... eskua burura
|
eramanik
.
|
|
|
Ertzainak heldu aurretik, ziztu bizian desagertu ziren, haizeak
|
eramanik
. Banku gizona jaioberria sentitu zen, txiripaz salbatua.
|
|
|
Touchagueseko bizargin aprendizak biziki maite zituen nonbait irudi horiek eta berarekin eramaten zituen bidaietan. Postalak guztiz arruntak izanik eta zigiluak falta bazaizkie ere, bildumak egiten dituztenek
|
eramanik
edo, idatzirik dituzten mezuak ez dira nolanahikoak eta jakin mina pizten dute, atzerriko izen urrunak agertzen direlako edo oso egoera gogorretan idatziak daudelako.
|
|
|
Garbi zegoen ez nuela nire egunik, ez nuela bat ere asmatzen. Monikak, ilargia agertu eta gorriturik ezkutatu den astro lotsatia deitu zion lehenik, eta bakardadea ezin
|
eramanik
Baigorriko ardoarekin penak itotzen saiatu den gizagaixoa, ondoren. Nik Eneida ren hasiera ekarri nion gogora Monikari.
|
|
|
Bitartean, eskua kopetara
|
eramanik
, garrasika hasi zen baserritarra:
|
|
2004
|
|
|
Atzetik ama sartu zen, eta, nire aberia ikusi bezain laster, halaxe esan zidan, eskuak burura
|
eramanik
:
|
|
|
Eta, eskuak gerrira
|
eramanik
, imitatzen hasi zitzaidan, batera eta bestera balantzaka, kua kua eta kua kua...
|
|
|
Nik ez nuen ezer ulertzen, ulertu beharrik ere ez, beharbada, zeren eta azkar baino azkarrago berotu baitzitzaidan ostera galdara... baina eta Montsek, eskua orain burura
|
eramanik
, beste ile bat kendu zidan bertatik, deux petits chéveux, bi ile ttiki...
|
|
|
Nola begiratuko zuen Harakinek? Begien bistan egiten du, erpurua lokietara
|
eramanik
, hi arras jota hago esaten.
|
|
|
bizkarrak mengel, zama ezin
|
eramanik
.
|
|
|
Ijitoak min aurpegi arranoz begiratzen zion. Tapaxek ere min irudia egin zuen, eskua kokotsera
|
eramanik
:
|
|
2005
|
|
|
Mintza gaitezen Ahardikeriakez. Bizitza sozialak horretara
|
eramanik
, emakume baten ahardi bihurtzea kontatzen duzu. Zenbat aldiz konparatu zaituzte Kafkarekin?
|
|
|
Mendekotasun egoera hori muturreraino
|
eramanik
, azkenean biktimak astintzailea babestu eta desenkusatu egiten du.
|
|
|
Mania txikiak dira horiek guztiak baina, muturrera
|
eramanik
, jasaten dituen pertsonarentzat eta berorrekin harremanetan bizi direnentzat arazo larria bihur daitezke.
|
|
|
Baina Inesek ez zuen barrerik egin, ez, hantxe baitzegoen, artean ere lotsa lotsa eginda, eskuak begietara
|
eramanik
, satorren zerua amets. Nola desiratu zuen, bai, une hartan, lurrean sartzea edo ikusezina izatea!
|
|
|
Nagusiak entzungailua belarrira eraman du, erradiografiako buruaren irudia aztertzeari utzi gabe. Dirdirka ari den botoia sakatu du, irudia leihotik datorren argitara
|
eramanik
.
|
|
|
Gabarroia Atxetara hamar egun lehenagotik
|
eramanik
ere, Lander gizajoaren zauria minberegi zegoen nigan; eta ez nuen San Telmo hondartza berrikusi nahi; eta Labarpeko harraldea eta surflarien txabola ere ez.
|
|
|
ile beltzez itsustu buhamearen zangartetik lohi malguarekin nahasten zen odola bazerion. Ezkerreko ahurra pottottara
|
eramanik
, bere larru leun eta garbia baino ez zuen haztatu. Harrigarria zen:
|
|
|
Eta bere txakurtegikoak umeon aurrean luzitzearren sortutako gezurrak zirela, dena hezur hutsa zela esateko kemenik gabe utzi ninduen alkandoraren mahuka begi ertzera
|
eramanik
" Hi lasai, hi lasai, neronek akaatuko diat Xegama!" egin zuenean zakar. Ukabila itsutu zuen gero kopetako zaina puztuta" Etsaiari barkamenik...!
|
|
2006
|
|
|
Bertatik xurgagailura
|
eramanik
, magnetismoz erdietsiko dira metalezko batzuk eta beren edukiontzian hustuko dira.
|
|
|
Bertako zuzendari den Ángel Sala Zuzenbidean lizentziatuak zinemaz asaldatzen, aztoratzen duen zinemaz, bereziki sentitzen zuen pasioak
|
eramanik
, ikusle huts izatetik kazetari espezializatu bihurtu zen.
|
|
|
Kolorea zaletasunen arabera aldatzen den arren, zerrenda komertzial batekoa izan edo nahasi behar ditugun tonuak erosita ere, hamaika aukera ditugu eta, hortaz, erabaki aurretik ongi finkatu behar dugu iritzia. Zerrenda komertzialetako koloreak azalera ttiki ttikietan agertzen dira baina, errealitatera
|
eramanik
, dezente bizi eta agresiboago dirudite. Beraz, bainila tonuko horia nahi badugu, hobe da beilegi hitsa daukan potea aukeratzea.
|
|
|
Partitu aitzin, Etxeberrik egin zigun predikua. Gerlak alaba bat eta emaztea
|
eramanik
, ministroaren hitzari mina zerion. Mina eta sua.
|
|
|
Jaun Jakob nire lokiak aztertzen ari zen, baina banekien ez zuela hor inongo altzairu kolperen arrastorik atzemanen. Zauriak kaskoak berak eraginak zizkidan, ihes egitean ezpatak burutik
|
eramanik
.
|
|
2007
|
|
|
Butano gasak eta eguratseko aireak eraginiko errekuntza bidez funtzionatzen duen estufa katalitikoa baldin badaukazu oraino ederki jakingo duzu, aparatua dabilen bitartean, oxigenoa murriztu egiten dela: horrek, muturrera
|
eramanik
, asfixia proboka dezake, estufa gau osoan pizturik uzten baduzu edo bera dagoen tokia behar bezala aireztatzen ez baduzu.
|
|
|
–Barkaidazu zuk, Gigi. Ez duzu zama hau guztia zertan
|
eramanik
. Bi hilabete daramazu nire paranoia guztiak soportatzen.
|
|
|
Astebeteko tartea utzi zuten elkarrengana berriz bildu arte, baina lekua zehaztu gabe geratu zen, eta Maria Josefak hartu zuen deitzeko ardura. Oharrak garbira pasatzeko agindu zion irakasleak, eta ikasleak, zerbitzariak emandako blok txipia sakelatik atera eta eskua goiti
|
eramanik
, Maoren liburu gorria balitz bezala erakutsi zion.
|
|
2008
|
|
|
Ez jakitearen aurreko intolerantziak
|
eramanik
, bestearen irudia xehetasunetan eta desiretan oin harturik osatuko dugu eta ez, ordea, jakin dakigunaren azterketa arrazionalean edo datu egiaztagarriak biltzeko ahaleginean.
|
|
|
Hori muturrera
|
eramanik
, beren lorpenak neurrigabe handiesten dituzte eta tratamendu esklusiboa eskatzen dute
|
|
|
Hala, bada, zutitu zen Ernestina halako batean, ederki kostata izan bazen ere, oinazeak eragindako hasperenen artean, ai eta ai!, bere azal lurrezkoan landarerik arantzatsuenak, zorabioaren igitaiak minutu batzuk lehenago errotik moztuak, birrerrotu balitzaizkio bezala. Eta orduan, nobizia lagunak bizkar odoldua ikusi, hodei beltz batekin kukuka zebilèn ilargiak berriro egin zuen agerira, Ernestinaren bizkarra bere argiaren fokupean sartuz eta haren zauriak zauriago bihurtuz?, eta eskuin eskua kopetara
|
eramanik
, esan zuen:
|
|
|
Badagoela adin bat erabaki nuen, gizakion barne egitura osoa erortzen hasten dena, eta kataklismo hori isilik, inolako harrabotsik gabe gertatzen dela, guztion begi bistan, eta emakumeak, inguruan dauden emakume batzuk bakarrik ohartzen direla sarraskiaren handiaz. Horietako batzuk, ikuskizuna ezin
|
eramanik
edo, aldendu egiten dira. Hori egin zuela uste dut Nataliek.
|
|
|
Gerora, Almanakaren lanari hamarkadetan heldu zion Piarres Lafitte mirespenez mintzatu izan da J. B. Etxeberri horretaz(), birritan (almanaken mendeurrena betetzean, 1949, eta geroago ere, 1970) 1 Eta J. B. Etxeberri hau hiltzean, Almanaka ez zen desagertu, baizik eta M. Landerretxe-k eta Etxepare tarrek (apezak eta medikuak, biek)
|
eramanik
|
|
|
Hala dio, adibi dez, Sarasolak (1971 [1976, 37 or.]): Dechepare> es> un> cultivador> > de> la> poesía> medieval, paradoxa bururaino
|
eramanik
, bere burua hain harroki euskal letren aitzindari eta bide urratzailetzat zeukan autorearen obraz, euskal> literaturaren> > bat> hesten> [BOk azpimarratua] zuela erranez. Horrela haren arkaismoa> (idem, 39 or.) ere aipatu zuen Sarasolak, oihartzunean, Juaristik (1987, 37 or.), ildo beretik, Dechepare, > en> efecto, > es> un> primitivo> [azpimarratzea Jjrena] baieztatzen zuela, eta Aulestiak (1991), halaber, medie > val> retardado> gisa itxuratzen.13
|
|
|
Baztandik Lapurdira, arteak
|
eramanik
|
|
|
Ikerketa bideak, haien esanetara behintzat, bururaino
|
eramanik
, Washingtonek eta Londresek salaketa zehatza jarri zuten, 1991n, Muammar Gadafiren agintearen kontra, eta zehazki bi libiarren aurka nazioarteko atxilotze agindua zabaldu zuten. Abdelbaset Ali Mohamed al Megrahi eta Lamen Khalifa Fhima herritarrak Erresuma Batura estraditatzeari uko egin ziolako aitzakian, Nazio Batuen Erakundeko Segurtasun Kontseiluak Libiaren aurkako zigorrak ebatzi zituen, 1992ko martxoaren 3an eta 1993ko azaroaren 11n onartutako bi ebazpenetan.
|
|
|
Hala, bada, zutitu zen Ernestina halako batean, ederki kostata izan bazen ere, oinazeak eragindako hasperenen artean, ai eta ai!, bere azal lurrezkoan landarerik arantzatsuenak, zorabioaren igitaiak minutu batzuk lehenago errotik moztuak, birrerrotu balitzaizkio bezala. Eta orduan, nobizia lagunak bizkar odoldua ikusi –hodei beltz batekin kukuka zebilèn ilargiak berriro egin zuen agerira, Ernestinaren bizkarra bere argiaren fokupean sartuz eta haren zauriak zauriago bihurtuz–, eta eskuin eskua kopetara
|
eramanik
, esan zuen:
|
|
|
Kaskamotzak ulertu du azkenean. Eskuak gerrietara
|
eramanik
, galtzaren eta bizkarraren artean sartu du pistola. Txaketa marroiaren idunekoak atondu ditu gero, geldi geldi.
|
|
|
Karmin gorriaren biziak distira egiten dio muturtxoan. Papertxo bat ahora
|
eramanik
, ezpainen artean estutzen du margoa finkatzeko. Ezpainen forma, gorri gorria, paperean geratzen da.
|
|
|
Rosak ezker aldera jiratzen du burua eta begiak kizkurtzen ditu. Esku bat kopetara
|
eramanik
, biserarena egiten dio eguzkitik babesteko. Bere aurrean, muinotxo baten abaroan eta eliza baten inguruan bilduta, herrixka bat dago.
|
|
|
Tomasek, kafe kikara ahora
|
eramanik
, negozio gizonen mahaia seinalatzen du, eta, ahapeka eta gehiegizko sekretu itxurak eginez, diotso:
|
|
|
Rosak atxiki handia egiten dio zigarroari. Polizia uniformatu bat hurbiltzen da eta galdeketa egiten ari den gizon trajeduna aparte batera
|
eramanik
, zerbait esaten dio, erdi xuxurlaka, Rosak ez entzuteko moduan. Emakumeak zigarroa erretzen segitzen du, begirada galduz, bere inguruan gertatzen ari denari buruzko ohar handirik ez balu bezala.
|
|
|
Aurrean doazen bi foraletako batek ondo al dagoen galdetzen dio. Emakumea, bi eskuak begietara
|
eramanik
, negarrez hasten da. Hipaka, sentimendu handiz, alarguntsa berri bati dagokion eran.
|
|
2009
|
|
|
–Eskerrik asko? eta berriz etzan zen, bulto iluna bihurtu zen hainbeste arropa zahar soinean
|
eramanik
neurriz kanpo loditua zirudien emakume hura.
|
|
|
–Bueno, nik ere hartu ditut neureak? , esan zuen Teofilo Mariak, hatz erakuslea begi ezpainetara
|
eramanik
.
|
|
|
Marrazkia ikusi orduko, Maria Bibianak begiak zeruraino zabaldu, eta honela esan zuen, hatz erakuslea barne laukira
|
eramanik
:
|
|
|
–Aitaren eta Semearen?! , esan zuen izebak, hatz erakuslea kopetatik bularrera
|
eramanik
.
|
|
|
–Nik, bai, ikusi d? , atera zitzaion Domingori, oharkabean, atzeraezinezko hitzetan, hitzak esan orduko damu keinu nabaria egiten zuela, begiak zabaldurik eta goiko ezpaina beheko ezpainpeko azalgunera
|
eramanik
.
|
|
|
Orduan bai, aitak jaurtitako mehatxuaren ondotik, mundura utzitako haur abandonatu bat balitz bezala sentitu zen Domingo, magalik eta aterperik gabe, ezintasunik handienean, ezintasunak jaten baitzizkion bihotza eta erraiak, ezintasunak jaten biriketako hauspoak? eta bere negar egiteko era hura ez zen jada protestatzeko modu bat, haur utziaren desesperazioa adierazteko modua baizik, txilioak eta intziriak negar zotin bihurturik; eskuak begietara
|
eramanik
, hatzen arteko zirrikituetatik ikusten zuen; aulkira bidean, ordea, ez zuen ezer berezirik ikusi, harik eta, amaren paretik iragan zenean, haren altzoa ikusi zuen arte, itzal gozo eskuraezin bat balitz bezala, baita izeba Ernestinaren magala ere jarraian, ama izebak elkarren ondoan zeuden-eta; gero, Damaso eta Gabinoren artean eseri zen, izeba Ernestinaren aurrez aurre, zangoak aulkian zintzilik,...
|
|
|
–Zer? , eta, eskuak lehortu ere gabe erizainarengana hurbiltzen zela, eskumuturraren atzealdea bekokira
|
eramanik
, jarraitu zuen?: Ooo!
|
|
|
Domingok, ordea, ez zuen etsi, eta, eskuetan zuèn amaren eskua ezpainetara
|
eramanik
, musu eman zion, amaren baitan beste irri sumaezin bat sortuz, hitzaren bidea ireki ziona:
|
|
|
Amadisen balentriek txunditu ninduten lau urte lehenago. Gargantuaren desmasiek ustekabez ustekabe eraman ninduten, idazlearen ausardiak jauzika
|
eramanik
miresmenetik durduzadurara, eta alderantziz. Egun horietan ikasi nuen liburu batek irriz urratzeko ahalmena izan dezakeela.
|
|
|
Erlijiokoen esku orri eta liburuetan irakurri izan dut Karlos IX.a bihotz karga ezin
|
eramanik
hil zela. Aditu ere dut oihuka ari izan zela, barkamen eskean, inguruan dantzan zebilzkiola San Bartolome bezperan hilarazitako guztien mamuak.
|
|
|
Gogoetalariaren zeregina borroka politikoaren alorrera
|
eramanik
, bera izan zen 1970eko hamarkadan lau haizeetara zabaldu zen Volem Viure al Pais! (herrian bizi nahi dugu) leloaren asmatzailea edo, behintzat, hura gizartera zabaldu zuena.
|
|
|
Otzanak izan eta guztiarekin ere, indioen gobernua ezin
|
eramanik
, Georgiako Estatuak 1930ean haien atzerriratzea erabaki zuen. Txerokeek Korte Gorenera jo zuten (Txerokeen Nazioa versus Georgiako Estatua).
|
|
|
–Zer? –eta, eskuak lehortu ere gabe erizainarengana hurbiltzen zela, eskumuturraren atzealdea bekokira
|
eramanik
, jarraitu zuen–: Ooo!
|
|
|
...undura utzitako haur abandonatu bat balitz bezala sentitu zen Domingo, magalik eta aterperik gabe, ezintasunik handienean, ezintasunak jaten baitzizkion bihotza eta erraiak, ezintasunak jaten biriketako hauspoak... eta bere negar egiteko era hura ez zen jada protestatzeko modu bat, haur utziaren desesperazioa adierazteko modua baizik, txilioak eta intziriak negar zotin bihurturik; eskuak begietara
|
eramanik
, hatzen arteko zirrikituetatik ikusten zuen; aulkira bidean, ordea, ez zuen ezer berezirik ikusi, harik eta, amaren paretik iragan zenean, haren altzoa ikusi zuen arte, itzal gozo eskuraezin bat balitz bezala, baita izeba Ernestinaren magala ere jarraian, ama izebak elkarren ondoan zeuden-eta; gero, Damaso eta Gabinoren artean eseri zen, izeba Ernestinaren aurrez aurre, zangoak aulkian zintzilik,...
|
|
|
Domingok, ordea, ez zuen etsi, eta, eskuetan zuèn amaren eskua ezpainetara
|
eramanik
, musu eman zion, amaren baitan beste irri sumaezin bat sortuz, hitzaren bidea ireki ziona:
|
|
|
–Bueno, nik ere hartu ditut neureak... –esan zuen Teofilo Mariak, hatz erakuslea begi ezpainetara
|
eramanik
.
|
|
|
–Nik, bai, ikusi d... –atera zitzaion Domingori, oharkabean, atzeraezinezko hitzetan, hitzak esan orduko damu keinu nabaria egiten zuela, begiak zabaldurik eta goiko ezpaina beheko ezpainpeko azalgunera
|
eramanik
.
|
|
|
–Aitaren eta Semearen...! –esan zuen izebak, hatz erakuslea kopetatik bularrera
|
eramanik
.
|
|
|
Marrazkia ikusi orduko, Maria Bibianak begiak zeruraino zabaldu, eta honela esan zuen, hatz erakuslea barne laukira
|
eramanik
:
|
|
|
–Ez, itzultzea ez da beti posible. Eta, itzultzekotan, beti da beste bat itzultzen dena, gure burua arrastaka
|
eramanik
.
|
|
|
Ermukoa PCk kontrolatzen zuen. Mario behin joan zen hara, Ciscok
|
eramanik
. Eibarkoan, berriz, partaideek abertzale edo nazionalistatzat zeukaten beren burua.
|
|
|
Emakume gogorra zara, ausarta, eta, haatik, beldurturik eta akiturik zaude orain, pausorik eman ezinik; nik neuk ere, zu bizkarrean hainbeste kilometroan
|
eramanik
, agian behera egingo dut, eta beharbada ez gara Linzako aterperaino helduko; ekaitzak gogor jotzen badu, gainera, ez digu utziko aurrera egiten. Zu hementxe arropaz ondo bildurik utzita, laguntza eske abia naiteke, baina itzultzean izozturik aurki zaitzagun arriskua dago, edo beharbada ez zintuzkegu aurkitu ere egingo lainope honetan, metro batera ere ikusten uzten ez baitu, edo elurrak erabat estaliko zintuzke eta paisaiaren parte bihurtu.
|
|
|
Gero ni izango naiz egoskorra eta tematia, baina eltzagorra ere hisiaturik zegoen berearekin eta, ahariak topeka ikusteaz asperturik, Estudianteak, norgehiagoka hura ezin
|
eramanik
, paskinak inprimatzea proposatu zuen.
|
|
|
– Daoud elerran nuen, Malagako Gurutze Gorriaren aizolbean sukartsu geundela. Erraten zidan lagun batekin hastapenean bospasei aldiz iragan zirela Melillako alanbreetarik, baina behin ere" agiririk" lortu ez zutenez, kanporatu eta autobusez
|
eramanik
Sahara desertuaren erdian abandonatu zituzten, ur eta janaririk gabe.
|
|
2010
|
|
|
Nik Zuberoatik ikusten dut mundua, eta horregatik iruditzen zait ez naizela ez modan jartzen, ez desmodatzen. Badakit, adibidez, Larrabetzura joaten naizelarik zale zenbait izanen ditudala nire izenak
|
eramanik
, baina fama edo ez fama, moda edo ez moda, aspaldi da ez dudala hori kontuan hartzen. Ez du inportantziarik enetzat.
|
|
|
esaten zuen batzuetan, begiak zabaldu eta gorako norabidean ipintzen zituela;. Iruzurtia, iruzurtia!? esaten zuen beste batzuetan, haserre, eta hurrengoan, eskuak sabelera
|
eramanik
: –Domingo, ai, Domingo?!?; gero, suspertzen hasi zenean, izebaren eskua eskatuta, esaten zuen:
|
|
|
Alde horretatik, irakasleak eta ikasleak elkar ez ikustea deserosoa da. Akordetan naiz, orduko 1973ko Alfabetatze kanpainetan, Imanol Berriatua Bermeora
|
eramanik
h a dela-eta sorturiko itzelezko nahastea baretze aldera, Aita Luis Villasante ekarri genuela Arantzazutik. Edo entzuleak haserre barruntatzen zituelako edo frantziskotarren abituak hartara bultzatzen zuelako, behin ere ez zion aurpegira begiratu, ez andrazkori, ez gizonezkori; orain lurrera, orain sabaira mugitu zen haren buru hiletsua, olatu handiek lerabilketen txalupen balantzan.
|
|
|
Entzun beharrekoa entzun nuen, eta ai, nola goibeldu nintzen, handik alde egiten nuela!; hitz haien azpian gizakion betiko historia baitzegoen, jelosiak eta inbidiak eragindakoa, nihil novum sub sole...; baina ama gaizki zegoen, itxura ezinezko bati eutsi nahi eta ezinean, ahalegin hartan indarra eta kemena agortu zitzaizkion arte; amak, beraz, gaixotuta zuen arima, eta arimaren gaixotasunak berandu gabe gaixotu zion gorputza; don Zoilo zaharrak berehala egin zion diagnosia: ...iru egunetan hilzorian egon zen arren... eman ere, eman baitzioten azken igurtzia, egun haietako batean; amak sukar handia zuen, eta, eldarnioaren erdian, gauza bitxi asko esan zituen;" Horra Ama Birjina...!" esaten zuen batzuetan, begiak zabaldu eta gorako norabidean ipintzen zituela;" Iruzurtia, iruzurtia!" esaten zuen beste batzuetan, haserre, eta hurrengoan, eskuak sabelera
|
eramanik
: " Domingo, ai, Domingo...!"; gero, suspertzen hasi zenean, izebaren eskua eskatuta, esaten zuen:
|
|
|
Eta hilotza Lesakako la reja del zimenterio zaharrera
|
eramanik
, alkate eta herri gizonen aurrean, soinean zeraman guziaren inbentarioa egin. Hara zer aurkitu zioten, amak mundura ekarri bezala utzi arte:
|
|
|
Nafarroako Antso Azkarra() erregearen garaian, Gaztelako Alfonso Vlll.ak, hura erresumatik kanpo zegoela baliatuz eta bere zina hautsiz, mendebaleko lurrak konkistatu zituen, Bureba, Errioxako alde bat, Bizkaia, Araba eta Gipuzkoa bere menpera
|
eramanik
.
|
|
|
XX. mendea gerlen mendea izango zela esan zuen Friedrich Nietzschek, eta ez zuen huts egin. Apocalypse Now Joseph Conraden nobelaren bertsioa da, 1161 XIX. mendeko Kongotik XX. mendeko gerla Vietnamera
|
eramanik
, Nong ibaira. Willard kapitaina Kurtz komandantearen bila doa ibaian gora, Jim Morrisonen ahotsez eta Richard Wagnerren musikaz, helikopteroetatik bonbardaturiko herrixka suntsituak atzean utzirik.
|
|
|
Usain gozoak
|
eramanik
, zikiroa erretzen ari diren gizon batzuengana ailegatu da.
|
|
|
Matxitxari egira ren araurako 263 urtean, Cordoba-ko kalifa Hakim ek, bere seme Hissam meskita baitara
|
eramanik
, erresumako printzipal eta enbaxadoreen aitzinean Kalifa eta Sultan izendatu zuen.
|
|
|
Beni M' Gil leinuko gameluzain batzuek ediren zuten Mohamed duna baten lepoan Heriori igurikan. Beduin gisarajoek, berenekin
|
eramanik
, ahal bezain ongi artatu zuten osagarria bihurtu zitzaion arte. Engoitik, behiala sultan eta" sinestunen bidari" izana zen Mohamedek, bizirik segituko bazuen, gameluzain jardun zuen harea amaigabeetako bakardadeetan:
|
|
|
Samarcanda ra
|
eramanik
, Stito k turkiar leinukoen mintzatzeko manera ikasi zuen, bai eta parsi era ere, gortean eta enbaxadoreekin usatzen baitzen. Bada, mintzajeotan Esmirna-ko azoka karriketan ikasi istorio eta irrigarriak kontatzen zituen, edo, bere erara emanik, Alexandria-ko eskolan ikasi Esopo-ren alegiak.
|